Θα ξεκινήσω λέγοντας πως τα όσα εγκλήματα θα αναφερθούν και θα συζητηθούν παρακάτω είναι ειδεχθή και αποτρόπαια, αλλά δεν αποτελούν αυτά καθαυτά το θέμα του παρόντος άρθρου.
«Michael Jackson και παιδοφιλία» λοιπόν, το θέμα που συζητείται πιο πολύ από καθετί σε Τύπο και media που ασχολούνται με θέματα καλλιτεχνικού ενδιαφέροντος. Ένα θέμα όμως, που αν έχουμε ακούσει το όνομα Michael Jackson πάνω από 10 φορές στη ζωή μας, είναι πολύ πιθανό να έχουμε ξανά ακούσει ότι αιωρείται, επομένως ας μην πέφτουμε από τα σύννεφα. Αν έχουμε ακούσει το όνομα Michael Jackson κάτω από 10 φορές ή καθόλου, τότε από μόνο του το θέμα «παιδοφιλία» θα πρέπει να μας απασχολεί ανεξαρτήτως του ονόματος που προηγήθηκε.
Διάφορα ραδιόφωνα, στην χώρα μας και ανά τον κόσμο, αποφάσισαν να αποκλείσουν τα τραγούδια του MJ από τον «αέρα» τους, ως αντίδραση στις αποκαλύψεις παιδοφιλίας που παρουσιάζει το νέο ντοκιμαντέρ “Leaving Neverland”, παραγωγής Channel 4 και HBO. Το ντοκιμαντέρ έκανε πρεμιέρα στο πρόσφατο φεστιβάλ κινηματογράφου του Sundance τον Ιανουάριο και μεταδόθηκε σε δύο μέρη από τα τηλεοπτικά δίκτυα την εβδομάδα που μας πέρασε. Εδώ εκτυλίσσεται ένα domino effect, που ξεκίνησε με πρώτο «τουβλάκι» την υπόθεση του Kevin Spacey -αυτό μου έρχεται στο μυαλό ως πρώτο. Το ερώτημα, λοιπόν, είναι το κατά πόσο ένα καλλιτεχνικό έργο/δημιούργημα πρέπει να κρίνεται και από το ποιος είναι ο δημιουργός του. Είναι ο καλλιτέχνης και το καλλιτέχνημα συνυφασμένα; Πηγαίνοντας και ένα βήμα παραπέρα, αν ο καλλιτέχνης ενός, κατά γενική ομολογία, αριστουργηματικού έργου αποδειχθεί εκ των υστέρων ελεεινός, αισχρός και ανήθικος με βάση τα κοινωνικά πρότυπα της εποχής, πόσο επηρεάζει το ίδιο το έργο;
Είναι λιγότερο καλός σκηνοθέτης ο Πολάνσκι ή λιγότερο εμβληματικός ζωγράφος ο Caravaggio, επειδή κουβαλούν ένα ένοχο ιστορικό; Μάλλον όχι.
Το καλλιτέχνημα πιθανότατα κουβαλάει για πάντα μέσα του ένα κομμάτι του δημιουργού, αποτελεί, δηλαδή, έναν πεμπτουσιωτή, όπως αυτούς που δημιούργησε ο Voldemort, στον "Harry Potter". Ωστόσο όταν το έργο δοθεί στη δημοσιότητα παύει να ανήκει μόνο στον δημιουργό του.
Το αγαπημένο μου τραγούδι, το αγαπημένο μου βιβλίο, αυτά που με τα μηνύματά τους, με την αισθητική τους και την επίδραση τους πάνω μου με γαλούχησαν και με έπλασαν σιγά-σιγά και τα αγαπώ, δεν μπορώ να τα απαρνηθώ. Μπορώ να απαρνηθώ αυτόν που τα έφτιαξε και ίσως στενοχωρηθώ λίγο που ξεκίνησαν από αυτόν. Ό,τι, όμως συνέβη από την πρώτη στιγμή που δόθηκε στο κοινό και μετά δεν ανήκει σε κανέναν άλλο παρά μόνο στη σχέση έργου-κοινού και ίσως καλύτερα σε μία τριπλέτα έργο-κοινό-εποχή. Και για να προλάβω κάποιους, δεν μιλώ για τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά για το πνεύμα του έργου.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους δεν θα έπαιζα τα τραγούδια του MJ στο ραδιόφωνο. Αλλά δεν είμαι σίγουρος πως αυτός είναι ένας. Εξαιρετικός performer, αμφιβόλου ποιότητας καλλιτέχνης, αλλά δεν είναι και πάλι αυτό το θέμα μας. Το να κάνω το έργο του «απαγορευμένο» ίσως να έχει ανεπιθύμητα αποτελέσματα. Θα μπορούσε πριν από κάθε τραγούδι, ο ραδιοφωνικός παράγωγός να κάνει αναφορά στο ποιόν του καλλιτέχνη και να αποφεύγονται παρεξηγήσεις και γενικεύσεις του τύπου «βάζει Kanye West άρα είναι υποστηρικτής του Trump και αυτού του συναφιού» ή «ακούει Michael Jackson άρα κρυφοϋποστηρίζει την παιδοφιλία».
Κάτι που δεν κατανοώ είναι γιατί δεν στεκόμαστε στο μεγαλύτερο τμήμα της mainstream μουσικής, που το έργο το ίδιο προβάλλει σεξιστικά και κατ'επέκταση ρατσιστικά πρότυπα; Εκεί πραγματικά θα καταλάβαινα τον ντόρο.
Στίχοι όπως,
Got me in this club making wedding plans
If I take pictures while you do your dance
I can make you famous on Instagram
Hot damn it
Your booty like two planets
Go head, and go ham sandwich
Woah, I can't stand it
(Wiggle - Jason Derulo)
και..
Yes I do the cooking
Yes I do the cleaning
Yes I keep the nana real sweet for your eating
Yes you be the boss yes I be respecting
Whatever that you tell me 'cause it's game you be spitting
(Hey Mama- David Guetta ft. Nicki Minaj, Bebe Rexha & Afrojack)
..χαίρουν ενός δισεκατομμυρίου views στο Youtube και αν διαβάσετε τα σχόλια δεν είναι για να το κράξουν.
Να γελάσουμε ή να κλάψουμε; Δεν ξέρω. Πάντως στα παραπάνω δημιουργήματα είναι σαφές πως και το ίδιο το έργο περνάει λάθος μηνύματα και όχι και με τον πιο διακριτικό τρόπο. Οπότε, είναι σαφές επίσης ότι η ανοχή και η κατακραυγή πάνε αναλόγως με «το που φυσάει ο άνεμος». Θα ήθελα, επίσης, να ρωτήσω τον ραδιοφωνικό παραγωγό που έβαλε ένα από τα παραπάνω τραγούδια ή κάποιο από τα άλλα αμέτρητα με παρόμοιο νόημα, αν με αυτά η συνείδησή του είναι πιο εντάξει από ό,τι με το "Beat It".
Ακούμε συχνά τους καλλιτέχνες να αναφέρουν τα έργα τους ως «παιδιά τους». Είναι άδικο για το «παιδί», λοιπόν, να κουβαλάει για μια ζωή τις αμαρτίες των γονιών του. Δεν νομίζετε;