Ένας πρωτοπόρος της (post) punk, της goth, της «εναλλακτικής σκηνής». Πολλούς ακόμα τίτλους θα μπορούσαμε να προσθέσουμε για το Μιχάλη (Μάικ) Πούγουνα, όπως και πολλές σκηνές από τη γεμάτη ζωή του. Γνωριμίες με κάποια από τα «ιερά τέρατα» της σκηνής που τον αντιπροσωπεύει, πολλές δισκογραφικές, κινηματογραφικές και συγγραφικές προσπάθειες, δυνατές στιγμές αλλά και αρκετές απογοητεύσεις.
Frontman πλέον στους New Zero God (και παλιότερα στους Nexus και τους Flowers Of Romance), με τους οποίους ετοιμάζονται για νέα μουσικά ταξίδια, κάθισε μαζί μας και μοιράστηκε σταθμούς και συναισθήματα από τη ζωή του.
MixGrill: Καλησπέρα! Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για τη διάθεση του χρόνου σου. Μιας και ασχολείσαι με διάφορες δραστηριότητες στη ζωή σου, με κοινό παρονομαστή τη μουσική, θα ήθελα να μας κάνεις μια όσο μπορείς εκτενή παρουσίαση για αυτές σου τις δραστηριότητες.
Μιχάλης Πούγουνας: Είμαι μουσικός αλλά επίσης συγγράφω και μέχρι σήμερα έχουν εκδοθεί τέσσερα βιβλία μου. Ακόμα, κάθε εβδομάδα κάνω μια δίωρη αγγλόφωνη ραδιοφωνική εκπομπή για το αμερικάνικο ραδιόφωνο. Ένα άλλο πράγμα που κάνω είναι το ότι ασχολούμαι με την εικόνα. Εχω σπουδάσει σκηνοθεσία κινηματογράφου, έχω βραβευτεί στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών της Πάτρας το 2008 για μια ταινία μικρού μήκους που έκανα, με τίτλο «Vlad Ο Δαίμων», ενώ στο YouTube μπορεί όποιος θέλει να δει δύο ντοκιμαντέρ που έκανα το 2021 και το 2023 με τίτλο «Όταν Η Καλλιθέα Πήγαινε Cinema», με θέμα τις κινηματογραφικές αίθουσες της Καλλιθέας. Τον τελευταίο καιρό, χρησιμοποιώ την κάμερα για να κάνω κάποια 15άλεπτα, στα οποία άνθρωποι της underground ελληνικής rock σκηνής αυτοπαρουσιάζονται.
Επειδή η τέχνη δεν έχει καμιά αξία για την χώρα μας, το κάνω αυτό με σκοπό να γίνει μια καταγραφή αυτών των ανθρώπων και της δημιουργικότητάς τους, μιας και κανένα συστημικό μέσο δεν θα αφιερώσει χρόνο για να το κάνει…
M.G.: Εχεις συμμετάσχει σε διάφορα σημαντικά μουσικά σχήματα μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια. Πώς ξεκίνησες να ασχολείσαι ως μουσικός; Ποια ήταν τα κίνητρα για αυτό; Και αν είναι εφικτό, να μας πεις ό,τι εσύ θεωρείς σημαντικό για το καθένα από αυτά.
Μ.Π.: Ανήκω σε μια γενιά που πίστευε πως η μουσική θα μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο. Ήταν μια πολύ όμορφη και ρομαντική ιδέα. Θα μπορούσα να πω απλά πως εγώ είχα πράγματα που ήθελα να βγάλω από μέσα μου και να εκφραστώ, που είναι κάτι που ισχύει αλλά δεν είναι μόνο αυτό.
Ήθελα να φωνάξω για πολλά πράγματα που με βασάνιζαν και για αδικίες που έβλεπα γύρω μου και ήθελα να σταματήσουν. Σε συνδυασμό με τη γοητεία που ασκούσε ο μύθος της rock ‘n roll ζωής, μου φαινόταν πως η μουσική θα ήταν το καλύτερο πράγμα που είχα να κάνω, και γι αυτό την επέλεξα.
Με τους Flower Of Romance στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας τους.
Άρχισα να παίζω με μια μπάντα στην οποία συμμετείχαν συμμαθητές μου στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και το 1981 δημιούργησα, με δύο κολλητούς μου, τους Flowers Of Romance με σκοπό να παίξουμε punk rock. Αυτό το είδος μουσικής ήταν το πιο κατάλληλο γι αυτά που ήθελα να πω εκείνη την εποχή και οι Flowers Οf Romance με πήγαν ταξίδι για τα επόμενα 18 χρόνια, από τις προσφυγικές κατοικίες των Τζιτζιφιών μέχρι τα στούντιο του Bristol και το Kreuzberg του Βερολίνου. Όπως ωρίμαζε η μουσική μου, ωρίμαζα κι εγω.
Η ενασχόλησή μου με τη μουσική, είτε με τους Flowers of Romance είτε με τους Nexus που δημιούργησα κατόπιν, ψάχνοντας να δω τι είναι τα samplers και το industrial, ή με τους New Zero God, που έχω τα τελευταία 18 χρόνια, κάνοντας μια σκοτεινή στροφή προς τις ρίζες μου, ήταν σημαντική. Πιστεύω πως με έκανε καλύτερο άνθρωπο.
Είναι αρκετά δύσκολο να είσαι μέρος μιας ομάδας όπου προσπαθούν να συνυπάρξουν τέσσερις-πέντε εγωισμοί μέσα σε ένα δωμάτιο, όταν έξω από αυτό περιμένει να τους κατασπαράξει η πραγματικότητα.
Μπορεί οι κόντρες να είναι κάτι που συμβαίνει σε κάθε δουλειά, αλλά επειδή το rock ‘n roll δεν είναι ακριβώς δουλειά, τουλάχιστον σε τούτον τον τόπο, σε ένα συγκρότημα το πρώτο πράγμα που έχεις να αντιμετωπίσεις είναι η ανταγωνιστικότητα και μετά έρχεται η ανάγκη να γίνει το σύνολο αυτών των τεσσάρων-πέντε ανθρώπων αποδεκτό από τον υπόλοιπο κόσμο.
Θεωρώ πως έγινα καλύτερος άνθρωπος γνωρίζοντας άτομα που δεν θα γνώριζα αν δεν έκανα μουσική. Έκανα φίλους που δεν θα είχα χωρίς αυτήν. Πέρασα καλά και άσχημα. Άνοιξαν οι πνευματικοί μου ορίζοντες. Ένιωσα, έμαθα και επικοινώνησα δημιουργώντας.
Τολμώ να πω πως η μουσική με έκανε λίγο σοφότερο…
M.G.: Ποσο δύσκολο είναι να βρίσκεσαι πίσω από το μικρόφωνο σε όλα αυτά τα σχήματα και να είσαι αυτός που συγκεντρώνει κατά κύριο λόγο τα βλέμματα του κοινού;
Μ.Π.: Το να συγκεντρώσεις πάνω σου το βλέμμα του κοινού είναι ο λόγος για τον οποίον βρίσκεσαι στην σκηνή, όποιο όργανο και αν παίζεις. Κάνεις μια performance, μπαίνεις σε ρόλους ανάλογους του θεάτρου. Αν δεν το αντέχεις αυτό, δεν χρειάζεται να είσαι εκεί. Μπορείς να βρεις έναν άλλο τρόπο έκφρασης. Δεν γίνεται να είσαι ο πρωταγωνιστής ενός έργου και να μη φαίνεσαι πουθενά.
Αλλά το να είσαι μουσικός είναι και κάτι ανάλογο αυτού που κάνουν οι αθλητές: Παίζεις με τις αντοχές σου, προπονείσαι και ετοιμάζεσαι να βγάλεις τον καλύτερο εαυτό σου μπροστά στον κόσμο.
Κάποτε είχα τρακ. Φοβόμουν μήπως δεν αποδώσω καλά τα τραγούδια, μήπως «κρεμάσω» τους υπόλοιπους. Τώρα πια έχω αυτοπεποίθηση και δεν την έχω αυτή την ανασφάλεια.
M.G.: Πότε θεωρείς ότι είσαι ικανοποιημένος μετά από μια performance σου επι σκηνής;
Ανεβαίνω στη σκηνή για να περάσω καλά. Για την χαρά της στιγμής. Για να παίξω μουσική, με την έννοια του παιχνιδιού. Για να δω πόσο γρήγορα και έξυπνα θα αντιδράσω αν γίνει κάτι απρόσμενο.
Όταν περνάω καλά εκεί πάνω και όσο βλέπω τον κόσμο να περνάει καλά κι αυτός με εμένα, τότε είμαι ικανοποιημένος με τον εαυτό μου και με τους συντρόφους μου που βρίσκονται μαζί μου στην σκηνή. Αυτό που δίνεις στο ακροατήριο, ο κόσμος σου το επιστρέφει εκείνη την στιγμή σαν αντανάκλαση.
Δεν θα εξαπατούσες ποτέ τους φίλους σου, έτσι δεν είναι; Γι αυτό δεν πρέπει να κάνεις εκπτώσεις στη διασκέδαση που φρόντισες να έχει το πάρτι σου…
M.G.: Η ενασχόλησή σου με τη μουσική σε οδήγησε να ιδρύσεις και δισκογραφική εταιρεία. Θα ήθελα να μου πεις τα θετικά και τα αρνητικά μιας τέτοιας κίνησης και αν τελικά πιστεύεις ότι άξιζε τον κόπο, παίρνοντας βασικά υπόψη ότι ως έδρα θεωρούμε την Ελλάδα, που δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι είναι ιδιαίτερα υποστηρικτική για τέτοια εγχειρήματα εκτός από ένα πιστό φανατικό κοινό.
Μ.Π.: Έκανα την Cyberdelia Records για να απαγκιστρωθώ από τις δισκογραφικές εταιρείες. Θεωρώ πως το παν είναι να έχει ο μουσικός τον έλεγχο του έργου του. Το έλεγα από την πρώτη μέρα που έκανα την εταιρεία στα υπόλοιπα group. Την εταιρεία την έκανα με ένα DIY σκεπτικό.
Βέβαια, βρέθηκα ξαφνικά σε μια άβολη κατάσταση, όπου θα έπρεπε να δω μια άλλη μεριά της μουσικής πραγματικότητας (δεν θέλω να χρησιμοποιήσω τον όρο μουσική βιομηχανία για την Ελλάδα, επειδή δεν υπάρχει).
Είναι μια πραγματικότητα η οποία δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τον απλοϊκό, αφελή, αθώο τρόπο που σκεφτόμαστε την μουσική όταν είμαστε παιδιά και βλέποντας μια μεγάλη ξένη μπάντα ονειρευόμαστε να γίνουμε κι εμείς σαν κι αυτούς.
Αν το να βγάλουμε από τα μάτια μας τα γυαλιά που φοράμε, τα οποία έκαναν τον κόσμο να φαίνεται όμορφος, είναι κάτι θετικό ή αρνητικό, αυτό μπορεί να το κρίνει ο καθένας.
Οι άνθρωποι που έχουν δισκογραφικές εταιρείες είναι έμποροι. Η μουσική γι αυτούς είναι προϊόν προς πώληση, όπως τα παπούτσια. Ο μουσικός, γι αυτούς, δεν έχει όνειρα και συναισθήματα, παρά τον βλέπουν σαν αγελάδα για άρμεγμα και η αποδοχή από τα περιοδικά ή το σκαρφάλωμα ενός τραγουδιού στα chart, έχουν να κάνουν με λεφτά και όχι με την καλλιτεχνική αξία της μουσικής.
Όλα έχουν μια τιμή. Αν πληρώσεις «τόσα» για διαφήμιση, θα σου κάνω μεγάλη συνέντευξη στις μεσαίες σελίδες του περιοδικού. Θα σε βάλω εξώφυλλο. Η κριτική του δίσκου σου θα λέει πως πρόκειται για αριστούργημα.
Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Η χώρα μας το έπαιζε αυτό το παιχνίδι σε μικρότερη κλίμακα (η βαριά μας βιομηχανία είναι ο τουρισμός και ούτε αυτό δεν είμαστε ικανοί να διαχειριστούμε).
Επίσης, ως «εταιρειάρχης» είχα να συναναστρέφομαι ανθρώπους που δεν ήθελα καν να γνωρίζω. Όταν ξεκίνησα όμως να παίζω μουσική, νόμιζα πως θα γίνω γνωστός επειδή υποτίθεται πως θα ήμουν καλός μουσικός…
Welcome to reality…
Πέντε χρόνια άντεξα αυτή την κατάσταση. Επίσης, η οικονομική κρίση για τη μουσική είχε ξεκινήσει πολύ πριν το 2008 και όλα τα δισκοπωλεία ήταν υπερχρεωμένα.
Έκλεισα, λοιπόν, την Cyberdelia, πάγωσα τους Nexus και για ένα ολόκληρο χρόνο δεν άκουσα ούτε νότα. Απλά δούλεψα για να ξεχρεώσω όσο περισσότερους από τους προμηθευτές μπορούσα, διότι έκανα και εισαγωγές και διανομές δίσκων και CD.
Πουφ! Πάει! Έσκασε και η τελευταία φούσκα μέσα στην οποία ζούσα και έβλεπα κάποτε ρομαντικά τη μουσική.
Εκείνος ο χρόνος, ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που δεν άκουσα μουσική για τόσο μεγάλο διάστημα.
Όσο για τη χώρα την ίδια, η ελληνική εφορία δεν μπορεί να ξεχωρίσει το δισκοπωλείο από τη δισκογραφική εταιρεία. Μερικές φορές οι εφοριακοί μπερδευόντουσαν και νόμιζαν πως έχω εργοστάσιο κοπής δίσκων… ενώ άλλες δεν ήξερε ο έφορος νόμους που είχαν να κάνουν με εισαγωγές δίσκων από τρίτες χώρες.
Ο ελληνικός νόμος θεωρεί παραγωγό ενός άλμπουμ αυτόν που βάζει τα λεφτά… Και δεν μιλάμε για τα σκάνδαλα που προέκυψαν από τα δικαιώματα…
Όπως καταλαβαίνεις από όλα αυτά, η ίδια η μουσική, και ειδικότερα οι νότες, οι μελωδίες, η ενορχήστρωση, έχουν μικρή σχέση με τη μουσική «βιομηχανία»…
M.G.: Η μουσική αναμφισβήτητα είναι ένας αγαπημένος τρόπος επικοινωνίας με άλλους ανθρώπους που μοιραζόμαστε αυτήν την αγάπη. Εσυ είχες την τύχη να επικοινωνήσεις και να γνωριστείς με πολλούς από τους ανθρώπους που θαύμαζες. Θα θέλαμε να μας κάνεις μια ξεχωριστή αναφορά για αυτό.
Μ.Π.: Πάντα φοβόμουν πως αν θα γνώριζα από κοντά κάποιους μουσικούς που αγαπούσα, ίσως έκαναν κάτι που θα μου χάλαγε την εικόνα που είχα γι αυτούς.
Η συνάντηση, η συνεργασία και η φιλία μου με τον Wayne Hussey μού απέδειξε πως είναι θέμα ανθρώπου.
Με τον Wayne Hussey.
Περνούσαμε ώρες συζητώντας για άσχετα πράγματα, κάναμε παρέα και συνεργαστήκαμε άψογα. Όσο και αν είχε κάνει επιτυχία με τους Dead Or Alive, είχε γράψει ιστορία με τους Sisters Of Mercy και ήταν διάσημος με τους The Mission, τίποτε από αυτά δεν τον έκαναν να έχει συμπεριφορά ντίβας.
Ο Andi Sex Gang έρχεται συχνά και κοιμάται στο σπίτι μου με τη γυναίκα του τη Lara. Λένε πως ο Mick Mercer εφηύρε τον όρο gothic rock για να χαρακτηρίσει το συγκρότημα του Andi, τους Sex Gang Children. Εγω παραλίγο να γίνω κουμπάρος τους.
Περάσαμε μια πρωτοχρονιά στο σπίτι ακούγοντας ένα “best of” των Slade, με τον Andi να φωνάζει «άκου-άκου πόσο μεταλλικός είναι ο ήχος στα τύμπανα…».
Στο άλμπουμ “Circus of Tortured Melodies” που κυκλοφόρησα με τους New Zero God το 2019, ο Andi καλωσορίζει τον ακροατή με την φωνή του, παριστάνοντας τον ringmaster, τον κονφερασιέ.
Με τον Mark Gemini Thwaite γνωριστήκαμε το 2000, όταν ανοίξαμε με τους Nexus τις εμφανίσεις των The Mission στην Ελλάδα. Έπαιζε κιθάρα στο συγκρότημα και μετά δούλεψε για χρόνια ως κιθαρίστας του Peter Murphy και του Gary Numan στις συναυλίες τους. Στο τέλος έπαιξε κιθάρα στο “Ninouki”, το άλμπουμ που κυκλοφόρησα με τους Nexus το 2022.
Με τον Gary Numan έπινα μπύρες ένα βράδυ στο Bristol που είχε έρθει για μια εμφάνιση και πήγαμε να τον δούμε με τον Hussey, που ήταν φίλοι.
Και σε ένα τραγούδι μου συνεργάστηκα με τον John Fryer, τον παραγωγό των τεσσάρων πρώτων άλμπουμ των Depeche Mode κλπ.
Όλοι τους μια χαρά άνθρωποι είναι. Απλώς, τα media δημιουργούν μια απόσταση ανάμεσα στο κοινό και στον καλλιτέχνη, βάζοντας το μουσικό σε ένα ψηλό βάθρο, θεοποιώντας τον, καλλιεργώντας μύθους στο κενό που δημιουργείται. Όλοι οι καλλιτέχνες έχουν τις αδυναμίες τους και κάποιοι από αυτούς έχουν υπέροχα μυαλά…
M.G.: Αλλη μια δραστηριότητά σου που έχει να κάνει με τη μουσική αφορά την ενασχόλησή σου με το ραδιόφωνο. Πώς ξεκίνησε αυτή η ασχολία; Μπορείς να μας πεις κάποιες περισσότερες λεπτομέρειες για αυτό;
Μ.Π.: Το 2012 μού έστειλε ένα μήνυμα η Kate Zeggers, από το διαδικτυακό σταθμό Wicked Spins Radio, τον οποίον έχουν κάποιοι Αμερικάνοι και Άγγλοι φίλοι.
Η ιδέα που είχαν ήταν να ζητήσουν από διάφορους μουσικούς να κάνουν εκπομπές στο σταθμό και ένας από αυτούς τους μουσικούς ήμουν κι εγω.
Το δέχτηκα. Ονόμασα την εκπομπή The Blackout Radio Show with Mike Pougounas και σιγά-σιγά επικεντρώθηκα στο να παρουσιάζω νέες κυκλοφορίες underground συγκροτημάτων.
Το 2014 έλαβα ένα άλλο μήνυμα από τον Don Campau, έναν μουσικό με πολλά χρόνια παρουσίας στην καλιφορνέζικη σκηνή, τον οποίον τον γνώριζα από την δεκαετία του ’80, και εκείνος με ρώτησε αν θα ενδιαφερόμουν να κάνω την εκπομπή για τον KOWS 92,5 FM, στον οποίο ήταν διευθυντής ροής προγράμματος. Ραδιοφωνικό σταθμό πλέον, με βάση του την επαρχία Sonoma και με ένα ακροατήριο κοντά στα 300.000 άτομα. Δέχτηκα και ο KOWS έγινε ο βασικός μου σταθμός με τον Wicked Spins να υπάρχει φυσικά και να βγάζει την εκπομπή κάθε Πέμπτη.
Η εκπομπή στην Καλιφόρνια έβγαινε και βγαίνει, ακόμα και σήμερα, στον αέρα κάθε Τρίτη βράδυ. Κάποια στιγμή, μου πρότειναν να την κάνουν ημερήσια, αλλά θα έπρεπε να ελέγχω τις βρισιές και τις «κακές λέξεις» στα τραγούδια που έπαιζα… Δεν γινόταν, φυσικά, να το κάνω αυτό και έτσι παρέμεινα μεσάνυχτα Τρίτης…
Το 2017, αν θυμάμαι καλά, η Dee Webb μού μίλησε για έναν Σκωτσέζικο διαδικτυακό σταθμό, πως ενδιαφερόταν για την εκπομπή μου και θα ήθελαν να συνεργαστούμε. Σύντομα, όμως, διασπάστηκαν και η Dee με τους συνεργάτες της δημιούργησαν τον Mad Wasp Radio με βάση το Λονδίνο. Αυτός ο σταθμός βγάζει στον αέρα το Blackout δύο φορές την εβδομάδα, Τρίτη στις 10 το πρωί και Πέμπτη στις 11 το βράδυ.
Τα τελευταία δυο-τρία χρόνια το Blackout μεταδίδεται επίσης από τον ελληνικό διαδικτυακό Mercury Radio, κάθε Τετάρτη βράδυ στις 10, και από τον κυπριακό Old Town Radio κάθε Δευτέρα βράδυ στις 8.
Εγω αυτό που κάνω είναι να ηχογραφώ την εκπομπή και να τη στέλνω, αφού αλλάξω πρώτα τα σήματα του κάθε σταθμού.
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, μεταδιδόταν από έναν τρίτο βρετανικό σταθμό, από έναν καναδέζικο και έναν γαλλικό…
Αρκετές φορές έχω προσκεκλημένους για συζήτηση. Μερικοί από αυτούς είναι: ο Mark Burgess (Chameleons, ChameleonsVox, Sun and the Moon) ο Martin Bowes (Attrition) ο Peter Coyne (The Godfathers), Chris Connelly (Ministry, Revolting Cocks, Pigface) οι Danse Society, ο Ian Dench (EMF) ο Jürgen Engler (Die Krupps), ο Kevin Haskins (Bauhaus, Tones On Tale, Love & Rockets, Poptone) ο Andi Sex Gang (Sex Gang Children), ο Ronny Moorings (Clan of Xymox), ο Damian O'Neill (The Undertones, That Petrol Emotion), ο Brendan Perry (Dead Can Dance), ο John Robb (The Membranes), ο Sam Rosenthal (Black Tape For A Blue Girl, Projekt Records), ο Mark Gemini Thwaite (κιθαρίστας των Mission, Gary Numan, Peter Murphy) και άλλοι…
Τις Κυριακές ανεβάζω την εκπομπή στο Mixcloud.
M.G.: Εκτός από τα δικά σου μουσικά σχήματα, συμμετέχεις κατά καιρούς και με άλλους καλλιτέχνες τόσο δισκογραφικά όσο και επί σκηνής. Πόσο ενδιαφέρουσα είναι αυτή η προσέγγιση;
Μ.Π.: Κάποιοι μου κάνουν την τιμή να με καλέσουν να πάρω μέρος στην ηχογράφηση ή στην ζωντανή τους εμφάνισή. Αυτό σημαίνει πως κάτι τους αρέσει σε αυτό που κάνω και για μένα είναι μια νέα εμπειρία κάθε φορά.
Τον Ιούνιο ήμουν προσκεκλημένος των Υπογείων Ρευμάτων στην μεγάλη συναυλία που έκαναν στην Τεχνόπολη για τα 30 χρόνια τους.
Δεν συνηθίζω να τραγουδάω ελληνικούς στίχους σε συναυλίες. Τελευταία φορά που το έκανα ήταν πριν 20 χρόνια με τους Nexus. Ήταν κάτι διαφορετικό για μένα. Μια ωραία εμπειρία. Και μετά με πείραζε στο backstage ο Frank Panx επειδή τραγούδησα ελληνικά! Χαχαχα…
Με τους Nexus.
Πιο παλιά, τα Υπόγεια Ρεύματα με είχαν ανεβάσει στην σκηνή και παίξαμε το “I Can’t Escape Myself” των Sound.
To 2016, ένα σκωτσέζικο συγκρότημα, οι Savage Cut, μου ζήτησαν να τραγουδήσω σε ένα τραγούδι τους αλλά έπρεπε οι στίχοι να είναι στα ελληνικά και να τους γράψω, φυσικά, εγώ…
Άλλη εμπειρία και τούτη. Το συγκρότημα αυτό είναι κοντά στον ήχο των Mogwai και επειδή δεν έχουν τραγουδιστή, χρησιμοποιούν tapes ή κάποιοι guests κάνουν φωνητικά.
Έγραψα τους στίχους του τραγουδιού «Εδώ» (Edo) και το τραγούδι μπήκε στο άλμπουμ τους “A Ricochet Off The Moon”.
Έχω τραγουδήσει στο τραγούδι “Flower” των Θεσσαλονικιών Underneath The Cobweb. Έχω κάνει δεύτερα φωνητικά στο «Γυρίζοντας Πίσω» της Λευκής Συμφωνίας. Τραγούδησα με τον Strato Alimono στο “Lifeless In Gaza”, ένα industrial τραγούδι που έγραψε για τη Γάζα και κυκλοφόρησε φέτος, αλλά και με τους Terrapin σε μια ψυχεδελική διασκευή που έκαναν στο “Silent Air” των Sound.
Όπως καταλαβαίνεις, πρόκειται για διαφορετικά μουσικά ύφη, πράγμα που με βάζει κι εμένα να εξασκηθώ σε διαφορετικά επίπεδα.
Εκείνος που με έχει εκπλήξει είναι ο Θέμης Ανδρεάδης, ο οποίος μου έχει ζητήσει να τραγουδήσω μαζί του κάποιο βράδυ στο μαγαζί που θα εμφανιστεί και να ηχογραφήσουμε κάτι δικό του μαζί.
Αυτό σημαίνει πως είτε κάτι κάνω που αρέσει, είτε είμαι πάρα πολύ καλή παρέα κι ο κόσμος θέλει να με έχει στο στούντιο μαζί του για να περνάει καλά, κι ας μην τα λέω και πολύ καλά τα τραγούδια! Χαχαχα…
M.G.: Συμμετεχεις επίσης πολύ τακτικά και σε διάφορες συναυλίες αλληλεγγύης. Πόσο σημαντικό θεωρείς ότι είναι αυτό και ποιοι είναι οι λόγοι που σε κάνουν να παίρνεις μέρος όταν σου προτείνεται κάτι τέτοιο;
Μ.Π.: Ευτυχώς ή δυστυχώς, οι μουσικοί της Ελλάδας δεν θα γίνουμε πλούσιοι από το rock ‘n roll. Θεωρώ πως όποιος παίζει rock ‘n roll στη χώρα μας είναι ήρωας.
Και ως ήρωας, αυτό που μπορεί να κάνει, είναι να συμμετέχει σε συναυλίες αλληλεγγύης, για να μαζευτεί κάποιο ποσό για ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Ίσως απλά και μόνο για να τραβήξει την προσοχή ή να θυμίσει στον κόσμο πως «Εκεί, υπάρχει πρόβλημα. Κοιτάξτε!»
Όπως είπα, ανήκω σε μια γενιά ανθρώπων που μεγάλωσε πιστεύοντας πως με τη μουσική θα αλλάξει ο κόσμος. Αλίμονο αν δεν μπορούμε με τη μουσική να κάνουμε έστω και μια μέρα της ζωής κάποιου συνανθρώπου μας καλύτερη.
Το κάνω στην Ελλάδα, το έχω κάνει και στην Αγγλία, όταν με προσκάλεσαν να συμμετάσχω σε ένα τραγούδι/διασκευή του «Everyone Says Hi» του David Bowie για το S.O.P.H.I.E. και το Sophie Lancaster Foundation, ένα αγγλικό ίδρυμα κατά των Εγκλημάτων Μίσους, που δημιούργησε η μητέρα της Sophie Lancaster όταν σκότωσαν τέσσερις τύποι την 20άχρονη κόρη της επειδή ήταν ντυμένη goth.
Έκανα ένα ακόμα τραγούδι για το HAWC, ένα αμερικάνικο ίδρυμα για κακοποιημένες γυναίκες και παιδιά. Διοργάνωσα ένα φεστιβάλ για να μαζευτούν φάρμακα για το Κοινωνικό Ιατρείο του Ελληνικού. παίρνω μέρος όποτε με καλούν τα Αντισώματα για κάποιον τέτοιο σκοπό και γενικά με ενδιαφέρει να παίρνω μέρος σε φάσεις που μπορεί να βοηθήσουν να σταματήσει μια αδικία.
Όσο μπορώ…
M.G.: Μια άλλη σημαντική παράμετρος στη ζωή σου είναι και η συγγραφή βιβλίων. Πώς ανακάλυψες ότι κρύβεις μια συγγραφική φλέβα μέσα σου;
Μ.Π.: Το 2018, μου ζήτησαν από τις εκδόσεις ARS NOCTURNA να πάρω μέρος σε μια ανθολογία ιστοριών με θέμα τους Cure, που είχε τίτλο «Οι Κήποι Των Κρεμασμένων». Έτσι, έγραψα μια μικρή ιστορία 17 σελίδων.
Από μικρός έγραφα ιστοριούλες και ποιηματάκια, αλλά δεν μου είχε περάσει ποτέ από το μυαλό η ιδέα να βγάλω βιβλίο.
Τα ποιηματάκια τα έκανα στίχους και τις ιστορίες άρχισα να τις ξεχνάω…
M.G.: Θα ήθελα να μας πεις όσο πιο αναλυτικά μπορείς το τι πραγματεύονται αυτά τα βιβλία και κατά πόσο είναι μια επίπονη και ιδιαίτερη διαδικασία όλο αυτό, ξεκινώντας από τις πρώτες αράδες σε μια κόλλα χαρτιού μέχρι την έκδοσή τους.
Μ.Π.: Η συγγραφή είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να παρουσιάσεις ολοκληρωμένες τις σκέψεις σου χωρίς να σε διακόψει κάποιος.
Σκέφτηκα πως η ιστορία που έγραψα για τους «Κήπους Των Κρεμασμένων» ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να μιλήσω για ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζουν μεγάλα συγκροτήματα όπως οι Cure: να μην τους επιτρέπουν οι οπαδοί τους να εξελιχθούν ή να ψαχτούν μουσικά με άλλα είδη που μπορεί να τους ενδιαφέρουν.
Η ARS NOCTURNA έμεινε ικανοποιημένη με την ανταπόκριση που είχε η ιστορία μου, η οποία λέγεται “Why Can’t I Be You?” και μου πρότεινε να γράψω ένα δικό μου βιβλίο.
Τους αντιπρότεινα πως θα ήθελα να γράψω μια τριλογία με γενικό τίτλο «Περιπλανώμενοι Καλλιτέχνες και Παράνομοι».
Έτσι, το 2020 εκδόθηκε το περιπετειώδες μυθιστόρημά μου «Το Κλειδί Της Εύας», στο οποίο μπλέκονται το rock ‘n roll, τα παραισθησιογόνα, ο έρωτας και στίχοι τραγουδιών μου.
Τους ήρωες του βιβλίου τούς είχα μπροστά μου. Όλοι θα μπορούσαμε να γράψουμε βιβλία με ήρωες τους ανθρώπους του περιβάλλοντός μας.
Το 2021, ακολούθησε η συνέχεια αυτού του βιβλίου, το «Μαύρο Χιόνι». Όπου, αν το πρώτο τελείωσε σε μια άλλη πραγματικότητα, αυτό εδώ έρχεται να συνεχίσει την περιπέτεια.
Μάλιστα, με διάφορους φίλους ηχογραφήσαμε τραγούδια που αποτελούν μια συλλογή με τίτλο «Artists, Rogues & Vagabonds Vol. I», την οποία μπορεί να κατεβάσει δωρεάν όποιος θέλει από το bandcamp.
Ο τίτλος «Μαύρο Χιόνι» είναι παρμένος από ένα τραγούδι που είχα γράψει για τους Flowers Of Romance με τίτλο «Black Snow» και που στην συλλογή το διασκευάζει το τρίο των Γιούσεφ, Τηνιακού και Κατσάνου, ένα τρίο που έχει κυκλοφορήσει και το άλμπουμ “Adagios” from the Underground με έργα των Schubert, Albinoni, Bach, του Κατσάνου, καθώς και Rachmaninoff, Beethoven, Σκαλκώτα και άλλων.
Οι Τηνιακού και Κατσάνος αποτελούν το μουσικό σχήμα Incirrina ενώ ο Νίκος Γιούσεφ παίζει μπάσο με τα Υπόγεια Ρεύματα μεταξύ άλλων.
Από την άλλη, μου αρέσουν πολύ οι βιογραφίες. Θέλω να βλέπω τι κατάφερε να κάνει κάποιος στη ζωή του αλλά να γνωρίζω και τον κοινωνικό του περίγυρο ώστε να τον τοποθετήσω. Κυρίως με ενδιαφέρουν οι μουσικοί. Και τσούκου-τσούκου άρχισα να γράφω στο Merlin’s Music Box αλλά και σε ένα μπλογκ που έχω, που λέγεται tribe4mian, για διάφορους καλλιτέχνες.
Ξεκινήσαμε να κάνουμε κάποια πλάνα το 2020 για να βγω και να κάνω μια σειρά διαλέξεων σχετικά με την επίδραση που είχε στη δυτική κοινωνία το rock’n’roll και την επίδραση της κοινωνίας πάνω σε αυτό. Ήρθε, όμως, ο Covid και χάλασε τα σχέδια αυτά, μαζί με τις συναυλίες που είχαμε κανονίσει κλπ.
Το 2023, οι Εκδόσεις στο Περιθώριο κυκλοφόρησαν το βιβλίο μου “Rock N’ Roll Rules, OK?”, το οποίο παίζει αυτόν το ρόλο που θα έπαιζαν οι διαλέξεις: πώς χρησιμοποίησε η μουσική βιομηχανία τον Elvis Presley για να τραβήξει τα παιδιά των λευκών από τη μουσική των μαύρων καλλιτεχνών, πώς μπολιάστηκε το rock n’ roll με την reggae και πως βρέθηκαν οι Τζαμαϊκανοί στην Αγγλία κλπ.
Φέτος, το Ιούνιο, οι ίδιες εκδόσεις, κυκλοφόρησαν το “Rock N’ Roll Rules, OK? Vol. II”, το οποίο με επίκεντρο τον Lemmy αποτυπώνει την εξέλιξη εκείνης της βρετανικής γενιάς καλλιτεχνών που όσο απομακρύνονταν χρονικά από το φόβο του πολέμου, πειραματίζονταν με το sex, τα ναρκωτικά, το rock ‘n roll και μπόλιαζαν και άλλες μορφές τέχνης, πέρα από τη μουσική, με νέες σκέψεις και πρακτικές, δημιουργώντας τη νεα Βρετανική Επιστημονική Φαντασία, επηρεάζοντας τον κινηματογράφο, την μόδα κλπ.
M.G.: Εισαι σε γενικές γραμμές ικανοποιημένος από τη μέχρι στιγμής συγγραφική σου συγκομιδή; Πιστεύεις ότι κάποια πράγματα θα μπορούσες να τα είχες χειριστεί καλύτερα;
Μ.Π.: Δεν έχω παράπονο. Όσο περνάω καλά γράφοντας αυτά που γράφω και όσο υπάρχουν άνθρωποι που τους αρέσουν και με υποστηρίζουν διαβάζοντάς τα, μια χαρά είμαι.
Θεωρώ τον εαυτό μου μουσικό, πάνω από όλα, και απλά μέσα στα βιβλία μου χώνω προσωπικές εμπειρίες. Και στην περίπτωση των δύο “Rock N’ Roll Rules” βιβλίων, περιγράφω μια κατάσταση με μια πρόχειρη κοινωνιολογική ματιά κάποιου που δεν είναι κοινωνιολόγος…
M.G.: Όσον αφορά την παρουσίαση και το promotion τόσο του τελευταίου σου βιβλίου οσο και των υπολοίπων, θα πραγματοποιηθούν κάποιες παρουσιάσεις. Αν υπάρχουν κάποια ανακοινώσιμα νέα για αυτό το θέμα, θα θέλαμε να τα μοιραστείς μαζί μας.
Μ.Π.: Το βιβλίο το παρουσιάσαμε στο Closer στα Εξάρχεια και παίξαμε και ένα ακουστικό σετάκι με τους New Zero God.
Η επόμενη προγραμματισμένη παρουσίαση είναι στο Γαλατικό Χωριό, στη Χαλκίδα, την Κυριακή 1η Σεπτεμβρίου, και θα είναι παρουσίαση και των δύο “Rock N’ Roll Rules” βιβλίων.
Μετά θα έχουμε και πάλι παρουσίαση των δύο “Rock N’ Roll Rules” στο Αγρίνιο, στο βιβλιοπωλείο Αγαύη, το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου, ενώ εκκρεμεί μια ημερομηνία τον ίδιο μήνα ξανά για τα Εξάρχεια.
Τον Οκτώβριο θα βρεθώ στο δισκοπωλείο Πολύτροπο στη Λειβαδιά για μια παρουσίαση, στο βιβλιοπωλείο Αμόνι, στα Πετράλωνα. Και ευελπιστώ κάποια στιγμή να τα παρουσιάσω στη Θεσσαλονίκη.
M.G.: Όσον αφορά τη συναυλιακή δραστηριότητα των New Zero God, που αποτελούν εδώ και αρκετά πλέον χρόνια το μουσικό σου σχήμα, θα πραγματοποιήσετε κάποιες εμφανίσεις; Επίσης, υπάρχουν σχέδια για κάποια καινούργια κυκλοφορία;
Μ.Π.: Έχουμε αρχίσει να ηχογραφούμε ένα νέο άλμπουμ. Δεν είχαμε σκοπό να ηχογραφήσουμε νέο υλικό, αλλά μας άνοιξε την όρεξη μια ιταλική εταιρεία. Βέβαια τώρα είναι και καλοκαίρι και όλα είναι χαλαρά, αλλά η επόμενη προγραμματισμένη ζωντανή μας εμφάνιση είναι για τα τέλη του Νοεμβρίου στο POLTERGEIST FESTIVAL εδώ στην Αθήνα, που το διοργανώνω εγω…
Με τους New Zero God.
M.G.: Αν και φαντάζει αρκετά περιοριστικό, θα θέλαμε να μας αναφέρεις από δέκα δίσκους και βιβλία που θεωρείς ότι έπαιξαν έναν ιδιαίτερο ρόλο στη ζωή σου.
Ο Δρόμος – του Τζακ Κερουακ
Το Σαρκοβόρο Αρνί – του Αγκουστίν Γκομέζ Άρκος
Η Εξέγερση Των Αγγέλων – του Ανατόλ Φρανς
Η Μάσκα Του Κόκκινου Θανάτου – του Ε.Α. Ποε
Ο Αφρός Των Ημερών – του Μπορίς Βιάν
Το Ένστικτο Του Θανάτου – του Ζακ Μεσρίν
Το Όνομα Του Ρόδου – του Ουμπέρτο Έκο
1984 – του Τζωρτζ Όργουελ
Σιντάρτα – Έρμαν Εσσε
Ερωτικές Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας – Τσαρλς Μπουκόφσκι
Αυτά είναι τα βιβλία, αλλά οι δίσκοι είναι ένας κατάλογος που μεταβάλλεται καθημερινά:
Never Mind The Bollocks - Sex Pistols
Selling England By The Pound – Genesis
Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band – The Beatles
Their Satanic Majesties Request – The Rolling Stones
Carved In Sand – The Mission
Elyzium – Fields Of The Nephilim
Tin Drum – Japan
Secondhand Daylight – Magazine
London Calling – The Clash
Into The Labyrinth – Dead Can Dance
M.G.: Πιστεύεις ότι τελικά όντως άξιζε η ενασχόλησή σου με τόσα πολλά διαφορετικά θέματα; Όντως σε έκαναν να ζήσεις μια γεμάτη ζωή; Υπάρχουν κάποια σημεία στη ζωή σου που θα ήθελες να χειριστείς διαφορετικά;
Μ.Π.: Όλα όσα έκανα και κάνω, μου δίνουν την δυνατότητα να πω πως τη ζω τη ζωή μου. Υπήρξα δημιουργικός και στάθηκα όσο πιο κοντά μπορούσα στις απόψεις που έχω για τη ζωή και τον κόσμο.
Έκανα το καλύτερο δυνατό, δεδομένων των ευκαιριών και των δυνατοτήτων που είχα εγω και που μου παρείχε και η χώρα τούτη εδώ σε κάθε εποχή.
Αν θα άλλαζα κάτι, ίσως να έδειχνα λιγότερη εμπιστοσύνη σε κάποιους. Κατά τα άλλα, θα έπρεπε να έχει αλλάξει ολόκληρη η χώρα για να τα χειριστώ διαφορετικά…
M.G.: Ολοκληρώνοντας σιγά-σιγά, θα ήθελα να μας πεις αν υπάρχουν κάποια μελλοντικά πλάνα, είτε άμεσα είτε λίγο πιο βαθιά στο χρόνο, που να αφορούν όλες σου τις δραστηριότητες και να είναι ανακοινώσιμα.
Μ.Π.: Επόμενος συγγραφικός μου στόχος είναι να τελειώσω το τρίτο βιβλίο της σειράς «Περιπλανώμενοι Καλλιτέχνες και Παράνομοι». Έχω γράψει το μισό, και για να είμαι ειλικρινής, το βλέπω να είναι τριλογία με τέσσερα μέρη…
Το “Rock ‘N Roll Rules, OK? Vol. III” θα κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο του 2025.
Θέλω επίσης το νέο άλμπουμ των New Zero God να είναι διαφορετικό από ό,τι έχω κάνει μέχρι σήμερα. Καταλαβαίνω πως είναι δύσκολο, αλλά θα το προσπαθήσουμε, γιατί με το Γιάννη Ψιμόπουλο στα τύμπανα, το Μιχάλη Σεμερτζόγλου στο μπάσο και τον Παναγιώτη Αρσένη στην κιθάρα είμαστε μια καλή ομάδα, ένας ωραίος μουσικός θίασος.
M.G.: Θα θέλαμε, κλείνοντας, ο τελευταίος λογος να ανήκει σε σένα.
Μ.Π.: Θα ήθελα να υπενθυμίσω στους φίλους που διαβάζουν αυτό εδώ να είναι δημιουργικοί και να κάνουν τέχνη, γιατί η τέχνη είναι υγεία.
Μακάρι να έχουν όλοι υγεία.
Ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτή την συνέντευξη!