Τόπος: Μπιλμπάο, Χώρα των Βάσκων, Ισπανία
Χρόνος: 13 Ιουλίου 2012
Στόχος: Μουσικό φεστιβάλ Bilbao BBK Live 2012
Διαβάστε εδώ τις εντυπώσεις μας από την πρώτη ημέρα και την εμφάνιση των Cure.
Τη δεύτερη ημέρα του φεστιβάλ ανεβήκαμε στο λόφο του Kobetamendi σαφώς νωρίτερα. Ενώ το πρόγραμμά μας περιελάμβανε για ορεκτικό τη soft folk των Noah and the Whale, μας τράβηξε η εμφάνιση των Warpaint στη μικρή σκηνή (σκηνή 3). Η σκηνή αυτή ήταν τοποθετημένη στην είσοδο του περιφραγμένου χώρου του φεστιβάλ και βρισκόταν σχετικά μακριά από το κέντρο του όπου υπήρχε κινητικότητα καθ'όλη τη διάρκεια της βραδιάς. Από τη μία λοιπόν ήταν σχετικά δύσκολο να κινηθείς προς αυτήν όταν έχεις ήδη “προχωρήσει στα ενδότερα” καθώς έπρεπε να περάσεις το συνωστισμό στην κεντρική σκηνή από ένα μονάχα στενό διάδρομο. Από την άλλη δεν ήταν απίθανο οι μουσικές να κρατήσουν το νεοεισερχόμενο στο χώρο.
Οι Warpaint είναι ένα καθαρά girl group, από αυτά που λείπουν από τη μουσική (και τη μουσική βιομηχανία). Εδώ κάνεις αμάν και πώς να δεις μια γυναίκα στη σκηνή, πόσο μάλλον τέσσερις μαζεμένες! Τα κορίτσια από το Λος Άντζελες είχαν συνεχείς εναλλαγές στο ύφος. Υπήρξαν στιγμές έντονης κιθαριστικής ροκ κι άλλες που μπλέχτηκαν σε μουσικά μονοπάτια ονειρικής ποπ. Το υβρίδιο που προέκυψε, κάτι μεταξύ MGMT και Cranberries, μπορεί να μην έδωσε κάτι πρωτότυπο αλλά αποτέλεσε μια ωραία εισαγωγή για πιο πολυαναμενόμενη ημέρα του φεστιβάλ.
Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού δέσποζε το όνομα των Radiohead. Από νωρίς το μεσημέρι στην πόλη βλέπαμε αρκετό κόσμο να κυκλοφορεί με μπλουζάκια τους, χωρίς να φορούν το κλασικό βραχιολάκι, από το οποίο ξεχωρίζαμε οι υπόλοιποι με εισιτήριο τριημέρου. Και μάλιστα ήταν τόσοι πολλοί και στο φεστιβάλ αργότερα που ανέτρεψαν τις ισορροπίες της προηγούμενης ημέρας και πήραν προβάδισμα από αυτούς με μπλουζάκια, όχι Cure όπως λανθασμένα ίσως προτρέξατε αλλά Joy Division. Ειδικά αυτό το εξώφυλλο του Unknown Pleasures κουράστηκα να το μετράω σε T-shirt, φούτερ και τιραντάκια... Οι Radiohead θα είχαν το κοινό τους αυτό το βράδυ, που θα προσθέτονταν στις παρέες που έρχονταν κάθε χρόνο στο φεστιβάλ και σε αυτές που ήρθαν πρώτη φορά για να απολαύσουν ίσως το πιο εμπορικό και indie προσανατολισμένο line up που είχε ποτέ το Bilbao BBK Live.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή της Marina Rigby στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Επόμενη στάση η κεντρική σκηνή για τους Βρετανούς Mumford & Sons. Καθάριοι φολκ ήχοι, κυριλέ κοστουμαρισμένος τραγουδιστής, κεφάτος κόσμος με έντονη χορευτική διάθεση. Μεγάλη εντύπωση μου προξένησε το γεγονός ότι το συγκεκριμένο συγκρότημα έχει κυκλοφορήσει ένα μόλις δίσκο (Sigh No More, 2009). Παρόλα αυτά έφερε εις πέρας μια γεμάτη ώρα προγράμματος χωρίς να κουράσει. Η κορυφαία στιγμή ήταν βέβαια η εκτέλεση του Little Lion Man, του πιο γνωστού τους τραγουδιού, που παρέσυρε σε χορό ακόμα και όσους κάθονταν πιο μακριά από τη σκηνή και χάζευαν. Ο Marcus Mumford και "οι γιοί του" παρουσίασαν επίσης το Below my feet, τραγούδι από τον επερχόμενο δίσκο τους που αναμένεται να κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο. Αποχαιρέτησαν το κοινό ικανοποιώντας την απαίτησή του με επανάληψη του Little Lion Man και αποχώρησαν κάτω από έντονα χειροκροτήματα.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή του Juan Torres στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Ο κόσμος είχε ήδη πυκνώσει. Είπαμε να αλλάξουμε λιγάκι εικόνες και ήχους και επισκεφτήκαμε τη σκηνή 2 όπου θα ξεκινούσαν οι The Kooks. Οι επίσης Βρετανοί (σαν πολλοί δε μαζεύτηκαν σ’ένα ισπανικό φεστιβάλ;) Kooks μας κράτησαν το ενδιαφέρον με τη νεανική ποπ ροκ τους. Ακούσαμε γνωστές επιτυχίες τους, όπως το Shine On, το Ooh La και το She Moves in Her Own Way καθώς και τραγούδια από το δίσκο που ετοιμάζουν. Το κοινό συμμετείχε ενεργά και σε αρκετά σημεία συνδέθηκε με το κέφι και τη φρεσκάδα που ανέδυε ο Luke Pritchard, ο οποίος είχε στην αρχή προβλήματα με τον ήχο στο μικρόφωνό του τα οποία όμως σύντομα διορθώθηκαν. Η συναυλία έκλεισε με το Naive, το τραγούδι που τους έκανε γνωστούς παγκοσμίως και του οποίου τους στίχους όλοι λίγο πολύ τραγουδήσαμε (Just don’t let me down). Δε μας απογοήτευσαν καθόλου. Αντιθέτως απέδωσαν πολύ καλά ζωντανά τα τραγούδια που ξέραμε και τα συνδύασαν με λιγότερο γνωστό υλικό τους. Γενικώς θεωρώ ότι κέρδισαν το ισπανικό κοινό παρότι σίγουρα οι περισσότεροι προετοιμάζονταν για τους μουσικούς πειραματισμούς των άλλων Βρετανών της βραδιάς.
Δείτε απόψεις του χώρου μπροστά από την κεντρική σκηνή στις 21:00 που τέλειωναν οι Mumford & Sons και στις 22:15 που είχε "αρχίσει να μαζεύεται" ο κόσμος για τους Radiohead.
Η καταιγίδα των Radiohead
Η φωτογραφία προέρχεται από το eastlink.tumblr.com.
Πέρασαν ήδη κάμποσες ημέρες από τη συναυλία των Radiohead. Έψαχνα από την αρχή και ψάχνω ακόμα να βρω τρόπο να καταγράψω και να μεταφέρω αυτή τη μοναδική εμπειρία. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο είναι εύκολο. Πέρασαν ήδη κάμποσες ημέρες αλλά τα συναισθήματα δεν έχουν καταλαγιάσει. Σαν άγρια κι ατίθασα άλογα με παρασέρνουν κάθε φορά που προσπαθώ να ταξινομήσω τις σκέψεις μου. Είναι προφανές ότι θα αποτύχω να γράψω μια «σωστή» και «ορθολογική» κριτική, μα μικρή σημασία έχει, γιατί γράφοντας αυτές τις γραμμές θα ξαναβρεθώ για κάποια λεπτά στο λόφο του Kobetamendi, εκεί καθιστός στο γρασίδι με τον αέρα και την υγρασία να μου τρυπούν τα κόκκαλα και την ανυπομονησία να δυναμώνει σε κάθε μου παλμό.
Οι Radiohead ήταν η αιτία και η αφορμή που βρέθηκα στο Μπιλμπάο. Δεν είναι λίγο πράγμα να σου δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσεις ζωντανά ένα συγκρότημα που έντυσε με τις μουσικές του στιγμές της πιο πρόσφατης δεκαετίας σου. Στιγμές χαράς και λύπης. Στιγμές απελπισίας και έκστασης. Και να που έφτασα ακούγοντας τον Four Tet να μιξάρει να αναρωτιέμαι: θα αξίζει άραγε τον κόπο ή θα απομυθοποιηθεί η εικόνα που είχα πλάσει στο μυαλό μου; Η απάντηση δεν άργησε να δοθεί. Ίσως να ήταν η φόρα που βγήκε η μπάντα στη σκηνή μετά το σαραντάλεπτο πρόγραμμα του καθόλα συμπαθή Kieran Hebden, ίσως να ήταν ο συγχρονισμός με τον οποίο όλα τα παρεάκια σηκώθηκαν μεμιάς σαν από σεβασμό για να την υποδεχθούν, ίσως να ήταν απλώς ότι η ερώτηση σχηματίστηκε για να διαψευστεί ελάχιστες στιγμές αργότερα.
Οι Radiohead το βράδυ της Παρασκευής 13 Ιουλίου (γρουσούζικες ημέρες δεν υπάρχουν, μονάχα άνθρωποι) έδωσαν μια αποθεωτική συναυλία. Με ένα πρόγραμμα εξαιρετικά προσεγμένο που έδενε αρμονικά τραγούδια κυρίως από το Kid A (2000) και μετά, με ενιαίο υφολογικό χαρακτήρα σαφώς προσανατολισμένο στον ηλεκτρονικό ήχο και με μια δυο δόσεις ακουστικής μαγείας (όπως η εκτέλεση του Karma Police).
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή της Cristina Salmerón στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Ο Thom Yorke ήταν απολαυστικός. Χόρευε από το πρώτο λεπτό σαν να βρισκόταν μόνος στο δωμάτιό του, επικοινωνούσε με τον κόσμο, έψαχνε τον παλμό του και του τον έδινε συνάμα. Τι κι αν ήμασταν κάπως μακριά από τη σκηνή, τι κι αν οι Radiohead επέλεξαν να μην κινηματογραφείται η εμφάνισή τους (όπως συνέβη με όλες τις συναυλίες στην κεντρική σκηνή και με ορισμένες στη δεύτερη), πράγμα που σήμαινε ότι από τα δύο video wall προβάλλονταν μαγνητοσκοπημένα βίντεο της μπάντας. Τα κύματα της μουσικής ενέργειας και οι δονήσεις απλώνονταν παντού στο χώρο και άγγιζαν το σύνολο των περίπου 40.000 παρευρισκομένων (39.476 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των διοργανωτών). Αργότερα θα σχολιάζαμε ότι ενδεχομένως οι αντιδράσεις του κοινού να ήταν από μετριοπαθείς ως ξενέρωτες. Ποιος ειδικός θα μας πει όμως ποια είναι η ενδεδειγμένη αντίδραση μπροστά στο μεγαλείο;
Μια τέτοια στιγμή αποτέλεσε η τριάδα τραγουδιών The Daily Mail, Myxomatosis και The Gloaming. Μετά το πρώτο, ο Yorke απευθύνθηκε στο κοινό και κυρίως στους Ισπανούς ανάμεσά μας και μίλησε για την πρόσφατη οικονομική κατάσταση της χώρας: “We know in Spain you're having a lot of trouble. Cuts cuts, no money no money. Well we think you should be taking it to the streets. Someone stole that money off you... The banks.” Τόσο απλά. Με δυο λόγια. Δε χρειάζεται άλλωστε ιδιαίτερη φιλοσοφία. Και πιθανότατα οι άνθρωποι της BBK (Bilbao Bizkaia Kutxa), της μεγαλύτερης τράπεζας της Χώρας των Βάσκων και μεγάλου χορηγού του φεστιβάλ (εξού και τα βαφτίσια), έμειναν σε αυτό ακριβώς το σημείο με το στόμα ανοιχτό.
Ο φωτισμός πρέπει να προστεθεί στα υπέρ καθώς ήταν άψογα συντονισμένος με τις διακυμάνσεις της μελωδίας και χρησιμοποιήθηκαν εναλλασσόμενα χρώματα που πρόσθεταν ποικιλία και διόλου κούραζαν. Υπήρξαν βέβαια κάποιες μικρές ή μεγαλύτερες παύσεις ανάμεσα στα τραγούδια λόγω της αλλαγής των οργάνων του Yorke και του J. Greenwood.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή του Rubén Bernabé στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Από τις εκτελέσεις που σημειώσαμε αξίζει να αναφέρουμε το Pyramid Song στο οποίο ο Thom Yorke έκατσε στο πιάνο και ο Jonny Greenwood έπαιξε την κιθάρα του με δοξάρι, το There There με μια πολύ δυναμική ενορχήστρωση με τύμπανα και το Karma Police που ακολούθησε αμέσως με θερμότατη αποδοχή από το κοινό (αν και θα έλεγα ότι αποτέλεσε το μοναδικό ίσως τραγούδι που φάνηκε κάπως παράταιρο από ολόκληρο το πρόγραμμα). Μάλιστα η συγκεκριμένη στιγμή θύμισε μια αγαπημένη αλλά τόσο παραμελημένη πια συνήθεια του συναυλιακού κοινού. Το μάτι μου πήρε τουλάχιστον δύο αναπτήρες να σηκώνονται ψηλά για να χαιρετήσουν την επιλογή του τραγουδιού και να ζεστάνουν με τη φλόγα τους το άχρωμο λευκό φως από τις δεκάδες φωτογραφικές μηχανές και κινητά.
Δείτε ακόμα βίντεο από την εκτελέση του Idioteque.
Βγαίνοντας για το πρώτο encore ο Yorke μας καλησπέρισε και πάλι: “Hi. Good evening. We are Radiohead”. Μα πόσο γαμάτος τύπος!
Το τελευταίο τραγούδι του encore ήταν το Everything In Its Right Place με εισαγωγή από το After the Gold Rush του θεού Neil Young.
I was lying in a burned out basement
With a full moon in my eyes
I was hoping for a replacement
When the sun burst through the sky
There was a band playing in my head
And I felt like getting high
I was thinking about what a friend had said,
I was hoping it was a lie
Thinking about what a friend had said,
I was hoping it was a lie
Rain down on me
Έμελλε να βγουν και για δεύτερο encore. Και αυτοί, όπως οι Cure την προηγούμενη, κρατούσαν το καλύτερο για το τέλος. Σε αυτό έβαλε βέβαια κι ο καιρός το χεράκι του. Η απειλή της βροχής κρεμόταν μονίμως πάνω από τα κεφάλια μας καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας και μάλιστα είχε αρχίσει να προειδοποιεί κάπου στη μέση του προγράμματος. Ήξερα θα είναι το τελευταίο τραγούδι που θα έλεγαν. Και ήθελα να κρατήσει. Ήταν το Paranoid Android. Και ήξερα ότι αυτή τη στιγμή ήθελα να την κρατήσω. Φτάνοντας το τραγούδι κάπου στη μέση στρέφω το βλέμμα μου στο μαύρο ουρανό και νιώθοντας τις σταγόνες της βροχής να δροσίζουν το πρόσωπό μου τραγουδώ μαζί με χιλιάδες ανθρώπους... Rain down, rain down. Come on rain down on me. Ο Θεός αγαπά στ’ αλήθεια τα παιδιά του.
Αποφώνηση. “Goodnight. Thanks for loving us.” Πράγματι, σας αγαπάμε. Κι όσοι σας είδαν εκείνο το βράδυ Παρασκευής σας αγάπησαν ακόμη περισσότερο.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς σε τι είδους μονοπάτια θα χαθούν προσεχώς οι Radiohead. Άλλωστε καθ'όλη τη διάρκεια της καριέρας τους δε τους άρεσε απλώς ο πειραματισμός. Τον λάτρευαν. Και έκαναν και πολλούς από τους θαυμαστές τους να τον λατρέψουμε. Ίσως πάλι να τους λατρεύουμε ακριβώς για αυτό το λόγο. Το σίγουρο είναι ότι τώρα είναι σε μεγάλη φόρμα, γουστάρουν πολύ αυτό που κάνουν και - το σημαντικότερο - έχουν βρει τον τρόπο να το επικοινωνήσουν.
Setlist (Η φωτογραφία προέρχεται από το χρήστη Shodood του twitter)
Bloom
15 Step
Bodysnatchers
The Daily Mail
Myxomatosis
The Gloaming
Morning Mr. Magpie
Pyramid Song
Reckoner
I Might Be Wrong
Nude
Lotus Flower
There There
Karma Police
Feral
Idioteque
Encore:
Give Up the Ghost
Kid A
Everything In Its Right Place
Encore 2:
Paranoid Android
Μεγάλο κομμάτι του ισπανικού κυρίως κοινού συνέχισε τη βραδιά του στη σκηνή 2 με τους Vetusta Morla που μπορούν άνετα να χαρακτηριστούν ως οι Ισπανοί Radiohead. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να τους ακούγαμε νωρίτερα, γιατί εκείνη την ώρα και με τη βροχή να δυναμώνει ξέραμε ότι θα κατηφορίζαμε το λόφο με τη φωνή του Thom Yorke στο κεφάλι μας να τραγουδά στο τρίτο encore.
Χρόνος: 13 Ιουλίου 2012
Στόχος: Μουσικό φεστιβάλ Bilbao BBK Live 2012
Διαβάστε εδώ τις εντυπώσεις μας από την πρώτη ημέρα και την εμφάνιση των Cure.
Τη δεύτερη ημέρα του φεστιβάλ ανεβήκαμε στο λόφο του Kobetamendi σαφώς νωρίτερα. Ενώ το πρόγραμμά μας περιελάμβανε για ορεκτικό τη soft folk των Noah and the Whale, μας τράβηξε η εμφάνιση των Warpaint στη μικρή σκηνή (σκηνή 3). Η σκηνή αυτή ήταν τοποθετημένη στην είσοδο του περιφραγμένου χώρου του φεστιβάλ και βρισκόταν σχετικά μακριά από το κέντρο του όπου υπήρχε κινητικότητα καθ'όλη τη διάρκεια της βραδιάς. Από τη μία λοιπόν ήταν σχετικά δύσκολο να κινηθείς προς αυτήν όταν έχεις ήδη “προχωρήσει στα ενδότερα” καθώς έπρεπε να περάσεις το συνωστισμό στην κεντρική σκηνή από ένα μονάχα στενό διάδρομο. Από την άλλη δεν ήταν απίθανο οι μουσικές να κρατήσουν το νεοεισερχόμενο στο χώρο.
Οι Warpaint είναι ένα καθαρά girl group, από αυτά που λείπουν από τη μουσική (και τη μουσική βιομηχανία). Εδώ κάνεις αμάν και πώς να δεις μια γυναίκα στη σκηνή, πόσο μάλλον τέσσερις μαζεμένες! Τα κορίτσια από το Λος Άντζελες είχαν συνεχείς εναλλαγές στο ύφος. Υπήρξαν στιγμές έντονης κιθαριστικής ροκ κι άλλες που μπλέχτηκαν σε μουσικά μονοπάτια ονειρικής ποπ. Το υβρίδιο που προέκυψε, κάτι μεταξύ MGMT και Cranberries, μπορεί να μην έδωσε κάτι πρωτότυπο αλλά αποτέλεσε μια ωραία εισαγωγή για πιο πολυαναμενόμενη ημέρα του φεστιβάλ.
Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς αφού δέσποζε το όνομα των Radiohead. Από νωρίς το μεσημέρι στην πόλη βλέπαμε αρκετό κόσμο να κυκλοφορεί με μπλουζάκια τους, χωρίς να φορούν το κλασικό βραχιολάκι, από το οποίο ξεχωρίζαμε οι υπόλοιποι με εισιτήριο τριημέρου. Και μάλιστα ήταν τόσοι πολλοί και στο φεστιβάλ αργότερα που ανέτρεψαν τις ισορροπίες της προηγούμενης ημέρας και πήραν προβάδισμα από αυτούς με μπλουζάκια, όχι Cure όπως λανθασμένα ίσως προτρέξατε αλλά Joy Division. Ειδικά αυτό το εξώφυλλο του Unknown Pleasures κουράστηκα να το μετράω σε T-shirt, φούτερ και τιραντάκια... Οι Radiohead θα είχαν το κοινό τους αυτό το βράδυ, που θα προσθέτονταν στις παρέες που έρχονταν κάθε χρόνο στο φεστιβάλ και σε αυτές που ήρθαν πρώτη φορά για να απολαύσουν ίσως το πιο εμπορικό και indie προσανατολισμένο line up που είχε ποτέ το Bilbao BBK Live.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή της Marina Rigby στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Επόμενη στάση η κεντρική σκηνή για τους Βρετανούς Mumford & Sons. Καθάριοι φολκ ήχοι, κυριλέ κοστουμαρισμένος τραγουδιστής, κεφάτος κόσμος με έντονη χορευτική διάθεση. Μεγάλη εντύπωση μου προξένησε το γεγονός ότι το συγκεκριμένο συγκρότημα έχει κυκλοφορήσει ένα μόλις δίσκο (Sigh No More, 2009). Παρόλα αυτά έφερε εις πέρας μια γεμάτη ώρα προγράμματος χωρίς να κουράσει. Η κορυφαία στιγμή ήταν βέβαια η εκτέλεση του Little Lion Man, του πιο γνωστού τους τραγουδιού, που παρέσυρε σε χορό ακόμα και όσους κάθονταν πιο μακριά από τη σκηνή και χάζευαν. Ο Marcus Mumford και "οι γιοί του" παρουσίασαν επίσης το Below my feet, τραγούδι από τον επερχόμενο δίσκο τους που αναμένεται να κυκλοφορήσει το Σεπτέμβριο. Αποχαιρέτησαν το κοινό ικανοποιώντας την απαίτησή του με επανάληψη του Little Lion Man και αποχώρησαν κάτω από έντονα χειροκροτήματα.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή του Juan Torres στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Ο κόσμος είχε ήδη πυκνώσει. Είπαμε να αλλάξουμε λιγάκι εικόνες και ήχους και επισκεφτήκαμε τη σκηνή 2 όπου θα ξεκινούσαν οι The Kooks. Οι επίσης Βρετανοί (σαν πολλοί δε μαζεύτηκαν σ’ένα ισπανικό φεστιβάλ;) Kooks μας κράτησαν το ενδιαφέρον με τη νεανική ποπ ροκ τους. Ακούσαμε γνωστές επιτυχίες τους, όπως το Shine On, το Ooh La και το She Moves in Her Own Way καθώς και τραγούδια από το δίσκο που ετοιμάζουν. Το κοινό συμμετείχε ενεργά και σε αρκετά σημεία συνδέθηκε με το κέφι και τη φρεσκάδα που ανέδυε ο Luke Pritchard, ο οποίος είχε στην αρχή προβλήματα με τον ήχο στο μικρόφωνό του τα οποία όμως σύντομα διορθώθηκαν. Η συναυλία έκλεισε με το Naive, το τραγούδι που τους έκανε γνωστούς παγκοσμίως και του οποίου τους στίχους όλοι λίγο πολύ τραγουδήσαμε (Just don’t let me down). Δε μας απογοήτευσαν καθόλου. Αντιθέτως απέδωσαν πολύ καλά ζωντανά τα τραγούδια που ξέραμε και τα συνδύασαν με λιγότερο γνωστό υλικό τους. Γενικώς θεωρώ ότι κέρδισαν το ισπανικό κοινό παρότι σίγουρα οι περισσότεροι προετοιμάζονταν για τους μουσικούς πειραματισμούς των άλλων Βρετανών της βραδιάς.
Δείτε απόψεις του χώρου μπροστά από την κεντρική σκηνή στις 21:00 που τέλειωναν οι Mumford & Sons και στις 22:15 που είχε "αρχίσει να μαζεύεται" ο κόσμος για τους Radiohead.
Η καταιγίδα των Radiohead
Η φωτογραφία προέρχεται από το eastlink.tumblr.com.
Πέρασαν ήδη κάμποσες ημέρες από τη συναυλία των Radiohead. Έψαχνα από την αρχή και ψάχνω ακόμα να βρω τρόπο να καταγράψω και να μεταφέρω αυτή τη μοναδική εμπειρία. Ούτε το ένα, ούτε το άλλο είναι εύκολο. Πέρασαν ήδη κάμποσες ημέρες αλλά τα συναισθήματα δεν έχουν καταλαγιάσει. Σαν άγρια κι ατίθασα άλογα με παρασέρνουν κάθε φορά που προσπαθώ να ταξινομήσω τις σκέψεις μου. Είναι προφανές ότι θα αποτύχω να γράψω μια «σωστή» και «ορθολογική» κριτική, μα μικρή σημασία έχει, γιατί γράφοντας αυτές τις γραμμές θα ξαναβρεθώ για κάποια λεπτά στο λόφο του Kobetamendi, εκεί καθιστός στο γρασίδι με τον αέρα και την υγρασία να μου τρυπούν τα κόκκαλα και την ανυπομονησία να δυναμώνει σε κάθε μου παλμό.
Οι Radiohead ήταν η αιτία και η αφορμή που βρέθηκα στο Μπιλμπάο. Δεν είναι λίγο πράγμα να σου δίνεται η ευκαιρία να παρακολουθήσεις ζωντανά ένα συγκρότημα που έντυσε με τις μουσικές του στιγμές της πιο πρόσφατης δεκαετίας σου. Στιγμές χαράς και λύπης. Στιγμές απελπισίας και έκστασης. Και να που έφτασα ακούγοντας τον Four Tet να μιξάρει να αναρωτιέμαι: θα αξίζει άραγε τον κόπο ή θα απομυθοποιηθεί η εικόνα που είχα πλάσει στο μυαλό μου; Η απάντηση δεν άργησε να δοθεί. Ίσως να ήταν η φόρα που βγήκε η μπάντα στη σκηνή μετά το σαραντάλεπτο πρόγραμμα του καθόλα συμπαθή Kieran Hebden, ίσως να ήταν ο συγχρονισμός με τον οποίο όλα τα παρεάκια σηκώθηκαν μεμιάς σαν από σεβασμό για να την υποδεχθούν, ίσως να ήταν απλώς ότι η ερώτηση σχηματίστηκε για να διαψευστεί ελάχιστες στιγμές αργότερα.
Οι Radiohead το βράδυ της Παρασκευής 13 Ιουλίου (γρουσούζικες ημέρες δεν υπάρχουν, μονάχα άνθρωποι) έδωσαν μια αποθεωτική συναυλία. Με ένα πρόγραμμα εξαιρετικά προσεγμένο που έδενε αρμονικά τραγούδια κυρίως από το Kid A (2000) και μετά, με ενιαίο υφολογικό χαρακτήρα σαφώς προσανατολισμένο στον ηλεκτρονικό ήχο και με μια δυο δόσεις ακουστικής μαγείας (όπως η εκτέλεση του Karma Police).
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή της Cristina Salmerón στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Ο Thom Yorke ήταν απολαυστικός. Χόρευε από το πρώτο λεπτό σαν να βρισκόταν μόνος στο δωμάτιό του, επικοινωνούσε με τον κόσμο, έψαχνε τον παλμό του και του τον έδινε συνάμα. Τι κι αν ήμασταν κάπως μακριά από τη σκηνή, τι κι αν οι Radiohead επέλεξαν να μην κινηματογραφείται η εμφάνισή τους (όπως συνέβη με όλες τις συναυλίες στην κεντρική σκηνή και με ορισμένες στη δεύτερη), πράγμα που σήμαινε ότι από τα δύο video wall προβάλλονταν μαγνητοσκοπημένα βίντεο της μπάντας. Τα κύματα της μουσικής ενέργειας και οι δονήσεις απλώνονταν παντού στο χώρο και άγγιζαν το σύνολο των περίπου 40.000 παρευρισκομένων (39.476 σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία των διοργανωτών). Αργότερα θα σχολιάζαμε ότι ενδεχομένως οι αντιδράσεις του κοινού να ήταν από μετριοπαθείς ως ξενέρωτες. Ποιος ειδικός θα μας πει όμως ποια είναι η ενδεδειγμένη αντίδραση μπροστά στο μεγαλείο;
Μια τέτοια στιγμή αποτέλεσε η τριάδα τραγουδιών The Daily Mail, Myxomatosis και The Gloaming. Μετά το πρώτο, ο Yorke απευθύνθηκε στο κοινό και κυρίως στους Ισπανούς ανάμεσά μας και μίλησε για την πρόσφατη οικονομική κατάσταση της χώρας: “We know in Spain you're having a lot of trouble. Cuts cuts, no money no money. Well we think you should be taking it to the streets. Someone stole that money off you... The banks.” Τόσο απλά. Με δυο λόγια. Δε χρειάζεται άλλωστε ιδιαίτερη φιλοσοφία. Και πιθανότατα οι άνθρωποι της BBK (Bilbao Bizkaia Kutxa), της μεγαλύτερης τράπεζας της Χώρας των Βάσκων και μεγάλου χορηγού του φεστιβάλ (εξού και τα βαφτίσια), έμειναν σε αυτό ακριβώς το σημείο με το στόμα ανοιχτό.
Ο φωτισμός πρέπει να προστεθεί στα υπέρ καθώς ήταν άψογα συντονισμένος με τις διακυμάνσεις της μελωδίας και χρησιμοποιήθηκαν εναλλασσόμενα χρώματα που πρόσθεταν ποικιλία και διόλου κούραζαν. Υπήρξαν βέβαια κάποιες μικρές ή μεγαλύτερες παύσεις ανάμεσα στα τραγούδια λόγω της αλλαγής των οργάνων του Yorke και του J. Greenwood.
Η φωτογραφία είναι η συμμετοχή του Rubén Bernabé στο διαγωνισμό φωτογραφίας της διοργάνωσης.
Από τις εκτελέσεις που σημειώσαμε αξίζει να αναφέρουμε το Pyramid Song στο οποίο ο Thom Yorke έκατσε στο πιάνο και ο Jonny Greenwood έπαιξε την κιθάρα του με δοξάρι, το There There με μια πολύ δυναμική ενορχήστρωση με τύμπανα και το Karma Police που ακολούθησε αμέσως με θερμότατη αποδοχή από το κοινό (αν και θα έλεγα ότι αποτέλεσε το μοναδικό ίσως τραγούδι που φάνηκε κάπως παράταιρο από ολόκληρο το πρόγραμμα). Μάλιστα η συγκεκριμένη στιγμή θύμισε μια αγαπημένη αλλά τόσο παραμελημένη πια συνήθεια του συναυλιακού κοινού. Το μάτι μου πήρε τουλάχιστον δύο αναπτήρες να σηκώνονται ψηλά για να χαιρετήσουν την επιλογή του τραγουδιού και να ζεστάνουν με τη φλόγα τους το άχρωμο λευκό φως από τις δεκάδες φωτογραφικές μηχανές και κινητά.
Δείτε ακόμα βίντεο από την εκτελέση του Idioteque.
Βγαίνοντας για το πρώτο encore ο Yorke μας καλησπέρισε και πάλι: “Hi. Good evening. We are Radiohead”. Μα πόσο γαμάτος τύπος!
Το τελευταίο τραγούδι του encore ήταν το Everything In Its Right Place με εισαγωγή από το After the Gold Rush του θεού Neil Young.
I was lying in a burned out basement
With a full moon in my eyes
I was hoping for a replacement
When the sun burst through the sky
There was a band playing in my head
And I felt like getting high
I was thinking about what a friend had said,
I was hoping it was a lie
Thinking about what a friend had said,
I was hoping it was a lie
Rain down on me
Έμελλε να βγουν και για δεύτερο encore. Και αυτοί, όπως οι Cure την προηγούμενη, κρατούσαν το καλύτερο για το τέλος. Σε αυτό έβαλε βέβαια κι ο καιρός το χεράκι του. Η απειλή της βροχής κρεμόταν μονίμως πάνω από τα κεφάλια μας καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας και μάλιστα είχε αρχίσει να προειδοποιεί κάπου στη μέση του προγράμματος. Ήξερα θα είναι το τελευταίο τραγούδι που θα έλεγαν. Και ήθελα να κρατήσει. Ήταν το Paranoid Android. Και ήξερα ότι αυτή τη στιγμή ήθελα να την κρατήσω. Φτάνοντας το τραγούδι κάπου στη μέση στρέφω το βλέμμα μου στο μαύρο ουρανό και νιώθοντας τις σταγόνες της βροχής να δροσίζουν το πρόσωπό μου τραγουδώ μαζί με χιλιάδες ανθρώπους... Rain down, rain down. Come on rain down on me. Ο Θεός αγαπά στ’ αλήθεια τα παιδιά του.
Αποφώνηση. “Goodnight. Thanks for loving us.” Πράγματι, σας αγαπάμε. Κι όσοι σας είδαν εκείνο το βράδυ Παρασκευής σας αγάπησαν ακόμη περισσότερο.
Είναι δύσκολο να προσδιορίσει κανείς σε τι είδους μονοπάτια θα χαθούν προσεχώς οι Radiohead. Άλλωστε καθ'όλη τη διάρκεια της καριέρας τους δε τους άρεσε απλώς ο πειραματισμός. Τον λάτρευαν. Και έκαναν και πολλούς από τους θαυμαστές τους να τον λατρέψουμε. Ίσως πάλι να τους λατρεύουμε ακριβώς για αυτό το λόγο. Το σίγουρο είναι ότι τώρα είναι σε μεγάλη φόρμα, γουστάρουν πολύ αυτό που κάνουν και - το σημαντικότερο - έχουν βρει τον τρόπο να το επικοινωνήσουν.
Setlist (Η φωτογραφία προέρχεται από το χρήστη Shodood του twitter)
Bloom 15 Step
Bodysnatchers
The Daily Mail
Myxomatosis
The Gloaming
Morning Mr. Magpie
Pyramid Song
Reckoner
I Might Be Wrong
Nude
Lotus Flower
There There
Karma Police
Feral
Idioteque
Encore:
Give Up the Ghost
Kid A
Everything In Its Right Place
Encore 2:
Paranoid Android
Μεγάλο κομμάτι του ισπανικού κυρίως κοινού συνέχισε τη βραδιά του στη σκηνή 2 με τους Vetusta Morla που μπορούν άνετα να χαρακτηριστούν ως οι Ισπανοί Radiohead. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να τους ακούγαμε νωρίτερα, γιατί εκείνη την ώρα και με τη βροχή να δυναμώνει ξέραμε ότι θα κατηφορίζαμε το λόφο με τη φωνή του Thom Yorke στο κεφάλι μας να τραγουδά στο τρίτο encore.