Ο Μεγάλος Ερωτικός είναι ένας λαϊκός θεός, που ζει στη φαντασία μας από τη στιγμή που γεννιόμαστε, ίσαμε να πεθάνουμε, όμορφος, εφηβικός και αδιάκοπα ζωντανός.
Ο Μεγάλος Ερωτικός δε φοράει γραφικά τοπικά ρούχα. Φοράει τα δικά του που συνθέτουν δύσκολους συνδυασμούς ήχων, ανάλαφρων χρωμάτων και ποιητικών ονείρων. Δεν περιέχει μηνύματα που εύκολα τα σβήνουν οι βροχές, δεν αντιστέκεται.
Από το σημείωμα του Μάνου Χατζιδάκι στο δίσκο
Ένα από τα αριστουργήματα του Μάνου Χατζιδάκι και κατά τους ειδικούς από τους κορυφαίους δίσκους στην ιστορία της Ελληνικής δισκογραφίας
Ο συνθέτης ξεκίνησε να γράφει το έργο στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 1972 και το ολοκλήρωσε στην Αθήνα τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, ενώ είχαν ήδη ξεκινήσει οι ηχογραφήσεις.
Ο ίδιος επέλεξε για ερμηνευτές την υπέροχη Φλέρυ Νταντωνάκη που είχε γνωρίσει στη Νέα Υόρκη και είχε μαγευτεί από την φωνή της και το νεαρό τότε Δημήτρη Ψαριανό.
Ο ίδιος εξηγεί στο σημείωμα του στο δίσκο
Προσπάθησα να δημιουργήσω τραγούδια απλά, αλλά όχι εύκολα. Για αυτό διάλεξα με προσοχή τους τραγουδιστές που θα τα ερμήνευαν. Και πρώτα η Φλέρυ Νταντωνάκη, με πάθος, σπάνια φωνή κι εσωτερική ένταση, και ο Δημήτρης Ψαριανός, απέριτττος, νεανικός και γνήσια λαϊκός. Και οι δύο τραγουδώντας δίνουν μαθήματα ήθους, αλήθειας και μαγείας στο λαϊκό τραγούδι.
Ο Χατζιδάκις μελλοποιεί αριστουργηματικά αρχαίους ποιητές (Ευριπίδης, Σαπφώ, Σολομώντας), τον Διονύσιο Σολωμό, το Γεώργιο Χορτάτζη, τον Κωνσταντίνο Καβάφη, αλλά και νεώτερους όπως Οδυσσέα Ελύτη, Μυρτιώτισσα, Γιώργο Σαραντάρη και Νίκο Γκάτσο.
Τίτλος: Ο Μεγάλος Ερωτικός
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη - Δημήτρης Ψαριανός
Δισκ. Εταιρεία: ΝΟΤΟΣ SNL 3901
Κυκλοφορία; 1972
Εξώφυλλο: Γιάννης Μώραλης
Διδασκαλία της χoρωδίας: Έλλη Νικολαΐδη
Ηχογράφηση: Studio Columbia (16/9/1972-28/11/1972)
H=Ηχολήπτης: Στέλιος Γιαννακόπουλος
Βοηθοί Ηχολήπτη: Μίμης Καννής, Γιάννης Παπαϊωάννου
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Με την πρώτη σταγόνα της βροχής
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
02. Σ' αγαπώ
(Στη μνήμη του Γιώργου Παππά)
Ποίηση: Μυρτιώτισσα
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
03. Μέρες του 1903
Ποίηση: Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
04. Ποιος ειν' τρελός από έρωτα
Ποίηση: Γιώργος Σαραντάρης
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
05. Τα λιανοτράγουδα
Στίχοι Από τα δημοτικά τραγούδια
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη - Δημήτρης Ψαριανός
06. Πέρα στο θολό ποτάμι
Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
(από το θεατρικό έργο του Λόρκα «Περλιμπλίν και Μπελίσα)
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
07. Το όνειρο
Ποίηση: Διονύσιος Σολωμός
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
08. Κέλομαί σε γογγύλα
Ποίηση: Σαπφώ
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
09. Έρωτα εσύ
(Αφιερωμένο στην Κατίνα Παξινού)
Από τη Μήδεια του Ευριπίδη
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
10. Πάθη από τον έρωτα
Από την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτζη
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
11. Κραταιά ως θάνατος αγάπη
Από το Άσμα ασμάτων του Σολομώντα
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
Οι μουσικοί:
Contrabass – Ανδρέας Ροδουσάκης, Νίκος Τσεσμελής
Guitar [I] – Δημήτρης Φάμπας
Guitar [Ii] – Βασίλης Τενίδης
Harp – Χρόνης Σοφράς
Piano [I] – Λεφτέρης Ψωμιάδης
Piano [Ii] – Χάρης Ανδρεάδης
Violin, Mandolin – Δημήτρης Βράσκος
Recording Supervisor – Κατερίνα Γεωργή
Αντί άποψης
"...Μουσικά, το άλμπουμ έχει έναν απίστευτο πλούτο στιχουργικό και μουσικό. Ο Χατζιδάκις επέλεξε διάφορους ποιητές με τρόπο που αναδεικνύει τη διαχρονική διάσταση και τις πολλές όψεις της ποίησης. Τα μελοποίησε και τα ενορχήστρωσε, δε, με τέτοιον ευφυή και εμπνευσμένο τρόπο, που η μουσική περιγράφει με ακρίβεια τους στίχους» λέει ο Μίλτος Λογιάδης (σ.σ . ο επι εικοσαετία μαέστρος της Ορχήστρας των Χρωμάτων) "Επίσης χρησιμοποίησε όλα τα εκφραστικά μέσα για να το πετύχει:
στα "Λιανοτράγουδα" βάζει τη λύρα και κάνει αμέσως τη διαφορά.
Στο "Με την πρώτη σταγόνα της βροχής" οι δύο πρώτες συγχορδίες πέφτουν σαν βροχή.
Στο "Κραταιά ως θάνατος αγάπη" για να αναδείξει τα λόγια "μεγαλώνει" κι άλλο την ορχήστρα. Φαντάζομαι όλοι αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολο είναι να μιλήσεις στην ψυχή του καθενός με στίχους από το "Άσμα ασμάτων" του Σολομώντος, το "Β' Στάσιμο" από τη Μήδεια, και το «Κέλομαί σε Γογγύλα» της Σαπφούς. Κι αυτό είναι ακόμα ένα "θαύμα" του Χατζιδάκι: έφτιαξε λαϊκά τραγούδια που αγγίζουν από τον πιο λαϊκό άνθρωπο που λειτουργεί με το συναίσθημα μέχρι τον πιο ψαγμένο που αναζητά τη διανόηση ακόμα και στην ακρόαση..."
από το άρθρο της Ματούλας Κουστένη (5/11/2011 στην Ελευθεροτυπία με τίτλο: Το πείραμα του «Μεγάλου Ερωτικού»)
Αξιολόγηση: ********** (10/10)
Ο Μεγάλος Ερωτικός δε φοράει γραφικά τοπικά ρούχα. Φοράει τα δικά του που συνθέτουν δύσκολους συνδυασμούς ήχων, ανάλαφρων χρωμάτων και ποιητικών ονείρων. Δεν περιέχει μηνύματα που εύκολα τα σβήνουν οι βροχές, δεν αντιστέκεται.
Από το σημείωμα του Μάνου Χατζιδάκι στο δίσκο
Ένα από τα αριστουργήματα του Μάνου Χατζιδάκι και κατά τους ειδικούς από τους κορυφαίους δίσκους στην ιστορία της Ελληνικής δισκογραφίας
Ο συνθέτης ξεκίνησε να γράφει το έργο στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του 1972 και το ολοκλήρωσε στην Αθήνα τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, ενώ είχαν ήδη ξεκινήσει οι ηχογραφήσεις.
Ο ίδιος επέλεξε για ερμηνευτές την υπέροχη Φλέρυ Νταντωνάκη που είχε γνωρίσει στη Νέα Υόρκη και είχε μαγευτεί από την φωνή της και το νεαρό τότε Δημήτρη Ψαριανό.
Ο ίδιος εξηγεί στο σημείωμα του στο δίσκο
Προσπάθησα να δημιουργήσω τραγούδια απλά, αλλά όχι εύκολα. Για αυτό διάλεξα με προσοχή τους τραγουδιστές που θα τα ερμήνευαν. Και πρώτα η Φλέρυ Νταντωνάκη, με πάθος, σπάνια φωνή κι εσωτερική ένταση, και ο Δημήτρης Ψαριανός, απέριτττος, νεανικός και γνήσια λαϊκός. Και οι δύο τραγουδώντας δίνουν μαθήματα ήθους, αλήθειας και μαγείας στο λαϊκό τραγούδι.
Τίτλος: Ο Μεγάλος Ερωτικός
Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη - Δημήτρης Ψαριανός
Δισκ. Εταιρεία: ΝΟΤΟΣ SNL 3901
Κυκλοφορία; 1972
Εξώφυλλο: Γιάννης Μώραλης
Διδασκαλία της χoρωδίας: Έλλη Νικολαΐδη
Ηχογράφηση: Studio Columbia (16/9/1972-28/11/1972)
H=Ηχολήπτης: Στέλιος Γιαννακόπουλος
Βοηθοί Ηχολήπτη: Μίμης Καννής, Γιάννης Παπαϊωάννου
Τα τραγούδια του δίσκου
01. Με την πρώτη σταγόνα της βροχής
Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
02. Σ' αγαπώ
(Στη μνήμη του Γιώργου Παππά)
Ποίηση: Μυρτιώτισσα
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
03. Μέρες του 1903
Ποίηση: Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
04. Ποιος ειν' τρελός από έρωτα
Ποίηση: Γιώργος Σαραντάρης
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
05. Τα λιανοτράγουδα
Στίχοι Από τα δημοτικά τραγούδια
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη - Δημήτρης Ψαριανός
06. Πέρα στο θολό ποτάμι
Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
(από το θεατρικό έργο του Λόρκα «Περλιμπλίν και Μπελίσα)
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
07. Το όνειρο
Ποίηση: Διονύσιος Σολωμός
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
08. Κέλομαί σε γογγύλα
Ποίηση: Σαπφώ
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
09. Έρωτα εσύ
(Αφιερωμένο στην Κατίνα Παξινού)
Από τη Μήδεια του Ευριπίδη
Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
10. Πάθη από τον έρωτα
Από την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτζη
Ερμηνεία: Φλέρυ Νταντωνάκη
11. Κραταιά ως θάνατος αγάπη
Από το Άσμα ασμάτων του Σολομώντα
Ερμηνεία: Δημήτρης Ψαριανός
Οι μουσικοί:
Contrabass – Ανδρέας Ροδουσάκης, Νίκος Τσεσμελής
Guitar [I] – Δημήτρης Φάμπας
Guitar [Ii] – Βασίλης Τενίδης
Harp – Χρόνης Σοφράς
Piano [I] – Λεφτέρης Ψωμιάδης
Piano [Ii] – Χάρης Ανδρεάδης
Violin, Mandolin – Δημήτρης Βράσκος
Recording Supervisor – Κατερίνα Γεωργή
Αντί άποψης
"...Μουσικά, το άλμπουμ έχει έναν απίστευτο πλούτο στιχουργικό και μουσικό. Ο Χατζιδάκις επέλεξε διάφορους ποιητές με τρόπο που αναδεικνύει τη διαχρονική διάσταση και τις πολλές όψεις της ποίησης. Τα μελοποίησε και τα ενορχήστρωσε, δε, με τέτοιον ευφυή και εμπνευσμένο τρόπο, που η μουσική περιγράφει με ακρίβεια τους στίχους» λέει ο Μίλτος Λογιάδης (σ.σ . ο επι εικοσαετία μαέστρος της Ορχήστρας των Χρωμάτων) "Επίσης χρησιμοποίησε όλα τα εκφραστικά μέσα για να το πετύχει:
στα "Λιανοτράγουδα" βάζει τη λύρα και κάνει αμέσως τη διαφορά.
Στο "Με την πρώτη σταγόνα της βροχής" οι δύο πρώτες συγχορδίες πέφτουν σαν βροχή.
Στο "Κραταιά ως θάνατος αγάπη" για να αναδείξει τα λόγια "μεγαλώνει" κι άλλο την ορχήστρα. Φαντάζομαι όλοι αντιλαμβάνονται πόσο δύσκολο είναι να μιλήσεις στην ψυχή του καθενός με στίχους από το "Άσμα ασμάτων" του Σολομώντος, το "Β' Στάσιμο" από τη Μήδεια, και το «Κέλομαί σε Γογγύλα» της Σαπφούς. Κι αυτό είναι ακόμα ένα "θαύμα" του Χατζιδάκι: έφτιαξε λαϊκά τραγούδια που αγγίζουν από τον πιο λαϊκό άνθρωπο που λειτουργεί με το συναίσθημα μέχρι τον πιο ψαγμένο που αναζητά τη διανόηση ακόμα και στην ακρόαση..."
από το άρθρο της Ματούλας Κουστένη (5/11/2011 στην Ελευθεροτυπία με τίτλο: Το πείραμα του «Μεγάλου Ερωτικού»)
Αξιολόγηση: ********** (10/10)