Από τα χρόνια που ως φοιτητές παίζαμε ατελείωτες ώρες Trivial Pursuit, υπάρχει μια ερώτηση που δεν ξέχασα ποτέ: Ποιος μουσικός ανακηρύχθηκε άγιος από την Αφρικανική Ορθόδοξη Εκκλησία;
Και η απάντηση είναι φυσικά ο John Coltrane. Ο Coltrane γεννήθηκε στις ΗΠΑ από βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια, με αφρικανικές ρίζες. Και οι δύο παππούδες του ήταν ιερείς και η θρησκεία και η πνευματικότητα ήταν πάντοτε έντονα παρούσες στη ζωή του. Ο ίδιος θεωρούσε ότι σε ηλικία 36 ετών βίωσε μια πνευματική αφύπνιση, η οποία τον βοήθησε να ξεπεράσει την εξάρτησή του από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ και έκτοτε προσευχήθηκε στο θεό να τον ευλογήσει με την ικανότητα να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους μέσα από τη μουσική του. Μελέτησε πολύ όλες τις θρησκείες και κατέληξε – όσο πρόλαβε μέχρι τα 41 του χρόνια, οπότε τελείωσε η ζωή του – στην ‘οικουμενικότητα’ της θρησκείας και του θεού. Το 1965 κυκλοφόρησε το απολύτως θρησκευτικό album A Love Supreme, την επόμενη χρονιά το καθηλωτικό Ascension και τέλος, λίγο πριν το θάνατό του, το επίσης άκρως πνευματικό αλλά πιο εύκολο στο άκουσμα, Meditations. Δεν είναι να απορεί κανείς που αγιοποιήθηκε…
Ο Coltrane πέθανε το 1967 από μια ασθένεια του ήπατος, αφήνοντας πίσω του τεράστια μουσική κληρονομιά. Η επιρροή του σε μεταγενέστερους συναδέλφους του μπορεί να συγκριθεί με λίγους. Εκείνη τη χρονιά, ένας 17χρονος μουσικός από το Michigan, επίσης Αφρο-αμερικανός, επίσης έχοντας κάνει τα πρώτα του μουσικά βήματα στους κόλπους της εκκλησίας, επίσης θεωρώντας ότι οφείλει το μουσικό του ταλέντο σε θεία δωρεά, κυκλοφορούσε ήδη το έβδομο studio album του, I was made to love her και έβλεπε ένα από τα ινδάλματά του να φεύγει από το μάταιο τούτο κόσμο. Για την ακρίβεια, μάλλον ένιωθε την απώλεια, παρά έβλεπε, αφού πρόκειται γα τον πολύ αγαπητό Stevie Wonder.
Ο Wonder, παιδί θαύμα που ακολούθησε λαμπρή καριέρα, του οποίου η καλλιτεχνική αξία αναγνωρίζεται από ολόκληρο τον κόσμο, αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα πιστού Χριστιανού που εκφράζει την πίστη του απερίφραστα και μέσα από τη μουσική του. Τα παραδείγματα τραγουδιών του που αναφέρονται στο θεό και στη θρησκεία είναι άπειρα, ενδεικτικά μόνο ας αναφέρουμε τα Have a talk with God (1976), Heaven is 10 zillion light years away (1974) και βέβαια Try Jah Love (1982), το οποίο έγραψε από κοινού με μέλη του συγκροτήματος Third World από τη Jamaica. Ωστόσο, αν αξίζει να σταθούμε στιχουργικά κάπου, το σημείο αυτό είναι σαφώς το Superstition που κυκλοφόρησε το 1972 και έγινε τεράστια επιτυχία. Εκεί συναντάμε μερικές από τις συνηθέστερες προλήψεις και τον αγαπημένο μου στίχο When you believe in things that you don’t understand, you suffer. Όντως, ο Wonder στρέφεται εναντίον των άκρων σε κάθε θρησκεία και παρά την πίστη του, κάθε άλλο παρά φανατικός είναι, πράγμα άκρως εντυπωσιακό.
Και μετά τους αγίους, για να κρατάμε τις ισορροπίες, ας πάμε στους αμαρτωλούς. Και συγκεκριμένα στον αμαρτωλό Tom Waits. Και αν ο ίδιος δεν είναι ακριβώς αυτό, πάντως το σύμπαν που περιγράφει, σίγουρα είναι. Το ενδιαφέρον του Waits για τους ξεχασμένους, τους περιθωριακούς, τους αποκλεισμένους, τα θύματα των κοινωνικών συνθηκών είναι έκδηλο σε ολόκληρη τη μουσική του πορεία. Και αυτό το παράπονο για τα κακώς κείμενα του κόσμου μας, είναι επίσης πανταχού παρόν. Το God’s away on business (2002) περιγράφει ακριβώς αυτό:
In the boiler room
The poor, the lame, the blind
Who are the ones that we kept in charge?
Killers, thieves, and lawyers
God's away on business …
Goddamn there's always such a big temptation to be good…
Βέβαια, αν κατηγορεί κανείς το θεό για αυτά τα κακώς κείμενα, τότε έχει μια δόση θρηκευτικότητας, έστω και με το δικό του τρόπο, όπως ο ίδιος πάλι μας λέει στο Chocolate Jesus (1999):
Don't go to church on Sunday
Don't get on my knees to pray
Don't memorize the books of the Bible
I got my own special way.
Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για την ύπαρξη αυτών των δύο όψεων στο νόμισμα της θρησκευτικότητας, ο Waits χάρισε στον Johnny Cash το 1994 το gospel Down there by the train, το οποίο ο Cash ερμήνευσε με μεγάλη χαρά, και το 2006 έγραψε το άκρως πνευματικό Lord I’ve been changed.
Πηγές:
http://hollowverse.com, https://en.wikipedia.org/wiki , http://www.tinymixtapes.com , http://www.coltranechurch.org , http://www.openculture.com , http://thecaravanofdreams.blogspot.gr , http://www.christianpost.com , http://www.biography.com
Φωτογραφίες από: http://www.coltranechurch.org, http://www.christianpost.com , www.allmusic.com
Και η απάντηση είναι φυσικά ο John Coltrane. Ο Coltrane γεννήθηκε στις ΗΠΑ από βαθιά θρησκευόμενη οικογένεια, με αφρικανικές ρίζες. Και οι δύο παππούδες του ήταν ιερείς και η θρησκεία και η πνευματικότητα ήταν πάντοτε έντονα παρούσες στη ζωή του. Ο ίδιος θεωρούσε ότι σε ηλικία 36 ετών βίωσε μια πνευματική αφύπνιση, η οποία τον βοήθησε να ξεπεράσει την εξάρτησή του από τα ναρκωτικά και το αλκοόλ και έκτοτε προσευχήθηκε στο θεό να τον ευλογήσει με την ικανότητα να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους μέσα από τη μουσική του. Μελέτησε πολύ όλες τις θρησκείες και κατέληξε – όσο πρόλαβε μέχρι τα 41 του χρόνια, οπότε τελείωσε η ζωή του – στην ‘οικουμενικότητα’ της θρησκείας και του θεού. Το 1965 κυκλοφόρησε το απολύτως θρησκευτικό album A Love Supreme, την επόμενη χρονιά το καθηλωτικό Ascension και τέλος, λίγο πριν το θάνατό του, το επίσης άκρως πνευματικό αλλά πιο εύκολο στο άκουσμα, Meditations. Δεν είναι να απορεί κανείς που αγιοποιήθηκε…
Ο Coltrane πέθανε το 1967 από μια ασθένεια του ήπατος, αφήνοντας πίσω του τεράστια μουσική κληρονομιά. Η επιρροή του σε μεταγενέστερους συναδέλφους του μπορεί να συγκριθεί με λίγους. Εκείνη τη χρονιά, ένας 17χρονος μουσικός από το Michigan, επίσης Αφρο-αμερικανός, επίσης έχοντας κάνει τα πρώτα του μουσικά βήματα στους κόλπους της εκκλησίας, επίσης θεωρώντας ότι οφείλει το μουσικό του ταλέντο σε θεία δωρεά, κυκλοφορούσε ήδη το έβδομο studio album του, I was made to love her και έβλεπε ένα από τα ινδάλματά του να φεύγει από το μάταιο τούτο κόσμο. Για την ακρίβεια, μάλλον ένιωθε την απώλεια, παρά έβλεπε, αφού πρόκειται γα τον πολύ αγαπητό Stevie Wonder.Ο Wonder, παιδί θαύμα που ακολούθησε λαμπρή καριέρα, του οποίου η καλλιτεχνική αξία αναγνωρίζεται από ολόκληρο τον κόσμο, αποτελεί άλλο ένα παράδειγμα πιστού Χριστιανού που εκφράζει την πίστη του απερίφραστα και μέσα από τη μουσική του. Τα παραδείγματα τραγουδιών του που αναφέρονται στο θεό και στη θρησκεία είναι άπειρα, ενδεικτικά μόνο ας αναφέρουμε τα Have a talk with God (1976), Heaven is 10 zillion light years away (1974) και βέβαια Try Jah Love (1982), το οποίο έγραψε από κοινού με μέλη του συγκροτήματος Third World από τη Jamaica. Ωστόσο, αν αξίζει να σταθούμε στιχουργικά κάπου, το σημείο αυτό είναι σαφώς το Superstition που κυκλοφόρησε το 1972 και έγινε τεράστια επιτυχία. Εκεί συναντάμε μερικές από τις συνηθέστερες προλήψεις και τον αγαπημένο μου στίχο When you believe in things that you don’t understand, you suffer. Όντως, ο Wonder στρέφεται εναντίον των άκρων σε κάθε θρησκεία και παρά την πίστη του, κάθε άλλο παρά φανατικός είναι, πράγμα άκρως εντυπωσιακό.
Και μετά τους αγίους, για να κρατάμε τις ισορροπίες, ας πάμε στους αμαρτωλούς. Και συγκεκριμένα στον αμαρτωλό Tom Waits. Και αν ο ίδιος δεν είναι ακριβώς αυτό, πάντως το σύμπαν που περιγράφει, σίγουρα είναι. Το ενδιαφέρον του Waits για τους ξεχασμένους, τους περιθωριακούς, τους αποκλεισμένους, τα θύματα των κοινωνικών συνθηκών είναι έκδηλο σε ολόκληρη τη μουσική του πορεία. Και αυτό το παράπονο για τα κακώς κείμενα του κόσμου μας, είναι επίσης πανταχού παρόν. Το God’s away on business (2002) περιγράφει ακριβώς αυτό: In the boiler room
The poor, the lame, the blind
Who are the ones that we kept in charge?
Killers, thieves, and lawyers
God's away on business …
Goddamn there's always such a big temptation to be good…
Βέβαια, αν κατηγορεί κανείς το θεό για αυτά τα κακώς κείμενα, τότε έχει μια δόση θρηκευτικότητας, έστω και με το δικό του τρόπο, όπως ο ίδιος πάλι μας λέει στο Chocolate Jesus (1999):
Don't go to church on Sunday
Don't get on my knees to pray
Don't memorize the books of the Bible
I got my own special way.
Και για να μην αφήσει καμία αμφιβολία για την ύπαρξη αυτών των δύο όψεων στο νόμισμα της θρησκευτικότητας, ο Waits χάρισε στον Johnny Cash το 1994 το gospel Down there by the train, το οποίο ο Cash ερμήνευσε με μεγάλη χαρά, και το 2006 έγραψε το άκρως πνευματικό Lord I’ve been changed.
Πηγές:
http://hollowverse.com, https://en.wikipedia.org/wiki , http://www.tinymixtapes.com , http://www.coltranechurch.org , http://www.openculture.com , http://thecaravanofdreams.blogspot.gr , http://www.christianpost.com , http://www.biography.com
Φωτογραφίες από: http://www.coltranechurch.org, http://www.christianpost.com , www.allmusic.com