Το Θέατρο του Νέου Κόσμου επιβεβαιώνει με κάθε ευκαιρία την άποψη ότι στις πιο μικρές σκηνές μπορεί κανείς να βρει διαμάντια. Έτσι, και φέτος το Δώμα φιλοξενεί τις «Χοηφόρους» του Αισχύλου με σεβασμό και πρωτοτυπία- συνδυασμός δύσκολος. Η παράσταση διασκευάζεται και ερμηνεύεται από την ομάδα Terre de Semis, σε σκηνοθεσία Ειρήνης Φαναριώτη.
Οι «Χοηφόροι», η δεύτερη τραγωδία από την τριλογία Ορέστεια (προηγείται ο «Αγαμέμνων» κι έπονται οι «Ευμενίδες»), πραγματεύεται τον φόνο της Κλυταιμνήστρας και του Αιγίσθου από τον Ορέστη. Όπως πολύ σωστά αναγράφεται στην περιγραφή της παράστασης:
«Ο τίτλος του έργου αφορά το Χορό και πάνω σ' αυτή τη δυναμική του συνόλου στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης, αντιμετωπίζοντάς την ως ένα από τα βασικά στοιχεία της πολιτείας. Η συλλογικότητα και όλα αυτά για τα οποία είμαστε ικανοί όταν είμαστε μαζί.[…]Είναι ένα έργο με παρελθόν και μέλλον. Στοιχεία που συνάδουν με την ίδια τη φύση του ανθρώπου/πολίτη, που προηγείται και έπεται άλλων, αναρωτούμενος ποια είναι τελικά η δική του θέση στην Ιστορία. Προσδοκά την ανατροπή της τάξης της ανομίας και θρηνεί για τη γενιά που χάθηκε και χάνεται. Ποιος χρησμός, ποια δύναμη είναι ικανή να οπλίσει το χέρι ενός παιδιού ενάντια στο γονιό του; Ο Ορέστης, καταφθάνει ως σωτήρας του οίκου, αποφασισμένος να τιμωρήσει το φόνο του πατέρα του, με εντολή του Απόλλωνα. Θα υποφέρει όμως από το βάρος της μητρικής εξόντωσης. Θα επικαλεστεί το Θείο Δίκαιο. Τη στήριξή του, ζητά εξαρχής κι ο Χορός, με τον ερχομό του σωτήρα και την ελπίδα του για μια αλλαγή. Ποια είναι η ευθύνη του συνόλου σε μια πόλη που βουλιάζει στην αδικία; Θα καταφέρει ο Ορέστης να τη διαλύσει και να επανιδρύσει την τάξη ή μια τέτοια πράξη θα τον φέρει αντιμέτωπο με μεγαλύτερα δεινά;»
Οι τέσσερεις ηθοποιοί, άλλοτε στον ρόλο του χορού και του αφηγητή και άλλοτε ως τα του δράματος πρόσωπα, έχουν δύο πολύ δυνατά μέσα: την πολυφωνία και την έντονη κινησιολογία. Η ομάδα αξιοποιεί με τον πιο παραστατικό τρόπο την επικρατούσα άποψη του αρχαίου κόσμου, πως το σύνολο υπερέχει του ατόμου. Με τον θάνατο της Κλυταιμνήστρας και του Αιγίσθου δεν αποδίδεται μόνο δικαιοσύνη στην κοινωνία, αλλά και ικανοποίηση των βαθύτερων αισθημάτων του ατόμου. Πρόκειται επομένως για ένα διττό επίπεδο, για την κάθαρση που επέρχεται στο άτομο και στο σύνολο.
Τη διττή ταυτότητα του έργου υποστηρίζουν οι ηθοποιοί, οι οποίοι βγαίνουν από το σύνολο αναπαριστώντας ο καθένας ένα από τα πρόσωπα του δράματος κι έπειτα εισέρχονται πάλι στο σύνολο. Η κίνησή τους είναι εξαιρετικά συντονισμένη και η συνύπαρξή τους αρμονική. Ο ένας παίρνει το νήμα από τον άλλον, όλοι μαζί με πλήρως συντονισμένη εκφορά του λόγου λειτουργούν ως μονάδα. Είναι τόσο έντονη η ερμηνεία τους που μπορεί ο θεατής να διακρίνει την πολύ έντονη συναισθηματική τους φόρτιση.
Η σκηνή λιτότατη. Το λευκό δεσπόζει και σε συνδυασμό με την αιθέρια ύπαρξη των ηθοποιών προσδίδει ρευστότητα και επισημαίνει την αχρονία. Οι φωτισμοί συμβάλλουν καταλυτικά στην αίσθηση αυτήν, ενώ η παρουσία της Αμαλίας Μουτούση ως Κλυταιμνήστρας σε βίντεο είναι καθόλα εναρμονισμένη με το υπόλοιπο εγχείρημα. Όταν η τεχνολογία χρησιμοποιείται ορθά, η τέχνη επικροτεί. Πάντοτε παρακολουθώ με επιφύλαξη παραστάσεις των αρχαίων τραγικών. Οι «Χοηφόροι» με εξέπληξαν θετικά.
Συντελεστές της παράστασης
Μετάφραση: Νίκος Ζιώγας
Διασκευή: Ειρήνη Φαναριώτη, Ομάδα Terre de Semis
Σκηνοθεσία: Ειρήνη Φαναριώτη
Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου
Σκηνικά - Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα
Βίντεο: Βασίλης Αντωνόπουλος, Angelica Aufrais
Μουσική: Γιώργος Πούλιος
Κίνηση ηθοποιών: Μαργαρίτα Τρίκκα
Βοηθός σκηνοθέτη: Παρασκευή Λυπημένου
Παίζουν οι ηθοποιοί:
Λάζαρος Βαρτάνης
Άρης Λάσκος
Δήμητρα Μητροπούλου
Ειρήνη Φαναριώτη
Σε βίντεο εμφανίζεται η Αμαλία Μουτούση