Ο Στέλιος Τσούκιας ανήκει στη νέα γενιά τραγουδοποιών και μια ακρόαση της τέχνης του αποδεικνύει πως πρόκειται για ένα ανερχόμενο αστέρι. Ο πρώτος του προσωπικός δίσκος με τίτλο «Άγιος Ψεύτης» κυκλοφόρησε πέρσι σε ηλεκτρονική μορφή. Στο διαδίκτυο έχει έντονη παρουσία με ποικίλο υλικό όπως διάφορες διασκευές που μαρτυρούν την ερμηνευτική του δυνότητα.
Με αφορμή την οπτικοποίηση του τραγουδιού «Δήμητρα» από τον δίσκο αυτό μας μιλάει για αναμνήσεις και μελλοντικά σχέδια, τα Εξάρχεια, το Λονδίνο και όσα τον προβληματίζουν σχετικά με τη μουσική αυτή τη στιγμή.
MixGrill: Πρόσφατα κυκλοφόρησε το βίντεο του τραγουδιού «Δήμητρα» από τον πρώτο προσωπικό σου δίσκο «Άγιος Ψεύτης». Αναφέρεις πως εμπνεύστηκες από τον μύθο του Πυγμαλίωνα για την ιδέα. Πώς αντιλαμβάνεσαι εσύ τον μύθο αυτόν και γιατί επέλεξες στο βίντεο να είναι αντεστραμμένοι οι ρόλοι των φύλων;
Στέλιος Τσουκιάς: Η ιδέα ανήκει στο στενό μου συνεργάτη Πάνο Ανδριανό που ανέλαβε και τη σκηνοθεσία του κλιπ. Ήμασταν σε ένα καφέ στην πλατεία Εξαρχείων τον περασμένο Μάιο, μας άρεσε πολύ το concept και ήρθαν όλα τα υπόλοιπα. Έχω βρεθεί πολύ συχνά έρμαιο της σκέψης μου η οποία προδικάζει το μέλλον και με εγκλωβίζει σε μία εικόνα που στο σήμερα δεν υπάρχει. Με μαθηματική ακρίβεια έρχεται η συντριβή αφού ποτέ τα πράγματα δεν κυλάνε έτσι όπως τα στοχάζεται το συνειδητό. Έτσι αντιλαμβάνομαι τον μύθο. Ο Πυγμαλίωνας ονειρεύτηκε την τέλεια αγαπημένη έσω και έξω, χωρίς να ρωτήσει τον ξενοδόχο. Παλεύω με τον εαυτό μου να αφήνω τα πράγματα να κυλούν, σαν το γάργαρο νερό, χωρίς να το βαλτώνω με τον εγωισμό μου.
MG: Τα δύο πρώτα βίντεο για τραγούδια του δίσκου είχαν κυκλοφορήσει στο πρώτο μισό του 2019 με αρκετές εικόνες από το Λονδίνο στο οποίο ζούσες. Με ποιο κριτήριο επέλεξες αυτά τα τραγούδια για να συνοδευτούν και από εικόνα;
ΣΤ: Μέχρι τα μέσα του 2019 είχαν ολοκληρωθεί τα μισά τραγούδια του δίσκου. Απ' την αρχή είχα την επιθυμία να δημιουργήσω εικόνα για κάθε τραγούδι του δίσκου, επηρεασμένος απ' τους Sigur Rós που είχαν κυκλοφορήσει ένα άλμπουμ με 12 διαφορετικά clips, 12 διαφορετικούς κόσμους το 2012 (σ.σ. Valtari Mystery Film Experiment). Το «Μη Μου Μιλάτε Για Χορούς» έχει ένα βαλκανικό ηχόχρωμα και πάντα όταν ακούω τέτοια ηχοχρώματα, ο νους μου πάει στα καραβάνια, στους ανθρώπους όπου συνεχώς ταξιδεύουν μέχρι να βρουν απάγκιο. Εξού και η πολυπολιτισμικότητα στο αντίστοιχο κλιπ.
MG: Ο δίσκος κυκλοφόρησε ψηφιακά πριν από περίπου ένα χρόνο, όταν όλα ήταν πολύ διαφορετικά. Πώς έχει εξελιχθεί η δική σου αντίληψη για τον «Άγιο Ψεύτη» έκτοτε; Θα κυκλοφορήσει και σε LP ή CD;
ΣΤ: Ήταν μία φωτογραφία του τότε εαυτού μου. Έχουν αλλάξει πράγματα στην αισθητική μου και αυτό θεωρώ πως είναι και το υγειές για να πάω παρακάτω, να βιώσω κάτι διαφορετικό στη συνέχεια. Ο δίσκος είναι διαθέσιμος σε όλες τις digital πλατφόρμες, όπου μπορεί ο κόσμος να τον ακούσει και να τον αγοράσει. Τα δεδομένα είναι διαφορετικά πια, οπότε το CD δεν το σκέφτομαι. Είχα μοιράσει κάποια, στις ζωντανές εμφανίσεις που είχα κάνει πριν την πανδημία, αλλά μέχρι εκεί.
MG: Στον δίσκο συμμετέχουν ο Παντελής Στόικος και ο Γιώργος Αβραμίδης, δύο από τους πιο δραστήριους και σημαντικούς σύγχρονους Έλληνες τρομπετίστες. Πώς προέκυψαν οι συνεργασίες αυτές;
ΣΤ: Επικοινώνησα και με τους δύο όταν ετοίμαζα τα πρώτα τραγούδια. Μοιράστηκα την ιστορία πίσω απ' αυτά και έβαλαν τη δική τους σφραγίδα στον δίσκο. Αγαπώ πολύ τα πνευστά και ειδικά τον ήχο της τρομπέτας. Ο ήχος και των δύο είναι πολύ ξεχωριστός και διαφορετικός. Με τον Παντελή έχουμε έρθει και πιο κοντά, αφού παίξαμε και μαζί αρκετές φορές. Με ωρίμασε ο ήχος του, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει το όργανο και τη μουσική, τη «μούσα» του όπως λέει.
MG: Μαζί με τους δύο παραπάνω συμμετείχαν επίσης οι Δημήτρης Λάππας (τζουράς στο «Ξαστεριά») και ο Θάνος Σταυρίδης (ακορντεόν). Ποιο είναι το σημαντικότερο που κρατάς από τη συνδρομή των εμπειρότερων αυτών μουσικών;
ΣΤ: Μέσα απ' αυτές τις συνεργασίες έμαθα τον τρόπο να αντιμετωπίζω την μουσική με σεβασμό και πως με δουλειά και αλήθεια γεννιέται κάτι ξεχωριστό. Απέκτησα καλύτερη αντίληψη στα ηχοχρώματα και μία διαφορετική ματιά. Είδα πως ο καθένας ξεχωριστά έβαλε την πινελιά και το μεράκι του και αυτό είναι συγκινητικό όταν ακούς το τελικό αποτέλεσμα. Η δημιουργία ενός άλμπουμ είναι μία συλλογική δουλειά και όταν συμμετέχουν τόσο καλοί μουσικοί είναι ευχαρίστηση να ακούς την αρτιότητα και την ψυχή που έχει βάλουν στις νότες που μου χάρισαν στον «Άγιο Ψεύτη».
MG: Με τον Θάνο Σταυρίδη και τον Γιάννη Καρακαλπακίδη που συμμετείχε με το λαούτο είχατε ετοιμάσει και μικρή περιοδεία στην χώρα. Είχαν προλάβει να γίνουν κάποιες από εκείνες τις εμφανίσεις;
ΣΤ: Είχαμε ξεκινήσει με φόρα που λέμε. Προλάβαμε την Κόρινθο, τη Χαλκίδα, τη Θεσσαλονίκη και τη Φλώρινα. Μετά από λίγες μέρες και πριν να προλάβουμε την προγραμματισμένη μας εμφάνιση στο Σταυρό του Νότου με φουλ μπάντα, ήρθε η πρώτη καραντίνα. Εκεί κάπου άλλαξαν οι ισορροπίες μας. Και τώρα που γράφω αυτή την απάντηση μού φαντάζει σαν μια άλλη εποχή. Ζωντανή εμφάνιση στον Σταυρό του Νότου... Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας. Δεν μ' αρέσει να επικεντρώνομαι στο σκοτάδι και έχει τραβήξει πολύ όλο αυτό. Ελπίζω να βγούμε όρθιοι και με όσο λιγότερα κουσούρια και κατάλοιπα γίνεται.
MG: Ποια είναι η σχέση σου με τις διαδικτυακές συναυλίες; Έχετε σκεφτεί να κάνετε μία τέτοια εμφάνιση; Ως θεατής έχεις παρακολουθήσει καμία από όσες έγιναν τους τελευταίους μήνες, με ή χωρίς εισιτήριο;
ΣΤ: Συμμετείχα στην διαδικτυακή συναυλία της United We Fly τον περασμένο Απρίλιο. Θυμάμαι, τραγούδησα γύρω στη μία ώρα με την κιθάρα μου μπροστά σε μία οθόνη, χωρίς να ακούω κανέναν παρά μόνο τον εαυτό μου. Ήταν περίεργο, αλλά δεδομένης της κατάστασης ήταν, τελικά, λυτρωτικό. Μου έκανε καλό έστω και νοητά να ξέρω πως κάποιοι συνάνθρωποί μου ανακουφίζονται και ευφραίνονται μέσω της μουσικής. Είναι ακόμα ένας λόγος για μένα να δημιουργώ μουσική. Τα τραγούδια είναι σαν τα φώτα. Φωτίζουν σκοτεινά στενά, απ' όπου μπορεί κάποιος να περνάει εκείνη την ώρα και να χρειάζεται αυτό το φως για βοήθεια. Έστω και ένας να είναι αυτός, αξίζει το ψυχολογικό μακροβούτι την ώρα της δημιουργίας.
MG: Επί χρόνια έδρευες στο Λονδίνο. Ποιες είναι οι πιο αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των δύο αυτών κοινωνιών ως προς την μουσική; Το Λονδίνο πρόκειται όντως για μια κοινωνία πιο φιλική προς τους καλλιτέχνες;
ΣΤ: Είναι πιο αποστειρωμένος ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι ζωντανές εμφανίσεις καλλιτεχνών που παλεύουν για την επιβίωση. Πρέπει να πληρώσεις ακόμα και μία pub ώστε να κλείσεις τον χώρο για να παίξεις έστω και για 30 λεπτά μαζί με άλλους καλλιτέχνες, σε μία βραδιά που μπορεί και να σε ακούσουν δύο άτομα από κάτω. Είναι δύσκολο, όπως και να το κάνεις, δεδομένου ότι το Λονδίνο είναι πανάκριβη πόλη ακόμα και για να ζήσεις. Εγώ, δεν το βρήκα και πολύ φιλικό ως προς τους καλλιτέχνες.
MG: Η Μεγάλη Βρετανία έχει γεννήσει πολλά αστέρια της παγκόσμιας ποπ σκηνής. Έχοντας ζήσει, ακούσει και δημιουργήσει εκεί, τι θεωρείς πως μας «λείπει» και σπανίως η πλούσια ελληνική μουσική κληρονομιά φτάνει στο εξωτερικό;
ΣΤ: Η αγγλική γλώσσα και η πραγματική ελευθερία στον πειραματισμό. Απ' τη μία η ελληνική γλώσσα είναι δύσπεπτη για το αυτί κάποιου που δεν τη μιλάει. Εξού και η έκφραση «it sounds Greek to me». Πώς να πάρει έκταση ένα «ελληνόστιχο» τραγούδι. Φαντάζει δύσκολο. Τα ισπανικά, για παράδειγμα, είναι πιο εύπεπτα. Απ' την άλλη, υπάρχει και πολιτική ήχου στη χώρα μας. Δύσκολα γίνεται αποδεκτό κάτι καινούριο, άρα δύσκολα θα γίνει γνωστό και κάτι καινούριο. Προχωράμε, συνεχώς, στην πεπατημένη. Δεν κατηγορώ κανέναν, δεν μου αρέσει αυτή η στάση γενικά. Πλησιάζουμε όμως στο 2021. Χρειαζόμαστε ανανέωση σε πολλά πράγματα. Χρειαζόμαστε τη φρέσκια, σύγχρονη ματιά στα πράγματα. Ας αλληλοστηριχθούμε, για να πάμε ένα βήμα παρακάτω.
MG: Από όσο γνωρίζουμε η σχέση σου με τη μουσική μέσω της κιθάρας ξεκινάει όταν ήσουν 12. Θα ήθελα αν μπορείς να θυμηθείς κάποια στιγμή μέχρι σήμερα όπου σε έκανε να θέλεις να κυνηγήσεις την μουσική πιο επαγγελματικά αλλά και την επίδραση που είχε η γειτονιά σου στα Εξάρχεια (ένα από τα πιο σημαντικά κέντρα τέχνης στην Αθήνα) στη σχέση σου με τη μουσική;
ΣΤ: Η επαγγελματική μου σχέση με τη μουσική ξεκίνησε στα 18 όταν και άρχισα να πληρώνομαι, παίζοντας σε ένα ρεμπετάδικο στο Καρλόβασι της Σάμου, όπου και σπούδαζα. Το κομβικό σημείο είναι όταν αποφάσισα να δημιουργήσω τη δική μου μουσική. Αυτό έγινε στο Λονδίνο. Εκεί, ανέσυρα όλες τις αναμνήσεις, απ' τα Εξάρχεια, την Αθήνα γενικά, τη γειτονιά μου και τα αγαπημένα μου πρόσωπα.
MG: Θυμάσαι την πρώτη φορά που τυχαία άκουσες τη φωνή σου κάπου και αν ναι σε ποιο τραγούδι ήταν;
ΣΤ: Χριστούγεννα ήταν, όταν μπήκα σε ένα ταξί και άκουσα τη μελωδία από μία τρομπέτα. Είπα ασυναίσθητα από μέσα μου: «κάπου την έχω ξανακούσει αυτή τη μελωδία». Μετά, άκουσα και τη φωνή μου. Ήταν παράξενο, αλλά όμορφο!
MG: Η δεύτερη καραντίνα μοιάζει δυστυχώς να αποτελείωσε ό,τι απέμεινε από την πρώτη όσον αφορά ειδικά στον καλλιτεχνικό χώρο, με πολλούς «εργάτες της τέχνης» να καταφεύγουν ως και σε συσσίτια ώστε να επιβιώσουν. Ως μέλος της νέας γενιάς μουσικών που επηρεάζεται πολύ έντονα από αυτήν την κατάσταση, ποια στάση υιοθετείς ώστε να παραμείνεις όσο το δυνατόν πιο αλώβητος προσωπικά και επαγγελματικά;
ΣΤ: Τη στάση της μονιμότητας του προσωρινού. Ζω το τώρα, όσο κλισέ και αν ακούγεται αυτό. Μέσα σε λίγες μέρες, ένας ιός άλλαξε την καθημερινότητά μας σε όλα τα επίπεδα. Αυτό και μόνο, μου λέει ότι όλα είναι δυναμικά και σχετικά. Δε θέλω να εγκλωβίζω το μυαλό μου σκεπτόμενος το μέλλον. Με ναρκώνει και με φυλακίζει. Θέλω να ζω το τώρα χωρίς να εννοηθεί αυτό εγωισμός. Θα μου πείτε, χρειάζεται οικονομική επάρκεια για να συμβεί αυτό. Δυστυχώς ναι. Και ζούμε στην εποχή της ένδειας. Είναι επώδυνο να βλέπεις ανθρώπους σε συσσίτια, καλλιτέχνες ή μη, πλήθος πια αστέγων και πλήθος κόσμου που δεν έχει ούτε τα αναγκαία. Είναι πολλοί οι υπεύθυνοι γι' αυτήν την κατάσταση. Κάποια στιγμή, νομοτελειακά πιστεύω, αυτοί που ευθύνονται, θα πνιγούν από αυτό το βάρος. Ωστόσο, ελπίζω ότι όλο αυτό θα καταφέρουμε να το αλλάξουμε. Είναι κι αυτή η ελπίδα από την οποία κρατιέμαι και συνεχίζω.
MG: Έχεις μουσικά σχέδια για το άμεσο και αβέβαιο μέλλον; Υπάρχει ήδη δεύτερος δίσκος στα σκαριά;
ΣΤ: Έγραψα πολλά τραγούδια κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας. Τώρα είμαι στη διαδικασία μελοποίησης. Μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχω καταλήξει ποια τραγούδια θα βρίσκονται στον δεύτερο δίσκο μου. Άγνωστο το πότε θα κυκλοφορήσει, τι μορφή θα έχει και πώς θα ονομάζεται, αλλά θα συμβεί. Αυτό είναι το μόνο σίγουρο.
MG: Εκτός από τα ονόματα που αναφέρθηκαν νωρίτερα έχεις στο μυαλό σου άλλους μουσικούς με τους οποίους θα ήθελες να συνεργαστείς;
ΣΤ: Όχι συγκεκριμένα. Συνήθως η ανάγκη γεννιέται μέσα απ' το ίδιο το τραγούδι και τη μουσική κατεύθυνση που θα θέλω να πάρει. Μου αρέσει πολύ ο Σωτήρης Ντούβας (ντράμερ), θα ήθελα να συνεργαστώ μαζί του κάποια στιγμή στο μέλλον αν το φέρει ο καιρός και η κατάσταση.