Ο Βαγγέλης Μακρής είναι ερμηνευτής και συνθέτης.
Έχει κάνει μουσικές σπουδές (έγχορδα, κλασικό τραγούδι), και πλέον διδάσκει ο ίδιος σύγχρονο τραγούδι, σε ωδεία και μουσικές σχολές. Έχει γράψει μουσική για το θέατρο και έχει συμμετάσχει σε παραστάσεις, ενώ έχει επίσης ντύσει μουσικά τέσσερα παιδικά βιβλία της Φωτεινής Κωνσταντοπούλου. Εμφανίζεται σε συναυλίες συνεργαζόμενος με τη δίδυμη αδελφή του, επίσης συνθέτρια και πιανίστα, Όλγα Μακρή.
Το καλοκαίρι του 2022 κυκλοφόρησε από τη Spider Music το τραγούδι Απών, σε μουσική Όλγας Μακρή και στίχους Ευανθίας Μάγνη, με ερμηνευτή τον Βαγγέλη Μακρή. Με αυτή την ευκαιρία, ο καλλιτέχνης αποκαλύπτει, και σχολιάζει εκτενώς παρακάτω, 10 από τα αγαπημένα του άλμπουμ.
1. Ελληνική Αποκριά - Μίκης Θεοδωράκης (1953, πρώτη ηχογράφηση: 2003)
Κάπου στα 1947, εξόριστος στην Ικαρία, ο Θεοδωράκης άκουσε τους συντρόφους του να τραγουδούν τον Καπετάν Αντρέα Ζέππο. Από την επόμενη μέρα ξεκίνησε να σχεδιάζει μια συμφωνική σουίτα βασισμένη πάνω στο θέμα του τραγουδιού, καθώς και σε άλλες δικές του λαϊκότροπες μελωδίες. Η σύνθεση ολοκληρώθηκε και παρουσιάστηκε ως μπαλέτο μερικά χρόνια αργότερα, το 1953, από το Ελληνικό Χορόδραμα της Ραλλούς Μάνου, υπό τον τίτλο "Ελληνική Αποκριά". Παρόλο που ο νεαρός τότε Μίκης συστηνόταν ως συνθέτης "σοβαρής" μουσικής, προσπάθησε να συνδέσει τον λαϊκό με τον συμφωνικό ήχο και θα τολμούσα να πω ότι το έργο αυτό είναι μουσικά ένας "Έλληνας Πετρούσκα". Την ίδια σύνθεση επεξεργάστηκε ξανά περίπου 40 χρόνια αργότερα, για το μπαλέτο "Ζορμπάς Ο Έλληνας", προσθέτοντας γνωστά τραγούδια του, καθώς και τη μουσική από το ομώνυμο soundtrack που τον έκανε γνωστό σε όλη την υφήλιο. Ωστόσο, το αρχικό έργο, η "Αποκριά", είναι για μένα αυτό που με γοητεύει περισσότερο.
2. Το Χαμόγελο Της Τζοκόντας - Μάνος Χατζιδάκις (1965)
Όλη η μελωδικότητα, λυρικότητα και απλότητα του Χατζιδάκι, σε ένα συμφωνικό έργο. Αν και ουσιαστικά μόνο ένα κομμάτι προέρχεται από τον ελληνικό κινηματογράφο (Η Παρθένα Της Γειτονιάς Μου, που είναι ορχηστρική μεταγραφή του τραγουδιού Μες Σ' Αυτή Τη Βάρκα, από την ταινία Μανταλένα), το έργο αυτό είναι για μένα το soundtrack του παλιού ελληνικού σινεμά. Μαζί με την "Ελληνική Αποκριά" του Θεοδωράκη, τα θεωρώ ως τους δύο ακρογωνιαίους λίθους της σύγχρονης ελληνικής κλασικής μουσικής. Δεν είναι τυχαίο ότι όταν ο Χατζιδάκις δημιούργησε την Ορχήστρα Των Χρωμάτων έβαζε πάντα στο πρόγραμμα συναυλιών αυτά τα δύο έργα μαζί.
3. Jesus Christ Superstar - Andrew Lloyd Webber/Tim Rice (concept album 1970, movie soundtrack 1973, revival 1996)
Το Ευαγγέλιο των '70s, που μισόν αιώνα μετά τη γέννησή του παραμένει ακόμα ζωντανό και επίκαιρο κάθε φορά που ανεβαίνει στο σανίδι. Η πρωτότυπη ηχογράφηση παραμένει αξεπέραστη, καθώς τον ρόλο του Ιησού ενσάρκωσε ο Ian Gillan από τους Deep Purple (δεν νομίζω κάποιος άλλος να έχει ξεπεράσει την ερμηνεία του στο Gethsemane). Πολύ καλή είναι και η ηχογράφηση του 1996, με τον Steve Balsamo στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Η ταινία του 1973, αν και πλέον μοιάζει για τους περισσότερους ξεπερασμένη, έχει όλη τη ροκ αντισυμβατικότητα, ψυχεδέλεια, αλλά και τα πολιτικά statements της εποχής εκείνης (αντιπολεμικό κίνημα με αφορμή το Βιετνάμ, χίπις και άλλα κοινωνικά κινήματα των '70s). Είχα την τύχη να δω το 2017 στη Χάγη μια αναβίωση του έργου με τον Ted Neley (τον κινηματογραφικό Ιησού), ο οποίος αν και στην ηλικία των 73 ρόκαρε τρελά πάνω στη σκηνή. Ήταν συγκλονιστικό να τον βλέπεις και να τον ακούς!
4. Τα Λυρικά - Μίκης Θεοδωράκης/Τάσος Λειβαδίτης (1978)
Αγαπάω αυτό το έργο γιατί (όπως και στον κύκλο τραγουδιών "Καρυωτάκης") βλέπουμε μιαν άλλη, άγνωστη πλευρά του Μίκη, πολύ πιο λυρική από αυτή που έχουμε συνηθίσει. Έπειτα είναι οι στίχοι (ή καλύτερα η ποίηση) του Τάσου Λειβαδίτη, που ολοκληρώνουν αυτή την αριστουργηματική σύνθεση. Στα "Λυρικά" βρίσκεις ιστορίες που άκουσες κάποτε από τους παλαιότερους, για την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τα δύσκολα μεταπολεμικά χρόνια, μέχρι και το Πολυτεχνείο. Ο λόγος του Λειβαδίτη, σε συνδυασμό με τον λυρισμό του Θεοδωράκη, δημιουργεί μια μυσταγωγική ατμόσφαιρα (ειδικά με το εναρκτήριο τραγούδι Την Πόρτα Ανοίγω Το Βράδυ), που δίνει την εντύπωση ότι παρακολουθείς μια "λειτουργία", όπου στο κέντρο μπαίνει ο άνθρωπος, όπως σωστά είχε πει κάποτε ο συνθέτης. Δεν είναι τυχαίο που ο Μίκης το έργο αυτό αργότερα το μετέγραψε για παιδική χορωδία, ονομάζοντάς το "Λειτουργία Για Τα Παιδιά Που Σκοτώνονται Στον Πόλεμο". Επίσης, χρησιμοποίησε τις περισσότερες μελωδίες στην τελευταία του όπερα "Λυσσιστράτη", που σαν μαθητής είχα παρακολουθήσει την πρεμιέρα της στο Μέγαρο Μουσικής, το 2002. Είχα ήδη ακούσει τα τραγούδια του δίσκου, αλλά τότε ερωτεύτηκα τη μουσική των "Λυρικών", καθώς την άκουσα σε μια πληρέστερη εκδοχή της. Θα άξιζε να βγουν τα "Λυρικά" με μια ανάλογη συμφωνική ενορχήστρωση. Ολοκληρωμένη στουντιακή ηχογράφηση ουσιαστικά δεν υπάρχει, μόνο ένα live του 1977 στον Λυκαβηττό, με ερμηνευτή τον ίδιο τον συνθέτη - ίσως ο μόνος δίσκος που τραγούδησε εξ ολοκλήρου ο Μίκης - γεγονός που δείχνει το ποσό πολύ αγαπούσε αυτό το έργο.
5. The Godfather OST - Nino Rota (part I 1972, part II 1974)
Αν και το να διαλέξεις μόνο ένα άλμπουμ από τα soundtracks του Nino Rota τον αδικεί, η μουσική που έγραψε για τον Νονό παραμένει αξεπέραστη και θα πρέπει να αποτελεί μάθημα για το πώς πρέπει να γράφεται η κινηματογραφική μουσική. Όπως και στην ταινία, όπου το δεύτερο μέρος ήταν καλύτερο από το πρώτο (προσωπική μου γνώμη), έτσι και ο συνθέτης δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια, και δίπλα στις κλασικές πλέον μελωδίες του πρώτου μέρους (το βαλς του Νονού ή το πασίγνωστο ερωτικό θέμα), πρόσθεσε εξίσου όμορφες μελωδίες, όπως είναι το The Immigrant. Μελωδίες που αντάξιές τους δεν νομίζω ότι θα γραφούν ξανά στον κινηματογράφο.
6. The Phantom Of The Opera - Andrew Lloyd Webber/Charles Hart/Richard Stilgoe (1986)
Όπως και στο "Jesus Christ Superstar", όπου ο Webber έκανε μια πολύ καλή "σπουδή" στη ροκ μουσική, ή αργότερα στην "Εβίτα", όπου εξερεύνησε τη latin για να αποδώσει το ηχόχρωμα της Αργεντινής του '50, έτσι κι εδώ αποτείει έναν φόρο τιμής στην όπερα και την οπερέτα, και δημιουργεί το καλύτερο musical όλων των εποχών. Στο έργο αυτό μπορεί κανείς να χαθεί μέσα στον μελωδικό και τον αρμονικό του κόσμο. Είναι το άλμπουμ μέσα από το οποίο ουσιαστικά μυήθηκα στο musical και αποτέλεσε το πρώτο βήμα για να εξερευνήσω την όπερα. Επίσης, σε αυτό το άλμπουμ ερωτεύτηκα και τη φωνή της Sarah Brightman (βλέπε επόμενο άλμπουμ).
7. Eden - Sarah Brightman (1998)
Καταρχάς, το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, διασκευή του τραγουδιού των Hooverphonic, που μπλέκει ανδρική χορωδία, συμφωνική ορχήστρα και new age και ποπ του '90, είναι από τα πιο όμορφα τραγούδια της δεκαετίας. Εκείνη την εποχή βγήκε και το "Ray Of Light" της Madonna (βλέπε παρακάτω), οπότε ο συμφωνικός ήχος, μπλεγμένος με electro pop και την ροκ ήταν λίγο πολύ στο trend. Είχε προηγηθεί το πασίγνωστο πλέον ντουέτο με τον Andrea Bocelli Time To Say Goodbye, δύο χρόνια πριν, όπου η Sarah Brightman έγινε γνωστή ξανά σε όλο τον κόσμο (μέχρι πριν ήταν γνωστή ως η Christine από το Φάντασμα Της Όπερας). Το "Eden", λοιπόν, την έκανε γνωστή ως classical crossover σοπράνο (και καθιερώθηκε ως βασίλισσα του είδους με τα επόμενα δύο άλμπουμ, "La Luna" και "Harem"). Επίσης, σε αυτό το άλμπουμ ακούγεται για πρώτη φορά και το Nella Fantasia, μια διασκευή του κομματιού Gabriel's Oboe του Ennio Morricone, από την ταινία The Mission, το οποίο πλέον έχει ενταχθεί στο ρεπερτόριο πολλών καλλιτεχνών της crossover σκηνής, αλλά και χορωδιών παγκοσμίως.
8. Ray Of Light - Madonna (1998)
Δύο χρόνια μετά την κινηματογραφική εκδοχή του musical Evita, ένα είδος όπου δεν την είχαμε συνηθίσει, η Madonna παρουσιάζει έναν δίσκο που συνεχίζει αυτή τη στροφή στην καριέρα της. Ένα electronica, trip hop, και techno-pop άλμπουμ, που συνδυάζει τον κλασικό συμφωνικό ήχο και ταξιδεύει ανάμεσα από διαφορετικά είδη, όπως house, ambient, drum 'n' bass, rock, new wave και ανατολική μουσική. Όλα τα τραγούδια του δίσκου είναι παραπάνω από εξαιρετικά, αλλά το Frozen νομίζω είναι ένα από τα καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών.
9. Recomposed by Max Richter: Vivaldi – The Four Seasons (2012)
Μόνο και μόνο γιατί ακούγοντάς το θυμήθηκα πώς ένιωσα μικρός την πρώτη πρώτη φορά που άκουσα τις Τέσσερις Εποχές του Βιβάλντι. Είναι για μένα ένας δίσκος που εκτιμώ ιδιαίτερα.
10. Live Στον Ζυγό - Τάνια Τσανακλίδου/Δήμητρα Γαλάνη (2002)
Δεν θυμάμαι εκείνο τον χειμώνα του 2002 πόσες φορές είχαμε πάει στον Ζυγό να ακούσουμε αυτό το τρομερό δίδυμο. Αυτό, όμως, που με ενθουσίαζε περισσότερο ήταν να βλέπω την Τσανακλιδου να "παίζει" την "Τζένη Των Πειρατών" στα ελληνικά. Ήταν αποκάλυψη για μένα τόσο το τραγούδι των Weill και Brecht, όσο και η ερμηνεία της Τσανακλίδου (παρόλο που το συγκεκριμένο τραγούδι δεν μπήκε στην ηχογράφηση). Το άλμπουμ αυτό θα μου θυμίζει τότε που ανακάλυπτα την καλή ελληνική μουσική από δύο μεγάλες μορφές του έντεχνου τραγουδιού.