Τα νέα τραγούδια του ξεχωριστού Φοίβου Δεληβοριά

Δε θα μιλήσω για δύο από αυτά. Για το «Μόνο Ψέματα», καθώς είναι ένα τραγούδι που σίγουρα το έχετε ακούσει και αγαπήσει, αφού υπάρχει από το Απρίλη του 2019 στο κανάλι του στο YouTube. Το μόνο που θα πω γι' αυτό είναι ότι ίσως να αποτέλεσε την αφετηρία ή/και την έμπνευση γι' αυτήν τη διαρκή αναμέτρηση ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, που θα συναντήσουμε και σε άλλα, νέα του τραγούδια. 

Δε θα μιλήσω επίσης για το «Απόψε είμαι κοντά σου». Ως πρώτο τραγούδι της φετινής του παράστασης δυσκολεύτηκα να συνδεθώ με τους στίχους του, εξαιτίας της αγωνίας μου να βρω σημείο να σταθώ στο κατάμεστο από κόσμο «Κύτταρο» και να απολαύσω την παράσταση. Το μόνο που έχω κρατήσει από αυτό είναι μια γλυκιά αίσθηση κι ένα τρυφερό χαμόγελο στα χείλη. 

Για τα υπόλοιπα θα μιλήσω με μια δική μου σειρά και όχι με αυτήν που παρουσιάστηκαν. 

«Ο ποιητής και το ποίημα». Πότε άραγε γεννιέται ένα ποίημα/τραγούδι και πώς; Τη νύχτα; Με το φεγγάρι; Στο πεζοδρόμιο; Μέσα από πόνο; Μέσα από προσωπικές εμπειρίες -ίσως και τραύματα- του ποιητή/τραγουδοποιού, αλλά και ερεθίσματα που παίρνει από το ευρύτερο περιβάλλον; Μέσα από μια διαρκή επαγρύπνηση; Αντιμετωπίζοντας κατάματα την ενοχή, την ανασφάλεια και το φόβο; Ανακαλύπτοντας την αλήθεια και -μέσα από αυτήν- τις κατάλληλες λέξεις/στίχους; Ένα τραγούδι κατάθεση ψυχής, μια εξομολόγηση, που περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο γεννιούνται οι στίχοι και τα τραγούδια.

«Ένα Σάββατο που μοιάζει Κυριακή». Ένα τραγούδι που μας ταξιδεύει μέσα από αναμνήσεις σε σημεία μιας πόλης. Όχι όμως της Αθήνας, όπως μας έχει συνηθίσει ο Φοίβος, αλλά της Θεσσαλονίκης. Στην εκκλησία της Παναγίας της Αχειροποιήτου, στην Τσιμισκή, στη Ροτόντα, στην Αγιά Σοφία, στον Ντορέ. Ένα τραγούδι ευαίσθητο, τρυφερό, νοσταλγικό, με πρωταγωνιστή τον έρωτα, όπως στις ιστορίες εκείνες που ξέρει καλά να μας διηγείται χρόνια τώρα. Ένα τραγούδι που πολλούς από εμάς θα μας γυρίσει πίσω σε χρόνια φοιτητικά, χρόνια αγαπημένα, αφήνοντάς μας μια γλυκεία μελαγχολία.   

«Κάποια παιδάκια». Ένα τραγούδι γλυκό, τρυφερό μα και σκληρό ταυτόχρονα. Με απλό, αλλά εξαιρετικά δυνατό στίχο, που με συγκίνησε πραγματικά.
Ένα τραγούδι που μιλάει για τα παιδιά τα διαφορετικά. Τα υπερκινητικά, με τις μαθησιακές δυσκολίες, τα αναπτυξιακά προβλήματα. Τα παρορμητικά, τα ριψοκίνδυνα, τα αυτοκαταστροφικά.
Ένα τραγούδι που αναφέρεται στα παιδιά που λένε ψέματα. Που τα έχουν καταστρέψει τα παινέματα. Στα παιδιά που φοβούνται την εγκατάλειψη, ύστερα από το χωρισμό των γονιών τους. Που μετατίθεται η φροντίδα τους στους παππούδες και τις γιαγιάδες. Στα παιδιά που περιορίζονται και δεν αξιοποιούν το δυναμικό τους για να μεταμορφωθούν σε κάτι καλύτερο. Που στο μέλλον ξεπουλούν τους εαυτούς τους για το χρήμα και που αναπτύσσουν συμπεριφορές, οι οποίες σχετίζονται με τα τραύματα που κουβαλούν από τη νεαρή τους ηλικία. 

Όλα όμως αυτά τα παιδιά αναζητούν κάτι κοινό. Να βρουν κάποιον που θα κατανοήσει πραγματικά τις ανάγκες τους. Κάποιον που θα τα στηρίξει. Κι ενώ κάποια από αυτά «μπορεί ποτέ να μην κοιτάξουν πάνω, να μείνουν μαύρα πλήκτρα σ' ένα πιάνο», ωστόσο θα υπάρξουν κι εκείνα που «πίσω απ' τη ρωγμή/το ράγισμα του κάλλους θα δούνε μέσα τους/θα δουν το τραύμα τους κι εκεί θα βρουν τους άλλους».
Ένα τραγούδι που φέρνει τους γονείς - ενήλικες αντιμέτωπους με την ευθύνη της φροντίδας και του μεγαλώματος των παιδιών και που γεννά πάρα πολύ έντονα συναισθήματα. 
Εξάλλου, το είχε τραγουδήσει παλιότερα και ο Παύλος Σιδηρόπουλος, «υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα». Γιατί μόνο τότε υπάρχει ελπίδα να προλάβουμε ή/και να περιορίσουμε - εξαλείψουμε καταστάσεις που θα μας διηγηθεί ο Φοίβος στα δύο αμέσως επόμενα, καινούρια του τραγούδια.  

«Ελένη Τοπαλούδη». Ένα ακόμα συγκλονιστικό τραγούδι, αφιερωμένο στην Ελένη Τοπαλούδη, μα και σε κάθε Ελένη Τοπαλούδη. Ένα τραγούδι που από τους πρώτους κιόλας στίχους διερωτάται για το σκοπό του. Και που στη συνέχεια αναζητάει, ψάχνει με αγωνία να βρει την απάντηση μέσα από τ' άλλα λουλούδια που ξεψύχησαν χωρίς καν να προλάβουν ν' ανθίσουν, μέσα από τα ίδια τα εφήμερα λιοντάρια - τους θύτες, μέσα από τους δικαστές. Που ζητάει από τη γυναίκα που υφίσταται βία να αντιδράσει. Να καταρρίψει την εικόνα του δήθεν ιππότη. Του νεαρού ρομαντικού εραστή, που διαθέτει ομορφιά κι ευγένεια, του περιποιητικού συντρόφου, του ιδανικού ως προς τις αξίες, τα ήθη και τη συμπεριφορά. Να δει κατάματα την αλήθεια και να σπάσει εγκαίρως τη σιωπή της. Να καταδικάσει τη βία και η ίδια, αλλά και όλοι όσοι την καλύπτουν, τη συντηρούν.  

Ένα τραγούδι που καυτηριάζει την ισχύουσα κατάσταση περί τιμωρίας και ποινών. Καθώς με τα χρήματα ο δράστης πολλές φορές τη γλιτώνει. Καθώς με τα χρήματα οι ιστορίες πολλές φορές ξεχνιούνται και οι ρόλοι αντιστρέφονται. Και το παράδοξο είναι ότι σε κάποιες περιπτώσεις ενώ οι γονείς μένουν ορφανοί εξαιτίας του δολοφόνου, εκείνος μπορεί να παρουσιαστεί στο μέλλον ακόμα ως ευεργέτης - σύμβολο σε παιδιά που δεν έχουν γονείς. Αποκαθίστανται όμως έτσι τα σημάδια της βίας, το κενό της απώλειας, του θανάτου; Αποκαθίσταται η δικαιοσύνη; 
Ένα τραγούδι που τραγουδοποιός του δεν είναι άλλος παρά ο δράστης, ο εκάστοτε δράστης. 
Και η Ελένη Τοπαλούδη, που συμβολίζει κάθε κορίτσι - γυναίκα που έχει βιώσει αντίστοιχη κατάσταση, που έχει πάντα όνομα, επώνυμο - ταυτότητα και που είναι πάντα ένα πρόσωπο υπαρκτό, αγαπητό σε πολλούς «θα υπάρχει σ’ οποιοδήποτε τραγούδι θα ανεβάζουν οι ξενυχτισμένοι στο δίκτυ[ο] που απλωμένο περιμένει». 

Ένα τραγούδι που έχει ίσως ως σκοπό του να συμμετάσχει στο διάλογο, προκειμένου αναγνωριστεί ο όρος γυναικοκτονία ως πράξη αντίστασης στην απόκρυψη μιας κοινωνικής πραγματικότητας με βαθιά εμπεδωμένες αντιλήψεις και έμφυλα στερεότυπα, σύμφωνα με τα οποία οι γυναίκες είναι κατώτερες, υποτελείς στην ανδρική εξουσία και μπορούν δυνητικά να «τιμωρηθούν» μέσω της έμφυλης ή/και σεξιστικής βίας. Ένα τραγούδι που ξεσκεπάζει τη συνενοχή των σεξιστικών κοινωνιών μας. 

«Άγρια Ορχιδέα». Ένα τραγούδι που μιλάει με σκωπτική διάθεση για ζητήματα που απασχολούν - ανησυχούν πολλούς από εμάς. Για τον εθνικισμό και την ακροδεξιά, που στις μέρες μας εκφράζει - αποτυπώνει το φόβο και τον πεσιμισμό μεγάλης μερίδας ανθρώπων, καθώς πάρα πολλά ιδεώδη λόγω κακής διαχείρισης έδειξαν να ματαιώνονται και να χάνονται. Για το ποδόσφαιρο και τους οπαδούς των ομάδων. Για τη μάνα που αρνείται να δει κατάματα την πραγματικότητα. Για τις αλήθειες των σχέσεων και πώς αυτές προβάλλονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Για την αδιαφορία, την απάθεια απέναντι στην αγάπη και την ανθρωπιά προς τον άλλο, τον άγνωστο, τον ξένο. 

Ένα τραγούδι δυνατό, με έντονη μουσική και ρυθμό, που αντιστέκεται - εναντιώνεται με σκωπτική ματιά στα κακώς κείμενα της εποχής μας. 
Ένα τραγούδι, που θυμίζει κάπως το ύφος της «Υβρεοπομπής» του 2003, σε εξαιρετικά πιο λάιτ εκδοχή όμως. 

Ένα τραγούδι που, αν το εξετάσουμε πέρα από το μεταξωτό μανδύα του καθωσπρεπισμού και αντιληφθούμε την ουσία του, έχει πολλά να μας πει.
Γιατί άνθρωποι που κουβαλούν τέτοιου τύπου όρχεις -ας το διατυπώσω με όρο επιστημονικό, ώστε να μην προσβάλλω την αισθητική κάποιων- κρύβουν μέσα τους τεράστιους κινδύνους, καθώς από τα σπερματοζωάρια που παράγουν -κυριολεκτικά και μεταφορικά- γεννιέται στη συνέχεια το μίσος, η βία, ο θάνατος. Και αυτά πολλαπλασιάζονται με ταχύτατους ρυθμούς. Και μολύνουν μια κοινωνία, έναν κόσμο ολόκληρο. 

Εξίσου σημαντικό όμως είναι να αναγνωρίσουμε σε πρώτο επίπεδο ότι το ύφος του τραγουδιού στηρίζεται στη σάτιρα. Λόγος αιχμηρός για την καταδίκη των κακώς κειμένων, σκωπτική κριτική. Κι αν χρειάζεται κάτι ακόμα να περιφρουρήσουμε στις μέρες μας -μαζί με όλα όσα κινδυνεύουν να χαθούν- είναι και η καλλιτεχνική ελευθερία. 

Και αφήνω για το τέλος το τραγούδι με το οποίο θα ήθελε ο Φοίβος να κλείνει τις εμφανίσεις του από εδώ και στο εξής. «Μπαλάντα». Ένα τραγούδι ευαίσθητο και τρυφερό. Που μιλάει για το αληθινό νόημα και την αξία της ύπαρξής μας, την πραγματική αγάπη. Που, ενώ παλεύει με την αγωνία και τον πόνο κάποιες φορές, κάνει εν τέλει αυτόν που την έχει βιώσει αληθινά να αισθάνεται τύχη, ευλογία και ελευθερία.