Το 1990, ένας Μεξικανός συγγραφέας, ποιητής και διπλωμάτης γίνεται ο νέος κάτοχος του Νόμπελ. Ο Octavio Paz καταγόταν από οικογένεια που υποστήριξε δημόσια τον Emiliano Zapata και εξορίστηκε μετά τη δολοφονία του.
Κεφάλαιο 11ο - Lasciatemi cantare perche ne sono fiero
sono un Italiano, un Italiano vero...
Μέρος 7ο
Το 1990, ένας Μεξικανός συγγραφέας, ποιητής και διπλωμάτης γίνεται ο νέος κάτοχος του Νόμπελ. Ο Octavio Paz καταγόταν από οικογένεια που υποστήριξε δημόσια τον Emiliano Zapata και εξορίστηκε μετά τη δολοφονία του. Έτσι, ο Paz κατέληξε στις γειτονικές ΗΠΑ. Εμπνευσμένος από τον TS Eliot και άλλους Ευρωπαίους αλλά και Λατινοαμερικανούς, και βαθιά επηρεασμένος από την πολιτική κατάσταση στη χώρα του, δημιούργησε έργο μεγάλης αξίας, μεταφράστηκε στα αγγλικά από σπουδαίους συγγραφείς όπως ο Samuel Beckett και ασχολήθηκε με τη μεξικανική και αζτεκική παράδοση και κουλτούρα ως δοκιμιογράφος (The Labyrinth Of Solitude).
Την επόμενη χρονιά βραβεύεται η Νοτιοαφρικανή Nadine Gordimer που μέσω του έργου της φέρνει στην επιφάνεια τα σκοτεινά μονοπάτια του απαρτχάιντ και ασχολείται με την εκστρατεία πρόληψης του AIDS. Ο Derek Walcott και οι ενασχολήσεις του με τη μυθολογία και τον Όμηρο τιμώνται το 1992, ενώ το 1993 σειρά έχει η Αμερικανίδα συγγραφέας, εκδότρια και καθηγήτρια Toni Morrison, η οποία επίσης συμβάλλει με το έργο της στο να έρθουν στην επιφάνεια αρκετά από τα προβλήματα των Αφροαμερικανών που ζουν στις ΗΠΑ. Ο Ιάπωνας Kanzaburo Oe, μελετητής του Sartre που ασχολήθηκε σε φιλοσοφικό επίπεδο με αρκετά σύγχρονα θέματα, όπως τα πυρηνικά όπλα, παίρνει το Νόμπελ το 1994, ο Ιρλανδός Seamus Heaney με τις πολιτικές ανησυχίες για την κατάσταση στη χώρα του και με τις μελέτες γύρω από το Σοφοκλή, το 1995, και το 1996 ακολουθεί η ποιήτρια Wistawa Szymborska από την Πολωνία με τα υπαρξιακά της ερωτήματα.
Το 1997 είναι η χρονιά ενός σατιρικού, θεατρικού συγγραφέα, σκηνοθέτη, ηθοποιού και συνθέτη, του Dario Fo, που θεωρήθηκε ένα από τα πιο ιδιοφυή πνεύματα του προηγούμενου αιώνα. Έμαθε να διηγείται ιστορίες από τον παππού του και τους ψαράδες στο χωριό που μεγάλωσε, ενώ από τη σάτιρά του δεν γλίτωσε κανείς και τίποτα, με αποτέλεσμα να κυνηγηθεί από τους πάντες: την κυβέρνηση και το Βατικανό για το Il Dito Nell' Occhio, τη μαφία για ένα επιεσόδιο του Canzonissima, τις φασιστικές οργανώσεις της Ιταλίας για το Isabella, Three Tall Ships and A Con Man, τους Εβραίους, αλλά και το τσεχοσλοβακικό και το ιταλικό κομμουνιστικό κόμμα. Προσωπικά θεωρώ το πάντα επίκαιρο Morte Accidentale di Un Anarchico που σχολιάζει τις μεθόδους των οργάνων της τάξης, το κορυφαίο του έργο.
Η καθολική Εκκλησία, αλλά και το Ισραήλ ενοχλούνται σε μεγάλο βαθμό και από το Νομπελίστα του 1988, Jose Saramango. Αθεϊστής ο ίδιος, προκαλεί την οργή με το έργο του The Gospel according to Jesus Christ που παρουσιάζει τον Ιησού με ανθρώπινα ελαττώματα και ανησυχίες (κάτι από Καζαντζάκη θυμίζει αυτό...) και με τα άρθρα του κατά των ισραηλινών ενεργειών εναντίον Παλαιστίνης και Λιβάνου. Το μυθιστόρημά του Blindness μεταφέρθηκε με επιτυχία και στον κινηματογράφο το 2008. Τέλος, ο βραβευμένος το 1999 Gunter Grass, συγγραφέας του σημαντικότατου δείγματος μαγικού ρεαλισμού The Tin Drum, συγκεντρώνει περισσότερο τα βλέμματα 17 χρόνια μετά τη βράβευσή του, το 2006, όταν δηλώνει ότι σε ηλικία 17 ετών υπήρξε μέλος των SS για κάποιους μήνες. Δεδομένου ότι ο ίδιος είχε ασκήσει δριμεία κριτική σε αρκετούς πολιτικούς για θέματα ηθικής έως τότε, η διεθνής λογοτεχνική κοινότητα συγκλονίζεται από αυτήν την αποκάλυψη και δεν είναι λίγοι εκείνοι που εισηγούνται να του αφαιρεθεί το βραβείο, χωρίς όμως να συμβεί ποτέ αυτό.
