Πολύ λίγοι καλλιτέχνες έχουν καταφέρει να διοχετεύσουν τις εικόνες και τα συναισθήματα από τις ιδιαίτερες εμπειρίες τους στη μουσική τους όπως η Loreena McKennitt. Η μουσική της είναι βασισμένη στη Κέλτικη παράδοση και ιστορία αλλά έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε διαφορετικά μουσικά μονοπάτια. Έχοντας πουλήσει 14 εκατομμύρια δίσκους και έχοντας περιοδεύσει σε ολόκληρο τον κόσμο πολλές φόρες, επιστρέφει με την καινούρια της δουλειά, 'Lost Souls'. Πρόκειται για μία ξεχωριστή συλλογή τραγουδιών που συνδέεται με διάφορες περιόδους της ζωής της. Είχαμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση μαζί της, όπου θίξαμε πολλά θέματα, από το πρόσφατο ταξίδι της στην Ινδία, την Ελληνική παραδοσιακή μουσική, μέχρι τις επιπτώσεις της βιομηχανικής επανάστασης.
Γεια σου Loreena! Καλησπέρα από Ελλάδα! Πώς είναι ο καιρός στο Stratford;
Καλησπέρα! Είναι μία ηλιόλουστη μέρα σήμερα. Δεν έχει τη θερμοκρασία που θα έπρεπε αναλογικά με την εποχή. Αλλά θα ζήσουμε, είμαστε Καναδοί (γέλια)
Πρέπει να έρθεις να μας επισκεφτείς στην Ελλάδα. Έχει 30 βαθμούς Κελσίου εδώ!
Α, σταμάτα! (γέλια) Θα ήθελα να είμαι εκεί!
Πρέπει να σου πω πως εντυπωσιάστηκα από τον καινούριο δίσκο, Lost Souls. Οι συνθέσεις σου εκτός από την Κέλτικη μουσική έχουν συνδυάσει πολλές άλλες κουλτούρες. Στο Lost Souls έχεις χρησιμοποιήσει και flamenco κιθαρίστες στο "Spanish Guitars and Night Plazas". Και όλα αυτά βασιζόμενη πάντα στις εμπειρίες από τα ταξίδια σου. Υπήρξαν κάποιες εμπειρίες καταλυτικές για τον καινούριο δίσκο σου;
Αυτός ο δίσκος ήταν μία εντελώς διαφορετική υπόθεση από προηγούμενες δουλειές μου όπως για παράδειγμα το 'An Ancient Muse' ή το 'Book of Secrets'. Καθώς έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από το προηγούμενο δίσκο μου με αυθεντικές δικές μου συνθέσεις (που ήταν το 'An Ancient Muse' του 2006) πολλοί φίλοι μας έστελναν και ρωτούσαν αν θα κυκλοφορούσα πότε καινούριες συνθέσεις (γέλια)
Περιοδεύσαμε πολύ τελευταία και επίσης ήμουν στο πλευρό της μητέρας μου τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής της από το 2009 μέχρι το 2011. Καθώς μέσα σε όλα αυτά διαχειρίζομαι η ίδια την καριέρα μου, ήταν δύσκολο να εμπνευστώ το επόμενο κεφάλαιο των Κελτών που θα ήταν βασισμένο στο ταξίδι μου στην Ινδία. Έτσι αποφάσισα με τους συνεργάτες μου να δουλέψω πάνω σε τραγούδια που είτε είχα γράψει, είτε είχα παίξει πριν από χρόνια. Μου άρεσαν, αλλά δεν ταίριαζαν με τις εκάστοτε δουλειές μου. Το 'Lost Souls' είναι μία ποικιλόμορφη συλλογή με τραγούδια που δεν συνδέονται με την ιστορία των Κελτών.
Αισθάνεσαι ότι είναι σαν να επιστρέφεις στις ρίζες σου; Το λέω αυτό λόγο του ότι κάποια τραγούδια γράφτηκαν πριν από αρκετό καιρό.
Είναι ενδιαφέρον να αναπολείς και να σκέφτεσαι 'Τι σκεφτόμουν τότε;' ή 'Πώς το σκεφτόμουν;'. Για παράδειγμα το "Spanish Guitars and Night Plazas" ήταν αποτέλεσμα ενός ταξιδιού που έκανα στην Ισπανία το 1981 πολύ πριν ηχογραφήσω τον πρώτο μου δίσκο. Γράφτηκε την περίοδο που δούλευα πάνω στο 'The Visit' αλλά αισθάνθηκα ότι δεν ταίριαζε στο δίσκο. Αντίστοιχα το "Hundred Wishes" γράφτηκε την ίδια περίοδο αλλά πάλι δεν ταίριαζε. To "Ages Past, Ages Hence" είχε γραφτεί λίγο πιο πριν. Είμαι fan της Kate Bush και σκέφτηκα πως θα ήταν ενδιαφέρον να δημιουργήσω μία σύνθεση που να είναι λίγο διαφορετική. Μετά είναι και το "The Ballad Of The Foxhunter".
Ναι το έχω ακούσει online το "The Ballad Of The Foxhunter", σε ένα ανεπίσημη ζωντανή ηχογράφηση. Είχε πολύ ωραίες ενορχηστρώσεις!
Σ' ευχαριστώ πολύ!
Είχα την τύχη να σε παρακολουθήσω στην Φλωρεντία πέρσι, στο Trio tour. Είχατε διαφορετικές ισορροπίες στη σκηνή συγκριτικά με τις ζωντανές εμφανίσεις σου με ολόκληρη τη μπάντα. Αυτές οι διαφορετικές, μερικές φορές πιο απλές ενορχηστρώσεις, επηρέασαν την ηχογράφηση του 'Lost Souls';
Όχι δεν επηρέασαν τις ενορχηστρώσεις. Για να σου δώσω να καταλάβεις, το "Spanish Guitars and Night Plazas" ήθελα να το εμπλουτίσω με κιθάρες flamenco για να έχει περισσότερο χρώμα. Στο "Sun,Moon and Stars" κάλεσα δύο καταπληκτικούς Έλληνες μουσικούς τον Πάνο και τον Σωκράτη, για να πετύχω ένα αυθεντικό συναίσθημα. Το να παίζεις με τρεις μουσικούς στη σκηνή βέβαια σου δίνει περισσότερο χώρο.
Και μερικές φορές πιο έντονα συναισθήματα με μόνο τους τρεις σας στη σκηνή. Χρειάζεται να καλύπτετε ο ένας τον άλλον.
Ναι ακριβώς. Αλλά όταν ηχογραφώ και ετοιμάζω έναν καινούριο δίσκο, μου αρέσει να χτίζω ξεχωριστά τον ήχο του κάθε οργάνου. Όπως στο "Breaking of the Sword" που χρησιμοποίησα μία στρατιωτική μπάντα.
Και αυτό ήταν πολύ ωραίο τραγούδι. Ανέφερες τους Έλληνες μουσικούς που παίζουν στον τελευταίο δίσκο σου, τον Σωκράτη Σινόπουλο (Λύρα) και το Πάνο Δημητρακόπουλο (Κανονάκι). Έχεις συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες μουσικούς στην καριέρα σου, με την Χάρις Αλεξίου και με καταξιωμένους οργανοπαίχτες. Ποιες είναι οι επιρροές σου από την Ελληνική μουσική και τι συσχετισμοί πιστεύεις ότι υπάρχουν ανάμεσα στην παραδοσιακή Ελληνική μουσική και την Κέλτικη Μουσική;
Όσον αφορά τη μουσική πλατφόρμα δεν νομίζω πως υπάρχουν πολλές κοινές συνισταμένες. Αυτό που με οδήγησε στην Ελλάδα ήταν το μονοπάτι της ιστορίας των Κελτών που πέρασαν από την Ελλάδα. Μία ομάδα προσπάθησε να λεηλατήσει τους Δελφούς γύρω στο 275 πχ. Συνεπώς αυτό μου έδωσε πάτημα για να συνδεθώ με την παραδοσιακή μουσική την Ελλάδας. Το χρώμα της Ελληνικής μουσικής που έφερα στον δικό μου μουσικό κόσμο σχετίζεται άμεσα με την έλευση των Κελτών από τη Ελλάδα.
Φυσικά η μουσική έκφραση έπαιξε το ρόλο της. Μου αρέσει πολύ η Ελληνική μουσική, έχει εντυπωσιακό εύρος και ποικιλία. Επίσης σκέψου πως έπρεπε να είμαι προσεκτική και να μη πάω πιο μακριά από αυτά που μπορώ να κάνω καλά. Και αυτά που παίζω καλά είναι μερικές φορές περιορισμένα. Αλλά ήταν πολύ όμορφο που είχα τη δυνατότητα να συνεργαστώ με καταπληκτικούς μουσικούς - είτε αυτό ήταν μπουζούκι, hurdy curdy ή φλάουτο.
Στις τελευταίες σου περιοδείες σε ένα κομμάτι του show οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να σου κάνουν ερωτήσεις. Αυτό ήταν μία τολμηρή κίνηση! Μπορεί να είναι πολύ ενδιαφέρον για τους θαυμαστές σου, αλλά μπορεί να γίνει πολύ κουραστικό για σένα. Πώς αισθάνθηκες που είχες αυτή τη διαφορετική επαφή με το κοινό;
Το κομμάτι αυτό με τις ερωτήσεις του κοινού το συμπεριλάβαμε για μία μικρή περίοδο στις συναυλίες μας. Πειραματιζόμουν με διαφορετικά είδη εμπειριών που θα μπορούσα να δώσω στους θεατές. Ιδιαίτερα όταν είμαστε μόνο οι τρεις μας στη σκηνή, σκέφτηκα πως αυτό θα μας έδινε τη δυνατότητα για μία εντελώς διαφορετική εμπειρία. Ήταν πολύ ωραίο και το διασκέδασα. Μου αρέσει να γνωρίζω ανθρώπους, να ακούω αυτά που έχουν να μου πουν και να απαντάω τις ερωτήσεις τους. Ήταν σαν να συζητάω με φίλους μου.
Την επόμενη φορά θα πρέπει να κάνεις εσύ τις ερωτήσεις στο κοινό! (γέλια)
Υπάρχουν σχέδια να παρουσιάζεις τον καινούριο δίσκο ζωντανά; Μήπως κάποια special shows;
Αυτή τη στιγμή όχι. Φοβόμασταν πως έχουμε ήδη κάνει πολλές ζωντανές ηχογραφήσεις χωρίς να έχουμε κυκλοφορήσει φρέσκο υλικό. Τώρα βέβαια υπάρχει καινούριο υλικό οπότε οι πιθανότητες αυξάνονται. Δεν υπάρχει η αμφιβολία ότι υπάρχει μία εντελώς διαφορετική ενέργεια στις ζωντανές ηχογραφήσεις. Όταν είμαστε στον ίδιο χώρο όλοι μαζί, όλοι μας έχουμε αυτή την αίσθηση - ότι είναι κάτι που συμβαίνει μία φορά, και πότε δεν θα επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη μέσα στο studio όπου προσαρμόζεις το ένα όργανο πάνω στο άλλο και κάνεις διορθώσεις, είναι μια εντελώς διαφορετική ψυχολογία.
Πολλοί θεωρούν πως οι συνθέσεις σου αποτελούν ένα ιδιαίτερο είδος αφού είναι πάντα εμπλουτισμένες με τις εικόνες, τους ήχους και τα χρώματα από τις αναζητήσεις σου ανά τον κόσμο. Από όλα τα μέρη που έχεις επισκεφτεί τελευταία, ποιο είναι αυτό που σου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση και θα μπορούσες να προτείνεις;
Η Ινδία μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Ελπίζω να μπορέσω να επιστρέψω, ώστε να ολοκληρώσω τον δίσκο που θα αποτελέσει το επόμενο κεφάλαιο της δουλείας μου πάνω στην ιστορία των Κελτών. Συνάντησα τόσα συναρπαστικά ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία στην Ινδία. Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο πρόσφατο ταξίδι μου που μπορώ να ξεχωρίσω.
Διαχειρίζεσαι την καριέρα σου ενώ ταυτόχρονα περιοδεύεις τον κόσμο. Τρέχεις το Quinlan Road καθώς και τον φιλανθρωπικό οργανισμό για την 'Ασφάλεια στο Νερό' που έχεις ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια. Πως βρίσκεις ισορροπία ανάμεσα σε όλα αυτά; Πώς μπαίνεις ξανά στη δημιουργική διαδικασία; Είναι εντυπωσιακό!
Έχω δουλέψει πάνω σε αυτό για αρκετά χρόνια, υιοθετώντας πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις. Όταν για παράδειγμα είμαστε σε περιοδεία θα ασχοληθώ με αρκετά διαδικαστικά θέματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, στο tour bus ή όταν πηγαίνουμε στο συναυλιακό χώρο. Αυτό συνεχίζεται μέχρι και μετά το soundcheck. Μισή ώρα πριν τη παράσταση είναι που τα βάζω όλα στην άκρη. Είναι σαν να πηγαίνεις σε διαφορετικά δωμάτια στο μυαλό σου. Σαν ένα σπίτι με πολλά δωμάτια.
Τώρα με το σκάνδαλο του Facebook, έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για την παραβίαση των προσωπικών μας δεδομένων. Ανακοίνωσες ότι δεν θα είσαι πια μέλος του Facebook λόγω όλων αυτών των προβλημάτων ιδιωτικότητας. Επίσης έχεις προϊστορία με θέματα ιδιωτικότητας έχοντας κερδίσει μία σχετική υπόθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από μερικά χρόνια. Πιστεύεις ότι οι πλατφόρμες ψηφιακής δικτύωσης έχουν ανοίξει την πόρτα που θα μας οδηγήσει στον περιορισμό ή στο τέλος της ιδιωτικής μας ζωής όπως τη βιώνουμε αυτή τη στιγμή;
Νομίζω πως ζούμε σε μία εντυπωσιακή περίοδο αναταραχών. Είναι σχεδόν αδύνατον για κάποιον να πει που θα καταλήξει όλο αυτό. Ο κόσμος έχει βιώσει τη θετική πλευρά τις τεχνολογίας και των social media. Τώρα που έχουμε ζήσει με τη τεχνολογία για περίπου 20 χρόνια (ανάλογα βέβαια σε ποιο κομμάτι της τεχνολογίας αναφερόμαστε) αρχίζουμε να βιώνουμε την πιο δύσκολη και καταστροφική πλευρά της. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχω αφιερώσει αρκετό χρόνο μελετώντας την επίπτωση της τεχνολογίας στην ανατροφή παιδιών και στην ανθρώπινη εξέλιξη. Εγώ προσωπικά δεν είχα ποτέ λογαριασμό στο Facebook ή σε κανένα άλλο μέσο. Να φανταστείς έχω flip phone, ούτε καν smartphone!
Αυτή είναι η καλύτερη τακτική. Θα συμφωνήσω μαζί σου!
Ναι (γέλια). Όταν μετακόμισα στο Stratford το 1981 δεν πήρα μαζί την τηλεόραση μου. Για δεκαεννέα χρόνια δεν είχα καν τηλεόραση! Όμως διαβάζω εφημερίδες και βέβαια τώρα με τους υπολογιστές ενημερώνομαι από δημοσιεύσεις των New York Times και του BBC για παράδειγμα. Συνεπώς δεν αισθάνομαι ότι δεν έχω επαφή με αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Αντίθετα νιώθω ότι είχα πάντα τον έλεγχο και πως δεν έφτασα στο σημείο η τεχνολογία να ελέγχει - κατά κάποιο τρόπο - τη ζωή μου.
Πιστεύω πως τώρα που γευτήκαμε τη σκοτεινή πλευρά, οι άνθρωποι έχουν καταλάβει τι συμβαίνει και υπάρχει ανάγκη για άμεσες δράσεις. Χρειάζονται πολιτικές δράσεις ώστε να αλλάξουμε την κατάσταση. Οι εταιρίες που συνδέονται με την καινούρια τεχνολογία πρέπει να περιοριστούν και αρχίσουν να ακολουθούν κανόνες. Δεν γυρίζουν όλα γύρω από την τεχνολογική πρόοδο. Η ηθική πρόοδος και η πρόοδος των αξιών είναι εξίσου σημαντικές.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Πιστεύω πως το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, το "Lost Souls", μπορεί να συνδεθεί με όλο αυτό και με τον μοντέρνο τρόπο ζωής. Ακόμα και ο τρόπος που ακούμε και αφομοιώνουμε τη μουσική έχει αλλάξει. Πιστεύεις πως οι αξίες της καθημερινότητας είναι σε παρακμή; Ή πως κάποιος μπορεί να διαφωνήσει πως όλο αυτό είναι απλά μία αλλαγή;
Αυτός είναι ένας πολύ σωστός συνειρμός! (γέλια) Δεν έχω σπουδάσει ανθρωπολογία αλλά τρέφω μεγάλο σεβασμό για τους ανθρωπολόγους. Οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί δεν αντιμετωπίζουν ένθερμα την αλλαγή, αυτό είναι αλήθεια. Γνωρίζουμε επίσης πως πολλοί ζωντανοί οργανισμοί έχουν εξελιχθεί μέσα σε εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες χρόνια. Αν οι αλλαγές γίνονται με μικρά βήματα, τότε μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο. Αυτό που βιώνουμε στην εποχή μας δεν είναι απλά κάποιες μικρές αλλαγές σε μία σχετικά μεγάλη περίοδο. Βιώνουμε τεράστιες αλλαγές, συμπιεσμένες σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα.
Και όλο αυτό επιταχύνεται μέσω της τεχνολογίας. Δεν υπάρχει πια χρόνος να σχεδιάσουμε, να σκεφτούμε, να επεξεργαστούμε, να αφομοιώσουμε και αναπολήσουμε. Οι άνθρωποι απλά τρέχουν από το ένα δευτερόλεπτο στο επόμενο. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, πάρα πολλά business models έχουν καταρρεύσει. Δεν υπάρχουν πια πολλά πολλά μοντέλα που να λειτουργούν και αυτό επίσης προκαλεί άγχος.
Έτσι δεν πιστεύω ότι δεν πρόκειται απλά για μία αλλαγή. Είμαστε αντιμέτωποι με αλλαγές μεγάλης κλίμακας και ταχύτητας. Όπως γράφει ο Ronald Wright, το είδος μας διακρίνεται από μία ιδιαίτερη ανωριμότητα, υπό την έννοια ότι πέφτουμε πολύ συχνά στις παγίδες της προόδου. Στο βιβλίο του ('A Short History of Progress') επιχειρηματολογεί για το πώς την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης αποκτήσαμε εμμονή με την εξέλιξη της τεχνολογίας και αφήσαμε απ΄έξω το κομμάτι της εξέλιξης μας που αφορά την ηθική μας. Τώρα δυστυχώς πληρώνουμε το τίμημα. Ζούμε σε μία επιταχυνόμενη και ίσως αφύσικη συνέχεια, που ξεκίνησε την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης.
Loreena σε ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Έχω μία ακόμα τελευταία ερώτηση. Προγραμματίζεις ζωντανές εμφανίσεις για το επόμενο διάστημα;
Ελπίζουμε να περιοδεύσουμε τον Μάρτιο στην Βόρια Ευρώπη και να κατέβουμε στη Μεσόγειο το επόμενο καλοκαίρι. Καθώς εγώ είμαι ο συνδετικός κρίκος και η διαχείριση είναι αρκετά χρονοβόρα, δεν θα ξεκινήσουμε να ετοιμαζόμαστε μέχρι το φθινόπωρο. Είμαστε μία μικρή ομάδα τώρα που ασχολούμαστε με όλα και μπορούμε να τρέχουμε ένα project σε κάθε δεδομένη στιγμή. Με το που τελειώσουμε με την κυκλοφορία του καινούριου δίσκου θα ξεκινήσουμε να δουλεύουμε και να κάνουμε πρόβες για τη περιοδεία.
Σε ευχαριστώ πολύ Loreena. Σου εύχομαι καλή επιτυχία με τον καινούριο δίσκο και ελπίζω να σε δούμε πολύ σύντομα στην Ελλάδα!
Και εγώ το ελπίζω. Σε ευχαριστώ πολύ! Καλή συνέχεια!
Ο καινούριος δίσκος της Loreena McKennitt, 'Lost Souls', κυκλοφορεί στις 11 Μαΐου από την δισκογραφική της Quinlan Road.
Γεια σου Loreena! Καλησπέρα από Ελλάδα! Πώς είναι ο καιρός στο Stratford;
Καλησπέρα! Είναι μία ηλιόλουστη μέρα σήμερα. Δεν έχει τη θερμοκρασία που θα έπρεπε αναλογικά με την εποχή. Αλλά θα ζήσουμε, είμαστε Καναδοί (γέλια)
Πρέπει να έρθεις να μας επισκεφτείς στην Ελλάδα. Έχει 30 βαθμούς Κελσίου εδώ!
Α, σταμάτα! (γέλια) Θα ήθελα να είμαι εκεί!
Πρέπει να σου πω πως εντυπωσιάστηκα από τον καινούριο δίσκο, Lost Souls. Οι συνθέσεις σου εκτός από την Κέλτικη μουσική έχουν συνδυάσει πολλές άλλες κουλτούρες. Στο Lost Souls έχεις χρησιμοποιήσει και flamenco κιθαρίστες στο "Spanish Guitars and Night Plazas". Και όλα αυτά βασιζόμενη πάντα στις εμπειρίες από τα ταξίδια σου. Υπήρξαν κάποιες εμπειρίες καταλυτικές για τον καινούριο δίσκο σου;
Αυτός ο δίσκος ήταν μία εντελώς διαφορετική υπόθεση από προηγούμενες δουλειές μου όπως για παράδειγμα το 'An Ancient Muse' ή το 'Book of Secrets'. Καθώς έχει περάσει μεγάλο χρονικό διάστημα από το προηγούμενο δίσκο μου με αυθεντικές δικές μου συνθέσεις (που ήταν το 'An Ancient Muse' του 2006) πολλοί φίλοι μας έστελναν και ρωτούσαν αν θα κυκλοφορούσα πότε καινούριες συνθέσεις (γέλια)
Περιοδεύσαμε πολύ τελευταία και επίσης ήμουν στο πλευρό της μητέρας μου τα τελευταία δύο χρόνια της ζωής της από το 2009 μέχρι το 2011. Καθώς μέσα σε όλα αυτά διαχειρίζομαι η ίδια την καριέρα μου, ήταν δύσκολο να εμπνευστώ το επόμενο κεφάλαιο των Κελτών που θα ήταν βασισμένο στο ταξίδι μου στην Ινδία. Έτσι αποφάσισα με τους συνεργάτες μου να δουλέψω πάνω σε τραγούδια που είτε είχα γράψει, είτε είχα παίξει πριν από χρόνια. Μου άρεσαν, αλλά δεν ταίριαζαν με τις εκάστοτε δουλειές μου. Το 'Lost Souls' είναι μία ποικιλόμορφη συλλογή με τραγούδια που δεν συνδέονται με την ιστορία των Κελτών.
Αισθάνεσαι ότι είναι σαν να επιστρέφεις στις ρίζες σου; Το λέω αυτό λόγο του ότι κάποια τραγούδια γράφτηκαν πριν από αρκετό καιρό.
Είναι ενδιαφέρον να αναπολείς και να σκέφτεσαι 'Τι σκεφτόμουν τότε;' ή 'Πώς το σκεφτόμουν;'. Για παράδειγμα το "Spanish Guitars and Night Plazas" ήταν αποτέλεσμα ενός ταξιδιού που έκανα στην Ισπανία το 1981 πολύ πριν ηχογραφήσω τον πρώτο μου δίσκο. Γράφτηκε την περίοδο που δούλευα πάνω στο 'The Visit' αλλά αισθάνθηκα ότι δεν ταίριαζε στο δίσκο. Αντίστοιχα το "Hundred Wishes" γράφτηκε την ίδια περίοδο αλλά πάλι δεν ταίριαζε. To "Ages Past, Ages Hence" είχε γραφτεί λίγο πιο πριν. Είμαι fan της Kate Bush και σκέφτηκα πως θα ήταν ενδιαφέρον να δημιουργήσω μία σύνθεση που να είναι λίγο διαφορετική. Μετά είναι και το "The Ballad Of The Foxhunter".
Ναι το έχω ακούσει online το "The Ballad Of The Foxhunter", σε ένα ανεπίσημη ζωντανή ηχογράφηση. Είχε πολύ ωραίες ενορχηστρώσεις!
Σ' ευχαριστώ πολύ!
Είχα την τύχη να σε παρακολουθήσω στην Φλωρεντία πέρσι, στο Trio tour. Είχατε διαφορετικές ισορροπίες στη σκηνή συγκριτικά με τις ζωντανές εμφανίσεις σου με ολόκληρη τη μπάντα. Αυτές οι διαφορετικές, μερικές φορές πιο απλές ενορχηστρώσεις, επηρέασαν την ηχογράφηση του 'Lost Souls';
Όχι δεν επηρέασαν τις ενορχηστρώσεις. Για να σου δώσω να καταλάβεις, το "Spanish Guitars and Night Plazas" ήθελα να το εμπλουτίσω με κιθάρες flamenco για να έχει περισσότερο χρώμα. Στο "Sun,Moon and Stars" κάλεσα δύο καταπληκτικούς Έλληνες μουσικούς τον Πάνο και τον Σωκράτη, για να πετύχω ένα αυθεντικό συναίσθημα. Το να παίζεις με τρεις μουσικούς στη σκηνή βέβαια σου δίνει περισσότερο χώρο.
Και μερικές φορές πιο έντονα συναισθήματα με μόνο τους τρεις σας στη σκηνή. Χρειάζεται να καλύπτετε ο ένας τον άλλον.
Ναι ακριβώς. Αλλά όταν ηχογραφώ και ετοιμάζω έναν καινούριο δίσκο, μου αρέσει να χτίζω ξεχωριστά τον ήχο του κάθε οργάνου. Όπως στο "Breaking of the Sword" που χρησιμοποίησα μία στρατιωτική μπάντα.
Και αυτό ήταν πολύ ωραίο τραγούδι. Ανέφερες τους Έλληνες μουσικούς που παίζουν στον τελευταίο δίσκο σου, τον Σωκράτη Σινόπουλο (Λύρα) και το Πάνο Δημητρακόπουλο (Κανονάκι). Έχεις συνεργαστεί με πολλούς Έλληνες μουσικούς στην καριέρα σου, με την Χάρις Αλεξίου και με καταξιωμένους οργανοπαίχτες. Ποιες είναι οι επιρροές σου από την Ελληνική μουσική και τι συσχετισμοί πιστεύεις ότι υπάρχουν ανάμεσα στην παραδοσιακή Ελληνική μουσική και την Κέλτικη Μουσική;
Όσον αφορά τη μουσική πλατφόρμα δεν νομίζω πως υπάρχουν πολλές κοινές συνισταμένες. Αυτό που με οδήγησε στην Ελλάδα ήταν το μονοπάτι της ιστορίας των Κελτών που πέρασαν από την Ελλάδα. Μία ομάδα προσπάθησε να λεηλατήσει τους Δελφούς γύρω στο 275 πχ. Συνεπώς αυτό μου έδωσε πάτημα για να συνδεθώ με την παραδοσιακή μουσική την Ελλάδας. Το χρώμα της Ελληνικής μουσικής που έφερα στον δικό μου μουσικό κόσμο σχετίζεται άμεσα με την έλευση των Κελτών από τη Ελλάδα.
Φυσικά η μουσική έκφραση έπαιξε το ρόλο της. Μου αρέσει πολύ η Ελληνική μουσική, έχει εντυπωσιακό εύρος και ποικιλία. Επίσης σκέψου πως έπρεπε να είμαι προσεκτική και να μη πάω πιο μακριά από αυτά που μπορώ να κάνω καλά. Και αυτά που παίζω καλά είναι μερικές φορές περιορισμένα. Αλλά ήταν πολύ όμορφο που είχα τη δυνατότητα να συνεργαστώ με καταπληκτικούς μουσικούς - είτε αυτό ήταν μπουζούκι, hurdy curdy ή φλάουτο.
Στις τελευταίες σου περιοδείες σε ένα κομμάτι του show οι θεατές είχαν τη δυνατότητα να σου κάνουν ερωτήσεις. Αυτό ήταν μία τολμηρή κίνηση! Μπορεί να είναι πολύ ενδιαφέρον για τους θαυμαστές σου, αλλά μπορεί να γίνει πολύ κουραστικό για σένα. Πώς αισθάνθηκες που είχες αυτή τη διαφορετική επαφή με το κοινό;
Το κομμάτι αυτό με τις ερωτήσεις του κοινού το συμπεριλάβαμε για μία μικρή περίοδο στις συναυλίες μας. Πειραματιζόμουν με διαφορετικά είδη εμπειριών που θα μπορούσα να δώσω στους θεατές. Ιδιαίτερα όταν είμαστε μόνο οι τρεις μας στη σκηνή, σκέφτηκα πως αυτό θα μας έδινε τη δυνατότητα για μία εντελώς διαφορετική εμπειρία. Ήταν πολύ ωραίο και το διασκέδασα. Μου αρέσει να γνωρίζω ανθρώπους, να ακούω αυτά που έχουν να μου πουν και να απαντάω τις ερωτήσεις τους. Ήταν σαν να συζητάω με φίλους μου.
Την επόμενη φορά θα πρέπει να κάνεις εσύ τις ερωτήσεις στο κοινό! (γέλια)
Υπάρχουν σχέδια να παρουσιάζεις τον καινούριο δίσκο ζωντανά; Μήπως κάποια special shows;
Αυτή τη στιγμή όχι. Φοβόμασταν πως έχουμε ήδη κάνει πολλές ζωντανές ηχογραφήσεις χωρίς να έχουμε κυκλοφορήσει φρέσκο υλικό. Τώρα βέβαια υπάρχει καινούριο υλικό οπότε οι πιθανότητες αυξάνονται. Δεν υπάρχει η αμφιβολία ότι υπάρχει μία εντελώς διαφορετική ενέργεια στις ζωντανές ηχογραφήσεις. Όταν είμαστε στον ίδιο χώρο όλοι μαζί, όλοι μας έχουμε αυτή την αίσθηση - ότι είναι κάτι που συμβαίνει μία φορά, και πότε δεν θα επαναληφθεί με τον ίδιο τρόπο. Από την άλλη μέσα στο studio όπου προσαρμόζεις το ένα όργανο πάνω στο άλλο και κάνεις διορθώσεις, είναι μια εντελώς διαφορετική ψυχολογία.
Πολλοί θεωρούν πως οι συνθέσεις σου αποτελούν ένα ιδιαίτερο είδος αφού είναι πάντα εμπλουτισμένες με τις εικόνες, τους ήχους και τα χρώματα από τις αναζητήσεις σου ανά τον κόσμο. Από όλα τα μέρη που έχεις επισκεφτεί τελευταία, ποιο είναι αυτό που σου έκανε την μεγαλύτερη εντύπωση και θα μπορούσες να προτείνεις;
Η Ινδία μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση. Ελπίζω να μπορέσω να επιστρέψω, ώστε να ολοκληρώσω τον δίσκο που θα αποτελέσει το επόμενο κεφάλαιο της δουλείας μου πάνω στην ιστορία των Κελτών. Συνάντησα τόσα συναρπαστικά ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία στην Ινδία. Νομίζω ότι αυτό είναι το πιο πρόσφατο ταξίδι μου που μπορώ να ξεχωρίσω.
Διαχειρίζεσαι την καριέρα σου ενώ ταυτόχρονα περιοδεύεις τον κόσμο. Τρέχεις το Quinlan Road καθώς και τον φιλανθρωπικό οργανισμό για την 'Ασφάλεια στο Νερό' που έχεις ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια. Πως βρίσκεις ισορροπία ανάμεσα σε όλα αυτά; Πώς μπαίνεις ξανά στη δημιουργική διαδικασία; Είναι εντυπωσιακό!
Έχω δουλέψει πάνω σε αυτό για αρκετά χρόνια, υιοθετώντας πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις. Όταν για παράδειγμα είμαστε σε περιοδεία θα ασχοληθώ με αρκετά διαδικαστικά θέματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, στο tour bus ή όταν πηγαίνουμε στο συναυλιακό χώρο. Αυτό συνεχίζεται μέχρι και μετά το soundcheck. Μισή ώρα πριν τη παράσταση είναι που τα βάζω όλα στην άκρη. Είναι σαν να πηγαίνεις σε διαφορετικά δωμάτια στο μυαλό σου. Σαν ένα σπίτι με πολλά δωμάτια.
Τώρα με το σκάνδαλο του Facebook, έχουν γίνει πολλές συζητήσεις για την παραβίαση των προσωπικών μας δεδομένων. Ανακοίνωσες ότι δεν θα είσαι πια μέλος του Facebook λόγω όλων αυτών των προβλημάτων ιδιωτικότητας. Επίσης έχεις προϊστορία με θέματα ιδιωτικότητας έχοντας κερδίσει μία σχετική υπόθεση στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από μερικά χρόνια. Πιστεύεις ότι οι πλατφόρμες ψηφιακής δικτύωσης έχουν ανοίξει την πόρτα που θα μας οδηγήσει στον περιορισμό ή στο τέλος της ιδιωτικής μας ζωής όπως τη βιώνουμε αυτή τη στιγμή;
Νομίζω πως ζούμε σε μία εντυπωσιακή περίοδο αναταραχών. Είναι σχεδόν αδύνατον για κάποιον να πει που θα καταλήξει όλο αυτό. Ο κόσμος έχει βιώσει τη θετική πλευρά τις τεχνολογίας και των social media. Τώρα που έχουμε ζήσει με τη τεχνολογία για περίπου 20 χρόνια (ανάλογα βέβαια σε ποιο κομμάτι της τεχνολογίας αναφερόμαστε) αρχίζουμε να βιώνουμε την πιο δύσκολη και καταστροφική πλευρά της. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχω αφιερώσει αρκετό χρόνο μελετώντας την επίπτωση της τεχνολογίας στην ανατροφή παιδιών και στην ανθρώπινη εξέλιξη. Εγώ προσωπικά δεν είχα ποτέ λογαριασμό στο Facebook ή σε κανένα άλλο μέσο. Να φανταστείς έχω flip phone, ούτε καν smartphone!
Αυτή είναι η καλύτερη τακτική. Θα συμφωνήσω μαζί σου!
Ναι (γέλια). Όταν μετακόμισα στο Stratford το 1981 δεν πήρα μαζί την τηλεόραση μου. Για δεκαεννέα χρόνια δεν είχα καν τηλεόραση! Όμως διαβάζω εφημερίδες και βέβαια τώρα με τους υπολογιστές ενημερώνομαι από δημοσιεύσεις των New York Times και του BBC για παράδειγμα. Συνεπώς δεν αισθάνομαι ότι δεν έχω επαφή με αυτά που συμβαίνουν γύρω μου. Αντίθετα νιώθω ότι είχα πάντα τον έλεγχο και πως δεν έφτασα στο σημείο η τεχνολογία να ελέγχει - κατά κάποιο τρόπο - τη ζωή μου.
Πιστεύω πως τώρα που γευτήκαμε τη σκοτεινή πλευρά, οι άνθρωποι έχουν καταλάβει τι συμβαίνει και υπάρχει ανάγκη για άμεσες δράσεις. Χρειάζονται πολιτικές δράσεις ώστε να αλλάξουμε την κατάσταση. Οι εταιρίες που συνδέονται με την καινούρια τεχνολογία πρέπει να περιοριστούν και αρχίσουν να ακολουθούν κανόνες. Δεν γυρίζουν όλα γύρω από την τεχνολογική πρόοδο. Η ηθική πρόοδος και η πρόοδος των αξιών είναι εξίσου σημαντικές.
Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Πιστεύω πως το ομώνυμο τραγούδι του δίσκου, το "Lost Souls", μπορεί να συνδεθεί με όλο αυτό και με τον μοντέρνο τρόπο ζωής. Ακόμα και ο τρόπος που ακούμε και αφομοιώνουμε τη μουσική έχει αλλάξει. Πιστεύεις πως οι αξίες της καθημερινότητας είναι σε παρακμή; Ή πως κάποιος μπορεί να διαφωνήσει πως όλο αυτό είναι απλά μία αλλαγή;
Αυτός είναι ένας πολύ σωστός συνειρμός! (γέλια) Δεν έχω σπουδάσει ανθρωπολογία αλλά τρέφω μεγάλο σεβασμό για τους ανθρωπολόγους. Οι περισσότεροι ζωντανοί οργανισμοί δεν αντιμετωπίζουν ένθερμα την αλλαγή, αυτό είναι αλήθεια. Γνωρίζουμε επίσης πως πολλοί ζωντανοί οργανισμοί έχουν εξελιχθεί μέσα σε εκατοντάδες, ίσως χιλιάδες χρόνια. Αν οι αλλαγές γίνονται με μικρά βήματα, τότε μπορεί να έχουν θετικό αντίκτυπο. Αυτό που βιώνουμε στην εποχή μας δεν είναι απλά κάποιες μικρές αλλαγές σε μία σχετικά μεγάλη περίοδο. Βιώνουμε τεράστιες αλλαγές, συμπιεσμένες σε πολύ μικρά χρονικά διαστήματα.
Και όλο αυτό επιταχύνεται μέσω της τεχνολογίας. Δεν υπάρχει πια χρόνος να σχεδιάσουμε, να σκεφτούμε, να επεξεργαστούμε, να αφομοιώσουμε και αναπολήσουμε. Οι άνθρωποι απλά τρέχουν από το ένα δευτερόλεπτο στο επόμενο. Σε επιχειρηματικό επίπεδο, πάρα πολλά business models έχουν καταρρεύσει. Δεν υπάρχουν πια πολλά πολλά μοντέλα που να λειτουργούν και αυτό επίσης προκαλεί άγχος.
Έτσι δεν πιστεύω ότι δεν πρόκειται απλά για μία αλλαγή. Είμαστε αντιμέτωποι με αλλαγές μεγάλης κλίμακας και ταχύτητας. Όπως γράφει ο Ronald Wright, το είδος μας διακρίνεται από μία ιδιαίτερη ανωριμότητα, υπό την έννοια ότι πέφτουμε πολύ συχνά στις παγίδες της προόδου. Στο βιβλίο του ('A Short History of Progress') επιχειρηματολογεί για το πώς την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης αποκτήσαμε εμμονή με την εξέλιξη της τεχνολογίας και αφήσαμε απ΄έξω το κομμάτι της εξέλιξης μας που αφορά την ηθική μας. Τώρα δυστυχώς πληρώνουμε το τίμημα. Ζούμε σε μία επιταχυνόμενη και ίσως αφύσικη συνέχεια, που ξεκίνησε την εποχή της βιομηχανικής επανάστασης.
Loreena σε ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Έχω μία ακόμα τελευταία ερώτηση. Προγραμματίζεις ζωντανές εμφανίσεις για το επόμενο διάστημα;
Ελπίζουμε να περιοδεύσουμε τον Μάρτιο στην Βόρια Ευρώπη και να κατέβουμε στη Μεσόγειο το επόμενο καλοκαίρι. Καθώς εγώ είμαι ο συνδετικός κρίκος και η διαχείριση είναι αρκετά χρονοβόρα, δεν θα ξεκινήσουμε να ετοιμαζόμαστε μέχρι το φθινόπωρο. Είμαστε μία μικρή ομάδα τώρα που ασχολούμαστε με όλα και μπορούμε να τρέχουμε ένα project σε κάθε δεδομένη στιγμή. Με το που τελειώσουμε με την κυκλοφορία του καινούριου δίσκου θα ξεκινήσουμε να δουλεύουμε και να κάνουμε πρόβες για τη περιοδεία.
Σε ευχαριστώ πολύ Loreena. Σου εύχομαι καλή επιτυχία με τον καινούριο δίσκο και ελπίζω να σε δούμε πολύ σύντομα στην Ελλάδα!
Και εγώ το ελπίζω. Σε ευχαριστώ πολύ! Καλή συνέχεια!
Ο καινούριος δίσκος της Loreena McKennitt, 'Lost Souls', κυκλοφορεί στις 11 Μαΐου από την δισκογραφική της Quinlan Road.
Σχετικό θέμα