1988-2018: Οι συναυλίες των Iron Maiden στην Ελλάδα

Η αρχή έγινε το μακρινό 1988 στη Νέα Φιλαδέλφεια. Στο τότε γήπεδο της ΑΕΚ δόθηκε η πρώτην εν Ελλάδι Iron Maiden συναυλία. Η φήμη για μια συναυλία των Βρετανών στη χώρα μας υπήρχε από το 1985, αλλά τελικά έγινε πραγματικότητα στην εποχή της δισκογραφικής κορύφωσης του συγκροτήματος, αφού μόλις είχαν κυκλοφορήσει το "Seventh Son Of A Seventh Son". 20.000 εισιτήρια κόπηκαν (1.800 δραχμές έκαστο παρακαλώ), αλλά οι παρευρισκόμενοι ήταν αρκετοί παραπάνω καθώς πολλοί μπήκαν με τη γνωστή «μανδραπήδα». 

Η δημόσια τηλεόραση κάλυψε το γεγονός ως κάτι πρωτόγνωρο, αλλά συνάμα «επικίνδυνο» για τη νεολαία, κάνοντας προβοκατόρικες ερωτήσεις όχι μόνο στους οπαδούς, αλλά και στο ίδιο το συγκρότημα, όπως μπορείτε να δείτε στο ιστορικό πλέον βίντεο. Το setlist ήταν φυσικά ονειρικό και αν παιζόταν σήμερα δεν θα έμενε τίποτα όρθιο. Αυτή είναι μια συναυλία που έζησε μόνο η πρώτη φουρνιά Maidenάδων στην Ελλάδα, καθώς οι υπόλοιποι ήμασταν είτε πολλοι μικροί είτε αγέννητοι ακόμα. Οι παλιοί μας έπρηζαν με τη συγκεκριμένη συναυλία ως την καλύτερη των Βρετανών μέχρι αυτό να αλλάξει πολύ πρόσφατα. Θα επανέλθουμε στη συνέχεια.

Τρεις μήνες είναι πολύ; Την αυγή του 1996 οι τότε οπαδοί των Iron Maiden στην Ελλάδα έζησαν κάτι που μάλλον δε θα το ξαναζήσουμε ποτέ: την ευκαιρία να ξαναδούν το αγαπημένο τους συγκρότημα τρεις μήνες μετά την τελευταία τους εμφάνιση. Μάλιστα αυτή τη φορά δύο μέρες σερί για να μη γίνει πάλι sold-out και μείνει κάποιος παραπονεμένος (για την ιστορία η πρώτη μέρα έγινε όντως sold-out). Το setlist φυσικά ήταν ακριβώς ίδιο με τον Οκτώβρη του 1995 (ίδια περιοδεία), αλλά λίγο ξένισε το γεγονός ότι μεταξύ των δύο ημερών δεν υπήρχε ούτε μία διαφοροποίηση (Maiden αφού). Όπως και να έχει, το ελληνικό κοινό τους κατευχαριστήθηκε για άλλη μία φορα (ή πιο σωστά άλλες δύο), και έδειξε την αγάπη του προς το συγκρότημα παρά την απουσία του Dickinson.

Μικρό το Θέατρο του Λυκαβηττού για ένα τέτοιο συγκρότημα. Παρόλα αυτά, με την κυκλοφορία του "Virtual XI" ήδη είχαμε αρχίσει να αποδεχόμαστε ότι ο Bruce ανήκει οριστικά στο παρελθόν (πού να ξέραμε τι θα γινόταν μόλις λίγους μήνες αργότερα...) και κουτσοσυνηθίσαμε λιγάκι τον Blaze, ο οποίος ήταν εξαιρετικός μεν, λίγος δε για ένα σχήμα τέτοιου βεληνεκούς.

Το Θέατρο από νωρίς το μεσημέρι γέμιζε σταδιακά από οπαδούς. Σημείο συνάντησης σε όλες σχεδόν τις metal συναυλίες που γίνονταν στο Λυκαβηττό ήταν φυσικά η ιστορική καφετέρια Grotta στην Πλατεία Εξαρχείων, από όπου ανηφορίζαμε κατά κύματα προς το θέατρο. Μόλις δύο χρόνια από τις προηγούμενες εμφανίσεις τους σε ελληνικό έδαφος οι οπαδοί ήταν κάπως χορτασμένοι, πολλοί σνόμπαραν τη φάση (καθώς χωρίς τον Bruce μπλα μπλα...) οπότε το θέατρο του λόφου φάνηκε μάλλον ιδανικό. Για εμάς που ήταν η πρώτη μας Iron Maiden εμπειρία το πάθος και ο ενθουσιασμός μας ήταν στα κοκκινα. Το Θέατρο ήταν ασφυκτικά γεμάτο και από τα γνωστά βραχάκια οι fans κρέμονταν σαν τα σταφύλια. Πρώτη φορά είδα στον Λυκαβηττό τόσο κόσμο. Δεν έπεφτε καρφίτσα!

Ήδη τα καινούρια τραγούδια, όπως το “The Clansman”, είχαν γίνει επιτυχίες και στο άκουσμά τους αφηνιάσαμε όλοι. Ήταν σε εξαιρετική φόρμα (πότε δεν ήταν άλλωστε), ένας Baley ταυρος μαινόμενος, απέδωσε εκπληκτικά όλα τα τραγούδια. Χαλασμός στο "The Number Of the Beast" και το "Trooper" και εμείς ποδοπατιόμασταν και φωνάζαμε μέχρι να κλείσει η φωνή μας. Μια εκπληκτική συναυλία που δεν προλάβαμε να κρατήσουμε για καιρό στην μνήμη μας καθώς λίγο καιρό αργότερα μάς ανακοίνωσαν την επανένωση με τον Bruce και συναυλία στο γήπεδο του Περιστερίου. Για την ιστορία, την επόμενη μέρα οι Iron Maiden έδωσαν συναυλία στο Θέατρο Δάσους στη Θεσσαλονίκη. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που οι Βρετανοί επισκέφτηκαν την πόλη και, όπως καταλαβαίνετε, καμία από τις δύο φορές δεν ήταν με τον Dickinson.

Το πιο επισοδιακό live τους μέχρι τώρα.

Ναι, ήταν το γεγονός που όλοι περιμέναμε. Ο Bruce Dickinson επέστρεψε στη σιδηρά παρθένο και η βόλτα τους στη χώρα μας είχε προγραμματιστεί για την 1η του Οκτώβρη. Τα εισιτήρια είχαν κάνει φτερά από πολύ νωρίς, ή τουλάχιστον αυτή την εντύπωση είχαμε. Είχαμε πάει από πολύ νωρίς να προλάβουμε να χωθούμε μπροστά και τα καταφέραμε. 

Όταν έσβησαν τα φώτα και ακούστηκε τη φωνή του Τσωρτσιλ από τα ηχεία, άναψαν τόσα καπνογόνα που σχημάτισαν ένα πέπλο καπνού μπροστά από τη σκηνή, με αποτέλεσμα να μην βλέπει κανείς τίποτα. Λίγο αργότερα πήραμε χαμπάρι ότι η μπάντα έπαιζε επάνω στη σκηνή αλλά χωρίς τον Dickinson o οποίος τραγουδούσε από το backstage. Σε κάποια φάση βγαίνει με έναν πυροσβεστήρα και άρχισε να ψεκάζει τις πρώτες σειρές, ενώ ο πανικός συνεχιζόταν. Η ατμόσφαιρα ήταν τόσο αποπνικτική που από θαύμα δεν είχαμε θύματα. Ο ίδιος σε μια προσπάθεια να ηρεμήσει το κοινό είπε πόσο επικίνδυνο είναι όλο αυτό με τα βεγγαλικά και ότι ούτε οι ίδιοι δεν μπορουν καλά καλά να αναπνεύσουν πάνω στην σκηνή. Και ξεκινάει το “2 Minutes To Midnight”... Σαν να τους είπε ανάψτε ό,τι έχετε και δεν έχετε. Το τι βρισίδια έριξε σε μερικούς από το κοινό δεν λέγεται. Τα καπνογόνα όντως έσβησαν μετά από λίγο και εκεί που λέγαμε ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά από εδώ και πέρα ξαφνικά δίνει εντολή να σταματήσει το κομμάτι. Κάποιος από το κοινό στην πρώτη σειρά, θεώρησε ως πολύ καλή ιδέα να φτύσει τον Steve Harris στη μούρη. Το βρίσιμο που έπεσε πάλι δεν περιγράφεται. Λίγο αργότερα ηρέμησαν τα πνεύματα και η συναυλία συνεχίστηκε κανονικά χωρίς άλλα απρόοπτα.

Επιστροφή των Bruce Dickinson και Adrian Smith και δισκογραφικά με το “Brave New World” και είχε καθιερωθεί πλέον η ετήσια στάση στη χώρα μας. Δεν θυμάμαι ποτέ άλλοτε να πραγματοποιείται ανοιχτή συναυλία Νοέμβριο μήνα. Όλοι μας είχαμε τον φόβο του καιρού, ο οποίος ευτυχώς βοήθησε.

Μετά τα «έκτροπα» της περασμένης χρονιάς με τα καπνογόνα και τις ροχάλες, όλοι ήταν έτοιμοι και αποφασισμένοι να απολαύσουν ένα υπέροχο show. Έτσι και έγινε. Ο χώρος αποδείχτηκε ιδανικός, ο ήχος κρυστάλλινος και η θέαση πολύ καλή από όποιο σχεδόν σημείο και αν καθόταν κάποιος. Το setlist περιελάμβανε έξι καινούργια τραγούδια, κάτι όχι τόσο δυσάρεστο στους φίλους του συγκροτήματος, καθώς το μάρκετινγκ του νέου δίσκου σε συνδυασμό με την επανένωση των παλιών μελών λειτούργησε αρκετά καλά και έτσι τα νέα τραγούδια είχαν ήδη αγαπηθεί από το κοινό. Ναι ναι, φυσικά και υπήρχαν (και υπάρχουν ακόμα) οι τύποι «Iron Maiden μέχρι το '88» ή (οι αγαπημένοι μου) «μόνο με  Paul Di'Anno» αλλά όλοι αυτοί είναι απλά θόρυβος έξω από κλειστό παράθυρο. Η συναυλία ήταν υπέροχη. Οι Iron Maiden στα καλύτερά τους! (Το ξαναλέω, πότε δεν ήταν άλλωστε;) Στα αρνητικά σημεία, κάποια τραγούδια που έμειναν απ' έξω και η απουσία τους έγινε παραπάνω από αισθητή, όπως το “Aces High”. Στο σύνολό της, θεωρούσα ότι ήταν η καλύτερη τους εμφάνιση στη χώρα μας, μέχρι που τους είδα το 2018.

To 2004 οι Iron Maiden κυκλοφόρησαν το εκπληκτικό μουσικό ντοκιμαντέρ “The History of Iron Maiden pt. 1, The Early Days” ώστε να ξεδιπλώσουν την ιστορία τους από την πολύ αρχή μέχρι τον τέταρτο δίσκο τους και να «μορφώσουν» τους νεότερους οπαδούς. Ορμώμενοι από αυτή την κυκλοφορία, αποφάσισαν να κάνουν κάτι που δεν είχαν πράξει ποτέ εώς τότε. Μια περιοδεία με τραγούδια από τα τέσσερα πρώτα άλμπουμ του συγκροτήματος. 

Όπως ήταν φυσικό, η Eddie Rips Up the World Tour είχε φοβερή επιτυχία και η χώρα μας δεν έμεινε έξω. Τραγούδια που κανείς δεν περίμενε ποτέ να ακούσει ζωντανά (μέχρι και το “Drifter”), ακούστηκαν το βράδυ της 21ης Ιουνίου μέχρι τις πλαγιές της Πάρνηθας. Ήταν η χαρά του «πρωτοδισκάκια», των οπαδών του “Killers” και μια ανεπανάληπτη συναυλία για όσους ήθελαν να ζήσουν μια «Di'Anno meets Dickinson» βραδιά. Προσωπικά αυτή η συναυλία με πονάει. Είχα μόλις λίγους μήνες που είχα πέσει για τα καλά στη μουσική των Maiden και η μητέρα μου δεν μου επέτρεψε τότε να πάω «στη Μαλακάσα που μοιράζουν ναρκωτικά σε ανήλικα». Ευτυχώς μετά από λίγους μήνες ξεπεράσαμε αυτά τα «προβλήματα».

Συναυλία μεγάλης προσωπικής συναισθηματικής αξίας, καθώς ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα ζωντανά τους αγαπημένους μου μουσικούς. Ως τόπος διεξαγωγής είχε ανακοινωθεί αρχικά το γήπεδο Tae Kwon Do, αλλά μεταφερθηκε ύστερα στο κλειστό μπάσκετ του Ελληνικού (υπάρχει άραγε ακόμα αυτό;) λόγω υψηλής προπώλησης. 

Για προφανείς λόγους έχω αυτή τη συναυλία πολύ ψηλά στην προσωπική μου λίστα. Οι Iron Maiden ξεχύθηκαν σε ένα κατάμεστο γήπεδο και μας παρουσίασαν πέντε από τα δέκα τραγούδια του τότε φρέσκου αλλά υποτιμημενου “A Matter Of Life And Death” μαζί με άλλες παλιες κλασικές επιτυχίες. Παράπονα για το setlist δεν υπήρξαν καθώς ξέραμε ότι ο νέος δίσκος θα είχε την τιμητική του. Στο κάτω-κάτω ήταν ένας δίσκος που είχε όντως επιτυχία στην Ελλάδα. Η απόδοση του συγκροτήματος ήταν εκπληκτική, ενώ τραγουδήσαμε και "Happy Birthday" στον αρχηγό Steve Harris που έτυχε να έχει τα γενέθλία του. Τρομερό να σκεφτείς ότι υπήρχε μεγάλο ποσοστό εφήβων εκείνο το βράδυ, οι οποίοι τώρα είναι τριαντάρηδες, κάποιοι ακόμα και με παιδιά.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι Maiden βρήκαν πάλι ευκαιρία για να βγουν στον δρόμο. Αυτή τη φορά ως αφορμή στάθηκε η κυκλοφορία του δεύτερο μέρος του “The History Of Iron Maiden”. Ως τίτλος της περιοδείας δόθηκε το Somewhere Back in Time World Tour και φυσικά επικεντρωνόταν στα mid-80s με ιδιαίτερη έμφαση στο “Powerslave” αλλά και τραγούδια από τα “Somewhere Back In Time” και “Seventh Son Of A Seventh Son”. 

Ήταν και μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για το ελληνικό κοινό να δει τα σκηνικά (πυραμίδες, μούμιες κλπ) που εμφάνιζαν οι Maiden στα μέσα της δεκαετίας του 1980. Ήταν βέβαια η πρώτη - και μοναδική - φορά που απολαύσαμε το επικό “Rime Of The Ancient Mariner” στην (ανατριχιαστική) ολότητά του. Μοναδικο παράπονο μένει ότι δεν ακούσαμε αυτό το ρημάδι το “Stranger In A Strange Land”, που για κάποιο λόγο δεν το παίζουν ποτέ και τότε λόγω της επετείου ήταν πραγματικά καλή ευκαιρία. Ήταν μάλλον η κορυφαία εμφάνιση των Βρετανών στη χώρα μας, μέχρι να την ξεπεράσουν 10 χρόνια αργότερα.

Νέος δίσκος, νέα περιοδεία και η Ελλάδα πάλι μέσα! Το Sonisphere της προηγουμενης χρονιάς με Big 4 είχε τεράστια επιτυχία. Και έτσι η επανάληψη με τους σταθερά αγαπημένους Maiden, τους δυνατούς Slipknot (στην πρώτη τους εμφάνιση μετά τον θάνατο του Paul Gray), αλλά και τους Mastodon, Rotting Christ, Gojira, μύριζε όντως δεύτερη χρονιά επιτυχίας. 

Λίγο όμως που ο καινούργιος δίσκος απογοήτευσε (και, με τα χρόνια, ούτε που ακούμπησε θα συμπληρώσω), λίγο τα απανωτά μνημόνια και οι ακριβές τιμές στα εισιτήρια, σύν την ξενέρα και μιζέρια που επέφεραν όλα αυτά μαζί, μόνο γύρω στα 15.000 άτομα (μπορεί να λέω και πολλά) κίνησαν για Μαλακάσα. Αριθμός μικρός για ένα τόσο μεγάλο show. Οι Βρετανοί, όπως κάνουν πάντα, τίμησαν το τότε νέο άλμπουμ τους, “The Final Frontier”, αλλά και τα '00s, παίζοντας τραγούδια τόσο από το “Brave New World” όσο και από το “Dance Of Death”. Αυτό που θυμάμαι χαρακτηριστικά είναι μία άκρως επαγγελματική εμφάνιση, αλλά με έλλειψη παλμού και όρεξης. Μάλιστα ο Dickinson φαινόταν να κάνει «απλά τη δουλειά του» και μάλιστα εκνευρίστηκε όχι μία, αλλά δύο φορές που οπαδοί «τόλμησαν» να ανάψουν καπνογόνα κάτω από τη σκηνή. Μέτρια διεκπαιρεωτική εμφάνιση που για τον γράφοντα θεωρείται η χειρότερη από όσες φορές τους έχει δει, χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι ήταν μια κακή συναυλία. Δεν είχε όμως όλα αυτα τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν την απόλυτη Maiden εμπειρία.

Επτά χρόνια χωρίς Maiden είναι πολλά, και ουσιαστικά δύο περιοδείες, η μία μάλιστα για την προώθηση του πολύ καλού “The Book Of Souls”, δεν πέρασαν ποτέ από την Ελλάδα. Το Νοέμβρη όμως του 2017 τα νέα της επιστροφής γέμισαν με χαρά χιλιάδες οπαδούς, και αυτό φάνηκε στην προσέλευση την ημέρα της συναυλίας καθώς γύρω στα 40.000 άτομα έτρεξαν στα λιβάδια της Μαλακάσας, καθιστώντας έτσι τη συγκεκριμένη συναυλία την πολυπληθέστερη metal βραδιά στη χώρα μας μέχρι και σήμερα. 

Η συναυλία ήταν μέρος της The Legacy of the Beast Tour και προφανώς ακούστηκαν τραγούδια από όλη τη μακρά ιστορία του σχήματος. Η συναυλία έμεινε στη μνήμη μας ως η καλύτερη συναυλία Iron Maiden στην Ελλάδα (μέχρι και οι μπαρμπάδες του ‘88 το παραδέχτηκαν), αφού σε όλα τα επίπεδα φλέρταρε με το απόλυτο δεκάρι. Setlist, απόδοση και ενέργεια από όλα τα μέλη, μοναδική ερμηνεία του Dickinson και φυσικά η «έξαλλη» κατάσταση του κοινού, δημιούργησαν μια εμφάνιση που θα θυμόμαστε για χρόνια και που, μεταξύ μας, δύσκολα θα ξεπεραστεί. Λέτε το ερχόμενο Σάββατο να κερδίσουμε το στοίχημα;

Ραντεβού στην Καλογρέζα!