Εισαγωγή με έναν φίλο από τα παλιά
Τη συναυλία προλόγισε ο Norman Westberg, κιθαρίστας και παλιος συνεργάτης σε προηγούμενα line up του συγκροτήματος. Επιστρατεύοντας instrumental μακρόσυρτες δημιουργίες με τη συνδρομή κιθάρας και drones, προσπάθησε να δημιουργήσει ένα μυστικιστικο κλίμα και να προθερμάνει το κοινό, περιμένοντας να τελειώσει ο χρόνος του set του μέσω μιας κλεψύδρας που είχε μπροστά του και μετρούσε αντίστροφα τον χρόνο.
Το κοινο αρχισε να πυκνώνει την παρουσία του μπροστά από την σκηνή αφού πρώτα πολλοί από αυτούς είχαν ήδη προμηθευτεί τον ολοκαίνουριο δίσκο των Swans και τα απαραίτητα t-shirts. Όπως θα έλεγε και ενας καλος φίλος, την αγωνία για το ξεκίνημα της… λιτανείας, όπως αποδείχθηκε, των Swans θα μπορούσες να την κόψεις με το μαχαιρι.
Οι πιο προνοητικοί από τους θεατές φρόντισαν να έχουν μαζί τους τις απαραίτητες ωτοασπίδες, που σίγουρα τους φάνηκαν ιδιαίτερα χρήσιμες, σε αντίθεση με αυτούς που πήραμε το ρίσκο και μπροστά στη σκηνή καθίσαμε και χωρίς προστασία αφήσαμε τα αυτια μας. Αποδείχτηκε πολύ γενναία αυτή η απόφαση, μιας και ο ηχητικος κατακλυσμος που δεχτήκαμε μας εκανε να έχουμε ακουστικά προβλήματα για αρκετές μερες μετα το live!
Αφού, λοιπόν, όλοι πήραν τις θέσεις τους, λίγο μετα τις 21:30 και αφού η προσμονή ολων μας είχε φτασει στο κατακόρυφο, ήρθε η πολυπόθητη ωρα για να βιώσουμε τα οσα βαρυσήμαντα είχε να μοιραστεί μαζί μας ο κύριος Gira και η ιδιαίτερη παρέα του. Και ήδη από τις πρώτες νοτες καταλάβαμε ότι θα δουμε κατι το υπερβατικο και όχι κατι κοινότοπο και συνηθισμένο.
Δύσβατα τα μουσικά μονοπάτια που μας οδήγησε ο Michael Gira, δημιουργώντας εξαρχής ένα ιδιαίτερο κλίμα και επί σκηνής, με τον κατακόκκινο φωτισμο να λούζει κάθε σπιθαμή της σκηνής και να έρχεται σε αντίθεση με το λευκο φως που ζήτησε επιτακτικά από το φωτιστή να σημαδεύει αποκλειστικά το σημείο που είχε καταλάβει ο ιδιος πάνω στη σκηνη. Ισως μια αντίθεση πολύ ταιριαστή με τα πιο ζοφερά σημεία της μουσικής των Swans, που τελικά με το δύσκολο και δύστροπο τρόπο της μας οδηγεί στην τελικη λυτρωση και στο φως. Η γενικότερη αίσθηση ήταν ότι βιώναμε μια μουσική τελετουργία, προεξάρχοντος του «Αιρετικού Ιεροκήρυκα» Michael Gira, που έδωσε τον καλύτερό του εαυτο στο να ανανεώσει την φλόγα της πίστης τους στους ήδη πιστούς του και να εντάξει τους «αμφισβητίες» της αίρεσης του στο ολο εκκλησίασμα.
Και οι πέντε ήταν υπέροχοι
Όμως, τι να πρωτοπεί κανείς και για τους υπόλοιπους μουσικούς που ενσαρκώνουν την τωρινή σύνθεση του γκρουπ; Ας τους πάρουμε έναν-έναν.
Ο Kristof Hahn, βιρτουόζος στο lap steel, εμπλούτισε τους τόσο ιδιαίτερους ήχους αυτού του οργάνου με παραμορφώσεις διάφορων ειδών, επιτείνοντας την ηχητική σύγχυση. Και όχι τυχαία, καθώς είναι παλιος γνώριμος των Swans και o Gira τον εμπιστεύεται απολυτα.
Με το lap steel δεν τελειώσαμε, βέβαια, έτσι απλα, μιας και υπήρχε η γυναικεία παρουσία της Dana Schlecter με δεύτερο lap steel και επίσης εξτρα μπάσο, που συγκέντρωσε επάνω της πολλά βλέμματα αλλά απέδειξε πολύ εύκολα ότι κατέχει το δικο της ξεχωριστο χώρο στη σύνθεση του συγκροτήματος. Προεξέχων, βέβαια, στο μπάσο ο εκ Σερβίας ορμώμενος Christopher Pravdica, που μας φιλοδώρησε περισσότερο με ηχητικές γροθιές στο στομάχι παρα με κανονικές μπασογραμμες.
Η ηχητική «τρομοκρατία» των Swans, βέβαια, χρειάζεται και τον ανάλογο πρωτομάστορα στα τυμπανα. Τι πιο ιδανικο για αυτό από το να έχεις πίσω από τα ντραμς κάποιον σαν τον Phil Puleo, με συμμετοχή παλιότερα και στο σχήμα των Cop Shoot Cop, ο οποίος με το μεστό, απέριττο και απολυτα στακάτο παίξιμό του ενισχυει στο μέγιστο τους κεραυνούς που εξαπολύονταν από σκηνής και παρέτειναν τον δικο μας πονο στα αυτια, το στομάχι και το στήθος.
Ούτε, όμως, και με τα κρουστά θα ξεμπερδεύαμε τόσο εύκολα, γιατί υπήρχε και δεύτερος σε αυτόν το ρολο και ίσως η συγκλονιστικότερη περσονα του γκρουπ: ο Larry Mullins, με μια φυσιογνωμία που εμένα μου έφερε κάπως σε πρωταγωνιστή από ταινία του Aki Kaurismaki ή κατά άλλους, λόγω χτενίσματος, περισσότερο στον… Donald Trump! Επίσης παλιος γνώριμος των Swans οσο και των Angels Of Light, με συμμετοχή και στην μπάντα του Iggy Pop, όσο βέβαια και σταθερο μέλος πλέον στους Bad Seeds. Επίσης, έχει συμμετοχή στα τύμπανα στο τραγούδι της Anna Calvi για το soundtrack της περίφημης σειράς Peaky Blinders. Αν είδα σωστά, εκτός από κρουστά, ο Larry Mullins πρέπει να είχε και συνεισφορά στο live παίζοντας και mellotron.
Όταν υποκλιθήκαμε στη μαεστρία του ανεπανάληπτου κυρίου Gira
Όπως είναι φυσικο και επόμενο, ολη αυτήν την ηχητική αναρχία κάποιος θα έπρεπε να τη «δένει», με κατευθυντήριες μεν τεθλασμένες δε οδηγίες, και με το δικο του ξεχωριστο και ιδιαίτερο τρόπο άλλοτε να υποδαυλίζει και άλλοτε να κατευνάζει τις πυρηνες μουσικές φλόγες. Και ποιος πιο κατάλληλος για αυτόν το ρολο απο τον Michael Gira; Ο ηγέτης των Swans κατηύθυνε την μπάντα του με μαεστρία, άλλοτε κραδαίνοντας την αόρατη μπαγκέτα του, άλλοτε με τις γροθιές του η τις παλάμες του στραμμένες προς τον ουρανο, σαν να προκαλούσε για μια σύγκρουση μεταξύ απόκοσμων δυνάμεων ή σαν έψαχνε για κάποιου είδους λύτρωση. Την αλήθεια, βέβαια, την ξέρει μόνο ο ιδιος.
Πετύχαινε, πάντως, απολυτα καλα να διασαλεύει εντελώς το ολο ηχητικο αποτέλεσμα αλλά και συνάμα να ηρεμεί την τρικυμισμένη θαλασσα που αυτος είχε ήδη δημιουργήσει, όποτε εξυπηρετούσε την εκάστοτε σύνθεση. Στο μεταξύ, με καλούς φίλους αναρωτιόμασταν πόσα από τα πιο σύγχρονα ονόματα πραγματικά θα πλήρωναν σε χρυσο για να γράψουν ένα από τα τραγούδια των Swans, κατι βέβαια που μοιαζει μάλλον ακατόρθωτο για τα περισσότερα από αυτά.
Τόσο το υπόλοιπο γκρουπ οσο βέβαια και οι θεατές υποτασσόμασταν με δέος στα κελεύσματα του Gira. Και όταν αποφάσιζε να σηκωθεί όρθιος χωρίς την κιθάρα του και να καθοδηγήσει τους υπόλοιπους με το δικο του ιδιοσυγκρασιακο τροπο, ολοι μέναμε εκστασιασμένοι να τον κοιτάμε. Πιο διπλα μου μου μια κοπέλα, προφανώς φορτισμένη συγκινησιακά από τα τεκταινόμενα, σκούπιζε συνεχως τα δάκρυά της, ενώ πολλοί άλλοι από το κοινό είχαν παρασυρθεί σε κάποιον άγνωστο παγανιστικο ή διονυσιακο χορο.
Μου είναι πραγματικά πολύ δύσκολο να περιγράψω τα ακριβή συναισθήματα που μου προκάλεσε το εν λόγω live, όμως όλα συνηγορούν στο ότι βίωσα τουλάχιστον προσωπικά μια «θρησκευτική» τελετουργία, με ισοζύγιο ανάμεσα στην αιώνια κόντρα της Κόλασης με τον Παράδεισο, αναζητώντας πάντα την λύτρωση και το καθαρο φως.
Για την ιστορία, να πούμε ότι το playlist μοιράστηκε σχεδόν ισότιμα μεταξύ του νέου τους πονήματος με τον τίτλο “Beggar” οσο και του προηγούμενου “Leaving Meaning”, το οποίο δεν είχαν προλάβει να μοιραστούν με τους fans τους λόγω συνεχων αναβολών και ακυρώσεων από τον Covid.
Η ξαφνική διακοπή της μυσταγωγίας και η συνάντηση με τον Gira
Και ενώ όλοι μας ήμασταν συνεπαρμένοι από ό,τι ακούγαμε και βλέπαμε και είχαμε χάσει ουσιαστικά την αίσθηση του χρόνου, και ενώ το συγκρότημα ήταν πανέτοιμο να μας δώσει το τελειωτικο χτύπημα, έξαφνα ενας από τους υπεύθυνους ενημέρωσε τον Michael Gira ότι κάπου εκεί πρέπει να σταματήσει η συναυλία λόγω...ώρας κοινής ησυχίας. Το ρολόι έδειχνε λίγο πριν τις έντεκα και τριάντα. Αναρωτηθήκαμε αν τα ιδια μετρα και σταθμά ισχύουν και για αλλους καλλιτεχνες, κυρίως βέβαια του ελληνικού ρεπερτορίου. Βέβαια, ο Michael, ως γνωστος ιντριγκαδόρος, μας είπε ότι πολύ κριμα που συνέβη αυτό, μιας και το τραγούδι που θα μας παρουσίαζαν θα ήταν το… «καλύτερο της βραδιάς».
Παρα τη μεγάλη απογοήτευση βέβαια ολων μας για αυτό το αναπάντεχο τέλος, αποθεώσαμε το συγκρότημα των Swans για το απαράμιλλο show τους και γρηγορα-γρηγορα πολλοί από εμάς κατευθυνθήκαμε προς το merch stand για να πούμε μερικές κουβέντες με τον Michael Gira και να υπογράψει το νέο τους δίσκο, οσο βέβαια και το βιβλίο του.
Εκστασιασμένος από όλο αυτό που είχα παρακολουθήσει πριν από λίγο και αφού πρώτα μου υπέγραψε το βινύλιό μου, του είπα ότι το live έμοιαζε σαν το απολυτο soundtrack για τους χειρότερους εφιάλτες και τα πιο δύσκολα βράδια μας. Ο ιδιος βέβαια δεν απάντησε σε αυτό. Έτσι και αλλιώς, ούτε θα ήθελε, φαντάζομαι, ούτε και ο χωρος και η στιγμή ήταν τα καλύτερα. Οπότε, αρκετά συγκαταβατικος απέναντί μου, μου χαμογέλασε, με ευχαρίστησε που απόλαυσα τη συναυλία τους και μου ευχήθηκε καλή τύχη. Του απάντησα ότι θα τη χρειαστώ σίγουρα.
Είναι σίγουρο ότι θα μας πάρει καιρο να συνειδητοποιήσουμε το ανεπανάληπτο πολιτιστικό, θα ελεγα, γεγονός που ζήσαμε. Ένα γεγονός από αυτά που σπάνια έχουμε την τύχη να βιώσουμε στη Θεσσαλονίκη. Προσωπικά, νομίζω ότι ήμουν παρών στο καλύτερο και ουσιαστικότερο live της χρονιάς και πιθανότατα σε ένα από τα καλύτερα της συναυλιακής ζωής μου. Ολόψυχα εύχομαι να σταθούμε και παλι τυχεροί μέσα στα χρόνια και να έρθει και παλι η ωρα να ξανακοινωνήσουμε σε αυτόν τον «Καθεδρικο του Παραδείσου». Αν και για το αν είναι σίγουρα του Παραδείσου, επιτρέψτε μου να εχω τις όποιες αμφιβολίες μου...
Swans - Setlist
- The Beggar
- The Hanging Man
- Ebbing
- The Memorious
- Cathedrals Of Heaven
- No More Of This
- Birthing (με επιφύλαξη, λόγω της απότομης λήξης της συναυλίας)