Το «Σαιξπηρικόν» είναι το εντυπωσιακό κατακκόκινο βιβλιοπωλείο επί της οδού Πατριάρχου Ιωακείμ, που κοσμεί τη Θεσσαλονίκη εδώ και περίπου 19 χρόνια.
Οι βιβλιόφιλοι και ιδιαίτερα οι λάτρεις της ποίησης, το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά. Μια βόλτα μέχρι εκεί είναι πάντα επιβεβλημένη, για την ατμόσφαιρα του και τις ιδιαίτερες λογοτεχνικές προτάσεις ή παρουσιάσεις.
Ο Γιώργος Αλισάνογλου, που ξεχωρίζει με τις πλούσιες γνώσεις του, την αγάπη του για το βιβλίο και τη σεμνότητά του, είναι πάντα εκεί, πρόθυμος να βοηθήσει και να προτείνει το κατάλληλο ανάγνωσμα που ταιριάζει στον καθένα.
Στο «Σαιξπηρικόν» μπορείς να βρείς ποιοτικά βιβλία από όλα τα είδη, ενώ οι ομώνυμες εκδόσεις προσφέρουν μια μεγάλη γκάμα από επιλογές, με πολύ προσεγμένες εκδόσεις και μεταφράσεις.
Οι προσωπικές ποιητικές συλλογές, οχτώ τον αριθμό, του Γιώργου Αλισάνογλου, έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, όπως αγγλικά, γαλλικά, δανικά και σερβικά. Ο Γιώργος Αλισάνογλου έχει σπουδάσει κοινωνιολογία και πολιτικές επιστήμες με μεταπτυχιακές σπουδές στις διεθνείς σχέσεις και στην κοινωνική πολιτική, ενώ από το 2005 διευθύνει τις εκδόσεις και το βιβλιοπωλείο Σαιξπηρικόν.
Στη συνομιλία που είχαμε στον όμορφο και φιλόξενο χώρο του Σαιξπηρικόν, γνωρίσαμε ακόμα καλύτερα τον άνθρωπο και ποιητή Γιώργο Αλισάνογλου, που μοιράστηκε μαζί μας πολλές στιγμές από τη μεγάλη του διαδρομή όπως την ιδέα για την λειτουργία του βιβλιοπωλείου, σημαντικά για εκείνον βιβλία, μουσικές και ταινίες, την άποψη του για την τεχνητή νοημοσύνη ενώ μας αποκάλυψε και την αγαπημένη του διαδρομή στη Θεσσαλονίκη.
Η συνέντευξη αυτή εξελίχθηκε στο πιο «Τζάρμους σκηνικό» που θα μπορούσα ποτέ να συναντήσω, αφού οι δύο καλοί φίλοι του κ. Αλισάνογλου, Θόδωρος Παπαδόπουλος (η ψυχή του Ιστορικού Berlin), και Μανώλης Φουντούλης (ηθοποιός του Κρατικού Θεάτρου), έδωσαν το δικό τους ξεχωριστό στίγμα στη διεξαγωγή της συζήτησης. Μόνο τυχαίο δε μπορεί να χαρακτηριστεί το γεγονός, αφού ο Τζιμ Τζάρμους είναι ενας από τους αγαπημένους σκηνοθέτες του ποιητή!
Η άνοιξη είναι η πιο ποιητική εποχή του χρόνου και μαζί με την επίσημη έναρξή της στις 21 Μαρτίου, γιορτάζουμε και την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης. Το MixGrill καλωσορίζει, λοιπόν, με ιδιαίτερη χαρά τον κύριο Αλισάνογλου, ποιητή, μεταφραστή, εκδότη και ιδρυτή του «Σαιξπηρικόν» ως προσκεκλημένο.
MixGrill: Ευχαριστούμε πολύ που αποδεχτήκατε την πρόσκληση να συνομιλήσουμε. Ας ξεκινήσουμε μιλώντας στον ενικό: Το βιβλιοπωλείο «Σαιξπηρικόν» θα κλείσει τον ερχόμενο Νοέμβριο τα 19 χρόνια σημαντικής πολιτιστικής παρουσίας στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Τι θυμάσαι από τη διαδικασία της δημιουργίας του; Ποιο ήταν το αρχικό πλάνο και τα συναισθήματά σου την πρώτη μέρα λειτουργίας του;
Γιώργος Αλισάνογλου: Τα πρώτα συναισθήματα... ήταν μια φαντασμαγορία συναισθημάτων. Ήθελα να προτείνω στο αναγνωστικό κοινό μια ιδιωτική, δική μου βιβλιοθήκη, να την ανοίξω προς τα έξω και να την κάνω δημόσια. Αυτή ήταν η πρώτη μου σκέψη. Να προτείνω αναγνώσματα της κλασικής και σύγχρονης λογοτεχνίας, πεζογραφία, ποίηση, θέατρο, δοκίμιο. Ταυτόχρονα, ανοίγοντας το «Σαιξπηρικόν» δημιουργήθηκε μια εστία. Ένας φυσικός χώρος πολύ ζεστός, με σκοπό να φιλοξενήσει αυτήν τη βιβλιοθήκη. Μια βιβλιοθήκη που θα απευθύνεται σε νέους φίλους/ες και αναγνώστες, που θα έρχονται για να συναντηθούμε και να γνωριστούμε μέσω του βιβλίου. Το βιβλιοπωλείο το οραματίστηκα, το δημιούργησα και το κατασκεύασα με δικό μου σχεδιασμό, εμπνευσμένος από τα βιβλιοπωλεία της Γαλλίας και της Βρετανίας, αυτά τα μικρά ξύλινα βιβλιοπωλεία, με το άρωμα βιβλίου.
M.G.: Υπάρχει και μια ωραία ιστορία σχετικά με την ονομασία του «Σαιξπηρικόν».
Γ.Α.: Η ιστορία είναι η εξής: Το όνομα το εμπνέομαι και συνομιλεί με το "Shakespeare & Co", στο Παρίσι, το αγαπημένο βιβλιοπωλείο πολλών από το 1901. 123 χρόνια λειτουργίας μετά έχει αλλάξει φυσικά διεύθυνση. Σκέφτηκα, λοιπόν, σε μια στιγμή νεανικής τρέλας να κάνω κάτι αντίστοιχο και παρόμοιο εδώ, το οποίο θα ονόμαζα σε ελληνική απόδοση «Σαιξπηρικόν». Όταν άνοιξα το βιβλιοπωλείο, έστειλα τις φωτογραφίες στις Γαλλίδες που έχουν τη διεύθυνση του βιβλιοπωλείου "Shakespeare & Co" και ενθουσιάστηκαν. Από τότε έχουμε κρατήσει επικοινωνία.
M.G.: Από την έναρξη λειτουργίας του βιβλιοπωλείου μέχρι και σήμερα περίμενες ότι θα αγαπηθεί τόσο από τους Θεσσαλονικείς;
Γ.Α.: Νομίζω η αρχική προσπάθεια ήταν να δημιουργήσουμε αναγνωστικό κοινό που να είναι ταυτόχρονα και φίλοι. Να είναι δηλαδή άνθρωποι με τους οποίους θα συνομιλούμε και θα μας προτείνουν και εκείνοι βιβλία, όπως και έγινε, και να φτιάξουμε μαζί έναν ιστό, μια πλατφόρμα ανταλλαγής απόψεων και ιδεών. Ξεκινήσαμε τα πρώτα χρόνια λειτουργίας κάποια σεμινάρια με το Θανάση Τριαρίδη πάνω στην ποίηση και την ιταλική Αναγέννηση και με λέσχες ανάγνωσης, όπου συγκεντρωνόμασταν φίλοι της ποίησης. Τα πρώτα χρόνια ήταν πολύ δημιουργικά και έτσι αγαπήθηκε μέσα στο χρόνο, γιατί πάνω από όλα είχε μια πρόθεση αυθεντική να συνομιλήσει με ανθρώπους που τους ενδιαφέρει η καλή λογοτεχνία.
M.G.: Θεωρείς ότι έλειπε κάτι τέτοιο από την πόλη μας; Ήρθε να καλύψει κάποιο κενό;
Γ.Α.: Όχι, δεν έλειπε ακριβώς, απλώς χρειαζόταν και μια καινούργια γενιά, μια καινούργια ματιά, από έναν νεότερο άνθρωπο, όπως συνέβη και παλαιότερα σε πολλές περιπτώσεις, με άλλα βιβλιοπωλεία και μικρούς εκδοτικούς οίκους, όπως συμβαίνει και σήμερα με νεότερους από μένα βιβλιοπώλες, οι οποίοι ήρθανε μετά το «Σαιξπηρικόν» και έχουν και αυτοί μια πολύ ωραία παρουσία και πορεία στην πόλη μας.
M.G.: Ποιες είναι οι επιλογές του αναγνωστικού κοινού του «Σαιξπηρικόν»; Τι προτιμά να διαβάζει;
Γ.Α.: Στο συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο, προτιμούν να διαβάζουν κυρίως ποίηση. Και επειδή ο ίδιος έχω γράψει και δημοσιεύσει αρκετά βιβλία ποίησης, έρχονται εδώ, να συμβουλευτούν και να ανακαλύψουν βιβλία ποίησης, κλασικά και σύγχρονα, από όλη τη γκάμα των εκδοτικών οίκων που έχουμε στην Ελλάδα. Επίσης, επιλέγουν καλή ξένη λογοτεχνία μεταφρασμένη στα ελληνικά. Εμείς προτείνουμε και αναδεικνύουμε σπουδαία και ποιοτικά βιβλία από τον παγκόσμιο πλούτο του 20ου αιώνα, βιβλία που για κάποιον λόγο έχουν περάσει στην αφάνεια. Αριστουργήματα που είχαν ξεφύγει από κριτικούς και βιβλιοπωλεία. Δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα βιβλία που θα σας αναφέρω. Διαμαντάκια. Το βιβλίο του πολύ σημαντικού συγγραφέα Πασκάλ Κινιάρ «Ταράτσα Στη Ρώμη» από τις εκδόσεις Άγρα (είναι πια εξαντλημένο) και το δεύτερο, που δώσαμε δεκάδες αντίτυπα όταν βγήκε το 2006 στα ελληνικά, είναι από τις εκδόσεις Ίνδικτος με τίτλο «Σοφίτα», του σπουδαίου Σέρβου συγγραφέα Ντανίλο Κις.
M.G.: Φαντάζομαι πως πρέπει να διαχειριστείς ένα πολύ μεγάλο όγκο από γραπτά νέων ποιητών και συγγραφέων που επιθυμούν να εκδώσουν τα έργα τους στις εκδόσεις του «Σαιξπηρικόν». Ποια είναι η διαδικασία και τα κριτήρια αξιολόγησης που ακολουθείς;
Γ.Α: Σε ετήσια βάση, από τον εκδοτικό οίκο «Σαιξπηρικόν» κυκλοφορούν περίπου 23-25 τίτλοι βιβλίων. Και ξένα και ελληνικά, μυθιστορήματα, θεατρικά, ποίηση. Μιλάμε για λίγα βιβλία σε σχέση με τον όγκο που παραλαμβάνουμε και αποδεχόμαστε κάθε μήνα, περίπου 30 βιβλία υπό ανάγνωση και προς κρίση. Από τα 25 που τυπώνουμε το χρόνο τα μισά είναι ξένα. Είμαστε όσο μπορούμε αυστηροί, με τον εαυτό μας κυρίως, και μιλώ με όλες τις ιδιότητες, ως αναγνώστης, ποιητής και εκδότης. Υπάρχουν κάποια αισθητικά κριτήρια, στοχαστικά και σε επίπεδο γραφής. Αλλά κυρίως θα πρέπει το κάθε βιβλίο να περνάει το προσωπικό αίτημα που έχει ο κάθε δημιουργός, να μπορώ να αντιληφθώ εγώ ως αναγνώστης ότι με αφορά και από προσωπικό αίτημα να γίνεται συλλογικό. Να μπορέσει ο συγγραφέας μέσα από τη γλώσσα του να βγάλει τον εσωτερικό του κόσμο και να γεφυρώσει την απόσταση ανάμεσα στον ίδιο και τους αναγνώστες. Αυτό είναι το ζητούμενο γενικότερα στην τέχνη.
Έχω εξασκήσει το μάτι και το μυαλό ώστε να μπορώ να δω γρήγορα αν το βιβλίο μπορεί να ενταχθεί στις εκδόσεις «Σαιξπηρικόν». Αν ναι, προχωράμε, αλλιώς συζητάμε απορριπτικά. Πάντα υπάρχει ενημέρωση και για τη θετική και την αρνητική εξέλιξη.
Από αριστερά προς τα δεξιά: Ο διοργανωτής Γ. Αλισάνογλου, η Δανή ποιήτρια Pia Tafdrup, και ο μεταφραστής Σωτήρης Σουλιώτης. Από την παρουσίαση του βιβλίου «Οι πέντε αισθήσεις», της P.Tafdrup, στο βιβλιοπωλείο Σαιξπηρικόν.
M.G.: Μια έκδοση που ξεχώρισε είναι η πρόσφατη της Δανής ποιήτριας Pia Tafdrup, όπου έγινε και μια εξαιρετική παρουσίαση των ποιημάτων της εδώ στο χώρο του βιβλιοπωλείου το Φεβρουάριο. Σου εμπιστεύτηκε τα ποιήματά της και είναι η πρώτη φορά που μεταφράζονται στα ελληνικά. Πως ξεκίνησε αυτή η όμορφη συνεργασία;
Γ.Α.: Την ευχαριστώ πολύ και την εκτιμώ, γιατί μιλάμε για μια ποιήτρια πολύ σημαντική στην Ευρώπη σήμερα. Από τις σημαντικές φωνές της Ευρώπης. Δεν είναι, όμως, θέμα εμπιστοσύνης, είναι θέμα επικοινωνίας. Ο μεταφραστής αρχικά πρότεινε και έφτιαξε ένα δείγμα μεταφρασμένων ποιημάτων από τα δανικά και έπειτα η όλη διαδικασία έχει να κάνει και με την καλή επικοινωνία που αναπτύχθηκε μεταξύ της Tafdrup με μένα. Την καλέσαμε με αφορμή την έκδοση του βιβλίου «Οι Πέντε Αισθήσεις» σε μετάφραση Σωτήρη Σουλιώτη από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν, και ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία να έχεις μια ποιήτρια από τις σκανδιναβικές χώρες που να μπορεί να τη γνωρίσει το ελληνικό κοινό.
M.G.: Αν και έρχεται από τις Βόρειες Χώρες, η ποίηση της δεν είναι καθόλου ψυχρή, είναι πολύ ανθρώπινη και συναισθηματική.
Γ.Α.: Αυτό το έχουμε συναντήσει και σε άλλους ποιητές από τα Βόρεια που έχουμε καλέσει όλα αυτά τα χρόνια, στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου. Φινλανδούς, Σουηδούς, Ισλανδούς, Δανούς.
M.G.: Οι εκδόσεις Σαιξπηρικόν συμμετέχουν και σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερικού. Πώς είναι η υποδοχή εκεί, στις ξένες χώρες;
Γ.Α.: Όλες αυτές οι εκθέσεις καλούν εκδότες να συμμετέχουν. Ευτυχώς η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται με ελληνικό περίπτερο μέσα σε όλες τις μεγάλες Διεθνείς εκθέσεις, όπως στην έκθεση της Φρανκφούρτης, που είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, η έκθεση της Μπολόνια, η έκθεση της Γκουανταλαχάρα στο Μεξικό, του Παρισιού, του Λονδίνου και της Σάρτζα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, που πήγαμε πρόσφατα. Το “Σαιξπηρικόν” έχει αυτή την ευκαιρία τελευταία, να συμμετέχει μέσω του ελληνικού περιπτέρου και υπάρχει σε πολλές από αυτές τις εκθέσεις και δική μας εκπροσώπηση εκεί. Η υποδοχή είναι εξαιρετική, υπάρχουν συνέδρια εκδοτικών οίκων, ανταλλαγές βιβλίων και απόψεων, υπάρχει μια φοβερή οργάνωση. Το ίδιο υπάρχει και στη Θεσσαλονίκη. 20 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Είναι η 20η διοργάνωση και φέτος διεξάγεται στις 16 – 19 Μαϊου, Το Σαιξπηρικόν συμμετέχει με ομιλίες, εκδηλώσεις και 3 βιβλία που θα βγούν από τα Αραβικά στα Ελληνικά με αφορμή την τιμώμενη χώρα που είναι η Σάρτζα από τα Αραβικά Εμιράτα.
M.G.: Δραστηριοποιείσαι και σε άλλους τομείς, όπως η διδασκαλία στα σεμινάρια του Ιανού, με τίτλο «Πως μιλάει η ποίηση σήμερα;» Πότε θα ξεκινήσουν τα μαθήματα;
Γ.Α.: Υπάρχει εδώ μια άτυπη συνεργασία ενός μικρού ανεξάρτητου βιβλιοπωλείου με μια αλυσίδα μεγάλων βιβλιοπωλείων, μια πρόταση που ήρθε από το τμήμα δημιουργικής γραφής του Ιανού. Έχουμε ήδη ολοκληρώσει δύο κύκλους σεμιναρίων στην ποίηση και τώρα ξεκινάει ο τρίτος στις 15 Απριλίου. Είναι δέκα τρίωρα μαθήματα, με 12-15 άτομα σε κάθε κύκλο και προσπαθούμε να βρούμε την ποιητική ταυτότητα του καθενός που ενδιαφέρεται και συμμετέχει. Τα μαθήματα γίνονται μέσω Zoom. Δεν υπάρχει μεν η απευθείας συνάντηση, που είναι πολύ πιο εποικοδομητική κατά τη γνώμη μου, αλλά από το άλλο σκέλος μπορούν να συμμετέχουν σπουδαστές από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο. Ιδανικά θα ήθελα και τα δύο, να μπορούμε να έχουμε μια δια ζώσης συνάντηση και ταυτόχρονα να υπάρχει και μια οθόνη για όσους θέλουν να συμμετέχουν διαδικτυακά.
M.G.: Με τη διαδικτυακή επικοινωνία εξοικειωθήκαμε ακόμα περισσότερο κατά την περίοδο της καραντίνας. Εσύ πώς βίωσες εκείνη την περίοδο, που ήταν εντελώς πρωτόγνωρη για όλους μας;
Γ.Α.: Μέσα σε όλο αυτόν το ζόφο και τη φρίκη των ανθρώπων που πέθαιναν και νοσούσαν, εγώ τη βίωσα εξαιρετικά γόνιμα, γιατί μετέφρασα στο σπίτι δύο βιβλία. Το ένα ήταν το «Κοράκι» του Έντγκαρ Άλαν Πόε, το οποίο βραβεύτηκε στην Διεθνή Εκθεση βιβλίου της Μπολόνια για το εξώφυλλό του, και ήταν μια απόπειρα από μέρους μου να μεταφράσω το «Κοράκι» ξανά με το τροχαϊκο οκτάμετρο, το κανονικό μέτρο που υπήρχε στο ποίημα του Πόε. Και το άλλο βιβλίο ήταν η ποιητική συλλογή του Τζίμ Μόρισον «Μια Αμερικάνικη Προσευχή». Την είχα μεταφράσει παλιότερα και κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κατσάνος. Ο Κατσάνος ήταν απίστευτος φίλος και συνεργάτης και δεύτερος πατέρας για μένα. Έπρεπε να μεταφραστεί ξανά, γιατί είχε εξαντληθεί η παλιά έκδοση, και να γίνει καινούργια επιμέλεια. Η Τέχνη ήταν πάντα καταφύγιο και αυτό που μας κράτησε ενεργούς για να συνεχίσουμε.
M.G.: Θέλω να ρωτήσω τη γνώμη σου για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Πιστεύεις ότι με την εξάπλωσή της πλέον θα χαθεί το προσωπικό ύφος και δεν θα ξεχωρίζει το ψεύτικο από το αυθεντικό; Είναι ένα εύχρηστο εργαλείο ή ένα θέμα που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής;
Γ.Α.: Πολύ ουσιαστικό και ωραίο ερώτημα. Έχω γράψει πρόσφατα ένα μικρό κείμενο που μου ζητήσανε από την εφημερίδα «Καθημερινή» για την τεχνητή νοημοσύνη και ποίηση. Μαζί με μένα και άλλοι τέσσερις ποιητές απάντησαν στο ίδιο ερώτημα. Ως τώρα, έχουν γραφτεί δύο βιβλία ποίησης ολοκληρωμένα από την Τεχνητή Νοημοσύνη στην Αμερική το 2023. Το ένα το έχω διαβάσει. Είναι εξαιρετικά καλογραμμένο βιβλίο, αλλά η άποψη μου είναι ότι η Τεχνητή Νοημοσύνη και όλη αυτή η μηχανή τροφοδοτείται με αλγόριθμους, τους οποίους δίνουμε εμείς οι ίδιοι, είτε είμαστε ποιητές είτε καλλιτέχνες ή έμποροι. Εμείς ως ποιητές, τροφοδοτούμε με αλγόριθμους, λέξεις, νοήματα και κείμενα το μηχάνημα. Έχω διαβάσει πολύ καλά ποιήματα φτιαγμένα από Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά φτάνουν σε ένα όριο. Δεν μπορούν να ξεπεράσουν ένα άψογο ποίημα αισθητικά, συναισθηματικά, νοητικά. Τους λείπει το πάθος, η ψυχή, ο παροξυσμός. Μπορεί να το κάνει αργότερα και τότε θα μιλήσουμε ξανά για κάτι άλλο. Το αν χρησιμοποιείται σαν εργαλείο με εισαγωγικά η χωρίς έχει να κάνει πάντα με τον ίδιο τον άνθρωπο.
M.G: Ποιητής τελικά γεννιέσαι η γίνεσαι;
Γ.Α.: Γεννιέσαι, γιατί ο Ποιητής δεν έχει να κάνει μόνο με αυτόν που γράφει. Έχει να κάνει καθαρά με έναν άνθρωπο ο οποίος έχει ευαίσθητες κεραίες, ανησυχίες, με την αντιληπτικότητα, το πώς αντιλαμβάνεται τον κόσμο, πώς λειτουργεί στο κοινωνικό σύνολο. Γεννιέσαι εξ αρχής ποιητής νοητικά, αισθητικά, συγκινησιακά, βιώνεις τον κόσμο και μετά μπορεί και να γράψεις. Μερικοί άνθρωποι δεν έχουν γράψει τίποτα και είναι ποιητές. Η ποιητική γραφή είναι μια άλλη διαδικασία που τη μαθαίνεις, επειδή έχεις αυτές τις ευαισθησίες και τις αγωνίες ως άνθρωπος και πρέπει κάπου να εκφραστεί όλο αυτό.
M.G: Πως συνηθίζεις να γράφεις τα ποιήματά σου; Σε κάποιο σημειωματάριο ή στον υπολογιστή;
Γ.Α: Τα γράφω ως επί το πλείστον σε σημειωματάριο, τετράδια και μετά, όταν έχω χρόνο, τα περνάω στον υπολογιστή και τότε τα «χτενίζω» και τα ολοκληρώνω στον υπολογιστή. Δεν γράφω ποτέ μόνο ένα ποίημα. Έχω πάντα στο μυαλό μου ένα βιβλίο ολόκληρο, μια θεματική, έναν άξονα ολόκληρο και γύρω από αυτόν τον άξονα περιστρέφονται όλα τα ποιήματα που θα μπούνε μέσα σε αυτό το βιβλίο. Με εμπνέει η καθημερινότητα, οι άνθρωποι, η πόλη...
M.G.: Τι σε ενοχλεί σε αυτή την πόλη, και τι σου αρέσει και σε ηρεμεί;
Γ.Α.: Με ενοχλεί η βαρβαρότητα και ο θόρυβος από τα αυτοκίνητα στην πόλη. Μου αρέσουν οι μακρινές και μεγάλες βόλτες στην περιοχή του Φιξ την ώρα που δύει ο ήλιος. Οι περισσότεροι επιλέγουν τη διαδρομή προς το Μέγαρο Μουσικής, όμως όταν θέλω πραγματικά να ηρεμήσω και να περπατήσω μόνος, πηγαίνω από την άλλη πλευρά, στο Φιξ, κυνηγώντας τον ήλιο. Και όπως έχει πει και ο Μπέκετ στο τέλος του διηγήματος που έγραψε το 1945 με τίτλο ο Διωγμένος: «Προχωράω πάντα, τότε που δύει ο ήλιος, προς τα κει, πάω να συναντήσω τον ήλιο και εκεί πέρα, συναντώντας τον ήλιο στη δύση του, συναντώ την ψυχή μου. Δεν ξέρω γιατί είπα αυτή την ιστορία, θα μπορούσα κάλλιστα να είχα πει μια άλλη. Ίσως μια άλλη φορά να μπορέσω να σας διηγηθώ μια άλλη ιστορία. Ανθρώπινα πλάσματα, δε φαντάζεστε πόσο μοιάζουν μεταξύ τους».
M.G.: Ποια είναι η «Αγία Τριάδα» σου; Επιτρέπεται να διαλέξεις μόνο ένα βιβλίο, μια ταινία και ένα δίσκο που ξεχωρίζεις και που άλλαξε την οπτική σου απέναντι στη ζωή.
Γ.Α.: Ένα από τα 5 βιβλία που αποτελούν ορόσημο στη ζωή μου είναι το «Κουτσό» του Αργεντίνου συγγραφέα Χούλιο Κορτάσαρ, γραμμένο το 1963 στο Παρίσι. Ένα απίθανο βιβλίο από κάθε άποψη. Μέσα σε αυτό το αριστουργηματικό βιβλίο βρίσκεις όλη την ποίηση, όλους τους δρόμους και την τοπογραφία του έρωτα στο Παρίσι του’60. Θα μπορούσα να πω πολλές ταινίες που με έχουν επηρεάσει, αλλά αν έπρεπε να διαλέξω μία, θα έλεγα, 1984, Σέρτζιο Λεόνε, "Once Upon a Time in America". Και με απίστευτη μουσική. Όπως είπε ο ίδιος ο Σέρτζιο Λεόνε, η μουσική προηγήθηκε της ταινίας. Ο Λεόνε είχε μοιραστεί δύο τρία πράγματα σχετικά με την ταινία στον Ένιο Μορικόνε και αυτός έφτιαξε ένα ολόκληρο soundtrack πάνω στην ταινία, ενώ η ταινία δεν υπήρχε ακόμα και φτιάχτηκε βάση του soundtrack αυτού. Μια πολύ αγαπημένη μου κινηματογραφική σκηνή είναι από την ταινία του Τζιμ Τζάρμους «Ο Νεκρός» με τον Τζόνι Ντεπ .(1995)
Το υπέροχο ασπρόμαυρο πλάνο καθώς φεύγει νεκρός, ξαπλωμένος στο κανό που το σπρώχνει ο Ινδιάνος και χάνεται μέσα στη λίμνη, είναι μια απίστευτα μαγική, ποιητική στιγμή. Ο Ινδιάνος τον αποχαιρετά και ο Ντεπ, κοιτάζοντας ψηλά τον ουρανό, πεθαίνει. Αυτή η σκηνή με έχει στιγματίσει και έχω γράψει ποίημα για αυτό. Θα μιλήσω για αυτή τη σκηνή μαζί με το ποίημα που έχω γράψει στις 21 Μαρτίου, στον Κινηματογράφο Βακούρα. Την επιμέλεια της εκδήλωσης έχει ο Θωμάς Κοροβίνης. Το θέμα είναι «Ποίηση και Κινηματογράφος» και συμμετέχουν πολλοί ποιητές και συγγραφείς.
Για το δίσκο τώρα, δύσκολο να διαλέξω. Σε κάθε βιβλίο μου υπάρχει από πίσω ένα soundtrack με μουσικές που άκουγα όταν έγραφα το βιβλίο. Ο δίσκος, όμως, που με εμπνέει όλη την ώρα είναι το "Pulse" των Pink Floyd, που κυκλοφόρησε το 1995 και είναι ζωντανά ηχογραφημένος, αλλά ακούγεται σαν να γράφτηκε στο στούντιο. Πρόκειται για το τελευταίο Live των Pink Floyd το 1994 στο Λονδίνο και είχα την τύχη να είμαι μέσα σε αυτή τη συναυλία.
M.G.: Αν είχες τη δυνατότητα να ζήσεις για λίγο μέσα σε ένα αγαπημένο σου βιβλίο, να μπεις και να γίνεις ένας από τους ήρωες εκεί μέσα, ποιο θα διάλεγες;
Γ.Α.: Το έχω σκεφτεί πολλές φορές αυτό. Και θα διάλεγα πάλι το «Κουτσό» του Κορτάσαρ. Ο ήρωας του Κορτάσαρ είναι ένας μονίμως ερωτευμένος άνθρωπος που ψάχνει την κοπέλα του, τη Μάγα, που εξαφανίστηκε, σε όλο το Παρίσι. Στο δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου την ψάχνει στο Μπουένος Άιρες. Είναι η εδώ πλευρά και η εκεί πλευρά. Θα μου άρεσε να ζω και στις δύο πλευρές. Ή θα διάλεγα τον Μίστερ Μπλουμ από τον «Οδυσσέα» του Τζέιμς Τζόυς, ο οποίος περιδιαβαίνει το Δουβλίνο στις 16 Ιουνίου του 1904. Και τα 18 κεφάλαια του Βιβλίου του Οδυσσέα λειτουργούν διαδραματίζονται και εκτυλίσσονται μέσα σε μια μέρα. Αυτό είναι εξαιρετικό, γιατί του συμβαίνουν άπειρα πράγματα στη διάρκεια αυτής της μέρας.
M.G.: Με μία λέξη, τι είναι η Ποίηση για σένα;
Γ.Α.: Έρωτας.
M.G.: Σε λίγες μέρες ξημερώνει η Παγκόσμιά μέρα Ποίησης. Θα ήθελα να κλείσει αυτή η συνέντευξη ποιητικά και να αφιερώσεις στους αναγνώστες μας τους στίχους ενός ποιήματος που σε εκφράζει.
Γ.Α.: Θα μοιραστώ κάτι δικό μου. Ένα ποίημα ανέκδοτο εντελώς που με εκφράζει πάρα πολύ:
«Όσο δεν θα έχω ξεπεράσει την αγάπη μου για την ηδονή του κορμιού σου, θα παραμένω ευάλωτος στον ίλιγγο ενός τυχαίου πνιγμού]
Όταν ο ουρανός είναι κρύος και δεν υπάρχει τίποτα να με στηρίξει στη φύση
Σε πέντε λεπίδες φωτός νιώθω να ξεπερνώ το κορμί σου
Επειδή πάντα χρειαζόμουν έναν τόπο να με αγκαλιάσει
Σκέφτηκα να βουτήξω τα δάχτυλα μου πίσω στο μπλε του ουρανίσκου
Εξάρθρωσα την υπερώα και το κάτω του προσώπου
Ώσπου η πληγή πλάτυνε στον λαιμό, ως το στήθος
Μέχρι που από εκείνο το θεϊκό ουρλιαχτό της ψυχής-
Τα φτερά μου έσταξαν ασήμι του λύκου
Κι έτσι κάπως τελείωσα στο νερό
Και αυτό μου φάνηκε πολύ ανθρώπινο
Μιας και μπαίναμε σε νέο χρόνο
Κι αυτή ήταν μια παλιά ιστορία που ο καθένας μπορούσε να την είχε διηγηθεί».
M.G.: Ευχαριστούμε πολύ για αυτό το δώρο.