"Ο Πουπουλένιος" ήταν αναμφισβήτητα από τις μεγαλύτερες, αν όχι η μεγαλύτερη θεατρική επιτυχία της περασμένης χρονιάς. Ταυτόχρονα, ήταν από τις παραστάσεις που δεν πρόλαβα να παρακολουθήσω. Οπότε, ως λογικό επακόλουθο, το περασμένο Σάββατο με βρήκε στη Βουκουρεστίου, στο θέατρο Αθηνών, με μεγάλη ανυπομονησία κι ακόμη μεγαλύτερες προσδοκίες, λίγες μέρες μετά την πρεμιέρα της δεύτερης χρονιάς του έργου.
Η αίθουσα δεν άργησε να γεμίσει με ανθρώπους όλων των ηλικιών. Το απλό σκηνικό δεν σε προϊδέαζε για το θέαμα που θα ακολουθούσε. Ο Χατούριαν (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) είναι συγγραφέας ιστοριών μυστηρίου. Το έργο αρχίζει τη στιγμή που δύο αστυνομικοί, ο Τουπόλσκι (Νίκος Κουρής) και ο Άριελ (Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος) τον ανακρίνουν, ύστερα από μία σειρά δολοφονιών στην περιοχή, οι οποίες προσομοιάζουν σε ύποπτο βαθμό με τις ιστορίες του.
Με αφορμή αυτήν την ανάκριση, ο θεατής βλέπει/ακούει/αντιλαμβάνεται μία σειρά γεγονότων από την παιδική ηλικία του συγγραφέα και του αδερφού του, Μίκαελ (Γιώργος Πυρπασόπουλος), τα οποία αποδεικνύονται καθοριστικά για τη μετέπειτα πορεία αμφότερων, τις επιλογές τους, αλλά και την αυτή ύπαρξή τους ενώπιον των δύο αστυνομικών. Το παρελθόν και το παρόν μπλέκονται με την αλήθεια και τη μυθοπλασία, σ’ ένα κράμα που γεννά ερωτήματα για τη ζωή, τον θάνατο, την οικογένεια, τον χρόνο, τη δημιουργία και καλείται να απαντήσει στο ερώτημα: υπάρχει, τελικά, ευτυχισμένο τέλος; Και ποιο είναι αυτό;
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ο οποίος έχει αναλάβει, επίσης, τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία, υπήρξε εξαιρετικός τόσο σε αυτά του τα καθήκοντα, όσο και στην ερμηνεία του ως Χατούριαν. Απέδωσε στο έπακρο την εσωτερικότητα του χαρακτήρα, καθώς και το δράμα του ταλαντούχου καλλιτέχνη που νιώθει ότι το έργο του δεν έχει αναγνωριστεί στον βαθμό που θα έπρεπε ή που θα του άξιζε. Ανέκαθεν θεωρούσα τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη έναν ηθοποιό με απερίγραπτα πολύ ταλέντο –στον Πουπουλένιο με επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο, διατηρώντας τη δύναμη του χαρακτήρα του είτε κινούμενος στον χώρο είτε αφηγούμενος μια από τις ιστορίες του είτε, απλώς, μιλώντας με το βλέμμα.
Ο Νίκος Κουρής και ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ερμηνεύουν εκπληκτικά δύο χαρακτήρες, που ανταλλάσσουν συνεχώς μεταξύ τους ρόλους του «καλού και κακού μπάτσου» και ακροβατούν μεταξύ των ρόλων των άκαμπτων και ψυχρών εκτελεστικών οργάνων αφενός και ανθρώπων με δικές τους αδυναμίες και τρωτά σημεία, όχι τόσο διαφορετικών από τον Χατούριαν, αφετέρου. Η εν λόγω εναλλαγή γίνεται με ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο, έτσι, ώστε, να μην είναι σε κανένα χρονικό σημείο και οι δύο «καλοί» ή και οι δύο «κακοί» -έτσι ακριβώς τηρείται μία τέλεια ισορροπία. Έχουν μέτρο στις ερμηνείες τους, κωμικά στοιχεία, αλλά και συγκίνηση –και ποτέ δεν φθάνει κανείς από τους δύο ερμηνευτές στην υπερβολή ή στα όρια του γραφικού. Ο Νίκος Κουρής χαρακτηρίζεται από μια δύναμη στην απόδοση του ρόλου του, ενώ ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είναι συγκινητικός.
Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος, ως αδερφός του Χατούριαν, παρουσιάζει με έναν πολύ ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο τη ζωή και την αντίληψη ενός νέου με νοητική καθυστέρηση. Δεν γίνεται υπερβολικός, τουναντίον δίνει το στίγμα του σε έναν δύσκολο ρόλο, αποφεύγοντας παγίδες που προκαλεί ένας τέτοιος ρόλος, όπως συγκεκριμένα μοτίβα ερμηνείας, που εύκολα οδηγούν έναν ηθοποιό στο να καταλήξει ακουσίως «ξύλινος» ή άκρως υπερβολικός. Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος καταφέρνει να κάνει τον θεατή να αγαπήσει τον ρόλο του και, κυρίως, να τον καταλάβει. Κι αυτό είναι που θα ήθελε περισσότερο ο Μίκαελ. Αυτό είναι που χρειαζόταν σε όλη του τη ζωή.
Βγαίνοντας από το θέατρο, είχα έναν κόμπο στο στομάχι, μία συγκίνηση που, μέχρι σήμερα, δεν έχει σβήσει τελείως, κι ένα συναίσθημα πληρότητας ως προς το αφηγηματικό αποτέλεσμα. Γιατί ο Πουπουλένιος είναι μια ιστορία πλήρης: με αρχή, μέση και τέλος. Και η όποια χωροχρονική σύγχυση γεννάται, είναι ακριβώς προς εξυπηρέτηση του σκοπού του μύθου. Άλλωστε, το μόνο σίγουρο είναι πως πρωταγωνιστές της ιστορίας δεν ήταν οι δύο αστυνομικοί. Πρωταγωνιστής δεν ήταν ο αδερφός του Χατούριαν. Πρωταγωνιστής, όμως, δεν ήταν ούτε ο ίδιος ο συγγραφέας Χατούριαν. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατούν οι ιστορίες του συγγραφέα. Αυτό επιθυμεί ο ίδιος, αυτό προσπαθεί - κι αυτό ακριβώς πετυχαίνει λίγο πριν την τελευταία τελεία αυτού του θεατρικού έργου.
Του Μάρτιν ΜακΝτόνα Διαρκεια : 125 '
Σκηνοθ.-μετάφραση.:Κ. Μαρκουλάκης
Ηθοποιοί: Κ. Μαρκουλάκης, Ν. Κουρής, Οδ. Παπασπηλιόπουλος, Γ. Πυρπασόπουλος.
Σκηνικά-κοστούμια.: Αθ. Σμαραγδή, Φ. Φωτιάδης.
Μουσική.: Μ. Μάτσας.
Φωτισμοί.: Αλ. Γιάνναρος.
Η αίθουσα δεν άργησε να γεμίσει με ανθρώπους όλων των ηλικιών. Το απλό σκηνικό δεν σε προϊδέαζε για το θέαμα που θα ακολουθούσε. Ο Χατούριαν (Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης) είναι συγγραφέας ιστοριών μυστηρίου. Το έργο αρχίζει τη στιγμή που δύο αστυνομικοί, ο Τουπόλσκι (Νίκος Κουρής) και ο Άριελ (Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος) τον ανακρίνουν, ύστερα από μία σειρά δολοφονιών στην περιοχή, οι οποίες προσομοιάζουν σε ύποπτο βαθμό με τις ιστορίες του.
Με αφορμή αυτήν την ανάκριση, ο θεατής βλέπει/ακούει/αντιλαμβάνεται μία σειρά γεγονότων από την παιδική ηλικία του συγγραφέα και του αδερφού του, Μίκαελ (Γιώργος Πυρπασόπουλος), τα οποία αποδεικνύονται καθοριστικά για τη μετέπειτα πορεία αμφότερων, τις επιλογές τους, αλλά και την αυτή ύπαρξή τους ενώπιον των δύο αστυνομικών. Το παρελθόν και το παρόν μπλέκονται με την αλήθεια και τη μυθοπλασία, σ’ ένα κράμα που γεννά ερωτήματα για τη ζωή, τον θάνατο, την οικογένεια, τον χρόνο, τη δημιουργία και καλείται να απαντήσει στο ερώτημα: υπάρχει, τελικά, ευτυχισμένο τέλος; Και ποιο είναι αυτό;
Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης, ο οποίος έχει αναλάβει, επίσης, τη μετάφραση και τη σκηνοθεσία, υπήρξε εξαιρετικός τόσο σε αυτά του τα καθήκοντα, όσο και στην ερμηνεία του ως Χατούριαν. Απέδωσε στο έπακρο την εσωτερικότητα του χαρακτήρα, καθώς και το δράμα του ταλαντούχου καλλιτέχνη που νιώθει ότι το έργο του δεν έχει αναγνωριστεί στον βαθμό που θα έπρεπε ή που θα του άξιζε. Ανέκαθεν θεωρούσα τον Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη έναν ηθοποιό με απερίγραπτα πολύ ταλέντο –στον Πουπουλένιο με επιβεβαίωσε με τον καλύτερο τρόπο, διατηρώντας τη δύναμη του χαρακτήρα του είτε κινούμενος στον χώρο είτε αφηγούμενος μια από τις ιστορίες του είτε, απλώς, μιλώντας με το βλέμμα.
Ο Νίκος Κουρής και ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος ερμηνεύουν εκπληκτικά δύο χαρακτήρες, που ανταλλάσσουν συνεχώς μεταξύ τους ρόλους του «καλού και κακού μπάτσου» και ακροβατούν μεταξύ των ρόλων των άκαμπτων και ψυχρών εκτελεστικών οργάνων αφενός και ανθρώπων με δικές τους αδυναμίες και τρωτά σημεία, όχι τόσο διαφορετικών από τον Χατούριαν, αφετέρου. Η εν λόγω εναλλαγή γίνεται με ιδιαίτερα έξυπνο τρόπο, έτσι, ώστε, να μην είναι σε κανένα χρονικό σημείο και οι δύο «καλοί» ή και οι δύο «κακοί» -έτσι ακριβώς τηρείται μία τέλεια ισορροπία. Έχουν μέτρο στις ερμηνείες τους, κωμικά στοιχεία, αλλά και συγκίνηση –και ποτέ δεν φθάνει κανείς από τους δύο ερμηνευτές στην υπερβολή ή στα όρια του γραφικού. Ο Νίκος Κουρής χαρακτηρίζεται από μια δύναμη στην απόδοση του ρόλου του, ενώ ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος είναι συγκινητικός.
Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος, ως αδερφός του Χατούριαν, παρουσιάζει με έναν πολύ ιδιαίτερο και μοναδικό τρόπο τη ζωή και την αντίληψη ενός νέου με νοητική καθυστέρηση. Δεν γίνεται υπερβολικός, τουναντίον δίνει το στίγμα του σε έναν δύσκολο ρόλο, αποφεύγοντας παγίδες που προκαλεί ένας τέτοιος ρόλος, όπως συγκεκριμένα μοτίβα ερμηνείας, που εύκολα οδηγούν έναν ηθοποιό στο να καταλήξει ακουσίως «ξύλινος» ή άκρως υπερβολικός. Ο Γιώργος Πυρπασόπουλος καταφέρνει να κάνει τον θεατή να αγαπήσει τον ρόλο του και, κυρίως, να τον καταλάβει. Κι αυτό είναι που θα ήθελε περισσότερο ο Μίκαελ. Αυτό είναι που χρειαζόταν σε όλη του τη ζωή.
Βγαίνοντας από το θέατρο, είχα έναν κόμπο στο στομάχι, μία συγκίνηση που, μέχρι σήμερα, δεν έχει σβήσει τελείως, κι ένα συναίσθημα πληρότητας ως προς το αφηγηματικό αποτέλεσμα. Γιατί ο Πουπουλένιος είναι μια ιστορία πλήρης: με αρχή, μέση και τέλος. Και η όποια χωροχρονική σύγχυση γεννάται, είναι ακριβώς προς εξυπηρέτηση του σκοπού του μύθου. Άλλωστε, το μόνο σίγουρο είναι πως πρωταγωνιστές της ιστορίας δεν ήταν οι δύο αστυνομικοί. Πρωταγωνιστής δεν ήταν ο αδερφός του Χατούριαν. Πρωταγωνιστής, όμως, δεν ήταν ούτε ο ίδιος ο συγγραφέας Χατούριαν. Τον πρωταγωνιστικό ρόλο κρατούν οι ιστορίες του συγγραφέα. Αυτό επιθυμεί ο ίδιος, αυτό προσπαθεί - κι αυτό ακριβώς πετυχαίνει λίγο πριν την τελευταία τελεία αυτού του θεατρικού έργου.
Του Μάρτιν ΜακΝτόνα Διαρκεια : 125 '
Σκηνοθ.-μετάφραση.:Κ. Μαρκουλάκης
Ηθοποιοί: Κ. Μαρκουλάκης, Ν. Κουρής, Οδ. Παπασπηλιόπουλος, Γ. Πυρπασόπουλος.
Σκηνικά-κοστούμια.: Αθ. Σμαραγδή, Φ. Φωτιάδης.
Μουσική.: Μ. Μάτσας.
Φωτισμοί.: Αλ. Γιάνναρος.