Ο Ηλίας Λιούγκος έχει διαγράψει την δική του πορεία στον χώρο της ελληνικής μουσικής και έχει στις πλάτες του ένα μεγάλο και αξιοζήλευτο βιογραφικό. Σημείο σταθμός ή και εκκίνησης στην μακρά του διαδρομή, ήταν η γνωριμία του με τον Μάνο Χατζιδάκι. Μέσα από την πολύχρονη φιλία τους έμαθε πολλά, ανακάλυψε τον εαυτό του και -όπως λέει σε μια άλλη του συνέντευξη- «ξαναγεννήθηκε». Έχουμε την χαρά και την τιμή να φιλοξενούμε τον εξαιρετικό τραγουδοποιό και ερμηνευτή, που είναι συνάμα ένας ευγενικός και πολύ σεμνός άνθρωπος, στο Mix Grill και τον ευχαριστούμε πολύ για όσα μοιράστηκε μαζί μας!
Πώς ξεκίνησε η σχέση σας με τη μουσική;
Όταν ήμουν τριών χρονών πέρασε από το σπίτι μας ένας πανηγυριώτης μουσικός. Πήγαινε στο διπλανό χωριό που θα συμμετείχε με την κομπανία του σε ένα πανηγύρι και έπρεπε να προβάρει ένα τραγούδι που είχε κυκλοφορήσει εκείνες τις μέρες. Βγάζει, λοιπόν, το λαγούτο του και αρχίζει να τραγουδάει. Αυτό ήταν. Με μάγεψε τόσο πολύ που σ' όλη μου τη ζωή κυνηγάω αυτή τη συγκίνηση και είπα μέσα μου «αυτό θέλω να γίνω». Ήταν οριστική η απόφασή μου και ποτέ δεν το μετάνιωσα.
Κατάγεστε από ένα χωριό των Ιωαννίνων. Με ποιο κίνητρο κατεβήκατε στην Αθήνα;
Κυνηγούσα με πάθος το όνειρό μου. Υπήρχαν βέβαια πολλά εμπόδια, μα ήταν τόσο έντονη η επιθυμία μου που δεν μπορούσε τίποτε να με σταματήσει. Η όλη διαδρομή μέχρι να συναντήσω τον Χατζιδάκι ήταν μια οδυνηρή περιπέτεια αλλά μουσική, σαν μια κόκκινη γραμμή μου έδειχνε καθαρά το κρυφό μονοπάτι που έπρεπε να ακολουθήσω για να βγω στο ξέφωτο.
Πώς προέκυψε η συνάντησή σας με τον Μάνο Χατζιδάκι;
Περίεργο, αλλά αγνοούσα την ύπαρξη του. Στο σπίτι ενός γνωστού μου όταν ήμουν 18 χρονών, άκουσα τυχαία ένα τραγούδι από τον «Μεγάλο ερωτικό». Με συγκλόνισε και τον ρωτάω τι είναι αυτό. Κάποιος συνθέτης που λέγεται Μάνος Χατζιδάκις μου απαντάει. Αυτόν θέλω να γνωρίσω σκέφτηκα. Σε ένα χρόνο τον γνώρισα. Η στιγμή που τον γνώρισα, βέβαια, ήταν απρόσμενη. Κάτι σαν σύμπτωση, που βέβαια εγώ την επεδίωξα.
Θεωρείτε τον Μάνο δάσκαλό σας; Πώς ήταν η φιλία σας μαζί του;
Ναι, ήταν δάσκαλος μου χωρίς ο ίδιος να διδάσκει. Ο Μάνος δεν θα παρέδιδε μαθήματα όπως συνηθίζεται. Μια φορά που είχε αποφασίσει να μου κάνει σύνθεση, κατέληξε στο πρώτο και μοναδικό μάθημα πως όλα αυτά που ξέρει, μπορεί να μου τα πει σε μια ώρα και πως τελικά δεν ξέρει πώς γράφεται ένα τραγούδι άρα δεν μπορεί να το διδάξει. Η φιλία μας διήρκεσε 20 χρόνια περίπου, από την ώρα που τον γνώρισα μέχρι τη στιγμή που έφυγε. Ήμουν καθημερινά σχεδόν στο σπίτι του όλα αυτά τα χρόνια, χωρίς διακοπή. Τα όσα άκουσα και οίδα από εκείνον και από άλλα ιερά πρόσωπα της τέχνης (και όχι μόνο) που συναντούσε ήταν το μεγάλο μάθημα για μένα. Εκεί γνώρισα τον εαυτό μου και κυρίως να διακρίνω την καλή μουσική απ' όπου κι αν προέρχεται.
Αν ο Μάνος δεν έφευγε το 1994 θα είχε πιστεύετε ακόμη πράγματα να δώσει στο μουσικό γίγνεσθαι;
Όχι μόνο στο μουσικό, αλλά και στο πολιτικό και στο κοινωνικό. Ο Μάνος ήταν βαθύς γνώστης του καιρού του. Τον απασχολούσαν τα κοινά και σαν πολεμιστής που ήτανε αντιδρούσε σε κάθε ασκήμια και παρενέβαινε χωρίς φόβο και χωρίς να υπολογίζει το κόστος. Γι' αυτό όπως θυμόμαστε, προκάλεσε μεγάλες αναταραχές και ανατροπές στον τόπο. Το ίδιο λοιπόν θα έκανε και τώρα.
Θυμάμαι ένα μήνα πριν φύγει, σε μια στιγμή αδυναμίας στον Ευαγγελισμό, κοιτώντας έξω απ το παράθυρο μου λέει: «Έφυγε ο Γκάτσος, πάει κι ο Ελύτης κι όπου να 'ναι έρχεται η σειρά μου. Τι κρίμα, και αισθάνομαι πως ακόμα δεν άρχισα». Μου έκανε εντύπωση αυτό. Ένας κολοσσός που έχει συγκινήσει με τη μουσική του όλον τον πλανήτη, να αισθάνεται πως ακόμα δεν ξεκίνησε.
Αν ζούσε σήμερα και μόνο που θα υπήρχε, πολλές μετριότητες που έχουν ξεσαλώσει σε πολλούς τομείς και κυβερνάνε τον τόπο, θα ήταν πιο προσεκτικοί.
Μιλήστε μας για τον «μετά Χατζιδάκι» Ηλία Λιούγκο.
Προσπαθώ όλη την εμπειρία που είχα κοντά στο Μάνο να την αφομοιώσω και να την μεταφέρω στα δικά μου τραγούδια. Με απασχολεί μόνο η συνέχεια και το καινούριο τραγούδι.
Το 1982 λάβατε μέρος στους «Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού» με το πανέμορφο «Νανούρισμα». Πώς ήταν αυτή σας η εμπειρία;
Οι "Αγώνες Ελληνικού Τραγουδιού" ήταν για μένα το συνθετικό μου βάπτισμα και η ανακοίνωση στον Μάνο ότι γράφω και εγώ τραγούδια. Έστειλα το τραγούδι όπως όλοι οι διαγωνιζόμενοι με το ταχυδρομείο και μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα πει τίποτα στο Μάνο για τις συνθετικές μου ανησυχίες. Ο Μάνος ξαφνιάστηκε και νομίζω χάρηκε που είχα και άλλες αναζητήσεις εκτός από το να τραγουδάω. Το "Νανούρισμα" ήταν το πρώτο μου τραγούδι. Ήμουν τρακαρισμένος και δεν το τραγούδησα καλά, αλλά αργότερα στη "Νυχτερινή δοκιμασία" το είπε συγκλονιστικά η Φλέρυ Νταντωνάκη. Την τρίτη χρονιά που δεν έγιναν οι αγώνες, είχα στείλει πάλι ένα τραγούδι τη "Θεατρίνα" που τους άρεσε πολύ και θυμάμαι τον Κυπουργό να λέει, «έχουμε το πρώτο βραβείο αλλά δεν έχουμε τα υπόλοιπα 24». Πράγματι οι αγώνες δεν έγιναν γιατί δεν βρέθηκαν αρκετά τραγούδια.
Στους Αγώνες γνώρισα επίσης εξαιρετικούς φίλους που κάναμε παρέα για αρκετά χρόνια. Τον Γιώργο Μακρή, τον Μιχάλη Τόμπλερ, τον Νικολαΐδη. Κρίμα που χαθήκαμε πια, εγώ φταίω.
Πέρα από την «καλλιτεχνική» σας ζωή, υπάρχει και αυτή του οικογενειάρχη. Συνδυάζονται αυτά τα δύο;
Πιστεύω πως δεν συνδυάζονται, αλλά αν αποφασίσει κανείς να ενδώσει καλό θα είναι τουλάχιστον να υπάρχουν χρήματα. Η τέχνη είναι αδηφάγα. Τα θέλει όλα. Θέλει να αφοσιωθεί κανείς ολοκληρωτικά και πάλι δεν της φτάνει και ούτε υπάρχει. Εννοώ κυρίως τον χρόνο, αλλά και την ποιότητα ζωής που συνήθως ξεπέφτει σε ασημαντότητες και μια στείρα καθημερινότητα χωρίς έμπνευση.
Θυμάμαι κάποτε στο Άγιο Όρος ρώτησα έναν μοναχό γιατί δεν επιτρέπουν την επίσκεψη στις γυναίκες και μου απαντάει: «Αγαπάμε τις γυναίκες, αλλά εμείς όλοι εδώ έχουμε έναν ιερό σκοπό, να συναντήσουμε το Θεό. Αυτό θέλει πολύ χρόνο, πολλή προσευχή και αν ερωτευτούμε μια γυναίκα θα μας καθυστερήσει και θα μας αποτρέψει από το στόχο μας». Κάπως έτσι, λοιπόν, είναι και με τον μοναχισμό της τέχνης.
Πώς αισθάνεται το παιδί σας που έχει έναν πατέρα με τόσο μεγάλη ιστορία στον χώρο;
Νομίζω δεν τον μπλοκάρει και μέσα του αισθάνεται διακριτικά περήφανος. Έχει καλή ισορροπία. Από τη μια παρακολουθεί με προσοχή αυτά που κάνω και από την άλλη αν γράψω ένα τραγούδι που δεν του αρέσει, μου λέει «μπαμπά αυτό είναι βλακεία». Δεν το λέει αφελώς, το εννοεί και έχει και επιχειρήματα. Είναι σκληρό καρύδι θα τα καταφέρει.
Ετοιμάζετε κάτι αυτή την περίοδο; Ποια είναι τα άμεσα σχέδια σας;
Είναι μια καλή περίοδος για μένα. Ετοιμάζομαι μετά από πολύ καιρό να ηχογραφήσω ένα καινούριο κύκλο τραγουδιών σε μουσική δική μου και σε στίχους της Ζωής Παναγιωτοπούλου. Είμαι ενθουσιασμένος, αλλά θα τα πούμε αργότερα μόλις το ολοκληρώσουμε. Ελπίζω στο πρώτο εξάμηνο του 17 να είναι έτοιμο.
ΥΓ. Ο Ηλίας Λιούγκος θα εμφανιστεί στις 3 Δεκεμβρίου στο GiocondArt Cafe στα Ιλίσια, με ένα πρόγραμμα βασισμένο σε τραγούδια δικά του, του Μάνου και άλλων: https://www.facebook.com/events/1186318541446932/
