Την Τρίτη 21 Μαρτίου θα πραγματοποιηθεί στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών η 8η απονομή των βραβείων Ίρις, των βραβείων της Eλληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου που τιμούν τις ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους που ξεχώρισαν την προηγούμενη χρονιά. Για την ιστορία, ιδρυτικό μέλος και πρώτος πρόεδρος της Eλληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου υπήρξε ο δημιουργός Τάσος Μπουλμέτης, υποψήφιος φέτος για τον «Νοτιά» του. Τα προηγούμενα χρόνια με το μεγάλο βραβείο του θεσμού έχουν φύγει μεταξύ άλλων ο «Κυνόδοντας», η «Μικρά Αγγλία» και το «Xenia». Στην περσινή απονομή βραβεύτηκε η ταινία «Τετάρτη 04:45» του Νίκου Αλεξίου. Αξίζει να σημειωθεί πως η Ακαδημία είναι αρμόδια για την πρόταση της ταινίας που εκπροσωπεί τη χώρα μας στη διαδικασία επιλογής ταινιών για την κατηγορία Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας των βραβείων Όσκαρ.
Οι φετινές υποψηφιότητες μοιράζονται σε 11 ταινίες και μπορείτε να τις δείτε αναλυτικά εδώ. Μέσα στο 2016 προβλήθηκαν 18 ελληνικές ταινίες στις αίθουσες (μερικοί ενδεικτικοί τίτλοι που δεν έλαβαν υποψηφιότητες είναι τα «Επόμενος σταθμός: Ουτοπία», «Η Μικρή Άρκτος», «Το κυπαρίσσι του βυθού», «Ρισάλτο», «Τέλειοι Ξένοι»), ενώ από τις 11 υποψήφιες ταινίες των βραβείων το «Park» προβάλλεται τώρα στους κινηματογράφους, το «Amerika Square» αναμένεται στις 23 Μαρτίου μετά την καλή του πορεία στο εξωτερικό και την προβολή του στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, ενώ για κάποιες είναι αμφίβολο αν θα έχουμε τη δυνατότητα να τις δούμε στο κανονικό πρόγραμμα προβολών των κινηματογράφων, πλην των προβολών τους σε φεστιβάλ ή άλλες εκδηλώσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η φορτωμένη με πολλές υποψηφιότητες (10 στον αριθμό) ταινία «Νήμα» -το τραγούδι του Αλέξανδρου Βούλγαρη (The Boy) που αποφάσισε να το κάνει ταινία- καθώς και το «Πέτρο Νούλα». Οι υποψήφιες ταινίες πρωτοεμφανιζόμενων σκηνοθετών «Αγόρι στη Γέφυρα» και «Όντως φιλιούνται;» αναμένονται και αυτές προσεχώς για μαζικότερες προβολές εντός του 2017.
Σχετικά με τις υποψηφιότητες, καταγράφουμε κάποιες ενστάσεις για ορισμένες επιλογές ηθοποιών στις κατηγορίες Α' και Β' Ανδρικού Ρόλου, τόσο για το κατά πόσο ο ρόλος τους ήταν πρωταγωνιστικός ή δευτεραγωνιστικός, όσο και για το αν αποτέλεσε πράγματι μία τόσο καλή ερμηνεία άξια υποψηφιότητας από ομολογουμένως, βέβαια, καλούς ηθοποιούς. Σίγουρα, ακόμη, κάποιοι πιστεύουμε πως υπάρχουν παραλείψεις και θα θέλαμε περισσότερες υποψήφιες ταινίες.
Στην απονομή δίνεται κάθε χρόνο και τιμητικό βραβείο, οι παραλήπτες του οποίου ποικίλλουν (ηθοποιοί, σκηνοθέτες, παραγωγοί κινηματογραφικές αίθουσες κ.ά.) και με ενδιαφέρον περιμένουμε ποιος ή ποιοι θα είναι αυτοί που θα το παραλάβουν φέτος. Η μεγάλη καινοτομία της φετινής απονομής είναι η προσθήκη του βραβείου καλύτερης animation ταινίας με τρεις ελληνικές ταινίες κινουμένων σχεδίων να διαγωνίζονται για πρώτη φορά.
Τέλος, άξιο αναφοράς είναι το φαινόμενο ονόματι Μάκης Παπαδημητρίου, όχι μόνο γιατί τα τελευταία χρόνια είναι σταθερά υποψήφιος σε διάφορα κινηματογραφικά ή θεατρικά βραβεία, αλλά για την «πασπαρτού» συμμετοχή του σε σινεμά, θέατρο και τηλεόραση, που τον έχει εδραιώσει σε έναν από τους πλέον δημοφιλείς Έλληνες ηθοποιούς. Μόνο το 2016 τον είδαμε στις ελληνικές ταινίες «Suntan», «Μαγικός Καθρέφτης», «Amerika Square» και «Τέλειοι Ξένοι», στην ελληνογαλλική συμπαραγωγή, «The Stopover», στην ταινία μικρού μήκους «Cube», στην τηλεοπτική σειρά του Mega «Η Χειρότερη Βδομάδα της Ζωής μου», ενώ αυτόν τον καιρό πρωταγωνιστεί στη μόνιμα sold out παράσταση «Πέτρες στις τσέπες του» στο θέατρο του Νέου Κόσμου! Στο μεταξύ, ήδη ετοιμάζει τις επόμενες συμμετοχές του, μια και θα τον δούμε το 2017 στην κωμική ταινία "Do It Yourself", την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του Δημήτρη Τσιλιφώνη.
*********************************************************
Οι συντάκτες του MixGrill είδαν και σχολιάζουν τέσσερις από τις ταινίες με τις περισσότερες υποψηφιότητες στα βραβεία.
«Suntan» (11 υποψηφιότητες) [Γράφει η Ηρώ Μαούνη]
To «Suntan» είναι η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία σε σκηνοθεσία Αργύρη Παπαδημητρόπουλου (μετά το «Bank Bang» του 2008 για το οποίο βραβεύτηκε από την Ακαδημία ως καλύτερος πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης στην πρώτη απονομή που διοργανώθηκε και το «Wasted Youth» του 2011 που είχε βραβευτεί για το μοντάζ του) και σε σενάριο του ίδιου και του Σύλλα Τζουμέρκα. Το «Suntan» γνώρισε μεγάλη επιτυχία στις κινηματογραφικές αίθουσες της χώρας μας- λαμβάνοντας υπόψη πάντα το είδος του σινεμά το οποίο εκπροσωπεί- ενώ απέσπασε καλές κριτικές και διακρίσεις σε διάφορα διεθνή Φεστιβάλ (Ρότερνταμ, Εδιμβούργου κ.ά.).
Πρωταγωνιστής της ταινίας είναι ο Κωστής (Μάκης Παπαδημητρίου), ένας γιατρός γύρω στα 40 που θα βρεθεί στην Αντίπαρο για να αναλάβει τα ηνία του ιατρού του νησιού. Όλος ο χειμώνας και η άνοιξη θα περάσουν νωχελικά με τον Κωστή να μένει κλεισμένος στον εαυτό του χωρίς όρεξη και κανένα ενδιαφέρον, μέχρι που θα έρθει το καλοκαίρι και θα γνωρίσει μία 21χρονη φοιτήτρια, την Άννα (Έλλη Τρίγγου) και την έξαλλη παρέα της, θα αποκτήσει εμμονή μαζί της και θα μυηθεί σε έναν τελείως διαφορετικό τρόπο ζωής αλλά και σκέψης...
Αν και δεν είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνεται στη μεγάλη οθόνη ο έρωτας που γίνεται εμμονή και οδηγεί στην παράνοια, στο «Suntan» παρουσιάζεται με ξεχωριστό τρόπο πάντα στο ιδιαίτερο background του διονυσιακού νησιού, όπου όλα επιτρέπονται με πλήθος γυμνών κορμιών να κινούνται, εστιάζοντας στην αντίθεση των δύο πρωταγωνιστών. Η Άννα σηματοδοτεί για τον Κωστή την ανεμελιά, τη χαμένη νεότητα, τα απωθημένα του, τη ζωή που δεν έζησε. Αυτά ερωτεύεται στην πραγματικότητα και όχι εκείνη. Κι αν και δεν μαθαίνουμε σχεδόν τίποτα για την ιστορία του, μπορούμε να τα υποθέσουμε από τα λιγοστά λόγια του και την κουβέντα με τον συμφοιτητή του. Πιστεύω ότι ο Μάκης Παπαδημητρίου χαρίζει μία από τις καλύτερες ερμηνείες του, αν όχι την καλύτερη. Καταφέρνει να αποδώσει μοναδικά όλο το συναισθηματικό ταξίδι του ήρωά του, μάς κάνει να τον συμπονέσουμε, να συγκινηθούμε, να ταυτιστούμε και στο τέλος -που είναι λίγο υπερβολικό κατ' εμέ- να ξαφνιαστούμε και να αποστασιοποιηθούμε από τον ίδιο. Είμαι σχεδόν σίγουρη πως θα φύγει με το βραβείο Α' Ανδρικού Ρόλου. Στα μεγάλα συν της ταινίας το καλοκαιρινό τοπίο της Αντιπάρου που παρουσιάζεται ατόφιο, όπως ακριβώς είναι, τόσο το πρωί όσο και τη νύχτα, χωρίς να γίνεται προσπάθεια να παρουσιαστεί η εικόνα του υπερβολική για να θυμίσει ένα πιο κοσμοπολίτικο μέρος. Δικαιολογημένες οι πολλές υποψηφιότητες της ταινίας στα εν λόγω βραβεία και δικαιολογημένα -θεωρώ- θα αποσπάσει και αρκετά από αυτά. Ενίσταμαι, ωστόσο, εν μέρει στην τοποθέτηση της Έλλης Τρίγγου στην κατηγορία Β' Γυναικείου Ρόλου (αντι για Α' Γυναικείου Ρόλου) τη στιγμή μάλιστα που ο -πολύ καλός κατά τ' άλλα- Γιάννης Τσορτέκης με μία μικρή συμμετοχή είναι υποψήφιος στην αντίστοιχη ανδρική κατηγορία.
«Νοτιάς» (8 υποψηφιότητες) [Γράφει ο Ορέστης Καζασίδης]
Ένα ιδιότυπο ταξίδι στην Ελλάδα από την ανήσυχη δεκαετία του ‘60 ως την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία βρίσκεται στο επίκεντρο του «Νοτιά». Οδηγός και πρωταγωνιστής είναι ο Σταύρος, ένας νεαρός που έχει την τάση να δημιουργεί τη δική του εκδοχή για καθιερωμένους εθνικούς μύθους. Η συγκίνηση και η ευαισθησία μπλέκουν με την αλήθεια και την καλπάζουσα φαντασία των ιστοριών του Σταύρου, καθώς ενηλικιώνεται, ερωτεύεται, ωριμάζει, πολιτικοποιείται, ξαναερωτεύεται, δημιουργεί, ονειρεύεται. Παράλληλα με τα έργα και τις ημέρες του, παρακολουθούμε τις αλλαγές στην ελληνική κοινωνία και την κινηματική δραστηριότητα στην Αριστερά του περιθωρίου που έφτασε να γίνει κυβερνητική.
Ο Τάσος Μπουλμέτης ξεκίνησε να δουλεύει την ιδέα για τον «Νοτιά» δέκα χρόνια μετά την παγκόσμια επιτυχία της «Πολίτικης Κουζίνας». Αυτό το σημαντικό χρονικό διάστημα τού έδωσε τη δυνατότητα να προσεγγίσει το θέμα του με αρκετά διαφορετικό τρόπο. Παρόλο, λοιπόν, που σε πρώτη ανάγνωση ο «Νοτιάς» φαντάζει προσαρμογή της δοκιμασμένης συνταγής της «Πολίτικης Κουζίνας», η ουσία του έχει πολύ περισσότερο ψαχνό, κατεβάζοντας ενδεχομένως τον τόνο από την «Πολίτικη». Ο «Νοτιάς» θα μπορούσε να ενταχθεί, ακόμα και ερήμην του δημιουργού του, στο πλαίσιο μιας γενικότερης νοσταλγίας για τη δεκαετία του ’80, τις υποσχέσεις που τήρησε και πήραν πίσω τα χρόνια που ακολούθησαν. Την όποια πολιτική σκοπιμότητά του θα την κρίνει ο χρόνος.
Ευχάριστη έκπληξη αποτελεί ο «Έλληνας Gael García Bernal» Γιάννης Νιάρρος, ενώ θεωρώ υπερβολική την υποψηφιότητα της Μαρίας Καλλιμάνη στην κατηγορία Α’ Γυναικείου Ρόλου, εις βάρος μάλιστα των δύο νεαρών συμπρωταγωνιστριών της που δέσποζαν στην ιστορία (Μελισσάνθη Μάχουτ και Xαρά Μάτα Γιαννάτου). Ο εξαίρετος Θέμης Πάνου είναι επίσης υποψήφιος για B' Ανδρικό Ρόλο, με κεκτημένη ταχύτητα από το βραβείο ανδρικής ερμηνείας για το “Miss Violence” στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας το 2013.
«Park» (6 υποψηφιότητες) [Γράφει η Κατερίνα Αδαμοπούλου]
Η Σοφία Εξάρχου πραγματοποιεί με την κάμερα της ένα οδοιπορικό στο εγκατελελειμένο Ολυμπιακό χωριό, μια δεκαετία αφότου η φλόγα των Ολυμπιακών αγώνων έχει σβήσει παίρνοντας μαζί της και την εφήμερη λάμψη. Μέσα στα ερείπια του χωριού, μια νεαρή παρέα αγοριών περιπλανιέται άσκοπα, προσπαθώντας να δημιουργήσει ζωή στα συντρίμμια και να βρει τη θέση που της αναλογεί εντός της κοινωνίας. Μια γενιά που έζησε ακούγοντας ιστορίες «δόξας» τριγυρνά χαμένη στα απομεινάρια του παρελθόντος, ελπίζοντας να χτίσει βίαια το μέλλον της μέσα στο απόλυτο τίποτα.
Το Ολυμπιακό χωριό μετατρέπεται σε μια αρένα σκληρών αγώνων, όπου κατά τη διάρκεια ενός καλοκαιριού οι ήρωες καλούνται να περάσουν από το στάδιο της εφηβικής ωμής και συνάμα αναζωογονητικής βίας σ' αυτό της ενηλικίωσης. Η Εξάρχου δίνει πνοή στη μετάβαση αποτυπώνοντας επί της οθόνης όλη την ορμή και τα μετέωρα συναισθήματα των πρωταγωνιστών της. Η φωτογραφία της ταινίας κινούμενη σε μουντές αποχρώσεις συμβάλλει στην αποτύπωση των παραπάνω, ενώ παράλληλα τονίζει την έλλειψη ζωής και την εγκατάλειψη, η οποία γίνεται πιο έντονη ερχόμενη σε αντίθεση με την ζωντανή και βίαιη μουσική που λειτουργεί αντιπροσωπευτικά για την ορμή των παιδιών. Σεναριακά, το «Park» ακολουθεί μια αποσπασματική αφήγηση που ορισμένες φορές οδηγεί σε επαναλήψεις. Η επιλογή αυτή ενδεχομένως να αποσκοπεί στο να εκληφθεί η ταινία ως ντοκιμαντέρ, προκειμένου να γίνει πιο εμφατικό στο κοινό το αδιέξοδο που βιώνουν οι πρωταγωνιστές. Όπως και να 'χει, είναι μια ταινία που καταφέρνει να σε μαγνητίσει με τη ρεαλιστική και ιδρωμένη εικόνα της και έχοντας αυτή ως κύριο αφηγηματικό μέσο να σε ταξιδέψει εντός του Ολυμπιακού χωριού.
Η πιο χαρακτηριστική υποψηφιότητα του «Park» εντοπίζεται στην κατηγορία Β' Ανδρικού Ρόλου για τα έντεκα (!) μικρότερα αγόρια του έργου. Αν και πιστεύω ότι τα αγόρια του «Park» αποτελούν ένα εξαιρετικό σύνολο επί της οθόνης, διατηρώ κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με τη μαζική υποψηφιότητα τους. Συνεχίζοντας στις υποψηφιότητες για το ερμηνευτικό κομμάτι της ταινίας, νομίζω πως ο Δημήτρης Κίτσος αν και είναι αρκετά καλός στον πρωταγωνιστικό ρόλο, εντούτοις δεν θα κατορθώσει να εξασφαλίσει το βραβείο, με συνυποψήφιό του τον Μάκη Παπαδημητρίου. Τέλος, θεωρώ πως με σχετική ευκολία η ταινία θα αποσπάσει το βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Σκηνοθέτη και ίσως και αυτά του Μοντάζ και της Πρωτότυπης Μουσικής που αποτελούν και τα δυνατά χαρτιά της.
«Έτερος Εγώ» (6 υποψηφιότητες) [Γράφει η Ελένη Ζαρκάδα]
Πρόκειται για ένα αστυνομικό θρίλερ, στο οποίο ο καθηγητής και εγκληματολόγος Δημήτρης Λαΐνης καλείται να εξιχνιάσει το μυστήριο πέντε φόνων που διαπράττονται στην Αθήνα και συνδέονται μεταξύ τους μέσω μίας Πυθαγόρειας θεωρίας. Στο κυνήγι του δολοφόνου, ο πρωταγωνιστής μας έρχεται αντιμέτωπος με το παρελθόν του, καλείται να το αξιοποιήσει για να οδηγηθεί στην αλήθεια αλλά και να αναθεωρήσει για αυτό. Ο θεατής εκτός από το άγχος για την εύρεση του θύτη, νιώθει συμπόνοια αλλά και προβληματισμό για το πόσο βαθιά στην υπόθεση έχει εισέλθει ο ήρωάς μας.
Η υπόθεση από μόνη της κινεί το ενδιαφέρον του κοινού και πολύ λίγο μοιάζει με τις αμερικάνικες αστυνομικές σειρές που εξαρχής δίνουν στοιχεία για τους πιθανούς θύτες. Πρόκειται για ένα έξυπνο σενάριο (Σωτήρης Τσαφούλιας & Κατερίνα Φιλιώτου), το οποίο «ντύθηκε» με τα κατάλληλα σκηνικά (Ηλίας Λεδάκης) και ειδικά εφέ - απαραίτητα για την απόδοση των αιματηρών σκηνών δολοφονίας (Γιώργος Αλαχούζος, Ρούλης Αλαχούζος & Αντώνης Κοτζιάς), τρεις κατηγορίες για τις οποίες η ταινία απέσπασε υποψηφιότητες. Παρόλα αυτά, «ηχηρή» είναι η απουσία του Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη στην κατηγορία του Α' Ανδρικού Ρόλου, ο οποίος ενσάρκωσε χωρίς υπερβολή και με ταλέντο την ιδιόρρυθμη μοναχική προσωπικότητα του καθηγητή Λαΐνη. Αντιθέτως, η Ιωάννα Κολλιοπούλου, αν και ξεχωρίζει σε όλες τις κινηματογραφικές και θεατρικές της δουλειές, δεν είμαι σίγουρη ότι στη συγκεκριμένη ερμηνεία της έδωσε τα απαραίτητα στοιχεία για να προταθεί ως υποψήφια Β' Γυναικείου Ρόλου.
Στα bonus της ταινίας ο Δημήτρης Καταλειφός και η συμμετοχή του Fracois Cluzet (που είναι γνωστός στη χώρα μας για τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην ταινία «Οι Άθικτοι»).
Την Τετάρτη 22 Μαρτίου θα έχουμε τους νικητές! Καλή επιτυχία σε όλους και ευχόμαστε να συνεχίσουν να γίνονται ακόμα περισσότερες αξιόλογες και εμπνευσμένες προσπάθειες στον χώρο του ελληνικού σινεμά παρά τις πολλές δυσκολίες και τις «αντίξοες» συνθήκες με τις οποίες έρχονται αντιμέτωποι δημιουργοί, παραγωγοί και ηθοποιοί.