Ο Ορφέας Περετζής επιστρέφει στις σκοτεινές αίθουσες με το νέο του, μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ με τίτλο «Στο Κέντρο του Κύκλου», έργο που συμμετείχε στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης. Με βραβεία και διακρίσεις στο ιστορικό του για τις μικρού μήκους ταινίες του, "Small Talk" (1ο βραβείο στο Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους της Δράμας, 2007) και «Ελβύν» (βραβείο Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, 2014), ο νεαρός σκηνοθέτης παρουσιάζει στο ελληνικό κοινό την καθημερινότητα, τον κόπο και την αγάπη μιας ομάδας ανθρώπων που ασχολούνται με το ερασιτεχνικό θέατρο, ακολουθώντας τη συμμετοχή και την πορεία τους στη θεατρική ομάδα ΡΟΔΑ.
Μέσα απ’ το φακό του Περετζή, παρακολουθήσαμε, στο πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ, τις ζωές τεσσάρων απ’ τα συνολικά 32 μέλη του θιάσου ΡΟΔΑ. Πότε στους χώρους εργασίας τους και πότε στα σπίτια και τα αυτοκίνητά τους, έλαβαν χώρα μικρές συνεντεύξεις των τεσσάρων πρωταγωνιστών, μ’ εκείνους να προσπαθούν να περιγράψουν την συνύπαρξη του, -δίχως υλικό κέρδος-, ερασιτεχνικού θεάτρου με την επαναλαμβανόμενη, μεσήλικη καθημερινότητά τους. Οι άνθρωποι αυτοί, οικογενειάρχες, ιδιωτικοί υπάλληλοι ή δάσκαλοι, εξέφρασαν την ενδόμυχη ανάγκη τους να βιώσουν για λίγες στιγμές μιαν άλλη πραγματικότητα, μια πιο δραματική και έντονη ζωή, μεταμορφώνοντας τους εαυτούς τους σε κάτι παραπάνω από νοικοκυρες και εργαζομένους. Στο δεύτερο μέρος της ταινίας, παρουσιάστηκαν πλάνα από το κουραστικό και επίπονο στήσιμο των σκηνικών καθώς και γενικότερα της διαδικασίας προετοιμασίας του εκάστοτε θεάτρου για τις παραστάσεις του θιάσου. Εν συνεχεία, μεταφερθήκαμε στα παρασκήνια, παρακολουθώντας στιγμιότυπα της ντελιριακής και τεταμένης ατμόσφαιρας που επικρατεί, εν ώρα παράστασης. Τελικά, μετά τη γεμάτη άγχος και ευτυχία αυτή βραδιά και τα όσα βίωσαν οι ηθοποιοί εντός και εκτός του κέντρου του κύκλου, δηλαδή του χρονικού κέντρου της σκηνής, όλα επέστρεψαν στην κανονική τους ροή, και οι τέσσερις πρωταγωνιστές, το πρωί της επόμενης μέρας, συνέχισαν τις μουντές καθημερινότητές τους.
Ομολογουμένως, το τρέιλερ του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ μας προδιέθεσε για κάτι αξιοπρόσεκτο. Βέβαια, η παρακολούθηση της συνολικά διόλου ευκαταφρόνητης, σκηνοθετικά, προσπάθειας, δεν έμελλε να σταθεί στο ύψος των προσδοκιών μας. Ο Ορφέας Περετζής, σε συνέντευξή του, είχε χαρακτηριστικά αναφέρει πως «…το όλο εγχείρημα ξεκίνησε ως ένα family video…» και αυτό παρουσιάζεται γλαφυρά σε κάθε καρέ του. Οι, εσκεμμένα, ερασιτεχνικές λήψεις ενός επαγγελματία κινηματογραφιστή πιθανώς να ακολουθούσαν το κόνσεπτ του ερασιτεχνικού θεάτρου σε σχέση με την αντίστοιχη επαγγελματική του πτυχή. Η επιλογή του να γυρίσει ένα ασπρόμαυρου φιλμ, όμως, δε φέρει κάποια ευνόητη επεξήγηση, αφού περισσότερο έμοιαζε με κάλυψη της απλότητας των λήψεων ή με εκβιασμένη επιβολή μιας τεχνοτροπίας που δε συνάδει με τα προβαλλόμενα γεγονότα, παρά με κάτι ταιριαστό και όμορφο, σφαιρικά.
Άξιο απορίας αποτέλεσε, επιπλέον, το στοιχείο πως για να δημιουργηθεί αυτό το ντοκιμαντέρ, χρειάστηκαν εφτά χρόνια, καθώς ο σκηνοθέτης ξεκίνησε να τραβά πλάνα απ’ τη δραστηριότητα του θιάσου ΡΟΔΑ, μεταξύ του χρονικού διαστήματος Σεπτέμβριος 2007 - Οκτώβριος 2015. Ένα άλλο σημείο που φάνηκε επιτηδευμένο, ήταν οι γραμμένες σε ημερολόγια εμπειρίες των ατόμων της ομάδας για τα βιώματά τους μπροστά και πίσω από τη σκηνή, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην ταινία ως υπέρτιτλοι σε κενό, μαύρο φόντο ή σε παγωμένα πλάνα τοπίων, με μυστηριακή μουσική να αντηχεί στο υπόβαθρο. Εκεί, φράσεις όπως «μεταφυσική εμπειρία», «παρακολουθούσα, σαν τρίτο πρόσωπο, τον εαυτό μου να απαγγέλλει επί σκηνής» και «είχα παραλύσει ολόκληρος» περισσότερο εντυπωσιοθηρικές έμοιαζαν παρά ρεαλιστικές. Σίγουρα το θέατρο μπορεί ν’ αποτελέσει μιαν αν μη τι άλλο υπερβατική εμπειρία, αλλά μερικές φορές, οι ηθοποιοί και δη οι ερασιτέχνες, που για εκείνους οι στιγμές αυτές αποτελούν ζωοδόχο, ψυχικά, πηγή, υπερβάλλουν στις περιγραφές τους. Πάντως, στον αντίποδα, τα κομψά πλάνα και οι λεπτομερείς μαγνητοσκοπήσεις, πραγματικά αξιοθαύμαστων στιγμιότυπων απ’ τα παρασκήνια εν μέσω παραστάσεων, αποτελούν θετικά χαρακτηριστικά ενός ντοκιμαντέρ, σαφώς προσανατολισμένου στο θεατρόφιλο κοινό και στους ανθρώπους που έχουν ζήσει τη μαγεία και την ανιδιοτέλεια του ερασιτεχνικού θεάτρου.
Συμπερασματικά, το ντοκιμαντέρ «Στο Κέντρο του Κύκλου» του Ορφέα Περετζή, μπορεί να χαρακτηριστεί ενδιαφέρον ως ερασιτεχνική κινηματογράφηση με επαγγελματικό τρόπο, αλλά σίγουρα δεν προκαλεί τον ενθουσιασμό που κανείς θα περίμενε βλέποντας το τρέιλερ. Το αργό πρώτο μέρος του φιλμ, ελαττώνει το ενδιαφέρον του θεατή, σε αντίθεση με το δεύτερο μέρος, όπου τα πλάνα των παρασκηνίων είναι εντυπωσιακά, μεταλαμπαδεύοντας έτσι την αύρα του θεάτρου από εκεί ακριβώς που δημιουργείται. Πάντως, η ατμόσφαιρα που εξωτερικεύτηκε μέσω των οπτικοακουστικών στιγμών των παραστάσεων του θιάσου ΡΟΔΑ, μας ενέτεινε το ενδιαφέρον να ψάξουμε και ν’ ανακαλύψουμε περισσότερα γι’ αυτή την καλοδουλεμένη, θεατρική ομάδα η οποία ιδρύθηκε το 1991 απ’ τη μητέρα του Ορφέα Περετζή, Μαρία Περετζή!
Στοιχεία Ντοκιμαντέρ
Παίζουν: Μέλη της ομάδας ΡΟΔΑ
Παραγωγή: Ορφέας Περετζής
Σκηνοθεσία: Ορφέας Περετζής
Σενάριο: Ορφέας Περετζής
Φωτογραφία: Ορφέας Περετζής
Μοντάζ: Ορφέας Περετζής
Μουσική: Θεατρική Ομάδα Ρόδα
Διάρκεια: 71 λεπτά
Διανομή: Neo Films
Μέσα απ’ το φακό του Περετζή, παρακολουθήσαμε, στο πρώτο μέρος του ντοκιμαντέρ, τις ζωές τεσσάρων απ’ τα συνολικά 32 μέλη του θιάσου ΡΟΔΑ. Πότε στους χώρους εργασίας τους και πότε στα σπίτια και τα αυτοκίνητά τους, έλαβαν χώρα μικρές συνεντεύξεις των τεσσάρων πρωταγωνιστών, μ’ εκείνους να προσπαθούν να περιγράψουν την συνύπαρξη του, -δίχως υλικό κέρδος-, ερασιτεχνικού θεάτρου με την επαναλαμβανόμενη, μεσήλικη καθημερινότητά τους. Οι άνθρωποι αυτοί, οικογενειάρχες, ιδιωτικοί υπάλληλοι ή δάσκαλοι, εξέφρασαν την ενδόμυχη ανάγκη τους να βιώσουν για λίγες στιγμές μιαν άλλη πραγματικότητα, μια πιο δραματική και έντονη ζωή, μεταμορφώνοντας τους εαυτούς τους σε κάτι παραπάνω από νοικοκυρες και εργαζομένους. Στο δεύτερο μέρος της ταινίας, παρουσιάστηκαν πλάνα από το κουραστικό και επίπονο στήσιμο των σκηνικών καθώς και γενικότερα της διαδικασίας προετοιμασίας του εκάστοτε θεάτρου για τις παραστάσεις του θιάσου. Εν συνεχεία, μεταφερθήκαμε στα παρασκήνια, παρακολουθώντας στιγμιότυπα της ντελιριακής και τεταμένης ατμόσφαιρας που επικρατεί, εν ώρα παράστασης. Τελικά, μετά τη γεμάτη άγχος και ευτυχία αυτή βραδιά και τα όσα βίωσαν οι ηθοποιοί εντός και εκτός του κέντρου του κύκλου, δηλαδή του χρονικού κέντρου της σκηνής, όλα επέστρεψαν στην κανονική τους ροή, και οι τέσσερις πρωταγωνιστές, το πρωί της επόμενης μέρας, συνέχισαν τις μουντές καθημερινότητές τους.
Ομολογουμένως, το τρέιλερ του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ μας προδιέθεσε για κάτι αξιοπρόσεκτο. Βέβαια, η παρακολούθηση της συνολικά διόλου ευκαταφρόνητης, σκηνοθετικά, προσπάθειας, δεν έμελλε να σταθεί στο ύψος των προσδοκιών μας. Ο Ορφέας Περετζής, σε συνέντευξή του, είχε χαρακτηριστικά αναφέρει πως «…το όλο εγχείρημα ξεκίνησε ως ένα family video…» και αυτό παρουσιάζεται γλαφυρά σε κάθε καρέ του. Οι, εσκεμμένα, ερασιτεχνικές λήψεις ενός επαγγελματία κινηματογραφιστή πιθανώς να ακολουθούσαν το κόνσεπτ του ερασιτεχνικού θεάτρου σε σχέση με την αντίστοιχη επαγγελματική του πτυχή. Η επιλογή του να γυρίσει ένα ασπρόμαυρου φιλμ, όμως, δε φέρει κάποια ευνόητη επεξήγηση, αφού περισσότερο έμοιαζε με κάλυψη της απλότητας των λήψεων ή με εκβιασμένη επιβολή μιας τεχνοτροπίας που δε συνάδει με τα προβαλλόμενα γεγονότα, παρά με κάτι ταιριαστό και όμορφο, σφαιρικά.
Άξιο απορίας αποτέλεσε, επιπλέον, το στοιχείο πως για να δημιουργηθεί αυτό το ντοκιμαντέρ, χρειάστηκαν εφτά χρόνια, καθώς ο σκηνοθέτης ξεκίνησε να τραβά πλάνα απ’ τη δραστηριότητα του θιάσου ΡΟΔΑ, μεταξύ του χρονικού διαστήματος Σεπτέμβριος 2007 - Οκτώβριος 2015. Ένα άλλο σημείο που φάνηκε επιτηδευμένο, ήταν οι γραμμένες σε ημερολόγια εμπειρίες των ατόμων της ομάδας για τα βιώματά τους μπροστά και πίσω από τη σκηνή, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην ταινία ως υπέρτιτλοι σε κενό, μαύρο φόντο ή σε παγωμένα πλάνα τοπίων, με μυστηριακή μουσική να αντηχεί στο υπόβαθρο. Εκεί, φράσεις όπως «μεταφυσική εμπειρία», «παρακολουθούσα, σαν τρίτο πρόσωπο, τον εαυτό μου να απαγγέλλει επί σκηνής» και «είχα παραλύσει ολόκληρος» περισσότερο εντυπωσιοθηρικές έμοιαζαν παρά ρεαλιστικές. Σίγουρα το θέατρο μπορεί ν’ αποτελέσει μιαν αν μη τι άλλο υπερβατική εμπειρία, αλλά μερικές φορές, οι ηθοποιοί και δη οι ερασιτέχνες, που για εκείνους οι στιγμές αυτές αποτελούν ζωοδόχο, ψυχικά, πηγή, υπερβάλλουν στις περιγραφές τους. Πάντως, στον αντίποδα, τα κομψά πλάνα και οι λεπτομερείς μαγνητοσκοπήσεις, πραγματικά αξιοθαύμαστων στιγμιότυπων απ’ τα παρασκήνια εν μέσω παραστάσεων, αποτελούν θετικά χαρακτηριστικά ενός ντοκιμαντέρ, σαφώς προσανατολισμένου στο θεατρόφιλο κοινό και στους ανθρώπους που έχουν ζήσει τη μαγεία και την ανιδιοτέλεια του ερασιτεχνικού θεάτρου.
Συμπερασματικά, το ντοκιμαντέρ «Στο Κέντρο του Κύκλου» του Ορφέα Περετζή, μπορεί να χαρακτηριστεί ενδιαφέρον ως ερασιτεχνική κινηματογράφηση με επαγγελματικό τρόπο, αλλά σίγουρα δεν προκαλεί τον ενθουσιασμό που κανείς θα περίμενε βλέποντας το τρέιλερ. Το αργό πρώτο μέρος του φιλμ, ελαττώνει το ενδιαφέρον του θεατή, σε αντίθεση με το δεύτερο μέρος, όπου τα πλάνα των παρασκηνίων είναι εντυπωσιακά, μεταλαμπαδεύοντας έτσι την αύρα του θεάτρου από εκεί ακριβώς που δημιουργείται. Πάντως, η ατμόσφαιρα που εξωτερικεύτηκε μέσω των οπτικοακουστικών στιγμών των παραστάσεων του θιάσου ΡΟΔΑ, μας ενέτεινε το ενδιαφέρον να ψάξουμε και ν’ ανακαλύψουμε περισσότερα γι’ αυτή την καλοδουλεμένη, θεατρική ομάδα η οποία ιδρύθηκε το 1991 απ’ τη μητέρα του Ορφέα Περετζή, Μαρία Περετζή!
Στοιχεία Ντοκιμαντέρ
Παίζουν: Μέλη της ομάδας ΡΟΔΑ
Παραγωγή: Ορφέας Περετζής
Σκηνοθεσία: Ορφέας Περετζής
Σενάριο: Ορφέας Περετζής
Φωτογραφία: Ορφέας Περετζής
Μοντάζ: Ορφέας Περετζής
Μουσική: Θεατρική Ομάδα Ρόδα
Διάρκεια: 71 λεπτά
Διανομή: Neo Films