Η πορεία του Raphael Saadiq αποτελεί, αν μη τι άλλο, υπόδειγμα εξελικτικής διεργασίας. Στο ξεκίνημα της, ο Charles Ray Wiggins (το πραγματικό του όνομα) κατέκτησε τα charts, ως βασικό μέλος των Tony! Toni! Toné!, του r&b σχήματος, που μαζί με κάποιους άλλους (βλέπε Bobby Brown), φρόντισε, ώστε ο όρος “new jack swing” να συμπεριληφθεί στην εγκυκλοπαίδεια της μουσικής ιστορίας. Στους ρυθμούς της μόδας αυτής άλλωστε, για κάποια χρόνια, λικνίστηκε ένα μεγάλο τμήμα της Αμερικής. Όλα αυτά έγιναν στα τέλη της δεκαετίας του ’80, μέχρι περίπου τις αρχές αυτής του ’90. Πριν το hip hop δηλαδή, «ρουφήξει» ολοκληρωτικά το mainstream, αλλάζοντας ριζικά τα πράγματα στο μέτωπο της «μαύρης» έκφρασης.
Στα 45 του σήμερα, ο Raphael Saadiq όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε όπως πολλοί σύγχρονοι του, αλλά θεωρείται δικαίως, ως ένας από τους γνησιότερους και σημαντικότερους soul καλλιτέχνες των καιρών. Το μυστικό του; Το ανήσυχο πνεύμα, το πολύπλευρο ταλέντο, η πολλή δουλειά και η διάθεση για ρίσκο. Συνθέτης, τραγουδιστής, κιθαρίστας και παραγωγός, έχει αφήσει το στίγμα του σε επιτυχίες μεγάλων ονομάτων όπως οι D’ Angelo, Erykah Badu, Joss Stone, ενώ ταυτόχρονα πετυχαίνει να διατηρεί και μια άκρως ενδιαφέρουσα προσωπική καριέρα...
Το “The Way I See It” του 2008, ήταν αυτό που έκανε τη διαφορά για τους περισσότερους. Η τάση του δημιουργού του, να στραφεί ολοκληρωτικά στις παραδοσιακές αξίες, υπήρξε παραπάνω από έκδηλη. O Raphael Saadiq βούτηξε στη δεξαμενή ιδεών, που με τόσο κόπο δημιούργησαν, ο Marvin Gaye, ο Smokey Robinson και ο Stevie Wonder και αναδύθηκε με μια ιδιαίτερα ελκυστική πρόταση. Ο τελευταίος μάλιστα, συμμετείχε και στο απίθανο single “Never Give You Up” παίζοντας φυσαρμόνικα και βάζοντας και αυτός το λιθαράκι του, για την οικοδόμηση ενός ανέλπιστου soul classic.
Το ολόφρεσκο “Stone Rollin’” που πήρε τη σκυτάλη, είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα που επιχειρεί να διευρύνει περαιτέρω το ηχητικό πλαίσιο στο οποίο κινείται ο φίλος μας, με απώτερο σκοπό να ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο τα εκφραστικά του όπλα. Οι στιλιστικές αναφορές στο εξώφυλλο και το artwork παραπέμπουν δεδομένα μεν, γοητευτικά δε, στο ένδοξο παρελθόν. Δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό από έναν κομψό, «σοφιστικέ» και υποψιασμένο τύπο, με μεγάλη δισκοθήκη και αυθόρμητη αγάπη για τις ρίζες του. Το σπουδαίο όμως της υπόθεσης είναι ότι, ο διοπτροφόρος καλλιτέχνης συνεχίζει να προσεγγίζει την Αφρο-αμερικάνικη κληρονομιά, τόσο με ειλικρινή, όσο και με ανανεωτική διάθεση. Δεν μένει λοιπόν στην επιφάνεια, αλλά παρουσιάζει ένα album στο οποίο παραμονεύουν βάθος, προοπτική και συναισθήματα. Προτερήματα που εμφανίζονται σε γενναίες δόσεις και έχουν κατακτηθεί με κόπο και προσπάθεια…
Κόντρα λοιπόν στις λούπες και τα samples που κατακλύζουν τους r&b καταλόγους επιτυχιών, τo “Stone Rollin’” αποθεώνει το feeling της live μουσικής. «Βγάζει» μάτια, ότι ο Saadiq απολαμβάνει να τζαμάρει με τη μπάντα του, σκορπώντας διαβολεμένα κιθαριστικά riffs, που λες ότι ξεπήδησαν από τα πιο «καπνισμένα» καταγώγια του Memphis. Στο πρώτο μισό (χοντρικά) του δίσκου, ο ήχος είναι σαφέστατα πιο τραχύς. Το εναρκτήριο “Heart Attack” βρίσκεται στο σταυροδρόμι που συνδέει το “Theme From Shaft” του Isaac Hayes με το “Dance To The Music” των Sly & The Family Stone. Το “Radio” ακούγεται σαν… Rolling Stones που διασκευάζουν Ray Charles, ενώ στα “Stone Rollin’” (το ομότιτλο) και “Day Dreams” οι επιρροές από blues και rock ‘n’ roll βρίσκονται σε πρώτο πλάνο.
Από εκεί και πέρα, ο μουσικός Raphael παραχωρεί τη θέση του στον… συνθέτη και παραγωγό Saadiq. Προς το τέλος, το “Stone Rollin’”, παρουσιάζει μια πιο έντεχνη λογική. Έγχορδα, πιάνα και κάθε λογής keyboards μπλέκουν με χορωδίες, ουράνια φωνητικά και απίθανες μελωδίες. Η αγάπη για τον Marvin Gaye υπερισχύει σε τραγούδια όπως τα “Movin’ Down The Line”, “The Answer” και “Just Don’t. Σε αυτά, οι ενορχηστρώσεις του αξεπέραστου “What’s Going On” (1971) παίζουν ρόλο πυξίδας - οδηγού. Με τον τρόπο αυτό, προστίθεται φινέτσα που λειτουργεί φαινομενικά αντιφατικά, επί της ουσίας όμως συμπληρωματικά, με το πιο «βρώμικο» πρόσωπο της αρχής του album. Στο “Good Man”, μια μπαλάντα τύπου Stax, δένει έξοχα με τα rap φωνητικά της ανερχόμενης Taura Stinson. Είπαμε, η φιλοδοξία είναι αισθητή…οι συντελεστές πάντως έχουν τον τρόπο να φέρουν σε πέρας την δύσκολη αποστολή τους.
Διάβασα πρόσφατα μια συνέντευξη του εξαιρετικού συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη στη Lifo (Τεύχος 247). Από τα λεγόμενα του κράτησα την ακόλουθη φράση… “Η μόνη ευθύνη που έχει ένας άνθρωπος είναι να δώσει κάτι πίσω στο δώρο ζωής που του χαρίστηκε. Είναι σαν την αναπνοή. Η εισπνοή είναι η ευκαιρία, το προνόμιο, η πρόσληψη του κόσμου. Με την εκπνοή δίνεις κάτι πίσω…”. Υπό το πρίσμα αυτό, ο Raphael Saadiq πράττει το «καθήκον» του στο ακέραιο. «Εισπνέει» την τέχνη που τον μεγάλωσε, την επεξεργάζεται ενστικτωδώς, με το φίλτρο ενός σύγχρονου, ταλαντούχου μουσικού και «εκπνέει» κάτι καινούριο, όμορφο, με αδιαμφισβήτητη τρέχουσα και ενδεχομένως διαχρονική αξία…
Links
o Raphael Saadiq – Good Man
o Raphael Saadiq – Radio
Στα 45 του σήμερα, ο Raphael Saadiq όχι μόνο δεν εξαφανίστηκε όπως πολλοί σύγχρονοι του, αλλά θεωρείται δικαίως, ως ένας από τους γνησιότερους και σημαντικότερους soul καλλιτέχνες των καιρών. Το μυστικό του; Το ανήσυχο πνεύμα, το πολύπλευρο ταλέντο, η πολλή δουλειά και η διάθεση για ρίσκο. Συνθέτης, τραγουδιστής, κιθαρίστας και παραγωγός, έχει αφήσει το στίγμα του σε επιτυχίες μεγάλων ονομάτων όπως οι D’ Angelo, Erykah Badu, Joss Stone, ενώ ταυτόχρονα πετυχαίνει να διατηρεί και μια άκρως ενδιαφέρουσα προσωπική καριέρα... Το “The Way I See It” του 2008, ήταν αυτό που έκανε τη διαφορά για τους περισσότερους. Η τάση του δημιουργού του, να στραφεί ολοκληρωτικά στις παραδοσιακές αξίες, υπήρξε παραπάνω από έκδηλη. O Raphael Saadiq βούτηξε στη δεξαμενή ιδεών, που με τόσο κόπο δημιούργησαν, ο Marvin Gaye, ο Smokey Robinson και ο Stevie Wonder και αναδύθηκε με μια ιδιαίτερα ελκυστική πρόταση. Ο τελευταίος μάλιστα, συμμετείχε και στο απίθανο single “Never Give You Up” παίζοντας φυσαρμόνικα και βάζοντας και αυτός το λιθαράκι του, για την οικοδόμηση ενός ανέλπιστου soul classic.
Το ολόφρεσκο “Stone Rollin’” που πήρε τη σκυτάλη, είναι ένα φιλόδοξο εγχείρημα που επιχειρεί να διευρύνει περαιτέρω το ηχητικό πλαίσιο στο οποίο κινείται ο φίλος μας, με απώτερο σκοπό να ισχυροποιήσει ακόμα περισσότερο τα εκφραστικά του όπλα. Οι στιλιστικές αναφορές στο εξώφυλλο και το artwork παραπέμπουν δεδομένα μεν, γοητευτικά δε, στο ένδοξο παρελθόν. Δεν θα περίμενε κανείς κάτι διαφορετικό από έναν κομψό, «σοφιστικέ» και υποψιασμένο τύπο, με μεγάλη δισκοθήκη και αυθόρμητη αγάπη για τις ρίζες του. Το σπουδαίο όμως της υπόθεσης είναι ότι, ο διοπτροφόρος καλλιτέχνης συνεχίζει να προσεγγίζει την Αφρο-αμερικάνικη κληρονομιά, τόσο με ειλικρινή, όσο και με ανανεωτική διάθεση. Δεν μένει λοιπόν στην επιφάνεια, αλλά παρουσιάζει ένα album στο οποίο παραμονεύουν βάθος, προοπτική και συναισθήματα. Προτερήματα που εμφανίζονται σε γενναίες δόσεις και έχουν κατακτηθεί με κόπο και προσπάθεια…Κόντρα λοιπόν στις λούπες και τα samples που κατακλύζουν τους r&b καταλόγους επιτυχιών, τo “Stone Rollin’” αποθεώνει το feeling της live μουσικής. «Βγάζει» μάτια, ότι ο Saadiq απολαμβάνει να τζαμάρει με τη μπάντα του, σκορπώντας διαβολεμένα κιθαριστικά riffs, που λες ότι ξεπήδησαν από τα πιο «καπνισμένα» καταγώγια του Memphis. Στο πρώτο μισό (χοντρικά) του δίσκου, ο ήχος είναι σαφέστατα πιο τραχύς. Το εναρκτήριο “Heart Attack” βρίσκεται στο σταυροδρόμι που συνδέει το “Theme From Shaft” του Isaac Hayes με το “Dance To The Music” των Sly & The Family Stone. Το “Radio” ακούγεται σαν… Rolling Stones που διασκευάζουν Ray Charles, ενώ στα “Stone Rollin’” (το ομότιτλο) και “Day Dreams” οι επιρροές από blues και rock ‘n’ roll βρίσκονται σε πρώτο πλάνο.
Από εκεί και πέρα, ο μουσικός Raphael παραχωρεί τη θέση του στον… συνθέτη και παραγωγό Saadiq. Προς το τέλος, το “Stone Rollin’”, παρουσιάζει μια πιο έντεχνη λογική. Έγχορδα, πιάνα και κάθε λογής keyboards μπλέκουν με χορωδίες, ουράνια φωνητικά και απίθανες μελωδίες. Η αγάπη για τον Marvin Gaye υπερισχύει σε τραγούδια όπως τα “Movin’ Down The Line”, “The Answer” και “Just Don’t. Σε αυτά, οι ενορχηστρώσεις του αξεπέραστου “What’s Going On” (1971) παίζουν ρόλο πυξίδας - οδηγού. Με τον τρόπο αυτό, προστίθεται φινέτσα που λειτουργεί φαινομενικά αντιφατικά, επί της ουσίας όμως συμπληρωματικά, με το πιο «βρώμικο» πρόσωπο της αρχής του album. Στο “Good Man”, μια μπαλάντα τύπου Stax, δένει έξοχα με τα rap φωνητικά της ανερχόμενης Taura Stinson. Είπαμε, η φιλοδοξία είναι αισθητή…οι συντελεστές πάντως έχουν τον τρόπο να φέρουν σε πέρας την δύσκολη αποστολή τους. Διάβασα πρόσφατα μια συνέντευξη του εξαιρετικού συγγραφέα Αλέξη Σταμάτη στη Lifo (Τεύχος 247). Από τα λεγόμενα του κράτησα την ακόλουθη φράση… “Η μόνη ευθύνη που έχει ένας άνθρωπος είναι να δώσει κάτι πίσω στο δώρο ζωής που του χαρίστηκε. Είναι σαν την αναπνοή. Η εισπνοή είναι η ευκαιρία, το προνόμιο, η πρόσληψη του κόσμου. Με την εκπνοή δίνεις κάτι πίσω…”. Υπό το πρίσμα αυτό, ο Raphael Saadiq πράττει το «καθήκον» του στο ακέραιο. «Εισπνέει» την τέχνη που τον μεγάλωσε, την επεξεργάζεται ενστικτωδώς, με το φίλτρο ενός σύγχρονου, ταλαντούχου μουσικού και «εκπνέει» κάτι καινούριο, όμορφο, με αδιαμφισβήτητη τρέχουσα και ενδεχομένως διαχρονική αξία…
Links
o Raphael Saadiq – Good Man
o Raphael Saadiq – Radio
Σχετικό θέμα