Κεφάλαιο 22ο - Dressing up in costumes, playing silly games...games without frontiers, war without tears...
Μέρος Γ'
Μετά λοιπόν από τις εμπειρίες που μαζέψαμε στο καταφύγιο της Anne Frank στο Άμστερνταμ και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Dachau έξω από το Μόναχο, το ταξίδι μας καταλήγει στο Βερολίνο. Εδώ η ιστορία συνεχίζεται αμέσως μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την επικράτηση των 'καλών' συμμαχικών δυνάμεων. Οι καλοί σύμμαχοι, λοιπόν, που αποκήρυσσαν το ναζισμό και πολεμούσαν μέχρι πριν από λίγο ενωμένοι τις στρατιές του Χίτλερ, τώρα μοίραζαν τη Γερμανία στα τέσσερα, για να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι.
Και το Βερολίνο ποιος θα το πάρει; Μα...και οι τέσσερις φυσικά! Κι αν οι Δυτικοί σύμμαχοι δεν μπορούν να τα βρουν με τους Ανατολικούς, μικρό το κακό. Οι περιοχές ευθύνης τους θα περιοριστούν από δύο ξεχωριστά κλουβιά. Και ειδικά στο ανατολικό Βερολίνο, οι άνθρωποι - α, ναι, άνθρωποι θα ζουν εκεί μέσα, δεν είναι σκέτες εδαφικές κατακτήσεις - θα μαθαίνουν ό,τι θέλουν τα καινούρια τους αφεντικά, θα ζουν μακριά από τις εξελίξεις, θα μείνουν μερικές δεκαετίες πίσω, θα παρακολουθούνται σε κάθε τους κίνηση και σκέψη και, αν επιχειρήσουν να αποδράσουν από το κλουβί, θα εκτελούνται πάραυτα. Αλλά το ναζισμό τον αποκηρύσσουμε, έτσι; Για να μην ξεχνιόμαστε...
Το τείχος χώριζε το Βερολίνο στα δύο από τις 13 Αυγούστου 1961 ως τις 9 Νοεμβρίου 1989. Η ιστορία είναι εξαιρετικά πρόσφατη και πιστεύω ότι περπατώντας στο γεμάτο συμβολισμούς αστικό τοπίο του σύγχρονου Βερολίνου, μια λέξη σου έρχεται στι μυαλό: μνήμη. Παντού μνήμες και μάλιστα πολύ ζωντανές. Υπολείμματα του τείχους επισκέψιμα από το κοινό, επιγραφές που ενημερώνουν τον επισκέπτη ότι στο αντίστοιχο σημείο συνέβη αυτό ή εκείνο, μνημεία ανθρώπων που χάθηκαν προσπαθώντας να αποδράσουν και το αγαπημένο μου, η Εκκλησία της Μνήμης που βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε το 1943, δαιτηρήθηκε όμως ως μνημείο και δίπλα της χτίστηκε μια νέα εκκλησία.
Στο θρυλικό checkpoint Charlie, το φυλάκιο της εισόδου από το Δυτικό στο Ανατολικό Βερολίνο, δίπλα στους φοιτητές που μεταμφιέζονται σε στρατιώτες για τουριστικούς λόγους, και στους πλανόδιους με σουβενίρ από στρατιωτικά καπέλα μέχρι μπάμπουσκες και χειροπέδες, λειτουργεί ένα μουσείο με τις ιστορίες των ανθρώπων που κατόρθωσαν να αποδράσουν από το Ανατολικό Βερολίνο, χρησιμοποιώντας ομολογουμένως εξαιρετικά ευφάνταστους τρόπους...από αλεξίπτωτα μέχρι υπόγεια τούνελ. Το μουσείο είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αλλά με τόσο πολύ κόσμο και τόσα πολλά εκθέματα, μάλλον χρειάζεται μια καλή επέκταση. Για όσους, όπως κι εμείς, δεν καταφέρουν να εντρυφήσουν σε όλα τα εκθέματα, οι ανθρώπινες αυτές ιστορίες βρίσκονται μαζεμένες στο βιβλίο THE WALL: It Happened at Checkpoint Charlie (Alexandra Hildebrandt).
Δίπλα στο νησί των μουσείων, και πάνω στις ακτές του ποταμού Spree, επισκεφτήκαμε άλλο ένα μουσείο, που δεν είναι σαν τα άλλα... Το DDR museum άνοιξε τις πόρτες του το 2006 για να υποδεχτεί τους επισκέπτες του και να τους μυήσει στον τρόπο ζωής στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Η διαφορετικότητά του έγκειται στο ότι είναι απολύτως διαδραστικό. Παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο ανατολικογερμανικό σπίτι και καθένας μπορεί να καθήσει στο σαλόνι, να δει τηλεόραση, να μιλήσει στο τηλέφωνο, να ακούσει ραδιόφωνο, να ανοίξει ντουλάπια και συρτάρια με είδη του κλασικού νοικοκυριού και προσωπικά αντικείμενα, να μάθει για τους Ανατολικογερμανούς αθλητές και καλλιτέχνες, για να διαπιστώσει στο τέλος ότι όλη αυτή την ώρα, τον παρακολουθούσε η...Στάζι! Η εμπειρία είναι μοναδική και συμπυκνώνεται στο βιβλίο GDR Guide, Everyday Life in a long gone state in 22 chapters (Robert Ruckel).
Για περισσότερες πληροφορίες, Museum Haus Am Checkpoint Charlie ,
DDR Museum
Μέρος Γ'
Μετά λοιπόν από τις εμπειρίες που μαζέψαμε στο καταφύγιο της Anne Frank στο Άμστερνταμ και στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Dachau έξω από το Μόναχο, το ταξίδι μας καταλήγει στο Βερολίνο. Εδώ η ιστορία συνεχίζεται αμέσως μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και την επικράτηση των 'καλών' συμμαχικών δυνάμεων. Οι καλοί σύμμαχοι, λοιπόν, που αποκήρυσσαν το ναζισμό και πολεμούσαν μέχρι πριν από λίγο ενωμένοι τις στρατιές του Χίτλερ, τώρα μοίραζαν τη Γερμανία στα τέσσερα, για να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι.
Και το Βερολίνο ποιος θα το πάρει; Μα...και οι τέσσερις φυσικά! Κι αν οι Δυτικοί σύμμαχοι δεν μπορούν να τα βρουν με τους Ανατολικούς, μικρό το κακό. Οι περιοχές ευθύνης τους θα περιοριστούν από δύο ξεχωριστά κλουβιά. Και ειδικά στο ανατολικό Βερολίνο, οι άνθρωποι - α, ναι, άνθρωποι θα ζουν εκεί μέσα, δεν είναι σκέτες εδαφικές κατακτήσεις - θα μαθαίνουν ό,τι θέλουν τα καινούρια τους αφεντικά, θα ζουν μακριά από τις εξελίξεις, θα μείνουν μερικές δεκαετίες πίσω, θα παρακολουθούνται σε κάθε τους κίνηση και σκέψη και, αν επιχειρήσουν να αποδράσουν από το κλουβί, θα εκτελούνται πάραυτα. Αλλά το ναζισμό τον αποκηρύσσουμε, έτσι; Για να μην ξεχνιόμαστε...
Το τείχος χώριζε το Βερολίνο στα δύο από τις 13 Αυγούστου 1961 ως τις 9 Νοεμβρίου 1989. Η ιστορία είναι εξαιρετικά πρόσφατη και πιστεύω ότι περπατώντας στο γεμάτο συμβολισμούς αστικό τοπίο του σύγχρονου Βερολίνου, μια λέξη σου έρχεται στι μυαλό: μνήμη. Παντού μνήμες και μάλιστα πολύ ζωντανές. Υπολείμματα του τείχους επισκέψιμα από το κοινό, επιγραφές που ενημερώνουν τον επισκέπτη ότι στο αντίστοιχο σημείο συνέβη αυτό ή εκείνο, μνημεία ανθρώπων που χάθηκαν προσπαθώντας να αποδράσουν και το αγαπημένο μου, η Εκκλησία της Μνήμης που βομβαρδίστηκε και καταστράφηκε το 1943, δαιτηρήθηκε όμως ως μνημείο και δίπλα της χτίστηκε μια νέα εκκλησία.
Στο θρυλικό checkpoint Charlie, το φυλάκιο της εισόδου από το Δυτικό στο Ανατολικό Βερολίνο, δίπλα στους φοιτητές που μεταμφιέζονται σε στρατιώτες για τουριστικούς λόγους, και στους πλανόδιους με σουβενίρ από στρατιωτικά καπέλα μέχρι μπάμπουσκες και χειροπέδες, λειτουργεί ένα μουσείο με τις ιστορίες των ανθρώπων που κατόρθωσαν να αποδράσουν από το Ανατολικό Βερολίνο, χρησιμοποιώντας ομολογουμένως εξαιρετικά ευφάνταστους τρόπους...από αλεξίπτωτα μέχρι υπόγεια τούνελ. Το μουσείο είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αλλά με τόσο πολύ κόσμο και τόσα πολλά εκθέματα, μάλλον χρειάζεται μια καλή επέκταση. Για όσους, όπως κι εμείς, δεν καταφέρουν να εντρυφήσουν σε όλα τα εκθέματα, οι ανθρώπινες αυτές ιστορίες βρίσκονται μαζεμένες στο βιβλίο THE WALL: It Happened at Checkpoint Charlie (Alexandra Hildebrandt).
Δίπλα στο νησί των μουσείων, και πάνω στις ακτές του ποταμού Spree, επισκεφτήκαμε άλλο ένα μουσείο, που δεν είναι σαν τα άλλα... Το DDR museum άνοιξε τις πόρτες του το 2006 για να υποδεχτεί τους επισκέπτες του και να τους μυήσει στον τρόπο ζωής στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Η διαφορετικότητά του έγκειται στο ότι είναι απολύτως διαδραστικό. Παρουσιάζει ένα ολοκληρωμένο ανατολικογερμανικό σπίτι και καθένας μπορεί να καθήσει στο σαλόνι, να δει τηλεόραση, να μιλήσει στο τηλέφωνο, να ακούσει ραδιόφωνο, να ανοίξει ντουλάπια και συρτάρια με είδη του κλασικού νοικοκυριού και προσωπικά αντικείμενα, να μάθει για τους Ανατολικογερμανούς αθλητές και καλλιτέχνες, για να διαπιστώσει στο τέλος ότι όλη αυτή την ώρα, τον παρακολουθούσε η...Στάζι! Η εμπειρία είναι μοναδική και συμπυκνώνεται στο βιβλίο GDR Guide, Everyday Life in a long gone state in 22 chapters (Robert Ruckel).
Για περισσότερες πληροφορίες, Museum Haus Am Checkpoint Charlie ,
DDR Museum