Στο τελείωμα της καλλιτεχνικής περιόδου και λίγο πριν την πολυαναμενόμενη συνεργασία
του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά με το Ελληνικό Φεστιβάλ, το mixgrill.gr και η Ανθή
Δαμβουνέλη, συνάντησαν τον Τάκη Τζαμαργιά, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΔΘΠ, για
μια εφ’ όλης της «σεζόν» συζήτηση.
Α.Δ: Κύριε Τζαμαργία, πως θα χαρακτηρίζατε το μέχρι τώρα «ταξίδι»
σας στο τιμόνι αυτού του πλοίου που λέγεται ΔΘΠ;
T.T: Εξαιρετικά ενδιαφέρον, πολυποίκιλο, πολυσήμαντο. Επειδή ακριβώς, το καράβι απέκτησε αξιοπιστία και ενίσχυσε σημαντικά τη διαπραγματευτική του δύναμη, αυτό έκανε το ταξίδι ακόμη πιο δύσκολο. Οι αρνήσεις από δω και πέρα θα είναι μεγαλύτερες, όταν πρόκειται για περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην αξιοσύνη αυτού του καραβιού-χώρου, χωρίς αυτό να ισούται με αλαζονεία. Κάθε άλλο.
Όμως το ΔΘΠ απέδειξε τις μεγάλες δυνατότητες που έχει και αυτό μας καθιστά ακόμη πιο υπεύθυνους για την πορεία του, καθώς είναι τρομακτικά εύκολο, με λάθος χειρισμούς, το καράβι να πέσει σε..ξέρα.
Α.Δ: Εσείς, ως Πειραιώτης και ως θεατράνθρωπος, πως αντιμετωπίζατε την πολυετή αδράνεια του ιστορικού αυτού κτιρίου και πως φανταζόσασταν την επαναλειτουργία του; Υπάρχει ταύτιση του δικού σας οράματος με την εικόνα της πραγματικότητας;
Τ.Τ: Πειραιώτης ναι. Θεατράνθρωπος.. Παρότι η ενασχόλησή μου με το θέατρο μετράει 30 χρόνια, θεωρώ αυτό τον όρο ιδιαίτερα «μεγάλο» και ο ίδιος δε θα τολμούσα ποτέ να αυτοχαρακτηριστώ έτσι. Όσο για το θέατρο.. Το ότι παρέμενε τόσα χρόνια κλειστό ήταν ένα πολύ μεγάλο πλήγμα για όλους μας. Από την άλλη, όντας εν αναμονή του τελειώματος του προγράμματος που είχε αναλάβει την ανακατασκευή και ανακαίνιση του κτιρίου, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, διατηρούσαμε μια συνεχή ελπίδα και ταυτόχρονα με αυτήν μας δημιουργούνταν και ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης. Αυτό συνέβαινε ασχέτως της θέσης που κλήθηκα να αναλάβω αργότερα, ως απλός πολίτης του Πειραιά. Υπήρχε η αγωνία για το αν το θέατρο θα είχε την ίδια τύχη και δόξα που είχε γνωρίσει στο παρελθόν, μεγαλύτερη ή μικρότερη. Άλλωστε, ένας από τους λόγους που κινήθηκα προς την ανάληψη του διευθυντικού καθήκοντος, ήταν γιατί θεωρούσα και θεωρώ πως αξίζει σε αυτό το θέατρο μια εξαιρετική μεταχείριση και όχι για να συντηρήσω κάποιο «μαγαζί». Α.Δ: Μέσα σε μια τόσο συρρικνωμένη θητεία, με μεγάλες επιφυλάξεις από τον εγχώριο καλλιτεχνικό περίγυρο και έντονες κριτικές, εσείς τι θεωρείται ότι προλάβατε ή δεν προλάβατε να υλοποιήσετε; Αναμένατε παραπάνω στήριξη που ενδεχομένως δε λάβατε;
Τ.Τ: Το διάστημα είναι πάρα πολύ μικρό. Η θητεία μου ξεκίνησε το Σεπτέμβρη και θα φτάσει μέχρι τα Χριστούγεννα. Δε γνωρίζω αν θα ανανεωθεί και άλλωστε δε διεκδικώ καμία αποκλειστικότητα στη διαχείριση. Πάντως, το να αναλαμβάνει κανείς το μήνα Σεπτέμβρη έναν καλλιτεχνικό οργανισμό, όπως είναι το ΔΘΠ, όταν ήδη τότε οι περισσότερες παραγωγές και τα προγράμματα έχουν κλειστεί, έκανε τα πράγματα πολύ δύσκολα. Κανονικά, ο προγραμματισμός ενός θεάτρου θα πρέπει να είναι σχεδόν έτοιμος ένα χρόνο πριν. Οπότε θα έλεγα πως καταφέραμε να αφήσουμε ένα πολύ μικρό ίχνος, ένα αποτύπωμα της δουλειάς μας και όχι το στίγμα μας. Αν και προς έκπληξη αρκετών, μέσα από τρομερά έντονο κόπο και ολοκληρωτική κατάθεση ψυχής, προσωπικά θεωρώ, πως καταφέραμε να στήσουμε ένα αξιοπρεπές, πολυποίκιλο και υψηλού επιπέδου πρόγραμμα, με βάση τα δεδομένα που είχαμε. Όσο για τη στήριξη, θεωρώ πως υπήρξε αρκετή. Από τον ίδιο το Δήμαρχο, κ. Μιχαλολιάκο, ο οποίος έκανε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια να «κόψει τον ομφάλιο λώρο», έκφραση δική του, ανάμεσα στην πολιτική και το ΔΘΠ. Επίσης, οικονομικά ανήκουμε στον Ο.Π.Α.Ν, από όπου λάβαμε ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση και εισακούστηκαν οι προτάσεις μας, παρότι το θέμα της γραφειοκρατίας στους δήμους είναι και θα είναι πάντα το μεγάλο πρόβλημα.
Α.Δ: Από πλευράς κοινού, φαντάζομαι πως τα νούμερα σας αφήνουν ευχαριστημένους. Προβλέπετε πως αυτό μπορεί να είναι ένα γεγονός που θα εξελιχθεί με ανοδική πορεία, ή διακρίνεται μια τάση προσέλευσης του κοινού λόγω μόδας;
T.T: Πιστεύω, ή θέλω να πιστεύω πως θα κινηθεί ανοδικά η πορεία του ΔΘΠ σε σχέση με τα εισιτήρια και την επισκεψιμότητα, ακριβώς γιατί θεωρώ πως «κερδίσαμε» τον Πειραιώτη θεατή. Δεν έρχονται στο θέατρο μονάχα με τη λαχτάρα να δουν πως είναι το ανακατασκευασμένο θέατρο, έρχονται διότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα που τους αφορά. Και αυτό είναι σίγουρο και τσεκαρισμένο με ερωτηματολόγιο. Παράλληλα, με άτυπες στατιστικές έρευνες που κάναμε με τη βοήθεια των υπαλλήλων μας, γνωρίζουμε πως το εύρος της επισκεψιμότητας δεν περιορίστηκε μόνο στα στενά πλαίσια του Πειραιά, αλλά απλώθηκε σε ολόκληρη την Αθήνα και ακόμη και σε ολόκληρη τη χώρα. Όλα αυτά τα χρωστάμε στο ίδιο το θέατρο. Αυτό από μόνο του καλεί τις ενδιαφερόμενες παραγωγές να έρθουν στον Πειραιά και μάλιστα να δοκιμάσουν συμπαραγωγές μαζί μας ή ακόμη και πρώτες πανελλήνιες εκτελέσεις, όπως ήταν το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Ερωτευμένος Σοπέν». Μέχρι το τέλος της δικής μου θητείας τα Χριστούγεννα υπάρχει έτοιμο πρόγραμμα. Άνοιγμα Σεπτεμβρίου θα κάνουμε με το εμβληματικό για τον Πειραιά έργο «Τα κόκκινα φανάρια», δια χειρός Νίκου Μαστοράκη. Έχουμε πάρει ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ, που αφορά στη σχολική επισκεψιμότητα των θεάτρων, με 16.000 μαθητές που θα επισκεφθούν το ΔΘΠ. Οπότε, ναι, θέλω να πιστεύω πως θα συνεχίσει ως τότε, αλλά και μετά, έχοντας πάρει μια σχετική φόρα, να έχει εξελικτική και ανοδική πορεία.
Α.Δ: Το εξαιρετικό αποτέλεσμα της ανακατασκευής του ΔΘΠ ήταν από μόνο του μια έκπληξη, όμως έκπληξη ήταν και το πρόγραμμά του εντέλει. Ανάμεσα σε άλλα, αναμφισβήτητα, το αποκορύφωμα αποτελεί η «Κοιλάδα των Εκπλήξεων», σε σκηνοθεσία Peter Brook, ενός από τους κορυφαίους θεατρικούς σκηνοθέτες της εποχής μας. Λίγους μήνες αργότερα, γνωστή τηλεοπτική εκπομπή, αμφιλεγόμενης αποδοχής, αναμεταδίδει ζωντανά μέσα από το ΔΘΠ! Δυο επιλογές που σχολιάστηκαν και κρίθηκαν αναλόγως. Εξηγήστε μας τα κριτήρια, τη λογική και το μηχανισμό εισόδου του κάθε ενδιαφερόμενου παράγοντα στο ΔΘΠ.
Τ.Τ: Σίγουρα, όλοι θα θέλαμε να έχουμε μόνο τις καλύτερες και ποιοτικότερες συνεργασίες. Υπάρχουν όμως και κάποια πρακτικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν λύσεις. Ο κόσμος κρίνει χωρίς να γνωρίζει για αυτά. Η συνεργασία με τον Brook προέκυψε μέσα στα πλαίσια του «Δημοτικό Θέατρο-Λιμάνι στον Πολιτισμό». Έτσι, δε θα μπορούσε να μη λάβει σοβαρά υπόψη του μια διεθνή σκηνή, όπως το ΔΘΠ. Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να συμπεριλάβουμε την «Κοιλάδα των Εκπλήξεων» και ήταν μεγάλη μας τιμή. Αν είχαμε μείνει στα στενά όρια του όρου «Δημοτικό» και το αφήναμε να εξελιχθεί αναλόγως, θα είχαμε μείνει στην εξαιρετικά στενή προσέγγιση των καλλιτεχνικών δυνατοτήτων του θεάτρου και δε θα λαμβάναμε την εμβέλεια και το εκτόπισμα που μας προσφέρει μια τέτοια παράσταση, για παράδειγμα. Φυσικά οι κριτικές ήταν εξαιρετικές. Όσον αφορά στον Λαζόπουλο και την εκπομπή του Alpha που μεταδόθηκε ζωντανά μέσα από το ΔΘΠ, κάποιοι το θεώρησαν ατόπημα και θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι, βλέποντάς το μονόπλευρα. Η είσοδος όμως μιας τέτοιας πρότασης στο θέατρο εξυπηρέτησε σκοπιμότητες οικονομικού ενδιαφέροντος και είχε οικονομικά και ανταποδοτικά κίνητρα. Ο λόγος ανάμεσα στο ενοίκιο αντί του οποίου παραχωρήθηκε το θέατρο και η εξασφάλιση χορηγιών επικοινωνίας του για όλη την επόμενη χρονιά, είναι αντιστρόφως ανάλογος των κρίσεων ενάντια σε αυτή την επιλογή. Όταν λοιπόν δεν έχουμε ιδέα για το τι οικονομικές δυνατότητες θα έχει το θέατρο την επόμενη χρονιά και υπάρχει μια τέτοια πρόταση, οφείλουμε να σκεφτούμε και λίγο τεχνοκρατικά και για λίγο έξω από την ποιοτική διάσταση του προγράμματος, προκειμένου να καλύψουμε τις εξαιρετικά μεγάλες οικονομικές ανάγκες της λειτουργίας, τόσο του κτιρίου, όσο και του προγράμματός του.
Α.Δ: Σε γενικές γραμμές λοιπόν, το φετινό πρόγραμμα ξεπέρασε τις προσδοκίες των βαθιά θεατρόφιλων, ενώ κάποιοι άλλοι ίσως να έμειναν δυσαρεστημένοι, περιμένοντας μια περισσότερο τοπική ή «τοπικιστική» προσέγγιση. Που αρχίζουν και που τελειώνουν τα όρια ενός «Δημοτικού» θεάτρου, που παράλληλα τυχαίνει να αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια της Ελλάδας και των Βαλκανίων;
T.T: Αν δούμε το θέατρο με μια αυτοαναφορικότητα, από τους Πειραιώτες για τους Πειραιώτες, τότε θεωρώ πως όχι μόνο εγώ, αλλά κανένας καλλιτεχνικός διευθυντής δεν είναι απαραίτητος. Θα μπορούσε τότε να λειτουργεί όπως λειτουργούσε παλαιότερα, όπου άνοιγε ένας τεχνικός, έμπαινε μια παράσταση κάποιου φορέα, έπαιζε και έφευγε. Για να το πω κάπως άκομψα, θα συνέχιζε να είναι αυτό το κτίριο χώρος «αστέγων» , όπου κάθε φορέας και κάθε σύλλογος του δήμου θα έβρισκε εκεί τη δυνατότητα να παρουσιάσει οτιδήποτε, ακόμη κι αν δεν ανταποκρίνεται στην αξιοσύνη αυτού του χώρου. Εμείς δεν είχαμε αυτό σαν όραμα και για το λόγο αυτό δεχθήκαμε πολλές κριτικές στις όποιες αρνήσεις προβάλαμε σε πιθανές τέτοιου τύπου παραστάσεις.
Τώρα όμως, το θέατρο λειτουργεί με λίγο μεν, όμως άρτια καταρτισμένο τεχνικά προσωπικό, με δυνατότητα διεκπεραίωσης μεγάλων και δύσκολων παραγωγών και όλα αυτά καταλήγουν και πάλι στον πειραιώτη θεατή. Γιατί το θέατρο ανήκει σε όλους. Και εννοώ ότι ανήκει σε όλους ως θεατές Χρειάζεται να το απολαύσουμε πάνω από όλα , όλοι, ως θεατές. Θα ήταν λάθος για μένα να εξυπηρετούνται συγκεκριμένες ομάδες, που τελικά δεν αφορούν το μεγάλο σύνολο των θεατών. Υπάρχει όμως μια άλλη σκέψη, η οποία πιστεύω θα βοηθήσει να έρθουν στους κόλπους του ΔΘΠ πολλοί, νέοι και παλαιότεροι καλλιτεχνικοί φορείς, αλλά ταυτόχρονα θα βοηθήσει κι εμάς να εξακτινωθούμε στο χώρο του Δήμου. Είναι το Φεστιβάλ Νέων που πιθανότατα να γίνει και μπορεί να φιλοξενηθεί σε χώρους, ιδιωτικούς ενδεχομένως, εκτός θεάτρου και να έχει τη δική μας καθοδήγηση και τον προγραμματισμό. Επίσης, υπάρχει ο χώρος των δοκιμών του θεάτρου, περί τα 200τμ, όπου, εφόσον εξελιχθεί, διαμορφωθεί και οργανωθεί, θα μπορεί να φιλοξενήσει νεανικές ομάδες και να πάρει το θέατρο τελικά, στο σύνολό του, μια μορφωτική-εκπαιδευτική διάσταση. Αυτό άλλωστε έχουμε προσπαθήσει να κάνουμε ήδη με το πρόγραμμά μας, επιλέγοντας κλασικά και σημαντικά έργα.
Α.Δ: Με λίγα λόγια, είτε συνεχίσετε τη θητεία σας ως
καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΘΠ, είτε όχι, ποιο είναι το όραμά σας γι α αυτό;
Τ.Τ: Έχω ξαναμιλήσει για το «νότιο τόξο πολιτισμού». Ξεκινώντας από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που αναμένουμε, προχωρώντας στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, περνώντας από το επερχόμενο Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου και καταλήγοντας στο ΔΘΠ, θα έχουμε διανύσει μια απίστευτα ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική διαδρομή, η οποία θα παρασύρει την ευρύτερη περιοχή του νότου σε μια καλλιτεχνική άνθιση.
Αυτός είναι ο στόχος μου και το όραμά μου. Με τερματικό σταθμό του τόξου αυτού το ΔΘΠ, θα έβρισκε, τόσο το θέατρο, όσο και ο ίδιος ο Πειραιάς, ως μεγαλύτερο λιμάνι και τρίτος μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας, την υπόσταση που τους αξίζει στα καλλιτεχνικά δρώμενα του κόσμου. Έτσι γίνεσαι Διεθνής Σκηνή. Α.Δ: Είναι τελικά ο Δήμος Πειραιά και ο πειραιώτης έτοιμοι να αναλάβουν το βάρος της ιστορίας αυτού του εμβληματικού κτιρίου και της απεριόριστης προοπτικής που του δίνεται με την επαναλειτουργία του; Μπορεί να γίνει ο Πειραιάς ένας πεφωτισμένος Δήμος, παράλληλα με την αθλητική του ιστορία και την εμπορική του δραστηριότητα;
Τ.Τ: Χωρίς να θέλω να ακουστεί λανθασμένα και λαμβάνοντας υπόψη πως και ο ίδιος είμαι πειραιώτης, θεωρώ πως ούτε ο Δήμος, ούτε οι πολίτες του είναι ακόμη έτοιμοι να αναλάβουν αυτό το βάρος, να καταλάβουν τη δύναμη αυτού του θεάτρου και να σκεφτούν πιο μακροπρόθεσμα. Και εγώ δε μπορώ να γυρίσω την πλάτη σε αυτό το γεγονός, παρά μόνο να συμπορεύομαι μαζί του. Δεν είμαι άλλωστε έξω από αυτό, απλά προπορεύομαι στη σκέψη για την τύχη του συγκεκριμένου θεάτρου, όντας σε αυτή τη θέση του διευθυντή. Πάντως, όλα χτίζονται με κόπο και υπομονή κι έτσι είμαι αισιόδοξος πως το ΔΘΠ και οι φίλοι-θεατές του θα βρουν τα σωστά πατήματα με τον καιρό. Στήριξη χρειαζόμαστε! Στήριξη από τον κόσμο!Στις 6,7 και 8 Ιουνίου, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα παρουσιάσει την πρώτη του συνεργασία με το Ελληνικό Φεστιβάλ. Με την παράσταση «Τετράς, η ξακουστή του Πειραιώς», σε ιδέα και καλλιτεχνική διεύθυνση της Λίνας Νικολακοπούλου, ο κ.Τζαμαργιάς επιβεβαιώνει την πρόθεσή του για συνεργασίες με μεγάλους πολιτιστικούς φορείς. Στην Πέτρινη Αποθήκη στην προβλήτα του ΟΛΠ (Πύλη Ε2), θα ξαναζωντανέψει το ρεμπέτικο τραγούδι και οι μορφές των Βαμβακάρη, Μπάτη, Δελιά και Παγιουμτζή. Το πρωτοποριακό για την εποχή σχήμα, με μπουζούκια και μπαγλαμάδες, άλλαξαν τον ήχο της μουσικής και δημιούργησαν το «πειραιώτικο ρεμπέτικο». Η παράσταση θα ξεκινάει στις 21:00 και θα έχει διάρκεια 2.30 ώρες! Για περισσότερες λεπτομέρειες : www.dithepi.gr
T.T: Εξαιρετικά ενδιαφέρον, πολυποίκιλο, πολυσήμαντο. Επειδή ακριβώς, το καράβι απέκτησε αξιοπιστία και ενίσχυσε σημαντικά τη διαπραγματευτική του δύναμη, αυτό έκανε το ταξίδι ακόμη πιο δύσκολο. Οι αρνήσεις από δω και πέρα θα είναι μεγαλύτερες, όταν πρόκειται για περιπτώσεις που δεν ανταποκρίνονται στην αξιοσύνη αυτού του καραβιού-χώρου, χωρίς αυτό να ισούται με αλαζονεία. Κάθε άλλο.
Όμως το ΔΘΠ απέδειξε τις μεγάλες δυνατότητες που έχει και αυτό μας καθιστά ακόμη πιο υπεύθυνους για την πορεία του, καθώς είναι τρομακτικά εύκολο, με λάθος χειρισμούς, το καράβι να πέσει σε..ξέρα.
Α.Δ: Εσείς, ως Πειραιώτης και ως θεατράνθρωπος, πως αντιμετωπίζατε την πολυετή αδράνεια του ιστορικού αυτού κτιρίου και πως φανταζόσασταν την επαναλειτουργία του; Υπάρχει ταύτιση του δικού σας οράματος με την εικόνα της πραγματικότητας;
Τ.Τ: Πειραιώτης ναι. Θεατράνθρωπος.. Παρότι η ενασχόλησή μου με το θέατρο μετράει 30 χρόνια, θεωρώ αυτό τον όρο ιδιαίτερα «μεγάλο» και ο ίδιος δε θα τολμούσα ποτέ να αυτοχαρακτηριστώ έτσι. Όσο για το θέατρο.. Το ότι παρέμενε τόσα χρόνια κλειστό ήταν ένα πολύ μεγάλο πλήγμα για όλους μας. Από την άλλη, όντας εν αναμονή του τελειώματος του προγράμματος που είχε αναλάβει την ανακατασκευή και ανακαίνιση του κτιρίου, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, διατηρούσαμε μια συνεχή ελπίδα και ταυτόχρονα με αυτήν μας δημιουργούνταν και ένα υψηλό αίσθημα ευθύνης. Αυτό συνέβαινε ασχέτως της θέσης που κλήθηκα να αναλάβω αργότερα, ως απλός πολίτης του Πειραιά. Υπήρχε η αγωνία για το αν το θέατρο θα είχε την ίδια τύχη και δόξα που είχε γνωρίσει στο παρελθόν, μεγαλύτερη ή μικρότερη. Άλλωστε, ένας από τους λόγους που κινήθηκα προς την ανάληψη του διευθυντικού καθήκοντος, ήταν γιατί θεωρούσα και θεωρώ πως αξίζει σε αυτό το θέατρο μια εξαιρετική μεταχείριση και όχι για να συντηρήσω κάποιο «μαγαζί». Α.Δ: Μέσα σε μια τόσο συρρικνωμένη θητεία, με μεγάλες επιφυλάξεις από τον εγχώριο καλλιτεχνικό περίγυρο και έντονες κριτικές, εσείς τι θεωρείται ότι προλάβατε ή δεν προλάβατε να υλοποιήσετε; Αναμένατε παραπάνω στήριξη που ενδεχομένως δε λάβατε;
Τ.Τ: Το διάστημα είναι πάρα πολύ μικρό. Η θητεία μου ξεκίνησε το Σεπτέμβρη και θα φτάσει μέχρι τα Χριστούγεννα. Δε γνωρίζω αν θα ανανεωθεί και άλλωστε δε διεκδικώ καμία αποκλειστικότητα στη διαχείριση. Πάντως, το να αναλαμβάνει κανείς το μήνα Σεπτέμβρη έναν καλλιτεχνικό οργανισμό, όπως είναι το ΔΘΠ, όταν ήδη τότε οι περισσότερες παραγωγές και τα προγράμματα έχουν κλειστεί, έκανε τα πράγματα πολύ δύσκολα. Κανονικά, ο προγραμματισμός ενός θεάτρου θα πρέπει να είναι σχεδόν έτοιμος ένα χρόνο πριν. Οπότε θα έλεγα πως καταφέραμε να αφήσουμε ένα πολύ μικρό ίχνος, ένα αποτύπωμα της δουλειάς μας και όχι το στίγμα μας. Αν και προς έκπληξη αρκετών, μέσα από τρομερά έντονο κόπο και ολοκληρωτική κατάθεση ψυχής, προσωπικά θεωρώ, πως καταφέραμε να στήσουμε ένα αξιοπρεπές, πολυποίκιλο και υψηλού επιπέδου πρόγραμμα, με βάση τα δεδομένα που είχαμε. Όσο για τη στήριξη, θεωρώ πως υπήρξε αρκετή. Από τον ίδιο το Δήμαρχο, κ. Μιχαλολιάκο, ο οποίος έκανε μια πολύ μεγάλη προσπάθεια να «κόψει τον ομφάλιο λώρο», έκφραση δική του, ανάμεσα στην πολιτική και το ΔΘΠ. Επίσης, οικονομικά ανήκουμε στον Ο.Π.Α.Ν, από όπου λάβαμε ιδιαίτερα ευνοϊκή μεταχείριση και εισακούστηκαν οι προτάσεις μας, παρότι το θέμα της γραφειοκρατίας στους δήμους είναι και θα είναι πάντα το μεγάλο πρόβλημα.
Α.Δ: Από πλευράς κοινού, φαντάζομαι πως τα νούμερα σας αφήνουν ευχαριστημένους. Προβλέπετε πως αυτό μπορεί να είναι ένα γεγονός που θα εξελιχθεί με ανοδική πορεία, ή διακρίνεται μια τάση προσέλευσης του κοινού λόγω μόδας;
T.T: Πιστεύω, ή θέλω να πιστεύω πως θα κινηθεί ανοδικά η πορεία του ΔΘΠ σε σχέση με τα εισιτήρια και την επισκεψιμότητα, ακριβώς γιατί θεωρώ πως «κερδίσαμε» τον Πειραιώτη θεατή. Δεν έρχονται στο θέατρο μονάχα με τη λαχτάρα να δουν πως είναι το ανακατασκευασμένο θέατρο, έρχονται διότι υπάρχει ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα που τους αφορά. Και αυτό είναι σίγουρο και τσεκαρισμένο με ερωτηματολόγιο. Παράλληλα, με άτυπες στατιστικές έρευνες που κάναμε με τη βοήθεια των υπαλλήλων μας, γνωρίζουμε πως το εύρος της επισκεψιμότητας δεν περιορίστηκε μόνο στα στενά πλαίσια του Πειραιά, αλλά απλώθηκε σε ολόκληρη την Αθήνα και ακόμη και σε ολόκληρη τη χώρα. Όλα αυτά τα χρωστάμε στο ίδιο το θέατρο. Αυτό από μόνο του καλεί τις ενδιαφερόμενες παραγωγές να έρθουν στον Πειραιά και μάλιστα να δοκιμάσουν συμπαραγωγές μαζί μας ή ακόμη και πρώτες πανελλήνιες εκτελέσεις, όπως ήταν το μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής «Ερωτευμένος Σοπέν». Μέχρι το τέλος της δικής μου θητείας τα Χριστούγεννα υπάρχει έτοιμο πρόγραμμα. Άνοιγμα Σεπτεμβρίου θα κάνουμε με το εμβληματικό για τον Πειραιά έργο «Τα κόκκινα φανάρια», δια χειρός Νίκου Μαστοράκη. Έχουμε πάρει ένα πρόγραμμα ΕΣΠΑ, που αφορά στη σχολική επισκεψιμότητα των θεάτρων, με 16.000 μαθητές που θα επισκεφθούν το ΔΘΠ. Οπότε, ναι, θέλω να πιστεύω πως θα συνεχίσει ως τότε, αλλά και μετά, έχοντας πάρει μια σχετική φόρα, να έχει εξελικτική και ανοδική πορεία.
Α.Δ: Το εξαιρετικό αποτέλεσμα της ανακατασκευής του ΔΘΠ ήταν από μόνο του μια έκπληξη, όμως έκπληξη ήταν και το πρόγραμμά του εντέλει. Ανάμεσα σε άλλα, αναμφισβήτητα, το αποκορύφωμα αποτελεί η «Κοιλάδα των Εκπλήξεων», σε σκηνοθεσία Peter Brook, ενός από τους κορυφαίους θεατρικούς σκηνοθέτες της εποχής μας. Λίγους μήνες αργότερα, γνωστή τηλεοπτική εκπομπή, αμφιλεγόμενης αποδοχής, αναμεταδίδει ζωντανά μέσα από το ΔΘΠ! Δυο επιλογές που σχολιάστηκαν και κρίθηκαν αναλόγως. Εξηγήστε μας τα κριτήρια, τη λογική και το μηχανισμό εισόδου του κάθε ενδιαφερόμενου παράγοντα στο ΔΘΠ.
Τ.Τ: Σίγουρα, όλοι θα θέλαμε να έχουμε μόνο τις καλύτερες και ποιοτικότερες συνεργασίες. Υπάρχουν όμως και κάποια πρακτικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν λύσεις. Ο κόσμος κρίνει χωρίς να γνωρίζει για αυτά. Η συνεργασία με τον Brook προέκυψε μέσα στα πλαίσια του «Δημοτικό Θέατρο-Λιμάνι στον Πολιτισμό». Έτσι, δε θα μπορούσε να μη λάβει σοβαρά υπόψη του μια διεθνή σκηνή, όπως το ΔΘΠ. Με αυτό τον τρόπο καταφέραμε να συμπεριλάβουμε την «Κοιλάδα των Εκπλήξεων» και ήταν μεγάλη μας τιμή. Αν είχαμε μείνει στα στενά όρια του όρου «Δημοτικό» και το αφήναμε να εξελιχθεί αναλόγως, θα είχαμε μείνει στην εξαιρετικά στενή προσέγγιση των καλλιτεχνικών δυνατοτήτων του θεάτρου και δε θα λαμβάναμε την εμβέλεια και το εκτόπισμα που μας προσφέρει μια τέτοια παράσταση, για παράδειγμα. Φυσικά οι κριτικές ήταν εξαιρετικές. Όσον αφορά στον Λαζόπουλο και την εκπομπή του Alpha που μεταδόθηκε ζωντανά μέσα από το ΔΘΠ, κάποιοι το θεώρησαν ατόπημα και θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι, βλέποντάς το μονόπλευρα. Η είσοδος όμως μιας τέτοιας πρότασης στο θέατρο εξυπηρέτησε σκοπιμότητες οικονομικού ενδιαφέροντος και είχε οικονομικά και ανταποδοτικά κίνητρα. Ο λόγος ανάμεσα στο ενοίκιο αντί του οποίου παραχωρήθηκε το θέατρο και η εξασφάλιση χορηγιών επικοινωνίας του για όλη την επόμενη χρονιά, είναι αντιστρόφως ανάλογος των κρίσεων ενάντια σε αυτή την επιλογή. Όταν λοιπόν δεν έχουμε ιδέα για το τι οικονομικές δυνατότητες θα έχει το θέατρο την επόμενη χρονιά και υπάρχει μια τέτοια πρόταση, οφείλουμε να σκεφτούμε και λίγο τεχνοκρατικά και για λίγο έξω από την ποιοτική διάσταση του προγράμματος, προκειμένου να καλύψουμε τις εξαιρετικά μεγάλες οικονομικές ανάγκες της λειτουργίας, τόσο του κτιρίου, όσο και του προγράμματός του.
Α.Δ: Σε γενικές γραμμές λοιπόν, το φετινό πρόγραμμα ξεπέρασε τις προσδοκίες των βαθιά θεατρόφιλων, ενώ κάποιοι άλλοι ίσως να έμειναν δυσαρεστημένοι, περιμένοντας μια περισσότερο τοπική ή «τοπικιστική» προσέγγιση. Που αρχίζουν και που τελειώνουν τα όρια ενός «Δημοτικού» θεάτρου, που παράλληλα τυχαίνει να αποτελεί ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια της Ελλάδας και των Βαλκανίων;
T.T: Αν δούμε το θέατρο με μια αυτοαναφορικότητα, από τους Πειραιώτες για τους Πειραιώτες, τότε θεωρώ πως όχι μόνο εγώ, αλλά κανένας καλλιτεχνικός διευθυντής δεν είναι απαραίτητος. Θα μπορούσε τότε να λειτουργεί όπως λειτουργούσε παλαιότερα, όπου άνοιγε ένας τεχνικός, έμπαινε μια παράσταση κάποιου φορέα, έπαιζε και έφευγε. Για να το πω κάπως άκομψα, θα συνέχιζε να είναι αυτό το κτίριο χώρος «αστέγων» , όπου κάθε φορέας και κάθε σύλλογος του δήμου θα έβρισκε εκεί τη δυνατότητα να παρουσιάσει οτιδήποτε, ακόμη κι αν δεν ανταποκρίνεται στην αξιοσύνη αυτού του χώρου. Εμείς δεν είχαμε αυτό σαν όραμα και για το λόγο αυτό δεχθήκαμε πολλές κριτικές στις όποιες αρνήσεις προβάλαμε σε πιθανές τέτοιου τύπου παραστάσεις.
Τώρα όμως, το θέατρο λειτουργεί με λίγο μεν, όμως άρτια καταρτισμένο τεχνικά προσωπικό, με δυνατότητα διεκπεραίωσης μεγάλων και δύσκολων παραγωγών και όλα αυτά καταλήγουν και πάλι στον πειραιώτη θεατή. Γιατί το θέατρο ανήκει σε όλους. Και εννοώ ότι ανήκει σε όλους ως θεατές Χρειάζεται να το απολαύσουμε πάνω από όλα , όλοι, ως θεατές. Θα ήταν λάθος για μένα να εξυπηρετούνται συγκεκριμένες ομάδες, που τελικά δεν αφορούν το μεγάλο σύνολο των θεατών. Υπάρχει όμως μια άλλη σκέψη, η οποία πιστεύω θα βοηθήσει να έρθουν στους κόλπους του ΔΘΠ πολλοί, νέοι και παλαιότεροι καλλιτεχνικοί φορείς, αλλά ταυτόχρονα θα βοηθήσει κι εμάς να εξακτινωθούμε στο χώρο του Δήμου. Είναι το Φεστιβάλ Νέων που πιθανότατα να γίνει και μπορεί να φιλοξενηθεί σε χώρους, ιδιωτικούς ενδεχομένως, εκτός θεάτρου και να έχει τη δική μας καθοδήγηση και τον προγραμματισμό. Επίσης, υπάρχει ο χώρος των δοκιμών του θεάτρου, περί τα 200τμ, όπου, εφόσον εξελιχθεί, διαμορφωθεί και οργανωθεί, θα μπορεί να φιλοξενήσει νεανικές ομάδες και να πάρει το θέατρο τελικά, στο σύνολό του, μια μορφωτική-εκπαιδευτική διάσταση. Αυτό άλλωστε έχουμε προσπαθήσει να κάνουμε ήδη με το πρόγραμμά μας, επιλέγοντας κλασικά και σημαντικά έργα.
Α.Δ: Με λίγα λόγια, είτε συνεχίσετε τη θητεία σας ως
καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΘΠ, είτε όχι, ποιο είναι το όραμά σας γι α αυτό;
Τ.Τ: Έχω ξαναμιλήσει για το «νότιο τόξο πολιτισμού». Ξεκινώντας από το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που αναμένουμε, προχωρώντας στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών του Ιδρύματος Ωνάση, περνώντας από το επερχόμενο Ίδρυμα Σταύρου Νιάρχου και καταλήγοντας στο ΔΘΠ, θα έχουμε διανύσει μια απίστευτα ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική διαδρομή, η οποία θα παρασύρει την ευρύτερη περιοχή του νότου σε μια καλλιτεχνική άνθιση.
Αυτός είναι ο στόχος μου και το όραμά μου. Με τερματικό σταθμό του τόξου αυτού το ΔΘΠ, θα έβρισκε, τόσο το θέατρο, όσο και ο ίδιος ο Πειραιάς, ως μεγαλύτερο λιμάνι και τρίτος μεγαλύτερος δήμος της Ελλάδας, την υπόσταση που τους αξίζει στα καλλιτεχνικά δρώμενα του κόσμου. Έτσι γίνεσαι Διεθνής Σκηνή. Α.Δ: Είναι τελικά ο Δήμος Πειραιά και ο πειραιώτης έτοιμοι να αναλάβουν το βάρος της ιστορίας αυτού του εμβληματικού κτιρίου και της απεριόριστης προοπτικής που του δίνεται με την επαναλειτουργία του; Μπορεί να γίνει ο Πειραιάς ένας πεφωτισμένος Δήμος, παράλληλα με την αθλητική του ιστορία και την εμπορική του δραστηριότητα;
Τ.Τ: Χωρίς να θέλω να ακουστεί λανθασμένα και λαμβάνοντας υπόψη πως και ο ίδιος είμαι πειραιώτης, θεωρώ πως ούτε ο Δήμος, ούτε οι πολίτες του είναι ακόμη έτοιμοι να αναλάβουν αυτό το βάρος, να καταλάβουν τη δύναμη αυτού του θεάτρου και να σκεφτούν πιο μακροπρόθεσμα. Και εγώ δε μπορώ να γυρίσω την πλάτη σε αυτό το γεγονός, παρά μόνο να συμπορεύομαι μαζί του. Δεν είμαι άλλωστε έξω από αυτό, απλά προπορεύομαι στη σκέψη για την τύχη του συγκεκριμένου θεάτρου, όντας σε αυτή τη θέση του διευθυντή. Πάντως, όλα χτίζονται με κόπο και υπομονή κι έτσι είμαι αισιόδοξος πως το ΔΘΠ και οι φίλοι-θεατές του θα βρουν τα σωστά πατήματα με τον καιρό. Στήριξη χρειαζόμαστε! Στήριξη από τον κόσμο!Στις 6,7 και 8 Ιουνίου, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θα παρουσιάσει την πρώτη του συνεργασία με το Ελληνικό Φεστιβάλ. Με την παράσταση «Τετράς, η ξακουστή του Πειραιώς», σε ιδέα και καλλιτεχνική διεύθυνση της Λίνας Νικολακοπούλου, ο κ.Τζαμαργιάς επιβεβαιώνει την πρόθεσή του για συνεργασίες με μεγάλους πολιτιστικούς φορείς. Στην Πέτρινη Αποθήκη στην προβλήτα του ΟΛΠ (Πύλη Ε2), θα ξαναζωντανέψει το ρεμπέτικο τραγούδι και οι μορφές των Βαμβακάρη, Μπάτη, Δελιά και Παγιουμτζή. Το πρωτοποριακό για την εποχή σχήμα, με μπουζούκια και μπαγλαμάδες, άλλαξαν τον ήχο της μουσικής και δημιούργησαν το «πειραιώτικο ρεμπέτικο». Η παράσταση θα ξεκινάει στις 21:00 και θα έχει διάρκεια 2.30 ώρες! Για περισσότερες λεπτομέρειες : www.dithepi.gr