Εντοπίστηκε χαμένο σενάριο που είχε στείλει ο Μάρκες στον Μπουνιουέλ.
Η Ισπανική Ταινιοθήκη εντόπισε στο αρχείο της ένα προσχέδιο σεναρίου που είχε στείλει ο συγγραφέας Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες στο γνωστό σκηνοθέτη Λουίς Μπουνιουέλ το 1962, σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα El País.
Μετάφραση από την ηλεκτρονική έκδοση της ισπανικής εφημερίδας El País του άρθρου του Jesús Ruiz Mantilla, Μαδρίτη, 30/10/2011.
Για τον Δον Λουίς... Ο Δον Λουίς ήταν ο Μπουνιουέλ. Ο συγγραφέας της αφιέρωσης ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες. Δύο από τις ιδιοφυΐες του 20ου αιώνα. Το εν λόγω αντικείμενο: η περίληψη μιας κωμωδίας με τον τίτλο «Είναι τόσο εύκολο που ακόμα και οι άντρες μπορούν» (Es tan fácil que hasta los hombres pueden). Η επιθυμία του συγγραφέα; Να πείσει το σκηνοθέτη να το κάνει ταινία. Το αποτέλεσμα; Ανύπαρκτο.
Ωστόσο το γεγονός είναι αδιαμφισβήτητο. Και το ανέκδοτο αντίτυπο βρίσκεται στο κινηματογραφικό αρχείο που φυλάσσεται στην Ισπανική Ταινιοθήκη. Ο Javier Herrera, βιβλιοθηκάριος και ειδικός στον Μπουνιουέλ, που ήδη είχε μιλήσει για το εύρημά του στο περιοδικό Litoral, το μελέτησε εις βάθος και κατέληξε σε ένα ξεκάθαρο συμπέρασμα: «Είναι αρκετά πιθανό ότι προσπαθούσαν να κάνουν κάτι μαζί», διαβεβαιώνει. Κρίμα που δεν προέκυψε.
1962. Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες δεν ήταν ακόμη γνωστός. Είχε δημοσιεύσει τις νουβέλες Τα Νεκρά Φύλλα (La hojarasca) και Ο Συνταγματάρχης δεν Έχει Κανένα να του Γράψει (El coronel no tiene quien le escriba), κάποια παραμύθια και έγραφε την Κακιά Ώρα (La mala hora). Κέρδιζε τα προς το ζην με δουλειές που ξεκινούσαν από μεμονωμένα άρθρα για εφημερίδες και έφταναν ως κινηματογραφικά σενάρια. Αντιθέτως ο Μπουνιουέλ ήταν ήδη Μπουνιουέλ. Ξεχώριζε από μακριά αυτό το μυθικό ίχνος που τον διακατείχε. Θεωρούνταν ήδη ένας μύθος που υμνούσαν τα νεαρά ταλέντα της εποχής και στις δυο μεριές του Ατλαντικού. Ζούσε από τότε εξόριστος στο Μεξικό, την πιο σουρεαλιστική χώρα του κόσμου , σύμφωνα με το φίλο του Αντρέ Μπρετόν, όπου του επέτρεπαν να κάνει τον κινηματογράφο που τον ευχαριστούσε.
Μαζί μοιράζονταν κρασί, dry martinis, φαγητό, διασκεδάσεις και φίλους όπως ο Κάρλος Φουέντες και ο Louis Alcoriza. Ο τελευταίος, που υπήρξε σεναριογράφος του Μπουνιουέλ καθόλη τη μεξικάνικη περίοδο, ήταν ο κινηματογραφικός σύνδεσμος του με τον Γκαρσία Μάρκες με τον οποίο επίσης είχε στενή συνεργασία.
Η ιστορία ήταν ιδιαίτερα απλή. Ο Γκαρσία Μάρκες την είχε αφιερώσει στη Janet Riesenfeld, σύζυγο του Alcoriza, για την οποία ίσως προόριζε τον ένα από τους τρεις γυναικείους πρωταγωνιστικούς ρόλους: ίσως αυτόν της Licha, «της πιο όμορφης», όπως επισημαίνει ο ίδιος στη σύνοψη.
Ξεκινά κάπως έτσι: «Τρεις κοπέλες όμορφες, χαρούμενες και δραστήριες, οι οποίες παρότι είναι πρώτες ξαδέρφες, δε γνωρίζονται μεταξύ τους, φθάνουν στην πρωτεύουσα από διαφορετικές αφετηρίες στην επαρχεία, ενθουσιασμένες με την ιδέα ότι κληρονομούν τον ανύπαντρο θείο τους...»
Οι κοπέλες εγκατέλειψαν σχεδόν τα πάντα και χρεώθηκαν με δάνεια πιστεύοντας ότι η κληρονομιά ήταν μεγάλη. Ωστόσο εκπλήσσονται μαθαίνοντας ότι η περιουσία του ήταν ένα βρώμικο βενζινάδικο, που σαν να μην έφταναν όλα τα άλλα, βρισκόταν σε επαρχιακό δρόμο με χαμηλή κυκλοφορία. Σύμφωνα με τον Herrera, επρόκειτο για ένα ιδιαίτερα φεμινιστικό εγχείρημα: «Ο ίδιος ο τίτλος το υποδεικνύει». Καθώς και η εξέλιξη. Γιατί οι κοπέλες αναπτύσσουν την επιχείρηση παρά τις κάθε τύπου αντιξοότητες, αντιδικίες ακόμα και σκάνδαλα.
Το αποτέλεσμα μιας τέτοιας συνεργασίας παραμένει άλυτο μυστήριο για την παγκόσμια τέχνη. Το γεγονός ότι δεν ευοδώθηκε είναι λυπηρό. Ο Μπουνιουέλ κράτησε το σενάριο στο συρτάρι του και αντί γι’ αυτό γύρισε τον Εξολοθρευτή Άγγελο.
Αυτή η απίστευτη ιστορία του κολομβιανού συγγραφέα θα μπορούσε στα χέρια του Μπουνιουέλ να αποδειχθεί εξαιρετική. Παράλληλα με τον Εξολοθρευτή Άγγελο, ο Δον Λουίς ετοίμαζε μία ακόμα από τις διεθνείς επιτυχίες του και ευελπιστούσε σε επιστροφή στην Ισπανία. Σχετικά με αυτό ο ιστορικός κινηματογράφου Román Gubern θυμάται ποια ήταν η αντίδραση του Ricardo Muñoz Suay όταν έλαβε το σενάριο της εν λόγω ταινίας, που θα πραγματοποιούσε μέρος των ονείρων του: «Είναι μια κενή ιστορία σχετικά με μια μοναχή. Μου φαίνεται χάλια, αλλά μιας και είναι του Λουίς, η ταινία θα είναι πολύ καλή». Ήταν η Βιριδιάνα.
Αυτός που λυπήθηκε πραγματικά που δεν ευοδώθηκε η συνεργασία με τον Γκαρσία Μάρκες ήταν ο Κάρλος Φουέντες. «Στην περίπτωση του Μπουνιουέλ, είναι περισσότερα τα πράγματα που δεν έκανε παρά αυτά που έκανε», διαβεβαιώνει. «Υπήρξε μια μεγάλη επιρροή για μας, κυρίως για τον Μάρκες και εμένα, που τον επισκεπτόμασταν συνεχώς».
Καθώς ο σεναριογράφος είχε ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στη μεξικάνικη περίοδο του Μπουνιουέλ, ο Javier Herrera αποκαλύπτει: « [Ο Alcoriza] ήταν μεγάλος διαλογιστής και γνώστης της γλώσσας των χαμηλών στρωμάτων, κάτι κρίσιμο για τον Μπουνιουέλ, γιατί στο Μεξικό ήταν υπερβολικά εσωστρεφής και δεν κατάφερε να προσαρμοστεί σε αυτό το περιβάλλον ».
Όμως εκεί ήταν ο Alcoriza να δώσει φωνή στους καταφρωνεμένους ανθρώπους των Los olvidados, στην τυφλή νεύρωση του ζηλιάρη Él και τους τρομοκρατημένους ευγενείς του Εξολοθρευτή Άγγελου. «[Ο Alcoriza] πάντοτε έβλεπε τον Μπουνιουέλ ως πατέρα, ένα δάσκαλο στη ζωή και τη δουλειά του, αλλά αργότερα, στον κινηματογράφο του, κατέληξε να είναι περισσότερο ριζοσπάστης σε ορισμένα θέματα από τον μέντορά του», σημειώνει ο Herrera.
Αν ο Μπουνιουέλ ήταν πατέρας, ο Γκαρσία Μάρκες ήταν αδερφός. Και πάντοτε τους κινητοποιούσε ώστε να παράγουν νέες ιδέες και προτάσεις. Πιθανότατα ο Alcoriza παρότρυνε τους δυο τους να συνεργαστούν. Ο Herrera επίσης ανακάλυψε και άλλη αποτυχημένη προσπάθεια συνεργασίας τους: τη μεταφορά του La casa grande, μιας νουβέλας του Álvaro Cepeda Samudio, φίλου του Γκαρσία Μάρκες.
Στο τετράδιο της Ταινιοθήκης ο Alcoriza επίσης επισημαίνει: «Σκεφτήκαμε ότι το έργο έπρεπε να περάσει από τα χέρια του Μπουνιουέλ , για να κάνει μια σοβαρή κριτική προτείνοντας λύσεις και βελτιώσεις. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Γκαρσία, το δημιουργό αυτού του κόσμου. Επίσης, θεωρώ ότι θα ήταν υπέροχο την κατάλληλη στιγμή, όταν τα πράγματα θα έχουν μπει στο δρόμο τους, να πάει στη Βαρκελώνη 3 ή 4 μέρες για να συζητήσουν ενδελεχώς και να βελτιώσουν το σενάριο».