[Γράφει ο Γιώργος Μπαλιώτης]
Αναμφισβήτητα, το 2018 στιγματίστηκε από την επιστροφή των ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ και την πολυαναμενόμενη συνεργασία του Θανάση Παπακωνσταντίνου με τον Σωκράτη Μάλαμα, τόσο σε δισκογραφικό, όσο και σε συναυλιακό επίπεδο. Παράλληλα, ο Γιάννης Αγγελάκας κι ο Παύλος Παυλίδης συνέχισαν τις κοινές τους εμφανίσεις και ηχογράφησαν ένα από τα καλύτερα ροκ τραγούδια της χρονιάς (τη «Νέα Βαρβαρότητα»).
Για
άλλη μια χρονιά, οι δισκογραφικές προτάσεις Ελλήνων μουσικών ήταν
πολλές, ακόμα κι αν αυτές συνοδεύονταν με την υποστήριξη δισκογραφικής
εταιρείας ή ήταν παραγωγές των ιδίων. Όπως μπορείτε να διαβάσετε στη
σημερινή συνέντευξη των Halocraft,
η μπάντα ζει και γράφει τη μουσική της στα Γιαννιτσά κι αυτό δεν
απασχολεί καθόλου τα μέλη της, γιατί μέσω των social media, του YouTube,
του Spotify και του bandcamp μπορούν να προωθήσουν τα τραγούδια τους σε
όλο τον κόσμο. Αυτή η νέα εποχή δίνει τη δυνατότητα σε ταλαντούχους
μουσικούς, όπως ο «Γιός της Αρετής», δηλαδή ο Δημήτρης Καμπούρης να δημιουργήσουν με τα δικά τους «όπλα», διαμαντάκια σε πολλά διαφορετικά είδη.
Βέβαια, είναι γεγονός ότι το μουσικό είδος που «βράζει» πραγματικά στα νέα παιδιά της χώρας μας είναι το hip hop.
Οι Έλληνες rappers γράφουν μουσική που «μιλάει» στην ψυχή των νέων και
ακόμα κι αν έχουν πολύ μικρή υποστήριξη από κάποιο μέσο, η δύναμη τους
γιγαντώνεται όπως μπορείτε να δείτε στα videos τους στο YouTube.
Αναμφισβήτητα, το Ελληνικό hip-hop του σήμερα έχει πολλά κοινά
χαρακτηριστικά με το ροκ της δεκαετίας του '80, όταν οι Τρύπες έκαναν
«πάρτυ στον 13ο όροφο» διάφορων underground μαγαζιών της Θεσσαλονίκης,
της Αθήνας, αλλά και της επαρχίας. Θυμάμαι την «φλόγα» που είχε αυτή η
μπάντα όταν έπαιζε στο πάρκο της Καλαμάτας στα τέλη των 80s. Κάτι
αντίστοιχο υπάρχει σήμερα στο Ελληνικό hip-hop. Από τους εκφραστές του
είδους, αξιοσημείωτη ήταν η επιστροφή του ΛΕΞ, με το πολύ δυνατό "2XXX",
το οποίο είχε από 2,3 μέχρι 4 εκατομμύρια προβολές κάθε τραγουδιού του
στο YouTube, τη στιγμή που η συνεργασία του Θανάση με τον Σωκράτη είχε
«ταβάνι» στις 1,3 εκατομμύρια προβολές και η «Νέα βαρβαρότητα των Αγγελάκα-Παυλίδη τις 400.000...
Τέλος,
πρέπει να αναφερθώ και στα 2 κορυφαία albums της χρονιάς, πέρα από την
εξαιρετική συνεργασία του Παπακωνσταντίνου, με τον Μάλαμα. Η Μαρία Λατσίνου και ο Χρήστος Αλεξόπουλος
«στρογγύλεψαν» τον σχετικά «δύσκολο» ήχο των προηγούμενων προσπαθειών
τους και δημιούργησαν το καλύτερο πόνημα τους. Παράλληλα, ο Ορέστης
Ντάντος κατάφερε να «μπολιάσει» σε μια ολοκληρωμένη δουλειά τα αγνά
συστατικά της καλής ποπ μουσικής, με στίχους που μιλάνε απευθείας στον
ακροατή και ενορχήστρωση, που συνδυάζει είτε πολλαπλά όργανα για να
δημιουργήσει «κορυφογραμμές» στην πορεία του δίσκου, αλλά και λιτές
μουσικές φόρμες, για να περάσει τα μηνύματα του με πιο άμεσο τρόπο.
Σε
γενικές γραμμές, το 2018 ήταν μια σχετικά καλή χρονιά. Πολλά γίνονται
σε mainstream, αλλά και σε underground μουσικά μονοπάτια και αν μη τι
άλλο, μας δίνεται η δυνατότητα να ακούσουμε πολλά, να προβληματιστούμε,
να αφορίσουμε, να διαφωνήσουμε, αλλά και να δώσουμε την ψήφο μας όπου
νιώθουμε ότι αξίζει... Και του χρόνου λοιπόν!
Οι Καλύτεροι Ελληνικοί Δίσκοι του 2018
40. Άκης Μπαρούτας - Επιστρέφω στη Γή
39. Ψύλλοι στ' Άχυρα - Ψύλλοι στ' Άχυρα
- Αρβανιτάκη, Λιδάκης, Μητσιάς, Νταλάρας, Πάνος Παπαϊωάννου, Πρωτοψάλτη, Ελένη Ροδά, Στόκας, Τσαλιγοπούλου, Χρυσόστομος Καραντωνίου, Νίκος Μωραϊτης - Του κοσμου αυτο το κάτι
37. Tάνια Γιαννούλη, Rob Thorne & Steve Garden - Rewa
36. Γιώργος Μπίλιος - Διακόπτης
- Γιώργος Καγιαλίκος, Δημήτρης Λέντζος - Αιώνια Μέθη
34. Μιρέλα Πάχου - Λίγο Χρώμα
- Γιώργος Αβραμίδης - Invented Memories
32. Λεωνίδας Μαριδάκης - Βάρκα στο σπίτι
31. Γιωργης Ξυλουρης, Jim White - Mother
30. Χάρης Πανόπουλος - Το δέντρο που μεγάλωσε
29. Γιώργος Νταλάρας - Έρωτας ή τίποτα
- Chickn - Wowsers
27. Αντώνης Λιβιεράτος - 4 1/2
26. The Noise Figures - Telepath
25. The Callas with Lee Ranaldo - trouble and desire
24. ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. - Ουρανός
- Παντελής Κυραμαργιός & Πλέγμα - Αρετή
22. Empty Frame - Who wants to ride the horse
21. Νατάσσα Μποφίλιου - Μπελ Ρεβ LIVE
20. Ελεωνόρα Ζουγανέλη - Που με φτάσανε οι ερωτες
- Theodore - Inner Dynamics
18. Mottet - Σ' όλο τον κόσμο
17. Tango With Lions - The Light
16. Ελένη Τσαλιγοπούλου - Των φίλων τα σπίτια
15. Baildsa - WarZone
14. Menta - Polyend
13. Φοίβος Δεληβοριάς - Η ταράτσα του Φοίβου
12. ΛΕΞ - 2ΧΧΧ
11. LEON OF ATHENS - Xenos
39. Ψύλλοι στ' Άχυρα - Ψύλλοι στ' Άχυρα
- Αρβανιτάκη, Λιδάκης, Μητσιάς, Νταλάρας, Πάνος Παπαϊωάννου, Πρωτοψάλτη, Ελένη Ροδά, Στόκας, Τσαλιγοπούλου, Χρυσόστομος Καραντωνίου, Νίκος Μωραϊτης - Του κοσμου αυτο το κάτι
37. Tάνια Γιαννούλη, Rob Thorne & Steve Garden - Rewa
36. Γιώργος Μπίλιος - Διακόπτης
- Γιώργος Καγιαλίκος, Δημήτρης Λέντζος - Αιώνια Μέθη
34. Μιρέλα Πάχου - Λίγο Χρώμα
- Γιώργος Αβραμίδης - Invented Memories
32. Λεωνίδας Μαριδάκης - Βάρκα στο σπίτι
31. Γιωργης Ξυλουρης, Jim White - Mother
30. Χάρης Πανόπουλος - Το δέντρο που μεγάλωσε
29. Γιώργος Νταλάρας - Έρωτας ή τίποτα
- Chickn - Wowsers
27. Αντώνης Λιβιεράτος - 4 1/2
26. The Noise Figures - Telepath
25. The Callas with Lee Ranaldo - trouble and desire
24. ΣΤΕΡΕΟ ΝΟΒΑ. - Ουρανός
- Παντελής Κυραμαργιός & Πλέγμα - Αρετή
22. Empty Frame - Who wants to ride the horse
21. Νατάσσα Μποφίλιου - Μπελ Ρεβ LIVE
20. Ελεωνόρα Ζουγανέλη - Που με φτάσανε οι ερωτες
- Theodore - Inner Dynamics
18. Mottet - Σ' όλο τον κόσμο
17. Tango With Lions - The Light
16. Ελένη Τσαλιγοπούλου - Των φίλων τα σπίτια
15. Baildsa - WarZone
14. Menta - Polyend
13. Φοίβος Δεληβοριάς - Η ταράτσα του Φοίβου
12. ΛΕΞ - 2ΧΧΧ
11. LEON OF ATHENS - Xenos
10. Daphne & The Fuzz - 2 AM
Χωρίς να εντυπωσιάσουν ή να ανακαλύψουν νέες μουσικές φόρμες, οι Daphne & the Fuzz δημιούργησαν έναν από τους καλύτερους Αγγλόφωνους Ελληνικούς δίσκους του 2018. Το "2 AM" θα μπορούσε να είναι album μιας Βρετανικής ποπ μπάντας. Τα φωνητικά της Δάφνης Λάζου είναι σε πολύ καλό επίπεδο, χωρίς να έχουν Ελληνική προφορά και οι μουσικές φόρμες έχουν πεντακάθαρες επιρροές από την μαύρη μουσική, το funk και τα beats των Daft Punk. [Γιώργος Μπαλιώτης]
9. Μ. Καλογεράκης & Α. Κίτσος - Κάτι Παράξενο
Το «Κάτι παράξενο» με είχε κερδίσει σχεδόν από το πρώτο άκουσμα. Από την «Ουβερτούρα» μέχρι το «Ερωτικό» με τη συμμετοχή της Έλλης Πασπαλά, οι Απόστολος Κίτσος και Μιχάλης Καλογεράκης έφτιαξαν μια μουσική παράσταση, με τις εικόνες να εναλλάσσονται ανάλογα το κάθε κομμάτι που ακούς. Δύο διαφορετικοί άνθρωποι με αισθητική, που διακρίθηκαν στην 4η Ακρόαση Νέων Δημιουργών και ερμηνευτών, παρουσίασαν σε σύντομη διάρκεια μια υπέροχη μουσική παραγωγή. Από τις επιλογές των ποιημάτων μέχρι τις ενορχηστρώσεις το «Κάτι παράξενο» σε κρατάει σε εγρήγορση είτε το ακούς για πρώτη φορά είτε για δέκατη φορά! Τέλος θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ στις μεστές και καθαρές ερμηνείες του συν-δημιουργού και ερμηνευτή Απόστολου Κίτσου, ο οποίος αφήνει το στίγμα του μέσα στα τραγούδια. [Βαγγέλης Γκρέκο]
8. Βιολέτα Ικαρη - Έλα και ράγισε τον κόσμο μου
Η Βιολέτα Ίκαρη με την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού άλμπουμ της «Έλα και ράγισε τον κόσμο μου», αποτελεί την ευχάριστη μουσική έκπληξη της χρονιάς που σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται. Με μια ξεχωριστή χροιά στη φωνή της και τον λυγμό που δύσκολα βρίσκεις ακόμα και σε φτασμένες συναδέλφους της, ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο τα τραγούδια του δίσκου όπως το ομότιτλο που έγινε τεράστια επιτυχία σαν single, αλλά και τα «Ζητείται άνθρωπος», «Το μαύρο» και «Απέραντη ερημιά» μαζί με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μια εξαιρετική ερμηνεύτρια που δείχνει οτι ήρθε για να μείνει και να παίξει σπουδαίο και πρωταγωνιστικό ρόλο στην εγχώρια μουσική σκηνή. [Μανώλης Μαυράκης]
Η Βιολέτα Ίκαρη με την κυκλοφορία του πρώτου προσωπικού άλμπουμ της «Έλα και ράγισε τον κόσμο μου», αποτελεί την ευχάριστη μουσική έκπληξη της χρονιάς που σε λίγες μέρες ολοκληρώνεται. Με μια ξεχωριστή χροιά στη φωνή της και τον λυγμό που δύσκολα βρίσκεις ακόμα και σε φτασμένες συναδέλφους της, ερμηνεύει με μοναδικό τρόπο τα τραγούδια του δίσκου όπως το ομότιτλο που έγινε τεράστια επιτυχία σαν single, αλλά και τα «Ζητείται άνθρωπος», «Το μαύρο» και «Απέραντη ερημιά» μαζί με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μια εξαιρετική ερμηνεύτρια που δείχνει οτι ήρθε για να μείνει και να παίξει σπουδαίο και πρωταγωνιστικό ρόλο στην εγχώρια μουσική σκηνή. [Μανώλης Μαυράκης]
7. Ο Γιος της Αρετής - Είμαι εδώ
Ο δικός μας Δημήτρης Καμπούρης πήρε μια δύσκολη απόφαση να αποχωρήσει από τους Pop Eye, τους οποίους συνεχίζει να αγαπά και να είναι φίλος. Αποφάσισε να ηρεμήσει, να «καθαρίσει» το μυαλό του κι αν του βγει, να δοκιμάσει την τύχη του σε κάτι πιο προσωπικό. Κάπως έτσι γεννήθηκε ο «Γιός της Αρετής». Ο Δημήτρης «είναι ακόμη εδώ» και δηλώνει παρών στην μουσική του σήμερα. Με τα αγνά υλικά της ποπ μουσικής, που αγαπάει από μικρό παιδί, ο γιος της Αρετής κράτησε τα synth των Pop Eye, επέλεξε τον Ελληνικό στίχο και κατάφερε να δημιουργήσει μερικά από τα πιο όμορφα τραγούδια της χρονιάς για μένα, όπως το «Μη φεύγεις», το οποίο αγαπάω το ίδιο από την πρώτη μέρα που το άκουσα, αλλά και τα «Είμαι εδώ» και «Σε κοιτώ, με κοιτώ». Το «Είμαι εδώ» δεν συνδυάστηκε με συναυλίες και παράλληλα δεν υποστηρίχθηκε σε μεγάλο βαθμό από την Δισκογραφική του και τα μουσικά μέσα, αλλά πραγματικά είναι μια ολοκληρωμένη πρόταση για όσους αγαπούν την ποπ μουσική, που αξίζει να ακούσεις. [Γιώργος Μπαλιώτης]
6. Nalyssa Green - Μπλουμ
Η Nalyssa Green με το ελληνόφωνο άλμπουμ της "Μπλουμ" είναι σαν να σκορπά μαγική χρυσόσκονη πάνω από το γκρι αστικό τοπίο της Αθήνας. Όπως δηλώνει και ο τίτλος του, που έχει διττή έννοια (Μπλουμ = ήχος στο νερό / Bloom = ανθίζω), τα τραγούδια του δίσκου μπορούν να σε βυθίσουν στον απόκοσμο βυθό και, παράλληλα, να σε παρασύρουν σε ένα λουλουδένιο λιβάδι. Με την χαρακτηριστική φωνή της, τη νεραϊδένια χροιά της, το ιδιαίτερο ηχοτοπίο της και τον απλό μα συνάμα εύθραυστο στίχο της, μας απέδειξε τη μουσική της ευφυΐα και ότι τα ελληνόφωνα της πάνε πολύ. [Παναγιώτα Κλεάνθους]
5. Grandbois - Deep in my heart
Η παραγωγή, οι ιδέες, τα samples, ακόμα και η προφορά στα αγγλικά του Grandbois και των τραγουδιστών που συνεργάστηκε, το καθιστούν ένα άλμπουμ υψηλού επιπέδου σ' αυτή τη μουσική γειτονιά. Είναι το πρώτο άλμπουμ του και είναι ένα ακόμα προϊόν της άνθησης της ευρύτερης rap σκηνής ακόμα και στην χώρα μας. [Δημήτρης Όρλης]
4. Usurum - Μη και δεν
Οι
Usurum στον τρίτο τους δίσκο «Μη και Δεν» παραδίδουν υλικό που μαρτυρά
την αφομοίωση και μετάδοση των πιο ώριμων ακουσμάτων της ελληνικής
δημιουργίας του παρελθόντος. Επιδεικνύουν ιστορική συναίσθηση του
εγχώριου τραγουδιού του 20ου αιώνα. Βασικές επιρροές τους είναι εμφανώς
οι Μάνος Χατζηδάκις και Θανάσης Παπακωνσταντίνου αλλά και η παραδοσιακή
μουσική. Με ήχο φρέσκο και δροσερό σε τραγούδια όπως ο «νηφάλιος»
υιοθετούν την ανεπιτήδευτη νεότητα που χαρακτηρίζει μέρος της γενιάς
τους. Αποφεύγουν τα κλισέ και δεν τους τρομάζουν οι δύο προηγούμενες
μελοποιήσεις του ποιήματος του Λαπαθιώτη «κλείσε τα παράθυρα». Ακόμα και
στο τραγούδι (Δε)Θέλω, τη συνεργασία τους με τον Φοίβο Δεληβοριά
αναγκάζουν τον ίδιο να πλεύσει στα νερά τους και όχι το αντίθετο. [Γιώργος Κοντοχριστόπουλος]
3. Μαρία Λατσίνου & Mokita - Λάρυμνα
Το άλμπουμ «Λάρυμνα» περιλαμβάνει 10 τραγούδια με τον Χρήστο Αλεξόπουλο να έχει τον πρωταγωνιστικό δημιουργικό ρόλο. Ήδη απο το άλμπουμ «Μια ανάσα δρόμος», ο Αλεξόπουλος προσπάθησε να δώσει νέο ήχο δημιουργώντας μουσικά κομμάτια στις παρυφες της rock και της jazz με «ηχηρή» έλλειψη της κιθάρας. Αυτη τη φορά συνεχίζει το εγχείρημα του χρησιμοποιώντας καθαρά τζαζίστικες φόρμες, στηριζόμενος αποκλειστικά στους μουσικούς του σχήματος, που σου θυμίζουν κλασσικους μουσικούς της Jazz που δημιουργούν την ώρα που παίζουν, προεκτείνοντας την αρχική σκέψη του συνθέτη και σου δίνουν την εντύπωση οτι παίζοντας το ίδιο κομμάτι, κάποια άλλη στιγμή θα ακούσεις κάτι διαφορετικό. [Μανώλης Μαυράκης]
Φαίνεται
πως συνεχίζει να βρίσκει ο Παπακωνσταντίνου τους τρόπους να φτιάχνει
δίσκους με ροή και εσωτερική συνοχή. Φυσικά προς αυτούς τους στόχους τον
βοηθούν πολύ και οι μουσικοί που συμμετέχουν εδώ, οι οποίοι πετυχαίνουν
να παντρέψουν τη λιτότητα με μια πληθώρα ηχοχρωμάτων. Αν και επικρατούν
τα διάφορα νυκτά παραδοσιακά έγχορδα, δεν λείπει ούτε τούτη τη φορά η
παρεμβατικότητα του ηλεκτρισμού.
Αφήνω τελευταία τη συνεισφορά του Σωκράτη Μάλαμα. Ο οποίος αναδεικνύεται, αναμενόμενα ίσως, σε ιδανικό ερμηνευτή των τραγουδιών αυτών, αλλά μπλέκεται και με την οργανοπαιξία. Η συγγένειά του, άλλωστε, με τους τρόπους και την ιδιοσυγκρασία του φίλου του έχει φανεί εξ αρχής των διαδρομών τους και η σχέση τους έχει λειτουργήσει καλλιτεχνικά γιατί ακριβώς βασίζεται στη σύμπλευση των αισθητικών τους. [Μιχάλης Τσαντίλας]
Αφήνω τελευταία τη συνεισφορά του Σωκράτη Μάλαμα. Ο οποίος αναδεικνύεται, αναμενόμενα ίσως, σε ιδανικό ερμηνευτή των τραγουδιών αυτών, αλλά μπλέκεται και με την οργανοπαιξία. Η συγγένειά του, άλλωστε, με τους τρόπους και την ιδιοσυγκρασία του φίλου του έχει φανεί εξ αρχής των διαδρομών τους και η σχέση τους έχει λειτουργήσει καλλιτεχνικά γιατί ακριβώς βασίζεται στη σύμπλευση των αισθητικών τους. [Μιχάλης Τσαντίλας]
1. Ορέστης Ντάντος - Προσάναμμα
Ο Ορέστης Ντάντος κατάφερε να φτιάξει έναν από τους πιο καλούς δίσκους της χρονιάς (για εμάς τον καλύτερο)! Επανήλθε δριμύτερος μετά από ένα σεβαστό διάστημα τριών χρόνων και μας έδωσε μια δισκογραφική δουλειά που τα έχει όλα. Ένα ολοκληρωμένο album που διακρίνεται από συνέπεια από την αρχή μέχρι το τέλος, με τραγούδια βαθιά εκφραστικά, που αποδίδονται με ποικίλους μουσικούς τρόπους, είτε με παραδοσιακούς ρυθμούς, ή με μελωδικά πλήκτρα, με κύριο χαρακτηριστικό την προσωπική, αλλά και κοινωνική, ευαισθησία του. Ένας δίσκος - καθρέφτης, γιατί ακούγοντας τον βλέπεις μέσα τον εαυτό σου, όπως συμβαίνει με τα τραγούδια του γενικά, αλλά στον συγκεκριμένο η συνθήκη αυτή άγγιξε την τελειότητα. Το «Προσάναμμα» σε κάνει να αγαπήσεις τα απλά πράγματα, σου δείχνει την έξοδο προς το φως, παλεύει για την ελευθερία σου, χαϊδεύει τους φόβους σου, κοιτά κατάματα τις ανησυχίες σου και μετά σε πιάνει απ' το χέρι και σε βάζει σε έναν τρελό χορό δίχως τέλος, μέχρι την απόλυτη λύτρωση. Παρακολουθώντας την πορεία του εδώ και χρόνια, αυτό που με κάνει χαρούμενη είναι το ότι εξελίσσεται και μας δίνει όμορφα πράγματα, χωρίς να χάνει το ύφος του και την καλλιτεχνική του ταυτότητα. Στις φωτιές που θα 'ρθουν, Ορέστη! [Παναγιώτα Κλεάνθους]