Ο Τρύφων Λάζος κυκλοφόρησε την Άνοιξη τον πρώτο του προσωπικό δίσκο από την Puzzlemusik, με τίτλο «Αναφορά». Την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου θα τον παρουσιάσει ζωντανά στο Six Dogs και με αυτή την αφορμή μας απάντησε σε μερικές ερωτήσεις που έχουν δημιουργηθεί αυτούς τους μήνες που έχουν περάσει από την επανεμφάνισή του στην ελληνική δισκογραφία.
Mixgrill: Η «Αναφορά» θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά επίσημα ζωντανά την επόμενη εβδομάδα, αλλά έχει ήδη συμπληρώσει μερικούς μήνες ζωής. Τι έχεις κρατήσει από τους μήνες αυτούς;
Τρύφων Λάζος: Σίγουρα κρατάω την άψογη συνεργασία με την Puzzlemusik. Έχω λάβει πολύτιμη καθοδήγηση. Πέρα από αυτό, έχω αποκομίσει αρκετά θετικά σχόλια για το άλμπουμ μα και κάποια λιγότερο θετικά. Μου λένε ότι είναι δύσκολο άλμπουμ και ότι θέλει αρκετές ακροάσεις για να μπεις μέσα, το οποίο θα έλεγα ότι μου αρέσει. Δεν το είχα κατά νου όμως, εμένα προφανώς μου φαίνεται αρκετά βατό.
MG: Τι να περιμένουμε από τις επερχόμενες ζωντανές εμφανίσεις; Τον Απρίλιο στο AN Club είχες εμφανιστεί μόνος με μία κιθάρα, θα έχεις συνοδεία αυτή τη φορά;
ΤΛ: Ναι θα είμαστε ολοκληρωμένη μπάντα για πρώτη φορά. Θα πλαισιώνομαι από τέσσερις μουσικούς, Γιώργος Χειμώνας στα κρουστά και τζουρά, Lowell Killen στην κιθάρα, Αντρέας Βενετάντες στα τύμπανα και Greggy K στο μπάσο. Έχει δημιουργηθεί ωραίο παρεάκι, αρκετά δημιουργικό που νομίζω θα ανθίσει εν καιρώ.
Να πω κιόλας ότι η παρουσίαση του άλμπουμ στις 24 Οκτωβρίου θα ξεκινήσει με ένα πολύ ιδιαίτερο special guest. Solo piano/tapes performance από τον Χρήστο Αλεξόπουλο για την συμπλήρωση 20 χρόνων από την κυκλοφορία του δικού του ντεμπούτο «Η Άλλη Πλευρά»! Μας τιμά ιδιαίτερα!
MG: Θυμάμαι σε εκείνη την εμφάνιση στο AN είχες διασκευάσει Παύλο Σιδηρόπουλο. Ποιο τραγούδι θα ήθελες να διασκευάσεις αλλά δεν το έχεις κάνει ακόμα ή διστάζεις να καταπιαστείς;
ΤΛ: Καλά θυμάσαι, είχα παίξει το «Η Παράγκα Του Θωμά», αγαπημένο!
Ένα που μου έρχεται γρήγορα στο μυαλό είναι το «Ζαβαρακατρανεμια». Προσπάθησα να το προσεγγίσω κάποιες φορές αλλά δεν ευδοκίμησε. Βασικά διστάσαμε, όπως λες, λόγω της φύσης του κομματιού, και της πορείας του. Πρέπει να μπορείς να του δώσεις την «περιποίηση» που του αρμόζει. Άσε που το συγκεκριμένο για να το μετρήσουμε μας βγήκε η ψυχή… :)
MG: Πώς νιώθεις με τη μοναχική παρουσία επί σκηνής, έξω από το πλαίσιο ή την ασφάλεια ενός συγκροτήματος; Με ποιο τρόπο προσεγγίζεις τις διαφορετικές ομορφιές και απαιτήσεις;
ΤΛ: Πίστευα ότι θα με δυσκόλευε αλλά τελικά ήταν πολύ εντάξει, έχει κι αυτό την μαγεία του. Διασκευάζεις ουσιαστικά τα κομμάτια σου, τα απογυμνώνεις και τα ανακαλύπτεις ξανά. Μόνος είναι πιο εύκολο να τα παίξεις «οργανικά» χωρίς ακριβή μέτρα. Παύσεις και κρεσέντο είναι με το μέρος σου, τα φέρνεις στο παιχνίδι οπότε το νιώσεις. Βέβαια και με μπάντα γίνεται αυτό απλά θέλει πολλή δουλειά. Προτιμώ να παίζω με μπάντα πάντως, όταν πέντε νοματαίοι κλειδώσουν μεταξύ τους, τότε γίνονται τα πιο ωραία.
MG: Τα περισσότερα τραγούδια στο δίσκο δεν προσφέρονται εύκολα για τραγούδι από το κοινό (sing-along). Πώς θεωρείς ότι επηρεάζει η συμμετοχή (ή μη) του κόσμου στις συναυλίες τα όσα αισθάνονται οι εμπλεκόμενοι πάνω και κάτω στη σκηνή;
ΤΛ: Σίγουρα επηρεάζει πολύ. Δεν ξέρω για το sing-along, μάλλον τα τραγούδια μου πότε δεν υπήρξαν εύκολα για τραγούδισμα, δεν το έχω βιώσει, πέρα από πολύ λίγες φορές. Όταν καταφέρεις και συνεπάρεις το κοινό τότε η τέχνη σου φεύγει από τα μικρά σου σύνορα και αποκτά ζωή δική της και ουσιαστική χρήση πλέον. Τότε είναι που παράγεις έργο. Απογειώνεται η δημιουργικότητα και η απόδοση επί σκηνής, σε σπρώχνει η ενέργεια του κόσμου.
MG: Πριν από περίπου μισό χρόνο είχες μοιραστεί μαζί μας δέκα δίσκους και τραγούδια που άκουγες όσο δημιουργούσες το ντεμπούτο σου (εδώ). Ποιο είναι (ή θα μπορούσε να είναι) το εντέκατο που άφησες απ' έξω από αυτή τη λίστα με ρεμπέτκα, blues και κρητικά;
ΤΛ: Θα έλεγα το "Man On Fire" από Edward Sharpe and the magnetic zeros.
...Only one desire
That's left in me
I want the whole damn world
To come dance with me.
MG: Από τη λίστα εκείνη λείπουν Βρετανοί μουσικοί κι ας έγραφες το δίσκο όσο ήσουν στο Μάντσεστερ. Ποια είναι η σχέση σου με την αγγλική ή την ιρλανδική folk σκηνή (παλιότερη ή σύγχρονη);
ΤΛ: Με την ιρλανδική folk σκηνή θα έλεγα ότι έχω περισσότερη σχέση. Dubliners άκουγα πολύ στο παρελθόν. Με την αγγλική folk όχι και τόσο, πέρα από Fairport Convention.
MG: Έχεις αναφέρει τα blues και τα ρεμπέτικα μεταξύ άλλων ως μουσικά σου πρότυπα. Πώς έχει εξελιχθεί αυτή η απάντηση στο χρόνο και από τι είδους μουσικές και τραγούδια εμπνέεσαι αυτόν τον καιρό;
ΤΛ: Ακούω κλασική μουσική τελευταία. Πέρα από αυτό είμαι σε μια περίοδο ησυχίας δεν ακούω πολλά πράγματα, σαν να μη το ζητάω όπως παλαιότερα. Περιμένω να μου ξυπνήσει και πάλι αυτή η ανάγκη, όποτε έρχεται, έρχεται σαν χείμαρρος.
MG: Έχεις αναφέρει πως οι αγγλικοί στίχοι με τους Old House Playground ήταν «μια μάσκα που κατά λάθος φόρεσες». Σκέφτεσαι να επαναλάβεις το «λάθος» για το δεύτερο ή τον εικοστό δεύτερο προσωπικό δίσκο σου; Ποια είναι πλέον η σχέση σου με τη γραφή αγγλικού στίχου;
ΤΛ: Δεν ξέρω να σου πω την αλήθεια. Δεν το αποκλείω. Γράφοντας στα Ελληνικά νιώθω πιο ελεύθερος αλλά και πιο εκτεθειμένος, οπότε έχει πολύ ψωμί η όλη διαδικασία του να γράψεις. Με αυτά που κουβαλάω σε αυτή τη φάση της ζωής μου, δεν έχω κάτι να πω στα αγγλικά. Πότε δεν ξέρεις όμως…
MG: Με ποιον Έλληνα ποιητή (ή ποιήτρια) ξεκίνησε η «επιστροφή» σου στην έκφραση μέσω της μητρικής γλώσσας; Πού έχει φτάσει η διαδρομή αυτή, τι διαβάζεις αυτόν τον καιρό;
ΤΛ: Ξεκίνησε με τον Παλαμά και τον Σολωμό. Εκεί έχω μείνει. Ειδικά στον Παλαμά. Διαβάζω κατά καιρούς και άλλους, αλλά όπως ανέφερα προηγουμένως είμαι σε μια περίοδο ησυχίας, δεν ακούω πολύ μουσική, δεν βλέπω ταινίες, δεν διαβάζω πολύ. Τριγυρνώ στην πόλη.
MG: Ποια ήταν μια πρόσφατη συναυλία ελληνικού ή/και διεθνούς σχήματος που πήγες και σου άρεσε;
ΤΛ: Είδα τους Echo Train στο Six Dogs τον Απρίλιο και μου άρεσαν πάρα πολύ. Από τότε βέβαια είδα και αρκετές άλλες συναυλίες αλλά θα σταθώ σε αυτή. Οι Echo Train ήταν απόλυτα μέσα στη μουσική τους, σαν να μετείχαν σε τελετουργικό, και μας πήραν κι εμάς μαζί τους.
MG: Τέλος, για κλείσιμο, καθώς γράφω τις ερωτήσεις τελειώνει ξανά ο δίσκος και θυμάμαι από την πρώτη ακρόαση να αντιλαμβάνομαι το kazoo στο κλείσιμο του «Δέκα Χρόνια Εξορία» ως την κορύφωση του τραγουδιού, αλλά και του δίσκου. Πώς έφτασες σε αυτή την επιλογή;
ΤΛ: Αυτό ήταν ιδέα του Greggy K που είναι ο παραγωγός του άλμπουμ. Το «Δέκα Χρόνια Εξορία» ουσιαστικά είναι σατυρικό κομμάτι. Σατιρίζει τα διάφορα κοινωνικά και πολιτικά του τόπου μας, αλλά και πέρα από αυτόν. Γελάμε γιατί φτάνει πια με τη μιζέρια. Ξέρουμε ότι η κατάσταση είναι τσίρκο, οπότε το καζού ήρθε και έδεσε, μπαίνει σαν απάντηση στο «Ρε όλα καλά θα πάνε αφού το είπανε και μες στη Βουλή». Μας πείσατε…
MG: Ευχαριστούμε πολύ!
ΤΛ: Εγώ ευχαριστώ για τις πολύ ωραίες ερωτήσεις!