Το 32ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου έκανε την επίσημη πρεμιέρα του με την καινούργια ταινία του Elia Suleiman "It Must Be Heaven", η οποία απέσπασε φέτος το βραβείο Ειδικής Μνείας της Κριτικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ των Καννών και το Βραβείο Fipresci. Επίσης, η ταινία αποτελεί την επίσημη υποψηφιότητα της Παλαιστίνης στην κατηγορία Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας για τα Oscars 2020.
Ο σκηνοθέτης υποδύεται τον εαυτό του, ή μάλλον το κινηματογραφικό του alter ego σε μια ταινία που πραγματεύεται την έννοια της πατρίδας, της ταυτότητας, των συνόρων και το ερώτημα «ποιο μέρος μπορούμε πραγματικά να αποκαλούμε σπίτι;».
Ο Elia Suleiman φεύγει από την Παλαιστίνη σε αναζήτηση παραγωγού για το νέο του φιλμ και αυτό θα είναι η αφορμή για μια σειρά κωμικών - καυστικών περιστατικών, που θα τον ακολουθήσουν από την ερημωμένη Παλαιστίνη στις μεγαλουπόλεις της Νέας Υόρκης και του Παρισιού. Ο ίδιος ως ήρωας λειτουργεί σαν παρατηρητής, αρθρώνοντας μονάχα μια λέξη σε όλη την διάρκεια της ταινίας και χρησιμοποιώντας το σοβαρό του ύφος, άλλοτε γεμάτο απορία και άλλοτε πλημμυρισμένο από περιέργεια, για να παραθέσει σιωπηλά, την ηχηρή του άποψη σε όσα συμβαίνουν γύρω του. Η σιωπή αυτή, δεν λειτουργεί ως απάθεια, κάθε άλλο. Με το έντονο βλέμμα του δίνει χαρακτήρα και χιούμορ στην πλοκή, σατιρίζοντας την έννοια της παγκοσμιοποίησης και τον τρόπο που έχει καταφέρει να μεταβάλλει την έννοια των συνόρων. Σαν ένας αφελής φιλόσοφος θα βρεθεί μπροστά από περιστατικά αστυνομικής βίας, γεμάτα χιουμοριστική υπερβολή, όπως χαρακτηριστικά η διαμαρτυρία μιας γυναίκας-αγγέλου από την Παλαιστίνη στο Central Park, την οποία οι αστυνομικοί θα κυνηγήσουν σχεδόν χορευτικά, σε μια προσπάθεια να σβήσουν την «φωνή» της. Ακόμα περισσότερα αντίστοιχα περιστατικά θα αποκαλύψουν πως τελικά η πολιορκημένη Παλαιστίνη, ίσως να μην διαφέρει και τόσο από τις σύγχρονες δυτικές μητροπόλεις, που ασφυκτιούν από την αστυνομική αυθαίρετη βιαιότητα.
Ένα χιουμοριστικό, αλλά ταυτόχρονα βαθιά μελαγχολικό φιλμ, θυμίζει κάτι από το χιούμορ του Jacques Tati. Προσωπικά θα έλεγα ότι παραπέμπει σε έναν σύγχρονο Wes Anderson, χρησιμοποιώντας μια πιο ήπια χρωματική παλέτα, με παρόμοια συμμετρία στα πλάνα και με συνεχείς πλανώμενους υπαινιγμούς.
Αυτό που ξεχωρίζει τις ταινίες του Suleiman είναι ο τρόπος με τον οποίο έχει καταφέρει να γίνεται τόσο βαθιά πολιτικός και να σατιρίζει ανεκδοτικά το πολιτικό ζήτημα της Παλαιστίνης χωρίς κανένα ίχνος βιαιότητας. Όπως δήλωσε και ο ίδιος, τόσο σε ένα απόσπασμα της ταινίας του αλλά και στην συνέντευξη που παραχώρησε, το γεγονός αυτό του στοίχισε, αποσπώντας από Ευρωπαίους παραγωγούς το σχόλιο ότι οι ταινίες του «δεν είναι αρκετά Παλαιστινιακές».
Ο Elia Suleiman κατάφερε να προβληματίσει αλλά και να μας χαρίσει απλόχερα το γέλιο. Η υπερβολή που χρησιμοποίησε ταίριαξε στην ταινία, με εξαίρεση κάποιες ελάχιστες σκηνές, που πιθανώς δεν κατάφερε να επικοινωνήσει στο κοινό όπως ο ίδιος οραματίστηκε. Φυσικά αυτό αποτελεί μια λεπτομέρεια, μπροστά στο μελαγχολικό του κομψοτέχνημα.
Οι μουσικές επιλογές από την πατρίδα του δίνουν την φωνή που χρειάζεται η ταινία για να πλαισιώσει το αίσθημα ελπίδας από την Παλαιστίνη.
Παρ' όλη την μελαγχολία που αποπνέει η ταινία, η ελπίδα είναι αυτό που στο τέλος κυριαρχεί. Η τελευταία σκηνή, όπως επισήμανε ο σκηνοθέτης, προστέθηκε την τελευταία στιγμή, θέλοντας να δείξει ότι η ελπίδα μένει ζωντανή μέσα από τον νεανικό παλμό. Ωστόσο, θα έλεγα ότι ακόμα και η προτελευταία σκηνή, η οποία ήταν αρχικά αυτή με την οποία θα τελείωνε η ταινία, δίνει ένα αίσθημα απελευθέρωσης και γαλήνης που δεν μπορεί παρά να σε συγκινήσει.
Η βροχερή πρεμιέρα στον κινηματογράφο Τριανόν ήταν γεμάτη γέλιο, μελαγχολία και κοινωνικοπολιτικά ερωτηματικά. Ο Elia Suleiman κατάφερε να μας εντυπωσιάσει και τώρα ετοιμαζόμαστε για τις επόμενες ταινίες που θα παρακολουθήσουμε στο φεστιβάλ! Δες το αναλυτικό πρόγραμμα εδώ και διάλεξε τις δικές σου αγαπημένες επιλογές.
Το "It Must Be Heaven" προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στις αρχές Νοεμβρίου (με τον μεταφρασμένο τίτλο «Επίγειος παράδεισος») και έκανε την αθηναϊκή της πρεμιέρα στο 32ο Πανόραμα Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου. Η ταινία αναμένεται στις κινηματογραφικές αίθουσες από την SEVEN FILMS.
Διαβάστε ακόμα