Την προηγούμενη Δευτέρα 29 Ιουνίου κυκλοφόρησε το νέο τραγούδι της Κατερίνας Κυρμιζή με τίτλο «Στη Νύχτα Ανήκεις», συνοδευόμενο από ωραιότατο πολύχρωμο video clip (μπορείτε να το βρείτε στο τέλος του άρθρου). Με αφορμή αυτό το εξαιρετικό τραγούδι της, σκεφτόμουν ότι έχουν περάσει αρκετά χρόνια από την εποχή που την πρωτογνωρίσαμε με το ντεμπούτο της άλμπουμ «Κοντσέρτο Για Σοκολάτα Και Τριαντάφυλλα». Η Κατερίνα ήταν - με κάποιες παύσεις - πάντα εκεί, στο δημιουργικό μετερίζι, προσφέροντας κατά καιρούς αξιόλογα δείγματα έξυπνης μουσικής (θα έπρεπε να γράψω ποπ, αλλά τι σημασία έχει τελικά, όταν μιλάμε απλά για καλό τραγούδι). Ολοκληρωμένη δημιουργός και ερμηνεύτρια, ωραίο και φρέσκο κορίτσι/γυναίκα, ολοκληρωμένο πακέτο, δηλαδή.
Ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ άρχισε να έρχεται τα βράδια πάλι στον ύπνο μου, με αφορμή την Κατερίνα Κυρμιζή αλλά και τους στίχους του τραγουδιού «Ξέρω τι θες» του Ορέστη Ντάντου (συμμετέχουν οι Μάρω Μαρκέλλου και Σπύρος Γραμμένος), που κλείνει έτσι:
«Αυτό είναι ένα τραγούδι για να λες στην παραλία
Πριν από δύο χρόνια η Κυρμιζή κυκλοφόρησε ένα EP με τίτλο «ΚΑΚΤΟΙ Ι», το οποίο περιείχε πέντε τραγούδια αιθέριας, ευφυέστατης, καλογραμμένης μουσικής. Θα περίμενε κανείς πως θα επανερχόταν στο προσκήνιο με μια δυναμική που θα έκανε πιο εύκολο το έργο της να προσφέρει το EP «ΚΑΚΤΟΙ ΙΙ» που πρόκειται να κυκλοφορήσει φέτος. «Πιο εύκολο» σημαίνει ίσως περισσότερες πωλήσεις. ΟΚ, έστω να βγουν και τα βασικά έξοδα της παραγωγής. «Πιο εύκολο» σημαίνει κυρίως αυτήν την ώθηση που σου δίνει η προβολή και η εκτίμηση του κόσμου. (Ναι, οι καλλιτέχνες είναι ψώνια, μια χαρά είναι αυτό). Μπαίνεις με άλλη όρεξη στο στούντιο, κάθεσαι με άλλον αέρα και γράφεις τα τραγούδια σου, δροσίζεσαι.
Γιατί όμως τελικά, δεν έγινε κάτι τέτοιο; Ποια είναι τα κριτήρια της επιτυχίας; Ακούστε και διαβάστε τους στίχους του Ντάντου, που περιγράφει κάποια πραγματάκια στο «δημιουργικό» κομμάτι.
1. Χρειάζονται αρκετά χρήματα, ώστε να ανοίξουν όλες οι πόρτες διάπλατα;
2. Χρειάζεται να ανήκεις αναγκαστικά σε μια δημιουργική/εμπορική ομάδα που σε υποστηρίζει και σε προμοτάρει με «ολοκληρωτική» πλύση εγκεφάλου;
3. Χρειάζεται να ανήκεις σε μια πολιτική/κομματική παράταξη, όχι απαραίτητα φανερά, που πάλι καταφέρνει κι ανοίγει τις πόρτες διάπλατα;
4. Χρειάζεται μόνο τύχη;
5. Χρειάζεται μόνο ταλέντο;
Το έχω συζητήσει στις παρέες, με φίλους κολλητούς, με φίλους και γνωστούς σε κοινές παρέες, με άπειρους καλλιτέχνες, με την ομάδα του mixgrill. Έχω την αίσθηση πως σε γενικές γραμμές, τα τρία πρώτα σημεία σε οδηγούν τελικά στη γη της επαγγελίας. Αφού και τον παράγοντα τύχη τον ορίζουν κυρίως αυτά. Ακόμη κι αν γραφικές ατάκες σε δελτία τύπου, συνεντεύξεις και συζητήσεις δίνουν και παίρνουν, τύπου «Τραγουδούσα στην τουαλέτα και περνούσε ο Quincy Jones και με άκουσε» ή «Περπατούσα αμέριμνη στην παραλία και σκόνταψα στον κουκουλωμένο στην άμμο Brian Eno».
Και το ταλέντο, ρε παιδιά; Ταλέντο υπάρχει. Δεν κρίνουμε το ταλέντο, δε μπορούμε να το κρίνουμε, ή τουλάχιστον μέχρι ενός σημείου. Γιατί μερικοί το έχουν αποδείξει, είναι αδιαπραγμάτευτο. Γιατί ταλέντο είναι να ψάχνεσαι μουσικά, να εξελίσσεσαι, να δημιουργείς με γνώμονα την ψυχή σου, τις επιρροές σου, τις αλληλεπιδράσεις σου, τα καλά και τα άσχημά σου. Όχι όμως και να μας παρουσιάζεται μια εικόνα αστείρευτου ταλέντου και χιούμορ και μοναδικότητας ακόμα και εκεί που μερικές (ή και περισσότερες) φορές δεν υπάρχει. Επίσης δεν είναι δυνατόν σε κάποιους δημιουργούς ΌΛΑ να είναι τόσο ονειρικά και σούπερ ... και τέλεια και Μύκονος!
Εννοείται πως φτασμένοι καλλιτέχνες, όλοι οι καλλιτέχνες που έχουν αφήσει τη ψυχούλα τους ή μας έχουν δείξει το ταλέντο τους μπορεί και να αποτύχουν. Να παρουσιάσουν κάτι κατώτερο της μέχρι τώρα πορείας τους, να μην έχουν και τόση έμπνευση. Όμως υπάρχει από πίσω ένας τεράστιος μηχανισμός, ο οποίος φυσικά και σπρώχνει το προϊόν. Έχει το χρήμα, τις διασυνδέσεις και τη δύναμη να κρύβει τις ατέλειες και να σου πουλάει ακόμα και φύκια για μεταξωτές κορδέλες.
Όμως, με αυτόν τον τρόπο σε μια αγορά που η πίτα είναι μικρή, όπως είναι η ελληνική, δε δίνεται η δυνατότητα σε έναν μεγάλο αριθμό δημιουργών να ξεχωρίσουν, να ακουστούν, να μπουν στις λίστες. Βλέπουμε και κυρίως ακούμε τους ίδιους και τους ίδιους. Έναν περιορισμένο αριθμό καλλιτεχνών, που καταλαμβάνει το 90% των playlists, του payroll των μέσων. Καταλαβαίνω πως επειδή όλα είναι εμπόριο, λογικό και συνετό είναι να ποντάρεις στα φαβορί, στα δυνατά χαρτιά. Αλλά τόσο δύσκολο είναι σε μια δίωρη εκπομπή ή μέσα σε ολόκληρο 24ωρο να παρουσιαστεί το νέο τραγούδι της Κατερίνας Κυρμιζή; Είναι τόσο τρομερό να ακούσουμε την υπέροχη φωνή της ή ένα έξυπνο τραγούδι της σε κάποια διαφήμιση; Να διαβάσουμε μία, δύο και περισσότερες συνεντεύξεις στα μεγάλα μέσα, εκείνα που έχουν τη δύναμη και καθορίζουν το παιχνίδι;
Στρουθοκαμηλίζοντας, επαναλαμβάνω, η πίτα είναι μικρή, όχι όμως τόσο μικρή, που κάποιοι λίγοι να είναι χορτάτοι - μην πω σκασμένοι στο φαγητό - και όλοι οι υπόλοιποι να πεθαίνουν της πείνας.
Ένα τεράστιο ΓΙΑΤΙ άρχισε να έρχεται τα βράδια πάλι στον ύπνο μου, με αφορμή την Κατερίνα Κυρμιζή αλλά και τους στίχους του τραγουδιού «Ξέρω τι θες» του Ορέστη Ντάντου (συμμετέχουν οι Μάρω Μαρκέλλου και Σπύρος Γραμμένος), που κλείνει έτσι:
«Αυτό είναι ένα τραγούδι για να λες στην παραλία
με απλό ρυθμό και φανερά κλεμμένη μελωδία.
Αυτό είναι ένα τραγούδι για να λες στην παραλία,
Αυτό είναι ένα τραγούδι για να λες στην παραλία,
η τελευταία ευκαιρία σου να ρίξεις τη Γεωργία.
Γιατί δεν ακούμε την Κατερίνα Κυρμιζή στο ραδιόφωνο, δε διαβάζουμε για αυτήν στα περιοδικά, δεν τη βλέπουμε να πρωταγωνιστεί σε καμπάνιες και διαφημίσεις, να υποστηρίζεται από τους opinion leaders; Η Κατερίνα είναι η αφορμή, όπως δεκάδες άλλοι καλλιτέχνες, απλά την αναφέρω γνωρίζοντάς την και εκτιμώντας τη δουλειά της από μακριά (έχουμε τσατάρει στο messenger, ποτέ από κοντά).
Η τελευταία ευκαιρία μου να κάνω επιτυχία».
Διαβάστε ακόμα: Γιατί τα δημοφιλή ραδιόφωνα δεν παίζουν νέους Έλληνες μουσικούς;
Πριν από δύο χρόνια η Κυρμιζή κυκλοφόρησε ένα EP με τίτλο «ΚΑΚΤΟΙ Ι», το οποίο περιείχε πέντε τραγούδια αιθέριας, ευφυέστατης, καλογραμμένης μουσικής. Θα περίμενε κανείς πως θα επανερχόταν στο προσκήνιο με μια δυναμική που θα έκανε πιο εύκολο το έργο της να προσφέρει το EP «ΚΑΚΤΟΙ ΙΙ» που πρόκειται να κυκλοφορήσει φέτος. «Πιο εύκολο» σημαίνει ίσως περισσότερες πωλήσεις. ΟΚ, έστω να βγουν και τα βασικά έξοδα της παραγωγής. «Πιο εύκολο» σημαίνει κυρίως αυτήν την ώθηση που σου δίνει η προβολή και η εκτίμηση του κόσμου. (Ναι, οι καλλιτέχνες είναι ψώνια, μια χαρά είναι αυτό). Μπαίνεις με άλλη όρεξη στο στούντιο, κάθεσαι με άλλον αέρα και γράφεις τα τραγούδια σου, δροσίζεσαι.
Γιατί όμως τελικά, δεν έγινε κάτι τέτοιο; Ποια είναι τα κριτήρια της επιτυχίας; Ακούστε και διαβάστε τους στίχους του Ντάντου, που περιγράφει κάποια πραγματάκια στο «δημιουργικό» κομμάτι.
1. Χρειάζονται αρκετά χρήματα, ώστε να ανοίξουν όλες οι πόρτες διάπλατα;
2. Χρειάζεται να ανήκεις αναγκαστικά σε μια δημιουργική/εμπορική ομάδα που σε υποστηρίζει και σε προμοτάρει με «ολοκληρωτική» πλύση εγκεφάλου;
3. Χρειάζεται να ανήκεις σε μια πολιτική/κομματική παράταξη, όχι απαραίτητα φανερά, που πάλι καταφέρνει κι ανοίγει τις πόρτες διάπλατα;
4. Χρειάζεται μόνο τύχη;
5. Χρειάζεται μόνο ταλέντο;
Το έχω συζητήσει στις παρέες, με φίλους κολλητούς, με φίλους και γνωστούς σε κοινές παρέες, με άπειρους καλλιτέχνες, με την ομάδα του mixgrill. Έχω την αίσθηση πως σε γενικές γραμμές, τα τρία πρώτα σημεία σε οδηγούν τελικά στη γη της επαγγελίας. Αφού και τον παράγοντα τύχη τον ορίζουν κυρίως αυτά. Ακόμη κι αν γραφικές ατάκες σε δελτία τύπου, συνεντεύξεις και συζητήσεις δίνουν και παίρνουν, τύπου «Τραγουδούσα στην τουαλέτα και περνούσε ο Quincy Jones και με άκουσε» ή «Περπατούσα αμέριμνη στην παραλία και σκόνταψα στον κουκουλωμένο στην άμμο Brian Eno».
Και το ταλέντο, ρε παιδιά; Ταλέντο υπάρχει. Δεν κρίνουμε το ταλέντο, δε μπορούμε να το κρίνουμε, ή τουλάχιστον μέχρι ενός σημείου. Γιατί μερικοί το έχουν αποδείξει, είναι αδιαπραγμάτευτο. Γιατί ταλέντο είναι να ψάχνεσαι μουσικά, να εξελίσσεσαι, να δημιουργείς με γνώμονα την ψυχή σου, τις επιρροές σου, τις αλληλεπιδράσεις σου, τα καλά και τα άσχημά σου. Όχι όμως και να μας παρουσιάζεται μια εικόνα αστείρευτου ταλέντου και χιούμορ και μοναδικότητας ακόμα και εκεί που μερικές (ή και περισσότερες) φορές δεν υπάρχει. Επίσης δεν είναι δυνατόν σε κάποιους δημιουργούς ΌΛΑ να είναι τόσο ονειρικά και σούπερ ... και τέλεια και Μύκονος!
Εννοείται πως φτασμένοι καλλιτέχνες, όλοι οι καλλιτέχνες που έχουν αφήσει τη ψυχούλα τους ή μας έχουν δείξει το ταλέντο τους μπορεί και να αποτύχουν. Να παρουσιάσουν κάτι κατώτερο της μέχρι τώρα πορείας τους, να μην έχουν και τόση έμπνευση. Όμως υπάρχει από πίσω ένας τεράστιος μηχανισμός, ο οποίος φυσικά και σπρώχνει το προϊόν. Έχει το χρήμα, τις διασυνδέσεις και τη δύναμη να κρύβει τις ατέλειες και να σου πουλάει ακόμα και φύκια για μεταξωτές κορδέλες.
Όμως, με αυτόν τον τρόπο σε μια αγορά που η πίτα είναι μικρή, όπως είναι η ελληνική, δε δίνεται η δυνατότητα σε έναν μεγάλο αριθμό δημιουργών να ξεχωρίσουν, να ακουστούν, να μπουν στις λίστες. Βλέπουμε και κυρίως ακούμε τους ίδιους και τους ίδιους. Έναν περιορισμένο αριθμό καλλιτεχνών, που καταλαμβάνει το 90% των playlists, του payroll των μέσων. Καταλαβαίνω πως επειδή όλα είναι εμπόριο, λογικό και συνετό είναι να ποντάρεις στα φαβορί, στα δυνατά χαρτιά. Αλλά τόσο δύσκολο είναι σε μια δίωρη εκπομπή ή μέσα σε ολόκληρο 24ωρο να παρουσιαστεί το νέο τραγούδι της Κατερίνας Κυρμιζή; Είναι τόσο τρομερό να ακούσουμε την υπέροχη φωνή της ή ένα έξυπνο τραγούδι της σε κάποια διαφήμιση; Να διαβάσουμε μία, δύο και περισσότερες συνεντεύξεις στα μεγάλα μέσα, εκείνα που έχουν τη δύναμη και καθορίζουν το παιχνίδι;
Στρουθοκαμηλίζοντας, επαναλαμβάνω, η πίτα είναι μικρή, όχι όμως τόσο μικρή, που κάποιοι λίγοι να είναι χορτάτοι - μην πω σκασμένοι στο φαγητό - και όλοι οι υπόλοιποι να πεθαίνουν της πείνας.