Τις τελευταίες εβδομάδες έχει επανέλθει στη δημοσιότητα ένα βίντεο με την Viola Davis, καλεσμένη πριν δύο χρόνια από την πλατφόρμα Women in the World, σε μια βραδιά αφιερωμένη στις γυναίκες. Ανάμεσα σε πολλά, η ηθοποιός έθεσε και το ζήτημα της αμοιβής στον καλλιτεχνικό χώρο. Συγκεκριμένα, σε μια εποχή όπου ο αγώνας για τα δικαιώματα των μαύρων γίνεται όλο και μεγαλύτερος, σε μια Αμερική που σίγουρα δεν πάσχει από αχρωματοψία, η Viola Davis στο στιγμιότυπο που κάνει τον γύρο του κόσμου λέει:
«Δεν θα μιλήσουμε καν για το χάσμα ανάμεσα στους μισθούς γυναικών και ανδρών, διότι πολλές από τις γυναίκες που μάχονται γι' αυτό, και είμαι αλληλέγγυα απέναντί τους, πληρώνονται τα μισά λεφτά απ' όσα θα έπαιρνε ένας άνδρας, ενώ εμείς (σ.σ. οι μαύρες γυναίκες) πληρωνόμαστε περίπου το 1/10 από τον μισθό μιας Καυκασιανής γυναίκας. Εγώ παρ' ότι είμαι η πρώτη που θα λάβει τηλέφωνα για διαθέσιμες θέσεις, θα πρέπει να παινευτώ για την αξία μου στους άλλους, ή τουλάχιστον έτσι νιώθω πως κάνω όταν πρέπει να απαιτήσω αυτά που δικαιούμαι.
Με μια επαγγελματική καριέρα που ξεπερνά τα τριάντα χρόνια, κάποια στιγμή μια φίλη μου είπε πως η καριέρα μου είναι καλύτερη από την δική της και απάντησα πως όντως ισχύει, όμως δεν θα μπορούσε κάποιος να τις συγκρίνει, αφού έχω αποκτήσει ένα Oscar, ένα Emmy, δύο Tony, έχω κάνει Broadway, θέατρο, τηλεόραση, κινηματογράφο. Τα έχω κάνει όλα. Η καριέρα μου πιθανώς μπορεί να συγκριθεί με αυτήν των Meryl Streep, Julianne Moore, Sigourney Weaver, όλες απόφοιτοι των Yale, Julliard, NYU. Όλες ακολούθησαν ακριβώς τον ίδιο δρόμο που ακολούθησα και εγώ.
Παρόλα αυτά, δεν είμαι ούτε κατά προσέγγιση στην ίδια κατηγορία μαζί τους. Ούτε όσον αφορά τα χρήματα, ούτε όσον αφορά τις εργασιακές ευκαιρίες, ούτε καν κοντά. Όμως συνεχώς όταν σηκώνω το τηλέφωνο, είμαι αναγκασμένη να ακούω την φράση «Είσαι η μαύρη Meryl Streep και σ" αγαπάμε, δεν υπάρχει καμία άλλη σαν εσένα». Εντάξει τότε, αφού δεν υπάρχει καμία άλλη σαν εμένα, αν πραγματικά το νομίζεις αυτό, τότε πλήρωσέ με αυτό που αξίζω. Δώσε μου αυτό που αξίζω, ακόμα και σε επίπεδο ρόλων. Διότι όταν μπαίνω σε έναν ρόλο θέλω και εγώ κάτι περίπλοκο. Όπως ένα γλύπτης θέλει να δημιουργήσει το πιο απίστευτο γλυπτό, κάπως έτσι νιώθω και εγώ ως καλλιτέχνης. Θέλω να δημιουργήσω τον πιο πολύπλοκο άνθρωπο, αλλά καταλήγω πάντα με τον τρίτο ρόλο».
Ας ρίξουμε λοιπόν μια ματιά στην πορεία της Viola Davis. Απόφοιτος της σχολής Julliard και μέλος της δραματικής λέσχης, ξεκίνησε από νωρίς να μαζεύει βραβεία με το υποκριτικό της ταλέντο. Είναι η πρώτη μαύρη γυναίκα ηθοποιός που κατέχει το πολυπόθητο τριπλό στέμμα της υποκριτικής, με δύο βραβεία Tony, για τις παραστάσεις του Broadway "King Hedley II" (2001) και "Fences" (2010), ένα βραβείο Emmy για την τηλεοπτική σειρά "How To Get Away With Murder" (2015) και ένα βραβείο Oscar για τον ρόλο της στην κινηματογραφική μεταφορά του "Fences" (2016). Αποτελεί μόλις τη δεύτερη μαύρη γυναίκα που έχει προταθεί τρεις φορές για Oscar, μετά την Octavia Spencer. Η καθαρή της αξία ανέρχεται στα 12 εκατομμύρια δολάρια, ενώ η Meryl Streep και η Julianne Moore έχουν καθαρή αξία στα 150 και 50 εκατομμύρια δολάρια, αντίστοιχα. Πώς γίνεται, λοιπόν, μια γυναίκα με τόσες πρωτιές στο ιστορικό της, βραβεία και υποψηφιότητες να μην θεωρείται καταξιωμένη στον χώρο;
Η Ακαδημία δεν φημίζεται ιδιαίτερα για την αγάπη της στον πλουραλισμό και τη διαφορετικότητα των υποψηφιοτήτων που επιλέγει. Άλλωστε αυτό αποδεικνύεται από τις μόλις 18 νίκες που έχουν καταφέρει να αποσπάσουν μαύροι ηθοποιοί, με μόλις πέντε από αυτές να αφορούν τον κεντρικό πρωταγωνιστή της ταινίας. Φταίει όμως μόνο η ακαδημία σε αυτό; Οι ρόλοι που φτιάχνονται για μαύρους ηθοποιούς είναι πολύ λιγότεροι και συνήθως δεν αποτελούν τους κεντρικούς ήρωες της ταινίας, αλλά δευτερεύοντες και συμπληρωματικούς.
Ένα ακόμα θέμα που έθιξε η Davis είναι το είδος των ταινιών στις οποίες συνήθως επιλέγεται μια μαύρη γυναίκα. Τις περισσότερες φορές οι ρόλοι αφορούν δράματα ή κοινωνικές ταινίες, ενώ είναι σπάνιο να δούμε μια μαύρη κεντρική πρωταγωνίστρια σε μια ρομαντική κομεντί ή ταινία επιστημονικής φαντασίας. Θα μπορούσαν κλασσικές romcom ταινίες όπως «Όταν Ο Χάρι Γνώρισε Τη Σάλι», «Έχετε Μήνυμα Στον Υπολογιστή Σας», «Μια Βραδιά Στο Νότινγκ Χιλ» ή νεότερες όπως οι «500 Μέρες Με Τη Σάμερ» και "Crazy, Stupid, Love" να απαρτίζονται από ζευγάρια που δεν είναι λευκά; Θα μπορούσε κάποια από τις πολλές διασκευές που θα υποστούν οι «Μεγάλες Προσδοκίες» και το «Ρωμαίος Και Ιουλιέτα» να παίζεται από μαύρους ηθοποιούς; Και αν η απάντηση είναι όχι, τότε ίσως πρέπει να αναλογιστούμε τι είναι αυτό που πραγματικά μας ενοχλεί στο να συνηθίσουμε την προβολή μιας καθημερινότητας ανθρώπων σαν εμάς. Ίσως πρέπει να αναλογιστούμε γιατί ένα κορίτσι με σκούρο δέρμα δεν μπορεί να ταυτιστεί με κάποια πρωταγωνίστρια, όταν πάει με τις φίλες της σινεμά και γιατί αυτό έχουμε φτάσει να το θεωρούμε λογικό.
Η αλήθεια είναι ότι προσπάθησα αρκετά να σκεφτώ ρομαντικές ταινίες με μαύρους πρωταγωνιστές. Έψαξα ξανά και ξανά να θυμηθώ ποιες από αυτές μου διαφεύγουν. Μετά από ώρα τα παράτησα και σκέφτηκα πως αν χρειάζεται να κάνω τόση έρευνα για να βρω 20 ταινίες με μαύρους κεντρικούς πρωταγωνιστές και στο μυαλό μου έρχονται μόλις δύο ή τρεις, τότε μάλλον το πρόβλημα ξεκινά από εκεί.
Αντί, λοιπόν, να χειροκροτήσουμε την Ακαδημία για κάθε βραβείο που δίνει σε κάποιον μαύρο ηθοποιό τα τελευταία χρόνια, με την ψευδαίσθηση πως ο ρατσισμός σταδιακά εξαλείφεται, ας παρατηρήσουμε την πλειοψηφία των υποψηφιοτήτων, των κεντρικών πρωταγωνιστών και των νικητών και ας διεκδικήσουμε περισσότερες ευκαιρίες για αυτούς. Ας δημιουργήσουμε έναν σύγχρονο «Γλυκό Νοέμβρη», ένα διαφορετικό «Να Με Φωνάζεις Με Το Όνομά Σου», μια πολύχρωμη «Ζωή Της Αντέλ» και ας μην φοβηθούμε να συγκινηθούμε, να αγαπήσουμε και να ταυτιστούμε με ανθρώπους που τυχαίνει να έχουν λίγη περισσότερη μελανίνη από εμάς!
Ολόκληρη η συνέντευξη της Viola Davis στο Women in the World εδώ.