Πρωτότυπος τίτλος: Busanhaeng (2016)
Αγγλικός τίτλος: Train To Busan
Ελληνικός τίτλος: Το Εξπρές Των Ζωντανών Νεκρών
Σκηνοθεσία: Sang-ho Yeon
Πρωταγωνιστούν: Gong Yoo, Su-an Kim, Yu-mi Jung και Ma Dong-seok
Η ταινία είναι διαθέσιμη στο Cinobo, καθώς και στο Ertflix μέχρι τις 19 Ιανουαρίου 2022.
Ξεχωρίζει για: τα ζόμπι που κυκλοφορούν ανάμεσά μας
Σταθείτε αν σας αρέσουν: οι ταινίες δράσης που αφήνουν κάτι να σκέφτεστε για μέρες (αλήθεια, πόσες τέτοιες υπάρχουν;) ακόμα και αν δεν συμπαθείτε τις ταινίες με ζόμπι
Προσπεράσετε αν: έχετε προγραμματισμένο ταξίδι με τραίνο μέσα στις προσεχείς ημέρες
Ο Seo είναι προσφάτως χωρισμένος και αυτή την περίοδο φιλοξενεί την κόρη του. Ωστόσο, της αφιερώνει ελάχιστο χρόνο παραμένοντας διαρκώς απασχολημένος με τη δουλειά του. Όταν η μικρή τού ζητά ως δώρο γενεθλίων να την πάει στη μητέρα της, ο Seo διαπιστώνει ότι δεν έχει άλλη επιλογή. Κι έτσι οι δυο τους επιβιβάζονται στο τραίνο του τίτλου, από τη Σεούλ στο Μπουσάν, για ένα σχεδόν τρίωρο ταξίδι που σύντομα θα εξελιχθεί σε αγώνα επιβίωσης.
Η πιο πρόσφατη επαφή μου με ταινία με ζόμπι ήταν το καλοκαίρι του 2019 σε μια κινηματογραφική προβολή του «Οι Νεκροί Δεν Πεθαίνουν» ("The Dead Don't Die") του Jim Jarmusch. Τότε, ακόμα και οι αγνότερες προθέσεις των συντελεστών της είχαν γκρεμιστεί εκκωφαντικά, καθιστώντας την μια κακόγουστη φάρσα – τουλάχιστον στα μάτια μου – και μειώνοντας κατά πολύ τη δεδομένη συμπάθειά μου προς ταινίες του συγκεκριμένου είδους (τι να πρωτομετρήσω από τις απαρχές στο "Night Of The Living Dead" ως το "28 Days Later", συμπεριλαμβάνοντας ακόμα και πιο ανάλαφρες παραγωγές, όπως το "Shaun Of The Dead" και το "Dead Snow").
Δυόμιση χρόνια και μια πανδημία αργότερα, αποφάσισα να αψηφήσω την τελευταία πικρή γεύση και να επιβιβαστώ στο «Εξπρές των Ζωντανών Νεκρών». Μέχρι να εξαπλωθούν τα ζόμπι, η ιστορία περιστρέφεται γύρω από την προβληματική σχέση ενός πατέρα με την κόρη του. Με την επιβίβασή τους στο τραίνο, το τοπίο εμπλουτίζεται με νέους χαρακτήρες, οι οποίοι θα συνοδεύσουν τους πρωταγωνιστές. Ο ρυθμός αυξάνεται σταδιακά, καθώς παρακολουθούμε την εξέλιξη της επιδημίας. Όταν πλέον η μάχη της επιβίωσης φτάσει και στο τραίνο, οι παλμοί έχουν πια χτυπήσει κόκκινο.
Το πιο θαυμαστό στοιχείο της ταινίας είναι η δυναμική ισορροπία ανάμεσα στο θέαμα και στην ουσία, ανάμεσα στις σκηνές δράσης και… στοχασμού. Μη με παρεξηγήσετε. Δεν πρόκειται για καμιά βαριά, φιλοσοφική ταινία, αλλά αυτό δεν την εμποδίζει να είναι φιλοσοφημένη. Δεν υπάρχουν μόνο τα ζόμπι της συνομοταξίας "Army Of The Dead", που δεν χρησιμεύουν παρά μόνο για σκοποβολή. Στις ταινίες με ζόμπι ενυπήρχε από την επινόησή τους ο κοινωνικός σχολιασμός, ιδιαίτερα η ταξική πάλη, ο αποκλεισμός των μη προνομιούχων από τα μέσα διαβίωσης και η αναπόφευκτη επακόλουθη σύγκρουση. Ωστόσο, εδώ έχουμε εμφανείς ρωγμές στα μέχρι πρότινος αρραγή στρατόπεδα ζωντανών και νεκρών. Ίσως τελικά ο εχθρός να βρίσκεται ήδη εντός των πυλών.
Η κάμερα κινείται αρμονικά ακόμα και σε συνθήκες ασφυκτικού περιορισμού, δημιουργώντας αξιομνημόνευτες σκηνές, με έμμεσες ή άμεσες αναφορές σε εντυπωσιακές οπτικές συνθέσεις από το "Silent Hill" ως το "World War Z". Η λελογισμένη χρήση του slow motion δίνει την απαραίτητη έμφαση στις εκρήξεις συναισθημάτων, ενώ το μοντάζ καταφέρνει να περάσει απαρατήρητο, όπως οφείλει σε μια ταινία δράσης (μιας και αν το προσέξεις, δύσκολα θα είναι για καλό).
Ο Sang-ho Yeon εμπλουτίζει την ταινία με στοιχεία από τον σύγχρονο κορεατικό κινηματογράφο, με προεξέχουσες δημιουργίες του οσκαρούχου (δε χορταίνω να το γράφω!) Bong Joon Ho. Τα παράλληλα με το "The Host" και το "Snowpiercer" δεν περιορίζονται στα προφανή, αλλά φτάνουν βαθιά, αποκαλύπτοντας νοηματική συνάφεια και αμφίδρομη διαλεκτική επικοινωνία. Η εξήγηση είναι εξαιρετικά απλή. Τα τελευταία χρόνια η Νότια Κορέα βρίσκεται σε μια διαρκή και συστηματική διαδικασία ενίσχυσης της βιομηχανίας του κινηματογράφου, καθώς έχει διαπιστώσει τις προοπτικές διείσδυσής του στο παγκόσμιο κοινό, γεγονός που καταδεικνύεται τόσο από την πρόσφατη βράβευση του Bong στα Oscars, όσο και από τη φετινή επιτυχία του "Squid Game". Θα μπορούσε να αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για χώρες αντίστοιχου μεγέθους, αλλά η Ελλάδα αγρόν ηγόρασε και δυστυχώς συνεχίζει να αγοράζει, προτιμώντας να αναλώνει την ενέργεια των ντόπιων κινηματογραφιστών σε αέναες διαμάχες, δικαστικές και μη, για τα ψίχουλα που μοιράζει το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου.
Το «Εξπρές Των Ζωντανών Νεκρών» είχε αξιοσημείωτη επιτυχία στην Νότια Κορέα και διεθνώς, απέκτησε πρίκουελ ("Seoul Station") και σίκουελ ("Peninsula"), ενώ οσονούπω θα έχει και αμερικάνικο ριμέικ, με πιθανό τίτλο "Last Train To New York" (αν και δεν θα στριμωχτώ στην ουρά για εισιτήριο).
Εκ των υστέρων και εν μέσω πανδημίας, αντίστοιχες ιστορίες με ζόμπι δυστυχώς φαίνονται ανεπαρκείς για να αποτυπώσουν το μέγεθος της ανθρώπινης σκληρότητας. Όσο ο δυτικός κόσμος προτιμά να εμβολιάζεται με ενισχυτικές δόσεις και να κλείνει τα σύνορά του, ο κορονοϊός εξαπλώνεται ανεμπόδιστος και μεταλλάσσεται σε χώρες της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής, για να επιστρέψει ανανεωμένος. Μάλιστα, η πιο πρόσφατη μετάλλαξη Όμικρον απειλεί ακόμα και τις – λιγοστές – ελπίδες ότι τα υπάρχοντα εμβόλια αρκούν για να φέρουν το τέλος της πανδημίας.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, αισθάνομαι ότι η ταινία νοηματοδοτείται εν δυνάμει διαφορετικά. Ίσως αυτό το τραίνο για το Μπουσάν να δείχνει την κατεύθυνση του κόσμου μας. Ίσως αυτός να είναι σήμερα ο πιο επωφελής ρόλος του επόμενου ζόμπι που θα ξεπροβάλλει από την οθόνη για να μας τρομάξει.
Γιατί τα ζόμπι ανέκαθεν μας έδειχναν τον εχθρό. Απλώς για χρόνια είχαμε την ψευδαίσθηση ότι αυτά τα ίδια ήταν ο εχθρός. Αν κοιτάξουμε καλύτερα, ίσως καταφέρουμε να αναθεωρήσουμε, πριν να είναι αργά.