1. Ρωμιοσύνη – Μίκης Θεοδωράκης (1966), Ποίηση: Γιάννης Ρίτσος, Ερμηνεία: Γρηγόρης ΜπιθικώτσηςΗ Ρωμιοσύνη γράφτηκε από τον Γιάννη Ρίτσο την περίοδο 1945-'47, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου. Στα χέρια του Μίκη Θεοδωράκη έφτασε, σε μορφή χειρογράφου, μέσω γυναικών κρατουμένων – ο Ρίτσος είχε πρώτα επιλέξει τα αποσπάσματα. Το 1966, ανήμερα των Φώτων, με κάποιο μυστήριο τρόπο το, από καιρό χαμένο κάτω από στίβες χαρτιών, χειρόγραφο με τους στίχους βρέθηκε στο αναλόγιο του πιάνου του συνθέτη. Με τα χέρια ακόμα λασπωμένα και ματωμένα από τον ξυλοδαρμό του λίγες ώρες πριν στον Πειραιά, κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με την Αστυνομία, συνθέτει μονορούφι τα τραγούδια της Ρωμιοσύνης και τα παρουσιάζει την επόμενη μέρα στον ποιητή, προς απόλυτη ικανοποίηση του τελευταίου. Ο δίσκος κυκλοφόρησε την ίδια χρονιά αλλά από την επομένη απαγορεύτηκε από το δικτατορικό καθεστώς. Κι όμως, το έργο αυτό τραγουδήθηκε όσο λίγα κατά τη διάρκεια της επταετίας – κάτι που τιμωρούνταν με φυλάκιση – ενώ ακουγόταν κατά κόρον και από τα ηχεία έξω από το Πολυτεχνείο, τις ζόρικες μέρες του ’73. Πέρα από την τεράστια αξία του κειμένου και τις σπουδαίες μελωδίες, η δωρική ερμηνεία του Μπιθικώτση, τα μπουζούκια με την ένταση στο «κόκκινο» και η επιτακτικότητα του ρυθμού σε τραγούδια όπως τα Όταν Σφίγγουν Το Χέρι και Θα Σημάνουν Οι Καμπάνες, είναι μερικά από τα επιπλέον στοιχεία που έκαναν αυτό το άλμπουμ μια από τις ξεχωριστές στιγμές της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας.
2. Μικροαστικά – Λουκιανός Κηλαηδόνης/Γιάννης Νεγρεπόντης (1973),
Ερμηνεία: Μίμης Χρυσομάλλης, Νίκος Σκυλοδήμος, Λάκης Χαλκιάς, Ιωάννα Κιουρκτσόγλου, Νίκος ΡουσσέαςΟ Λουκιανός Κηλαηδόνης μελοποίησε τα ποιήματα του Γιάννη Νεγρεπόντη το 1971, εν μέσω στρατιωτικής χούντας. Πρωτακούστηκαν από τις κασέτες της εποχής, με τη φωνή και το πιάνο του συνθέτη – ούτε λόγος για επίσημη κυκλοφορία εκείνες τις άγριες εποχές. Το καλοκαίρι του 1973, με τη διαρροή φημών περί πιο ελαστικής λογοκρισίας από την κυβέρνηση Μαρκεζίνη, οι δύο δημιουργοί αποφασίζουν να στείλουν τα τραγούδια τους προς έγκριση από την αρμόδια επιτροπή. Έτσι, την ίδια χρονιά, κυκλοφορεί ο δίσκος, με κάποια «κομμένα» τραγούδια μεν (όπως εκείνο που έλεγε: “Μου ‘πες θα βγεις απ’ τη δουλειά σου, αν πας με την Αριστερά./ Το σκέφτηκα έτσι κι αλλιώς κι είπα πως είμαι δεξιός”) αλλά με το κόκκινο βινύλιο και το όλο κλίμα του να μαρτυρά σαφώς τις προθέσεις του. Τραγούδια όπως τα Κολλήγα Γιος, Κάποιος Παλιός Συνάδελφος, Οικονομία Κάνε και Ντροπή Τέτοιο Παιδί έκαναν ιδιαίτερη αίσθηση και έδειξαν τον δρόμο που έμελλε να ακολουθήσει ο Κηλαηδόνης στη συνέχεια ενώ η επιτυχία του δίσκου ήταν ένα δυνατό χαρτί στα χέρια του ώστε να κάνει στη συνέχεια ό,τι ακριβώς ήθελε. Μπορεί οι συνθήκες που γέννησαν αυτά τα τραγούδια να μην υπάρχουν πια, τουλάχιστον όχι αυτούσιες, αλλά τα Μικροαστικά αξίζει να ξανακουστούν στη δύσκολη παρούσα συγκυρία.
3. Φλου – Παύλος Σιδηρόπουλος & Σπυριδούλα (1978)Η μεταπολίτευση συνοδεύτηκε από την απόλυτη επικράτηση του πολιτικού τραγουδιού και της μελοποιημένης ποίησης από τους μεγάλους συνθέτες που επί 7 χρόνια είχαν απαγορευτεί από την λογοκρισία – πού χώρος λοιπόν για το ροκ; Ευτυχώς, προς τα τέλη της δεκαετίας του ’70, ήρθε το Φλου για να αποκαταστήσει μια, σχετική έστω, ισορροπία. Με ελληνικό, απολύτως βιωματικό στίχο, που αγγίζει με τόλμη θέματα-ταμπού, και τη συνδρομή των ικανότατων Σπυριδούλα αλλά και της Δήμητρας Γαλάνη (συνερμηνεύει το Η Ώρα Του Stuff), τα 10 τραγούδια του δίσκου αποτέλεσαν για πολλά χρόνια αργότερα τον απόλυτο οδηγό των ροκ ναυτιλομένων και κατέρριψαν, για όσους είχαν αυτιά να ακούσουν, μια για πάντα τον μύθο περί ασυμβατότητας της ελληνικής γλώσσας με τις δυτικότροπες φόρμες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι πολλά τραγούδια από το Φλου εξακολουθούν να ακούγονται στο ραδιόφωνο ακόμα και σήμερα, περισσότερα από 20 χρόνια μετά.
Και ο κούκος...
4. Band On The Run – Paul McCartney & Wings (1973)
Για την ηχογράφηση του πέμπτου σόλο άλμπουμ του – και τρίτου με τους Wings – ο Paul McCartney αποφάσισε να ταξιδέψει στη Νιγηρία. Δυστυχώς, λίγο καιρό πριν την αναχώρηση του γκρουπ, ο κιθαρίστας Henry McCullough και ο ντράμερ Denny Seiwell αποφάσισαν να το εγκαταλείψουν, αφήνοντας τον McCartney, τη γυναίκα του Linda και τον Denny Laine στα κρύα του λουτρού – ήταν όμως πολύ αργά για αλλαγή σχεδίων και το ταξίδι έγινε κανονικά. Οι ηχογραφήσεις έγιναν μετ’ εμποδίων, καθώς ο εξοπλισμός του στούντιο της EMI στο Lagos ήταν πρωτόγονος, και ολοκληρώθηκαν τελικά στο Λονδίνο. Το αποτέλεσμα όμως, ίσως και λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών, προέκυψε εντυπωσιακό. Το Band On The Run είναι ένα πολύ προσεγμένο άλμπουμ, από το all-star εξώφυλλό του μέχρι και το τελευταίο τραγούδι του. Οι μελωδίες είναι ζουμερές, το παίξιμο παθιασμένο (ο Macca αναλαμβάνει κιθάρες, μπάσο, πλήκτρα, τύμπανα) και οι ενορχηστρώσεις λεπτοδουλεμένες. Από το μεγαλεπίβολο, ομώνυμο του δίσκου κομμάτι μέχρι το πιανιστικό Nineteen Hundred And Eighty Five και από τον σουρεαλισμό του Jet ως τη μελαγχολική μπαλάντα Picasso's Last Words (Drink To Me), μέσω της ηλιόλουστης ποπ του Bluebird, το εύρος του τραγουδιστικού φάσματος εντυπωσιάζει, όσο κι αν κάποιες φορές απουσιάζει το ειδικό βάρος. Επόμενο ήταν ο δίσκος να πάρει πολύ καλές κριτικές και να θεωρείται σήμερα ένα από τα – αν όχι το – καλύτερα άλμπουμ του πρώην Σκαθαριού.
Σχετικό θέμα