Μεγάλη Παρασκευή σήμερα.
Σε μια χώρα όπου η παράδοση και η θρησκεία είναι ένα, σίγουρα όλοι μας έχουμε εικόνες από τη Μεγάλη Παρασκευή της Ελλάδας.
Από αργά το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης ως τα ξημερώματα στολίζεται ο Επιτάφιος με λουλούδια που φέρνουν οι γυναίκες στους Ναούς. (Αν περάσατε από εκκλησία χθες βράδυ αργά σίγουρα θα είδατε κόσμο και φώτα)
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και είτε συμμετέχεις ενεργά ή όχι, είτε πιστεύεις είτε όχι, σε παρασύρει η κατάνυξη της ημέρας, ίσως παρασύρει ακόμα και τον καιρό, που συνήθως είναι μουντός και συννεφιασμένος.
Πολλά τα τοπικά ήθη και έθιμα σ' όλη τη χώρα. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται, είτε πυροβολείται και εν συνεχεία καίγεται. Σε πολλά μέρη δεν στρώνουν καθόλου τραπέζι ή αν στρώσουν το ξύδι έχει την τιμητική του (φακές με ξύδι, μαρούλι με ξίδι κλπ) ενώ σε πολλά μέρη απλά πίνουν ξύδι (ξύδι είπα όχι ξύδια).
Επίσης, σε πολλά χωριά οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού και στη Νάξο, δεν φιλάνε τη Μεγάλη Παρασκευή, γιατί με το φιλί του πρόδωσε ο Ιούδας το Χριστό, ενώ δεν σφάζουν, «για το αίμα του Χριστού».
Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής είναι αφιερωμένο στους νεκρούς. Όλοι όσοι έχουν νεκρούς πηγαίνουν στο νεκροταφείο κρατώντας λουλούδια.
Η μέρα περνά βουβά και το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στις γειτονιές. Κόσμος στο δρόμο με κεριά στο χέρι, στα μπαλκόνια, πίσω από τον Επιτάφιο. Στη δική μας γειτονιά ήμασταν τυχεροί, είχαμε και χορωδία. Η Μεγάλη Παρασκευή πάντα ξεχώριζε γιατί στη λειτουργία γινόταν το αδιαχώρητο. Ο κύριος λόγος ήταν τα εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου με τη συνοδεία της χορωδίας φυσικά.
Σε μια χώρα όπου η παράδοση και η θρησκεία είναι ένα, σίγουρα όλοι μας έχουμε εικόνες από τη Μεγάλη Παρασκευή της Ελλάδας.
Από αργά το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης ως τα ξημερώματα στολίζεται ο Επιτάφιος με λουλούδια που φέρνουν οι γυναίκες στους Ναούς. (Αν περάσατε από εκκλησία χθες βράδυ αργά σίγουρα θα είδατε κόσμο και φώτα)
Η Μεγάλη Παρασκευή είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Όλη την ημέρα οι καμπάνες χτυπούν πένθιμα σε όλη την Ελλάδα και είτε συμμετέχεις ενεργά ή όχι, είτε πιστεύεις είτε όχι, σε παρασύρει η κατάνυξη της ημέρας, ίσως παρασύρει ακόμα και τον καιρό, που συνήθως είναι μουντός και συννεφιασμένος.
Πολλά τα τοπικά ήθη και έθιμα σ' όλη τη χώρα. Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, φτιάχνεται ένα ομοίωμα του Ιούδα το οποίο είτε καίγεται, είτε πυροβολείται και εν συνεχεία καίγεται. Σε πολλά μέρη δεν στρώνουν καθόλου τραπέζι ή αν στρώσουν το ξύδι έχει την τιμητική του (φακές με ξύδι, μαρούλι με ξίδι κλπ) ενώ σε πολλά μέρη απλά πίνουν ξύδι (ξύδι είπα όχι ξύδια).
Επίσης, σε πολλά χωριά οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού και στη Νάξο, δεν φιλάνε τη Μεγάλη Παρασκευή, γιατί με το φιλί του πρόδωσε ο Ιούδας το Χριστό, ενώ δεν σφάζουν, «για το αίμα του Χριστού».
Το απόγευμα της Μεγάλης Παρασκευής είναι αφιερωμένο στους νεκρούς. Όλοι όσοι έχουν νεκρούς πηγαίνουν στο νεκροταφείο κρατώντας λουλούδια.
Η μέρα περνά βουβά και το βράδυ γίνεται η περιφορά του Επιταφίου στις γειτονιές. Κόσμος στο δρόμο με κεριά στο χέρι, στα μπαλκόνια, πίσω από τον Επιτάφιο. Στη δική μας γειτονιά ήμασταν τυχεροί, είχαμε και χορωδία. Η Μεγάλη Παρασκευή πάντα ξεχώριζε γιατί στη λειτουργία γινόταν το αδιαχώρητο. Ο κύριος λόγος ήταν τα εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου με τη συνοδεία της χορωδίας φυσικά.
Τα εγκώμια του Επιταφίου Θρήνου, σίγουρα αναγνωρίσιμα από τους περισσότερους, είναι 185 σύντομα τροπάρια ακολουθώντας σε τρεις στάσεις.
Η πρώτη στάση σε ήχο πλάγιο α΄ αρχίζει με το εγκώμιο «Η ζωή εν τάφω, κατετέθης, Χριστέ...».
Η δεύτερη στάση σε ήχο πλάγιο α΄ αρχίζει με το εγκώμιο «Άξιον εστί μεγαλύνειν σε τον Ζωοδότην...» και
Η τρίτη στάση σε ήχο γ΄ αρχίζει με το εγκώμιο «Αι γενεαί αι πάσαι ύμνον τη ταφή Σου προσφέρουσι Χριστέ μου».
Το «Ω γλυκύ μου Έαρ» είναι ένας από τους εξαιρετικούς ορθόδοξους βυζαντινούς ύμνους. Το κείμενο του ύμνου αποδίδει τον πόνο της Παναγίας για τον επίγειο θάνατο του μοναδικού υιού της.
Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκύτατόν μου Τέκνον,
πού έδυ σου το κάλλος;
Γενικά τα εγκώμια αποδίδονται ιστορικά κυρίως ως δημιουργήματα λαϊκής έμπνευσης που φέρονται σε κώδικες με διάφορες παραλλαγές. Κάποια όμως απ' αυτά διακρίνονται ιδιαίτερα για την αρχαιότητά τους, ως αντιγραφή, από Βυζαντινούς μαΐστορες, των αρχαίων εγκωμίων προς την Περσεφόνη και την θεά Δήμητρα που ψάλλονταν κατά τα Ελευσίνια Μυστήρια, όπως και το «Ω γλυκύ μου Έαρ, γλυκύτατόν μου τέκνο».
Όσο για τις μουσικές εκδόσεις του «Ω γλυκύ μου Έαρ», εκτός από τους πιο καλλίφωνους βυζαντινούς ψάλτες, έχει επίσης αποδοθεί από πολλούς και σημαντικούς σύγχρονους καλλιτέχνες όπως τους: Μαρία Φαραντούρη, Γλυκερία, Χάρις Αλεξίου, Φλέρη Νταντωνάκη , Βαγγέλη Παπαθανασίου με Ειρήνη Παπά, Πέτρο Γαιτάνο και άλλους.
Εγώ πάλι θα ήθελα να το ακούσω και σε symphonic metal... (σας είπα ότι τη Μεγάλη Παρασκευή απαγορεύεται και η ρίψη και η χρήση αιχμηρών αντικειμένων, σωστά;).
Εγώ πάλι θα ήθελα να το ακούσω και σε symphonic metal... (σας είπα ότι τη Μεγάλη Παρασκευή απαγορεύεται και η ρίψη και η χρήση αιχμηρών αντικειμένων, σωστά;).