Ο Βασίλης Σαλταγιάννης είναι ένας τραγουδοποιός ο οποίος, παρότι νέος ηλικιακά (γεννήθηκε το 1972 στην Αθήνα), μετράει μουσική πορεία που απλώνεται σε 4 δεκαετίες. Από τις ροκ αναζητήσεις της νεότητάς του, πέρασε στη συνέχεια από διάφορες φάσεις, καθε μία από τις οποίες άφησε και κάτι στον μουσικό χαρακτήρα του, ώστε πλέον τα τραγούδια που γράφει να αποτελούν κράματα από ετερόκλητα υλικά.
Ο Σαλταγιάννης μόλις κυκλοφόρησε τον δεύτερο δίσκο του με τίτλο Κρυμμένα Θαύματα (προηγήθηκε το Lathos Pathos, το 2009) και την Τρίτη 1 Δεκεμβρίου τον παρουσιάζει ζωντανά στο Ρυθμός Stage (Μαρίνου Αντύπα 38, Ηλιούπολη), με πολλούς καλεσμένους ερμηνευτές και μουσικούς. Με αυτή την αφορμή είχαμε μαζί του μια κουβέντα, η οποία άγγιξε διάφορα θέματα.
Νέα δουλειά, 6 χρόνια μετά τον πρώτο σου δίσκο. Αυτή η χρονική απόσταση έχει να κάνει με τη δική σου θέληση ή με τα εμπόδια που βάζει η σημερινή κατάσταση στους δημιουργούς;
Υπήρξαν πολλά εμπόδια, τόσο λόγω οικογενειακών, εργασιακών υποχρεώσεων και προβλημάτων, όσο και λόγω της μεγάλης δυσκολίας που αντιμετωπίζει κάθε αυτοχρηματοδοτούμενος καλλιτέχνης, ο οποίος προσπαθεί να κοινοποιήσει το έργο του.
Στο νέο δίσκο υπάρχουν αρκετοί συμμετέχοντες ερμηνευτές. Μίλησέ μου για το πώς επέλεξες τον καθένα, τι ζητούσες για το κάθε τραγούδι;
Θα πρέπει να πω, κατ’ αρχάς, ότι όσοι συμμετείχαν στον δίσκο, ερμηνευτές, μουσικοί και όσοι άλλοι με στήριξαν, ήρθαν από καρδιάς και όλο το έργο έχει κάτι από τον καθένα. Με τον Κώστα Μάντζιο γνωριζόμαστε περίπου 3 χρόνια, τον σέβομαι πολύ σαν άνθρωπο και σαν ερμηνευτή που μπορεί να αποδώσει αρκετά είδη. Έτσι νομίζω ότι η "Χαραυγή" είναι ένα ζεϊμπέκικο που ταιριάζει στη φωνή του και το αποδίδει όπως πρέπει, αντρίκια και λιτά, χωρίς να σε ρίχνει. Με την Καίτη Κουλλιά είμαστε φίλοι, έχουμε παίξει κάποιες φορές μαζί και ξέρω καλά τη φωνή της. Πιστεύω ότι ήρθε και «φώτισε» το "Κομποσκοίνι", ένα τραγούδι που παραπέμπει στην παράδοση, σε ρυθμό 5/8, το οποίο κουβαλάει αρκετή ενέργεια από μόνο του. Ο Αδριανός Νόνης, φίλος και τραγουδοποιός, συμμετέχει σε μια μπαλάντα την οποία μοιραζόμαστε ερμηνευτικά, με τίτλο "Οι Ώρες Που Περνούν". Έρχεται και «δένει» η φωνή του με τη δική μου σε ένα τραγούδι που μας πάει λίγο στα παλιά – αν και δυτικότροπο, είναι γραμμένο σε 9/8. Η Ελένη Νόνη, αδερφή του Αδριανού, φίλη και συνεργάτιδα για πολλά χρόνια, συμμετέχει και σε αυτόν το δίσκο μαζί μου στο "Έρωτας Ή Τίποτα", αλλά και στο "Θα ‘Θελα Να ‘Σουν", το οποίο έγραψα σκεπτόμενος τη φωνή της και νομίζω ότι το αποδίδει όμορφα, δίνοντας τις εικόνες που ήθελα. Τέλος, ο Νίκος Βενετάκης, νέος ερμηνευτής και τραγουδοποιός με πολλές δυνατότητες, λέει το "Άρωμα", ιδέα που μου έδωσε ο Νίκος Παραουλάκης και που μάς «βγήκε», καθώς αποδίδει δίνοντας συναίσθημα και ένταση.
Στα τραγούδια σου παντρεύεις πολλά διαφορετικά πράγματα, εγχώρια αλλά και διεθνή ακούσματα. Είναι κάτι που επιδιώκεις συνειδητά ή κάτι που προκύπτει αβίαστα; Ποιες θα έλεγες ότι είναι οι σημαντικότερες επιρροές σου;
Ναι, παντρεύω είδη, είναι κάτι που προκύπτει. Τα περισσότερα τραγούδια του δίσκου είναι βιωματικά. Είχα ανάγκη να γράψω με τρόπο πιο συναισθηματικό, και το αποτέλεσμα να είναι πιο άμεσο κατά την εκτέλεση στο κοινό. Έτσι άγγιξα και πιο λαϊκότροπα μονοπάτια – έχω 20 χρόνια σχεδόν σε πάλκα, είναι και αυτό βίωμα – τα οποία ένιωσα ότι με απεγκλωβίζουν. Δύο εξ’ αυτών, τα "Αίνιγμα" και "Πέτα Ψυχή Μου", σε στίχους της Μαίρης Φασουλάκη, τα έχω δε να χορεύονται με όμορφο τρόπο κάποιες φορές παίζοντάς τα, πράγμα που μου δίνει μεγάλη χαρά. Από την άλλη, υπάρχει και πιο δυτική γραφή, η οποία βγαίνει σε τραγούδια τα οποία αισθανόμουν έτσι. Το κοινό σημείο σε όλο το έργο είναι η αφετηρία, θα ήθελα να λειτουργεί συναισθηματικά στον ακροατή, να τον τονώσει αν είναι δυνατόν. Όσον αφορά τις επιρροές, είναι αρκετές. Δίνοντας ένα στίγμα, θα έλεγα, στα δυτικότροπα world music και από Ελλάδα Νίκος Παπάζογλου, ρεμπέτες, παράδοση.
Πιάνομαι από τον τίτλο του νέου άλμπουμ για να σε ρωτήσω ποια είναι τα θαύματα στα οποία αναφέρεσαι. Επεκτείνοντας, νιώθεις κι εσύ ο ίδιος, ως δημιουργός, ως ένα «κρυμμένο θαύμα», αισθάνεσαι ότι δικαιούσαι περισσότερης προσοχής;
Όχι, δεν αναφέρεται στο έργο μου ο τίτλος. Είναι από τους στίχους του πρώτου τραγουδιού του δίσκου, "Της Αγάπης Ιστορίες". Ένα θαύμα μπορεί να είναι και το ότι γεννιόμαστε, βιώνουμε και αλληλοεπιδρούμε, έτσι χρειαζόμαστε αγάπη και ιστορίες αγάπης κατ’ επέκταση. Όσο για το έργο μου, δεν μπορώ εγώ να το κρίνω, πόσο μάλλον να μου βάλω τέτοια ταμπέλα. Αυτό που μπορώ να αναφέρω είναι ότι βγήκε με αγάπη για αυτό που κάνω, πείσμα να υπερβώ εμπόδια, ελπίζοντας και βλέποντας στην πράξη ότι υπάρχουν άνθρωποι που θα ακούσουν, θα τους αρέσει και θα το στηρίξουν. Εξάλλου, νιώθω ότι είμαι μεταξύ άλλων καλλιτεχνών, οι οποίοι και ταλέντο διαθέτουν και δυνατότητες και όμορφα τραγούδια γράφουν.
Ζούμε τα τελευταία χρόνια μια ολοένα εντεινόμενη κρίση, σε όλα τα επίπεδα. Πώς τη βιώνεις εσύ, ως δημιουργός και ως πολίτης και πώς καταφέρνεις να ξεπερνάς τα εμπόδια που ανέφερες και να παραμένεις ενεργός;
Ανήκω στη γενιά που έβλεπε και αυτή από νωρίς ότι κάτι δεν πήγαινε καλά, οικονομικά αλλά κυρίως σε πολιτιστικό επίπεδο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Αν στηρίξεις τη δομή της κοινωνίας στην αγοραπωλησία προϊόντων τα οποία δεν παράγονται αλλά κατασκευάζονται, θα έχεις μια κατασκευασμένη σε βάθος χρόνου κοινωνία. Αν τη στηρίξεις στην παραγωγή αγαθών, πολιτισμού και ορθών δομών, πάλι σε βάθος χρόνου θα επικεντρωθείς στα απαραίτητα και πιθανώς να είσαι πιο αλληλέγγυος και πιο ευτυχής. Η ανθρωπότητα και δη οι ισχυροί πρέπει να επιλέξουν. Το βιώνω, λοιπόν, όλο αυτό προσπαθώντας να κάνω πράγματα που μου δίνουν δύναμη, κατανόηση, να τα μοιράζομαι με άλλους για να φεύγουν από μέσα μου και να προσπαθώ να είμαι εκεί όταν μπορώ για κάποιον. Τα τελευταία χρόνια πιστοποιώ την αναγκαιότητα της αλληλεγγύης, εκτιμώντας ανθρώπους και ενέργειες προς αυτή την κατεύθυνση, μαθαίνοντας από τις πράξεις ανθρώπων με τεράστιο περιεχόμενο, όπως λ.χ. αυτών που σώζουν ψυχές στο Αιγαίο. Αυτά προσπαθώ να βάλω στη ζωή μου, να μεταδώσω στο παιδί μου. Επίσης, η μουσική και η τέχνη δρουν σε μένα λυτρωτικά, είναι αντίδοτο σε όλα αυτά. Χαίρομαι όταν οι άνθρωποι χορεύουν και ψυχαγωγούνται.
Ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείς όταν γράφεις τα τραγούδια σου;
Κυρίως ξεκινάει από το στίχο, αυτός είναι ο οδηγός. Πολλές φορές έρχεται πακέτο με τη μουσική – σε αυτό το δίσκο έγινε αρκετές φορές. Με μαγνητίζουν οι στιγμές και οι μελωδίες που μπορεί να προκύψουν από αυτές. Σε κάποια τραγούδια έμειναν ηχογραφήσεις από «ζέσταμα» ή αυτοσχεδιασμό, καθώς ήταν οι πιο γεμάτες. Το "Κράτα Με", για παράδειγμα, είναι κατά το ήμισυ demo, ακόμα και η φωνή. Έτσι γραφόντουσαν τα όργανα σταδιακά εδώ και τέσσερα χρόνια, μαζί και η ενορχήστρωση, σαν μια ροή χωρίς συνταγή. Αυτό που έκανα, ύστερα από τη συμβουλή όλων, ήταν να αφαιρέσω από τις τελικές μίξεις μελωδίες έτσι ώστε να είναι πιο λιτό και ξεκάθαρο το αποτέλεσμα. Να δίνεται βαρύτητα στο στίχο και την ερμηνεία, έχοντας κάποια θεματικά ξεδιπλώματα σε κάποια τραγούδια. Με ενδιαφέρει η εικόνα μέσα από το στίχο και τη μουσική, μαζί με το συναίσθημα.
Εκτός από τις άλλες σου ιδιότητες, είσαι και πατέρας – το τελευταίο τραγούδι, "Ελπίδα", αναφέρεται ακριβώς σε αυτό. Η όλη εμπειρία της πατρότητας θα έλεγες ότι σε έχει επηρεάσει/αλλάξει ως άνθρωπο και δημιουργό; Και με ποιο τρόπο;
Με έχει αλλάξει και με έχει επηρεάσει. Έτσι ήρθαμε όλοι στον κόσμο και είναι αυτό το πιο σημαντικό και ουσιώδες. Το τραγούδι αναφέρεται σε αυτό και στην ίδια την ελπίδα που έχουμε ως άνθρωποι για όλα, που εμένα μου θυμίζει ένα παιδί που έχει την ανάγκη μας - αλλά και εμείς το έχουμε ανάγκη.
Ετοιμάζεις την επίσημη παρουσίαση του άλμπουμ στο Ρυθμός Stage, την 1η Δεκεμβρίου. Πες μας για τους συντελεστές και για το «μενού» της βραδιάς.
Λοιπόν, θα σερβίρουμε Κρυμμένα Θαύματα, 14 «πιάτα», όπως και άλλα γνωστά τραγούδια και από τη δισκογραφία των συμμετεχόντων, οι οποίοι είναι: Κώστας Μάντζιος, Καίτη Κουλλιά, Αδριανός Νόνης, Ελένη Νόνη, Νίκος Βενετάκης, Απόστολος Καλτσάς στο μπάσο. Ακόμα συμμετέχουν οι μουσικοί – οι οποίοι ήταν και στο δίσκο – Νίκος Παραουλάκης στο νέυ, Αντώνης Καλιούρης στο κλαρίνο, Λάζαρος Σαββίδης στα κρουστά. Στο σχήμα οι συνεργάτες μου Γεωργία Μαρίνη στο βιολί, Γιάννης Σταύρου στο τζουρά, Δημήτρης Παπαδάμης στο ακορντεόν και Ανδρεάς Νικόλης στα τύμπανα. Θέλω να είναι μια συνεργατική βραδιά που να μπορεί ο ακροατής να συμμετέχει πέρα από τα όρια της παρουσίασης των τραγουδιών, κάποια από τα οποία έχουν παιχτεί ήδη σε εμφανίσεις.
Τέλος, ποια σχέδια κάνεις για τη συνέχεια;
Κάποιες εμφανίσεις, ο επόμενος δίσκος που ετοιμάζεται αλλά και χρόνος με τον εαυτό μου και τους δικούς μου.