Στον Πολυχώρο Vault μπορεί κανείς να έρθει σε επαφή με το θεατρικό εγχείρημα «Ο Γιος μου», ήτοι με το ανέβασμα επτά μονολόγων από επτά διαφορετικούς σκηνοθέτες που θέτουν στο επίκεντρο τις μητέρες μεγάλων ανδρών. Αυτή την περίοδο μπορείτε να παρακολουθήσετε τρεις από τις παραστάσεις του project: «Ολυμπιάδα ή Ζει ο Βασιλιάς Αλέξανδρος;», «Βασιλική Τριανταφύλλου: Αχ, Γιάννη μ’!» (από 18/4) και «Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού η Διάφανη». Παρακολουθήσαμε την τρίτη κατά σειρά σε κείμενο και σκηνοθεσία Περικλή Μοσχολιδάκη, με την κ. Μάγδα Κατσιπάνου στον ομώνυμο ρόλο, για την οποία ευθύς αμέσως θα μιλήσουμε και μάλιστα με τα καλύτερα λόγια!
Ο μονόλογος διάρκειας 80 λεπτών αποτελεί συνολικό έργο του Περικλή Μοσχολιδάκη. Ο δημιουργός επιδόθηκε σε μακρά έρευνα για τον εντοπισμό των ακριβών και έγκυρων ιστορικών στοιχείων εκείνων που αφορούσαν στη ζωή της μητέρας του εθνικού μας ποιητή, Διονυσίου Σολωμού, και της οικογένείας του. Τα στοιχεία αυτά ήταν και η βάση πάνω στην οποία «πάτησε» για να ξεδιπλώσει το συγγραφικό του ταλέντο και στη συνέχεια, για να καθοδηγήσει σκηνοθετικά την πανάξια πρωταγωνίστριά του, Μάγδα Κατσιπάνου. Και όλα αυτά γραμμένα και ειπωμένα στην αυθεντική επτανησιακή διάλεκτο. Το αποτέλεσμα δικαιώνει και τον πιο απαιτητικό θεατή, και τον πιο διαβασμένο ιστοριογράφο, ή και τον πιο... φανατικό Επτανήσιο! Άλλωστε, είτε θεωρείται μικρής είτε μεγάλης σημασίας για κάποιους, είναι από τα ελάχιστα έργα που σε διάφορους ιστοτόπους για το θέατρο και τον πολιτισμό διαβάζει κανείς αποκλειστικά θετικά σχόλια, ενώ η βαθμολογία της είναι (η) κορυφαία! Περιττό δε, να αναφέρω πως το θέατρο είναι κατάμεστο σε κάθε παράσταση, πράγμα που δικαιολόγησε την παράταση μέχρι και τις 27 Μαΐου.
Προσωπικά, δεν γνώριζα πολλά για το οικογενειακό πορτρέτο και τη ζωή του Διονυσίου Σολωμού, πέρα από τα πιο σπουδαία ποιήματά του, τα οποία διδασκόμαστε από το σχολείο ακόμα και σίγουρα πάνε χρόνια από την τελευταία φορά που βρέθηκα να τα «μελετώ», ή και από το γεγονός της καταγωγής του από τη Ζάκυνθο. Πόσο μάλλον δεν είχα την παραμικρή ιδέα για την ιστορία της μητέρας του!
Η Αγγέλικα Νίκλη βρίσκεται στη σκηνή, καθισμένη σε μια παλιά καρέκλα, με ένα φόρεμα εποχής και τα μαλλιά πιασμένα κότσο. Από τα πρώτα λεπτά ο θεατής τοποθετείται σε μιαν άλλη εποχή, και αρχίζει να πληροφορείται για τα καμώματα των Κόντηδων του Τζάντε, που ζούσαν με τις γυναίκες τους και απροκάλυπτα, σχεδόν νόμιμα, μαζί με τις «μαντενούτες» κάτω από την ίδια στέγη και που έκαναν ό,τι επιθυμούσαν όντας πλούσιοι και ισχυροί σε μια Ζάκυνθο που εκείνα τα χρόνια ήταν πιο συνδεδεμένη με την Ιταλία, παρά με την Ελλάδα (ο χάρτης της γείτονος χώρας σχεδιασμένος στο δάπεδο, πάνω στο οποίο πατά η Αγγέλικα). Μια «μαντενούτα» (στα ιταλικά, mantenuta, ως η πόρνη αλλά και η προστατευόμενη, αυτή που κρατείται/διατηρείται) ήταν λοιπόν και εκείνη του αφέντη Σαλαμόντα (εξ ου και Σολωμός Διονύσιος) που την «αγόρασε» μόλις στα 13 της χρόνια, για να σώσει την φτωχή οικογένειά της, και να ικανοποιεί και εκείνος τις ορέξεις του με την «βέρα μπελέτσα», την ομορφούλα του, αυτή που έμοιαζε με ξύλινη κούκλα που ομοίου κάλλους δεν υπήρχε άλλη!
Η ιστορία της περιλαμβάνει επτά παιδιά, έναν αφέντη που σιχάθηκε και δεν αγάπησε ποτέ αλλά που κατάφερε να τον κάνει να την παντρευτεί πριν πεθάνει για να «νομιμοποιήσει» τα παιδιά τους και να τους προσφέρει αριστοκρατική καταγωγή, έναν άνδρα που ερωτεύτηκε και αγάπησε όσο κανέναν, τον Μανόλη, αλλά και μαλωμένα παιδιά μεταξύ τους, απόρριψη, ντροπή, αναξιοπρέπεια, εξευτελισμό και δυστυχία... Όταν ο πιο λατρεμένος της γιος από όλους, ο Νιόνιος, θα φύγει στην Ιταλία για σπουδές, θα καταφέρουν να κρατήσουν επαφή, παρά τις προσταγές των διαχειριστών της περιουσίας του που ήθελαν να κρατήσουν μακριά το μεγάλο ταλέντο της χώρας από την ανάξια και ποταπή μητέρα του. Η αγάπη που είχαν ο ένας για τον άλλον όμως ήταν ξεχωριστή και έβρισκαν τρόπο να συνομιλούν με γράμματα, ενώ είναι σαφές πως η μητρική φιγούρα αποτέλεσε έμπνευση για τα ποιήματά του. Όταν όμως τα χρόνια θα περάσουν και η μητέρα φοβούμενη πως το ένα από τα παιδιά της είχε γεννηθεί και αυτό από αρχοντικό σπέρμα, θα ξεκινήσει ένας δικαστικός αγώνας ανάμεσα στα νόμιμα παιδιά και το νόθο που θα διχάσει την οικογένεια και θα εξευτελίσει αυτή τη γυναίκα σε Κέρκυρα, Ζάκυνθο και ολάκερη την Ελλάδα. Με αυτό της τον μονόλογο η Αγγέλικα εξομολογείται, εξηγεί και ζητά συγχώρεση... Μόνη στη ζωή πλέον, ντυμένη σαν ψεύτικη κούκλα, όπως τότε, όπως ήξερε πάντα, ομιλεί στον νεκρό -πια- ποέτα... Εκείνον που βρίσκεται «στο μυαλό του Θεού». Θα λάβει την άφεση που αναζητά;
Για να μιλήσω για την ερμηνεία της Μάγδας Κατσιπάνου θα ξεκινήσω με το ότι θα της απονεμηθεί το βραβείο «Κατίνα Παξινού» στα Κορφιάτικα Βραβεία 2018. Οποιοδήποτε βραβείο και αν της απονεμηθεί για αυτή την ερμηνεία της, θα της αξίζει και με το παραπάνω! Υπήρξε καθηλωτική. Αληθινή, πηγαία, συγκινητική, εκφραστική, αστεία. Μία άρτια ερμηνεία, στην οποία -προσωπικά τουλάχιστον- δεν μπορώ να βρω ψεγάδι. Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε το γεγονός ότι καθ' όλη τη διάρκεια της παράστασης μιλούσε σε διάλεκτο επτανησιακή, νομίζω πως τα λόγια περιττεύουν. Η ερμηνεία της με συνεπήρε σε τέτοιο βαθμό που αισθάνθηκα πως έχω απέναντί μου την πραγματική μητέρα του Διονυσίου Σολωμού. Όπως και να έχει, θα την έχω συνδεδεμένη για πάντα στο μυαλό μου με την όψη αυτής της γυναίκας!
Άξιος συγχαρητηρίων και ο Παντελής Μοσχολιδάκης για το δημιούργημά του, ο οποίος είναι με τη σειρά του υποψήφιος για το βραβείο καλύτερου Συγγραφέα «Αλέκος Σακελάριος» για το κείμενο της παράστασης από την Ακαδημία Ελληνικών Βραβείων Τέχνης. Κατευθυνόμενη προς το θέατρο, ομολογώ πως είχα μια περιέργεια ίσως και μια αμφιβολία, για το πόσο ένα έργο με αυτό το αρκετά συγκεκριμένο περιεχόμενο θα μπορούσε να κρατήσει το ενδιαφέρον του θεατή το 2018 ή και να τον αγγίξει. Δεν φανταζόμουν λοιπόν τι με περίμενε! Αξίζει να αναφέρω ότι ολόκληρο το υπέροχο πρωτότυπο κείμενο του συγγραφέα μαζί με πληροφορίες για την παράσταση είναι διαθέσιμο στην είσοδο του θεάτρου μόλις στην τιμή των 5 ευρώ. Δεν το αναφέρω σε καμία περίπτωση για λόγους διαφήμισης, αλλά πιστεύω πως αξίζει ο θεατής του έργου αυτού να έχει στη βιβλιοθήκη του το συγκεκριμένο κείμενο.
Σκηνοθετικά, επίσης το αποτέλεσμα είναι παραπάνω από άρτιο. Η πρωταγωνίστρια έχει καθοδηγηθεί με μαεστρία για να αναδείξει όλες τις πτυχές της προσωπικότητας της ηρωίδας της και όλα τα σημεία αναφοράς της ζωής εκείνης, και του Διονυσίου. Μαζί της στη σκηνή βρίσκεται και ο μουσικός Κωνσταντίνος Χίνης, που με το βιολοντσέλο του επικοινωνεί με έναν τρόπο λυρικό μαζί με την Αγγέλικα και μας συντροφεύει με τους ήχους του σε αυτό το ταξίδι στον χωροχρόνο. Πραγματικά ταιριαστό το εύρημα της συνύπαρξής τους!
Φεύγοντας από την παράσταση ο θεατής είναι πολύ συναισθηματικά φορτισμένος. Η πρωταγωνίστρια εμφανίστηκε «διάφανη» απέναντί του, όπως υπήρξε η Αγγέλικα Νίκλη σε ολόκληρη τη ζωή της. Και σε κανέναν άνθρωπο δεν αξίζει τέτοια διαφάνεια, σε όσα λάθη και αν υπέπεσε. Η «Αγγέλικα Νίκλη Σολωμού η Διάφανη» είναι μια παράσταση καθολικής αποδοχής που αξίζει να δείτε και σας εγγυώμαι πως θα θυμάστε για πάντα. Όπως στο «για πάντα» ζει ο Διονύσιος Σολωμός και οι εθνικοί του στίχοι.
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Κείμενο – Σκηνοθεσία : Περικλής Μοσχολιδάκης
Μουσική : Κωνσταντίνος Χίνης
Σκηνικά/ Κοστούμια: Μάριος Βουτσινάς
Βιολοντσέλλο : Κωνσταντίνος Χίνης
Σχεδιασμός Φωτισμού: Άκης Σαμόλης
Φωνή Διονύσιου Σολωμού : Περικλής Μοσχολιδάκης
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάνος Γερωνυμάκης
Φωτογραφίες - trailer: Αντώνης Μίκροβας
Αφίσα : Δημήτρης Μητσιάνης
Παραγωγή: Πολυχώρος Vault
Ερμηνεία: Μάγδα Κατσιπάνου
Διαθέσιμο στο εμπόριο και το μυθιστόρημα της Ελένης Κεκροπούλου από τις εκδόσεις Ωκεανός με τίτλο «Αγγέλικα η Μαντενούτα» για την ηρωίδα.