Οι Νύχτες Πρεμιέρας γιορτάζουν τα 25 χρόνια δημιουργίας τους φέρνοντας δυναμικές κινηματογραφικές δημιουργίες. Μια από αυτές αποτελεί και η ταινία "The Cremator" του Juraj Herz, η οποία αποτελεί την πηγή έμπνευσης του Γιώργου Λάνθιμου για την ταινία του "The Favorite". Την ταινία προλογίζει η νέα ταινία μικρού μήκους του Γιώργου Λάνθιμου με τίτλο "Nimic". Ας ρίξουμε όμως μια πιο κοντινή ματιά στις δύο ταινίες.
Nimic
Ένας επαγγελματίας βιολοντσελίστας χρησιμοποιεί το μετρό, όπως κάθε άλλη ημέρα. Εκεί συναντά μια άγνωστη γυναίκα, η οποία αναστατώνει την ρουτίνα του. Ένας σουρεαλιστικός παροξυσμός ακολουθεί μια κυκλική δομή, με αδιευκρίνιστο το όριο μεταξύ αρχής και τέλους. Η ταινία ακροβατεί μεταξύ λογικής και παραλογισμού, αμφισβητώντας την ανθρώπινη ύπαρξη και τους κοινωνικούς ρόλους.
Ο Matt Dilon με το απαθές βλέμμα του μεταφέρει στον θεατή την ματαιότητα της ύπαρξης του πρωταγωνιστή αλλά και την σύγχυση που του δημιουργείται. Μαζί του οι Daphne Patakia και Susan Elle κάνουν μια ικανοποιητική προσπάθεια, η οποία όμως υπερκαλύπτεται από την ερμηνεία του Dilon.
Ο Γιώργος Λάνθιμος σε γνώριμα σκηνοθετικά κατατόπια δεν εντυπωσιάζει ιδιαίτερα. Στη 12 κινηματογραφικά λεπτά διάρκειας του "Nimic", η τοποθέτηση κάποιων λήψεων με ευρυγώνιο φακό όχι απλά δεν προσφέρει κάτι το διαφορετικό στη σκηνοθεσία, αλλά οδηγεί στον χαρακτηρισμό της ως επιτηδευμένη. Ο Λάνθιμος αυτή τη φορά υπογράφει το σενάριο μαζί με τον στενό του συνεργάτη Ευθύμη Φιλίππου. Παρ' όλο που σεναριακά η ταινία έχει κάποιο ενδιαφέρον, η σκηνοθεσία δεν το πλαισιώνει κατάλληλα, ώστε να το αναδείξει.
Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο και ΗΠΑ, παραγωγή του 2019.
Δείτε το trailer της ταινίας:
The Cremator/Ο Αποτεφρωτής
Ο Karl Kopfrkingl είναι ιδιοκτήτης κρεματορίου στην γερμανοκρατούμενη Τσεχία της δεκαετίας του '30. Παθιασμένος με την δουλειά και το καθήκον του, όταν έρχεται σε επαφή με το Κόμμα αντιλαμβάνεται ότι ο ίδιος είναι ο εντεταλμένος του Θεού, ο επόμενος Dalai Lama και σκοπός της ύπαρξής του είναι να εξαγνίσει τον κόσμο από την διαφθορά. Στην προσπάθειά του αυτή παρακολουθούμε μια σειρά παρανοϊκών ενεργειών, που θα τον βοηθήσουν να εκπληρώσει τον ιερό του σκοπό.
Ο Rudolf Hrušínský υποδύεται αριστοτεχνικά τον ρόλο του πρωταγωνιστή Kopfrkingl, δημιουργώντας έναν από τους πιο ζεν κακούς στην ιστορία του σινεμά, μετατρέποντας την μηδενιστική του στάση απέναντι στον άνθρωπο σε τρόμο. Ο ρόλος αυτός ταίριαξε απόλυτα στον πρωταγωνιστή τόσο φυσιογνωμικά όσο και στον τρόπο εκτέλεσης, χαρίζοντάς μας μια κορυφαία ερμηνεία γεμάτη καυστικό χιούμορ, ανατριχιαστικές σιωπές και πολιτικούς υπαινιγμούς.
Η σκηνοθεσία του Juraj Herz είναι ένα πραγματικό κομψοτέχνημα. Ασπρόμαυρα κινηματογραφικά πλάνα, συμμετρία, εκκεντρικές λήψεις από διαφορετικές γωνίες στο χώρο και πάντρεμα πλουραλισμού και μινιμαλισμού σε μια ταινία γεμάτη αντιθέσεις.
Τσεχοσλοβακία, παραγωγή του 1969.
Δείτε το trailer της ταινίας:
Παρατηρώντας τις δύο ταινίες, γίνεται αρκετά εμφανής η σκηνοθετική επιρροή του Juraj Herz πάνω στο έργο του Γιώργου Λάνθιμου, κάποιες φορές με τρόπο πετυχημένο και κάποιες όχι. Η εκκεντρικότητα στα πλάνα του Juraj Herz, γίνεται με τρόπο αβίαστο και καυστικό, κάτι που δεν καταφέρνει πάντα ο Γιώργος Λάνθιμος. Ωστόσο, αξίζει να δει κάποιος και τις δύο ταινίες, ιδίως αν τις παρακολουθήσει μαζί. Όσον αφορά την ταινία "The Cremator", θα την χαρακτήριζα το αποκορύφωμα της βραδιάς!