Ένας νεαρός μετανάστης βασανίζεται κατά τη διάρκεια της σύλληψής του από τη δανέζικη αστυνομία και καταλήγει στο νοσοκομείο να παλεύει για τη ζωή του. Ως αποτέλεσμα, το αραβόφωνο προάστιο της Κοπεγχάγης βρίσκεται σε αναβρασμό και η αστυνομία προσπαθεί να περιορίσει τις ταραχές με τον μοναδικό τρόπο που ξέρει: στέλνοντας νέες περιπολίες και ενισχύσεις. Δύο ασυνομικοί με εκ διαμέτρου αντίθετους χαρακτήρες καλούνται να συνεργαστούν στη βάρδιά τους. Ο Jens είναι χαμηλών τόνων και θυμίζει περισσότερο έναν ακριβοδίκαιο εισαγγελέα με στολή, ενώ ο Mike είναι προκλητικός και θυμίζει περισσότερο μια μοντέρνα εκδοχή του Ρόμποκοπ. Καθώς η μέρα κυλάει, οι δυο τους θα έρθουν αντιμέτωποι με απαιτητικές καταστάσεις που θα θέσουν σε δοκιμασία όλα όσα πίστευαν και εκπροσωπούσαν μέχρι εκείνη τη στιγμή.
Η ταινία των Frederik Louis Hviid (Φρέντερικ Λούις Χβίιντ) και Anders Ølholm (Άντερς Όλχολμ) ξεκινάει με μια σοκαριστική σκηνή αστυνομικής βαναυσότητας, που θυμίζει τη δολοφονία του George Floyd από την αστυνομία της Μινεάπολης, η οποία προηγήθηκε της κυκλοφορίας της ταινίας, αλλά ακολούθησε την παραγωγή της. «Δεν μπορώ να αναπνεύσω», ψιθυρίζει ο νεαρός Talib καθώς τα χέρια ενός ένστολου σφίγγουν όλο και περισσότερο γύρω από τον λαιμό του. «Δεν μπορώ να αναπνεύσω», κραυγάζουν χιλιάδες νεαροί αραβικής καταγωγής που έχουν εγκλωβιστεί σε ένα γκέτο-ευγενική χορηγία της δανέζικης κοινωνίας. Κι αν το γκέτο που βλέπουμε στην ταινία είναι φανταστικό, οι συνθήκες που το δημιούργησαν είναι απολύτως πραγματικές. Μάλιστα, οι δύο δημιουργοί του "Shorta" ονόμασαν το γκέτο Svalegården, που μεταφράζεται στα ελληνικά ως «χελιδονοφωλιά», ένας όρος που σίγουρα κινείται ανάμεσα στα όρια της –τραγικής– ειρωνείας και του σαρκασμού.
Αναμφίβολα η ταινία βασίζεται στην αστυνομική βία, την αυθαιρεσία και τη διαφθορά. Ωστόσο, καθώς χτίζεται η ένταση και οι προκλήσεις πυκνώνουν εκατέρωθεν, αντίστοιχα πυκνώνει και το σενάριο. Οι χαρακτήρες παύουν να είναι ασπρόμαυροι, οι αποφάσεις παύουν να είναι σωστές ή λάθος. Κι όταν θα πέσει η νύχτα, ο δυσκολότερος εχθρός που θα έχεις να αντιμετωπίσεις ενδεχομένως να είναι ο ίδιος σου ο εαυτός.
Το "Shorta" είναι γυρισμένο σε πραγματικό χρόνο, γεγονός που του προσδίδει μια έντονη αίσθηση ρεαλισμού. Ανάμεσα στην πυκνή δράση παρεμβάλλονται απαραίτητες παύσεις, στιγμές συναισθηματικής αποφόρτισης – ή φόρτισης, ανάλογα τι εξυπηρετεί τους σκοπούς των σκηνοθετών κάθε στιγμή. Μπορεί σε (αγγλόφωνες) κριτικές για την ταινία να διαβάσετε ότι μοιάζει με το «Ο Σταθμός 13 Δέχεται Επίθεση» ή ότι θυμίζει την «Ημέρα Εκπαίδευσης», παραλληλισμοί που ίσως να είναι αποδεκτοί με βάση το κοινό στο οποιο απευθύνονται και στοχεύουν τα συγκεκριμένα άρθρα. Ωστόσο, το "Shorta" είναι μια βαθιά ευρωπαϊκή ταινία, που εξελίσσει τη διαρκή άνοδο του σύγχρονου δανέζικου κινηματογράφου. Θα έλεγα ότι σε αυτό το προάστιο της Κοπεγχάγης ο «Ένοχος» του Gustav Möller συναντά το «Μίσος» του Mathieu Kassovitz. Ομάδες περιπολίας και ασφάλειας συνυπάρχουν με συμμορίες. Οι προκαταλήψεις και τα στερεότυπα εγκλωβίζουν νέους ανθρώπους που αναζητούν απεγνωσμένα τη θέση τους σε έναν κόσμο που τους θέλει αόρατους. «Όταν συνηθίζεις να σου φέρονται με έναν συγκεκριμένο τρόπο, αρχίζεις να μαθαίνεις ότι έτσι είσαι».
Τον Ιούνιο του 2017, ο πύργος Grenfell στο Λονδίνο κάηκε παίρνοντας τις ζωές 72 ανθρώπων, επειδή οι ευκατάστατοι γείτονές τους δεν ήθελαν να τους χαλάνε τη θέα. Σε ένα από τα άδεια οικόπεδα του Svalegården όπου κορυφώνεται το "Shorta", βλέπουμε για λίγο μια ταμπέλα που προαναγγέλει ότι εκεί σύντομα θα ανεγερθούν νέες πολυκατοικίες που θα αναβαθμίσουν την περιοχή, που θα εξωραΐσουν και εξευγενίσουν την εικόνα της. Μπορεί όλες αυτές οι λέξεις – «αναβάθμιση», «εξωραϊσμός» και «εξευγενισμός» – να χρησιμοποιούνται ως ελληνική μετάφραση του όρου "gentrification", αλλά αδυνατούν να αποδώσουν τη βαρβαρότητα και τη χυδαιότητα της πρακτικής.
"Jusqu'ici tout va bien" γράφει ένα μήνυμα στον τοίχο ενός πάρκινγκ· μια φράση βγαλμένη κατευθείαν από το «Μίσος» και τα φλεγόμενα παρισινά προάστια. «Μέχρι εδώ όλα καλά». Να δούμε από εδώ και πέρα. Τώρα που αναζητάμε το ανθρώπινο πρόσωπο της «Ευρώπης» αφού έχουμε εγκλωβίσει ανθρώπους σε γκέτο. Τώρα που οι έφηβοι μετανάστες δεύτερης γενιάς βρίσκονται εγκλωβισμένοι ανάμεσα στην αστυνομική βία και τις συμμορίες, ανάμεσα στην προκατάληψη και τον εξτρεμιστικό φονταμενταλισμό.
Μέχρι εδώ όλα καλά. Να δούμε από εδώ και πέρα.
Η ταινία "Shorta" (ελληνικός τίτλος: «Παγιδευμένοι») έκανε πρεμιέρα στην Εβδομάδα Κριτικής στο Φεστιβάλ Βενετίας 2020 και κέρδισε το Βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου Fipresci στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες στις 10 Ιουνίου από την One from the Heart.
Την είδαμε σε screener με την ευγενική υποστήριξη της One from the Heart.