Κάθε φορά που ένας σπουδαίος μουσικός πηγαίνει να συναντήσει τον Εlvis εκεί ψηλά, άνθρωποι που δεν είχαν καμία σχέση με τη μουσική του μέχρι εκείνη τη στιγμή θεωρούν καθήκον τους να γράψουν κάποιον επικήδειο. Η συνταγή είναι γνωστή: μπαίνεις στη Wikipedia, ξεσηκώνεις τα βασικά της βιογραφίας, αλλάζεις λίγο τις λέξεις για να φανεί δικό σου, κοτσάρεις κι ένα «ο γερόλυκος της ροκ» άμα ο νεκρός τα ‘χε τα χρονάκια του και να το κειμενάκι για να γεμίσουν οι σελίδες της κομματικής κωλοφυλλάδας, του κούφιου φριπρές ή της «ψαγμένης ιστοσελίδας». Τα ίδια κλισέ, το ίδιο προσποιητό λιβάνισμα, οι ίδιες ανιαρές αναφορές στις επιτυχίες και το έργο του εκλιπόντα.
Εδώ και μια βδομάδα διάβασα τόσες μπούρδες για τον Lou Reed από άτομα που ανάθεμα κι αν έχουν ένα δίσκο του. Άτομα που θα έγραφαν τις ίδιες κοινοτυπίες έτσι και αύριο τίναζε τα πόδια ο Lenny Kravitz, ας πούμε. R.I.P. Lenny, στο καλό, τουλάχιστον τα τραγούδια σου έμειναν, μπλα, μπλα, μπλα. (Ένα παράδειγμα φέρνω, δε βρήκα χειρότερο). Ξαφνικά όλοι γίνανε μεγάλοι φαν του Reed. Μέχρι και η θεία Σούλα.
Λοιπόν, έχουμε και λέμε: στο ραδιόφωνο δεν άκουσα ποτέ Lou Reed εκτός από το «Perfect Day», κι αυτό επειδή το ’97 το ηχογράφησαν διάφοροι σταρ για φιλανθρωπικούς σκοπούς και πούλησε ένα τρισεκατομμύριο αντίτυπα. Το «Perfect Day», γαμώ τους θεούς του Las Vegas, το λιγότερο αντιπροσωπευτικό κομμάτι του, που κυκλοφόρησε το 1972 και οι περισσότεροι απ’ αυτούς που το έμαθαν δεν ήταν έμβρυα ακόμα. Άλλο;
Τα «ροκ» ραδιόφωνα δεν έπαιξαν ποτέ Lou Reed. Eντάξει, θα μου πεις, τα ροκ ραδιόφωνα στην Ελλάδα δεν παίζουν καν ροκ, Lou Reed περίμενες να παίξουν; Ε, λες ρε παιδί μου, έτσι από σπόντα μπορεί να παίξουνε κανά ροκ κομμάτι, έτσι για το ονόρε. Αλλά κι αυτά με το «Perfect Day» τη βγάλανε όταν ήτανε χιτ, άντε και κανά «Walk on the Wild Side» που είναι εύπεπτο και έχει τα «του του ρου του του του ρου» και το σαξοφωνάκι που αρέσει στις γκομενίτσες. Κι αυτό από το ’72. Όσο για Velvet Underground; Αυτό κι αν είναι απ’ τα πιο αστεία ανέκδοτα.
Κατά τα άλλα, τίποτα. Ούτε στα μπαρ, ούτε στα καφέ, πουθενά ο Lou. Mόνο άμα έβαζε ο Tarantino κανένα κομμάτι του σε ταινία του μπορεί να παίρνανε χαμπάρι περισσότεροι. Και τα χιπστερόπουλα αρκέστηκαν να λένε ότι έχουν κατεβάσει μερικά κομμάτια των Velvets αλλά αμφιβάλω αν τα άκουσαν ποτέ για πάνω από ένα λεπτό. Οπότε γιατί τόσα πλαστικά δάκρυα;
Εμένα πάλι θα μου λείψει για δυο λόγους: Από το Transformer και μετά έβγαλε μια σειρά από καλά έως φοβερά άλμπουμ που τα είχα λιώσει στο παλιό Thorens και μέσα απ’ αυτά έμπαινα κι εγώ στον εξωτικό κόσμο της Νέας Υόρκης. Berlin, Sally Can’t Dance, Coney Island Baby, Rock and Roll Heart, Street Hassle, The Bells, Growing Up in Public, The Blue Mask, Legendary Hearts, New Sensations. Όπως επίσης και δυο από τα καλύτερα live άλμπουμ όλων των εποχών, τα Rock ‘n’ Roll Animal και Lou Reed Live. Όχι, δεν ισχυρίστηκα ποτέ ότι αγόρασα το Metal Machine Music, ούτε καν για να συμπληρώσω τη δισκογραφία του. Ήξερα ότι δε θα το άκουγα πάνω από μια φορά.
Θυμάμαι κάπου εκεί στα τέλη των seventies μια συνέντευξή του στο ΝΜΕ όπου ήταν πιο πανκ από τον Johnny Rotten καθώς έβριζε τον Jim Morrison με τα χειρότερα λόγια. Moυ έρχονται στο νου κάτι ατάκες του για το τι είναι ο ορισμός του cool. Τον θυμάμαι να πλακώνει τον David Bowie στις μπουνιές σε ένα εστιατόριο στη Νέα Υόρκη. Να βρίζει δημοσιογράφους που του έκαναν ανόητες ερωτήσεις. Τυπικός, καλός Lou.
Aργότερα, με τα Mistrial, New York, Songs for Drella (μαζί με τον John Cale) και Magic and Loss συνέχισα την επαφή μου μαζί του από την άλλη μεριά του Ατλαντικού. Τον έβλεπα live όποτε περνούσε από τα μέρη μου (σπάνια). Μετά σταμάτησα. Τον παρακολουθούσα πλέον από απόσταση, χωρίς να αγοράζω τους δίσκους του. Μου άρεσε να διαβάζω τις σπάνιες συνεντεύξεις του γιατί ήταν πάντα προκλητικός και αθυρόστομος, διατηρώντας όμως το χιούμορ του.
Ο δεύτερος λόγος είναι ότι σε αντίθεση με τους περισσότερους της σειράς του, ήθελε πάντα να πάει τη μουσική του και τις ιδέες του παραπέρα. Εκεί που οι Stones, για παράδειγμα, συνεχίζουν ακόμα βασισμένοι στα ίδια ριφ της εφηβείας τους, ο Reed ψάχτηκε με τον ηλεκτρονικό θόρυβο και τη σύγχρονη κλασική μουσική, πειραματίστηκε με τον ήχο της κιθάρας, έγραψε ένα σωρό ποιήματα που μελοποίησε, έγραψε ένα άλμπουμ για τον Edgar Allan Poe, μέχρι και με τους Metallica συνεργάστηκε πρόπερσι σε ένα άλμπουμ που έγινε σάκος του μποξ από τους κριτικούς και το κοινό αλλά έχω την υποψία ότι αν είχε βγάλει ένα άλμπουμ σαν το Lulu την εποχή του Transformer και του Berlin σήμερα θα το θεωρούσαν όλοι κλασικό.
Και να φανταστείς ότι μετά τη μεταμόσχευση συκωτιού που έκανε το Μάιο ετοιμαζόταν για κάποιο καινούργιο project. Στα 71.
Σχετικό θέμα