Καλημέρα
σας. Αυτή τη φορά αποφάσισα να γράψω λίγα λόγια για έναν έλληνα που
-κατά τη γνώμη μου πάντα- συνεχίζει να είναι σύγχρονος και επίκαιρος αν
και "θήτευσε" τον 5ο π.χ. αιώνα. Θεωρείται
από τους κορυφαίους εκπροσώπους της αρχαίας κωμωδίας και είχε ως
χαρακτηριστικό του το καυστικό και άνευ ορίων χιούμορ. Μιλάμε για τον
Αριστοφάνη βεβαίως-βεβαίως. Τον πρωτοπόρο της σάτιρας. Για
έναν τύπο που θα μπορούσε να σχολιάζει και να γράφει έργα ακόμα και
σήμερα και που οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι κωμωδίες του θα
μπορούσαν να σατιρίζουν τα τρέχοντα ελληνικά δρώμενα με μεγάλη ευκολία.
Τη
δεκαετία του 80 λοιπόν κάποιοι είχαν την έμπνευση να "μεταφέρουν" τις
σωζόμενες κωμωδίες του σε κόμικς (μέχρι τώρα θα αναρωτιόσασταν που το
πάω) χωρίς να διαστρεβλώσουν το σενάριο. Αυτοί οι κάποιοι είναι ο Τάσος Αποστολίδης, ο οποίος έκανε τη διασκευή των κειμένων και Γιώργος Ακοκαλίδης, το σκίτσο.
Οι δημιουργοί
υποστηρίζουν ότι ο σκοπός τους ήταν να ψυχαγωγήσουν, να πληροφορήσουν αλλά
κυρίως να προβληματίσουν τους αναγνώστες πάσης ηλικίας πάνω σε
πολιτικο-κοινωνικά θέματα στα οποία δίνει έμφαση στα έργα του ο ποιητής.
Έντεκα γνωστές
κωμωδίες του Αριστοφάνη μεταφέρθηκαν σε κόμικς αλλά εν' όψει της γιορτής της
γυναίκας και της κατάντιας της χώρας μας, θα σταθώ στις αγαπημένες μου.
Λυσιστράτη. Η πιο γνωστή κωμωδία του Αριστοφάνη τονίζει την ειρηνοφιλία των γυναικών απέναντι σε κάποιους πολεμοχαρείς άντρες που εκμεταλλεύονται τον πελοποννησιακό πόλεμο για να κερδίσουν χρήματα και δόξα. Ουσιαστικά ο ποιητής προτρέπει τους Έλληνες να συμφιλιωθούν και βάζει τις γυναίκες να τους ξυπνήσουν. Το έργο καταλήγει σε ειρήνη-φαγοπότι μεταξύ Σπαρτιατών και Αθηναίων.
Εκκλησιάζουσες. 12 χρόνια μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο και ενώ οι Αθηναίοι δεν έχουν συνέλθει ακόμα, ο Αριστοφάνης προτείνει -ακούσατε ακούσατε- ως μεταρρυθμιστική λύση τη λήψη της εξουσίας από τις γυναίκες, οι οποίες λόγω ιδιοσυγκρασίας και πρακτικού μυαλού δίνουν τολμηρότερες λύσεις. Όπως, ας πούμε ότι όλα τα... αγαθά θα είναι δωρεάν και κοινά για όλους, όπως η γη, τα χρήματα και οι ίδιοι οι...πολίτες. Δηλαδή όλες οι γυναίκες θα ανήκουν σε όλους τους άντρες και τούμπαλιν αλλά με σειρά. Για να πας με μια ωραία νέα γυναίκα θα πρέπει πρώτα να πας με μια λίγο ασχημούτσικη και κάπως ώριμη. Και το ίδιο ισχύει και για τους άντρες. Βέβαια υπάρχει μια...πλευρά που δεν καλύπτει ο νόμος αλλά αυτό θα σας το αφήσω να το βρείτε μόνοι σας. Και όλα αυτά για να χαλαρώσουν οι ταλαιπωρημένοι άντρες Αθηναίοι και να αποδείξουν οι γυναίκες ότι αντέχουν το ...βάρος. Η μέρα μια μέσης Αθηναίας περιγράφεται (βγάζοντας γέλιο) σε μία σελίδα (9 καρέ) τύπου "είμαι η Μαίρη Παναγιωταρά".
Πλούτος. Η
τελευταία κωμωδία του Αριστοφάνη. Εδώ ο ποιητής είναι απογοητευμένος από την
ήττα της δημοκρατίας μετά τον Πελοπον/κό πόλεμο και καυτηριάζει την εποχή όπου
κάποιοι επιτήδειοι θησαύρισαν σε βάρος του λαού χρησιμοποιώντας για τον εαυτό
τους το δημόσιο χρήμα αναρριχόμενοι σε θέσεις κλειδιά. Αν αυτό δεν είναι de
javu τότε τι είναι? Ο θεός Πλούτος εμφανίζεται ώς ένας τυφλός γέροντας που
έχασε το φως του γιατί όταν ήταν νέος είπε στο Δία ότι είναι σωστό να πηγαίνει
μόνο στους δίκαιους και τους φτωχούς. Ο...Ζευς δε γούσταρε τους καλούς
(κόμπλεξ) και τον τύφλωσε για να μη μπορεί να τους ξεχωρίσει. Στο τέλος ο
γέροντας βρίσκει το φως του (εγχείριση) και επανορθώνει, προς μεγάλη
απογοήτευση των "αρπαχτικών".
Η υπερβολή
ήταν, είναι και θα είναι η βασική τροφή της κωμωδίας. Ο συνδυασμός λοιπόν
αυτής, της ευελιξίας των κόμικς και της διαχρονικής ελληνικής πολυμορφίας, είχε
ένα πολύ καλό αποτέλεσμα. Νομίζω ότι οι δημιουργοί πέτυχαν το σκοπό τους, "ξαναπλάθοντας"
τα έργα πρώτον για κάνουν συγκρίσεις του τώρα με το τότε τονίζοντας -ω τι
έκπληξη-τις ομοιότητες και δεύτερον για να ενσωματωθούν στα κόμικς με
απλούστερη και αμεσότερη γλώσσα. Για άλλη μια φορά η 9η τέχνη αποδεικνύει τη
δύναμή της.