CineGrill: Ταινίες εβδομάδας 21.10.2010 (+ bonus)

Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θάνος Σαμαράς, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Ερρίκος Λίτσης, Ιερώνυμος Καλετσάνος, Χρήστος Πασσαλής, Γιούλα Μπούνταλη, Δέσποινα Γεωργακοπούλου, Νίκος Φλέσσας, Μαρία Καλλιμάνη, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Γιώργος Βαλαής, Κατερίνα Παπαγεωργίου, Αλέξανδρος Παρίσης, Δήμητρα Σακκάτου, Ζωή Λιανοστάθη

Ο Σύλλας Τζουμέρκας στην πρώτη του μεγάλου μήκους περνά από τη θλιβερή εποχή της δικτατορίας στο θλιβερό  παρόν, με όχημα την τραγωδία μιας μικροαστικής οικογένειας. Ψυχές που νοσούν σ’ έναν κόσμο που διατηρεί την ευυπόληπτη εικόνα του ενώ στην ουσία καταρρέει. Όλα είναι έτοιμα να τιναχθούν στον αέρα, όλα είναι έτοιμα να ξεκαθαρίσουν. Ποιο είναι το κόστος της αλήθειας; Ο Τζουμέρκας έχει για όπλα του τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών, με ιδιαίτερη την παρουσία της Ιωάννας Τσιριγκούλη στον ρόλο μιας ψυχικά διαταραγμένης μάνας που στερήθηκε ένα γιο. Το ταχύτατο μοντάζ πολλές φορές αποπροσανατολίζει αλλά τουλάχιστον εξυπηρετεί πιστά τις προθέσεις του σκηνοθέτη, προθέσεις που οριακά ξεφεύγουν απο την παγίδα του να γίνουν για τον θεατή πενηνταράκια. Η εικαστική προσέγγιση της ταινίας, συνυπολογίζοντας ασφαλώς τη φωτογραφική διεύθυνση, μας βεβαιώνει για μια ομάδα ανθρώπων που δούλεψε πολύ σκληρα για να πετύχει αυτό στο οποίο πίστεψε. Με λίγα λόγια: Στις αίθουσες αδέρφια, στις αίθουσες.

Ο Γιουσούφ είναι μοναχοπαίδι και ζει με τους γονείς του σε μια απομονωμένη ορεινή περιοχή. Για τον εκπληκτικό μπόμπιρα (Bora Altas), το δάσος πλάι στο σπίτι τους είναι ένα μέρος μυστηρίου και περιπέτειας, ενώ ο μικρός συνοδεύει καθημερινώς τον πατέρα του στη δουλειά. Ο πατέρας, ο Γιακούπ, είναι μελισσοκόμος και έχει τοποθετήσει τις κυψέλες του στην κορυφή των πιο ψηλών δέντρων του δάσους. Πατέρας και γιος μοιράζονται μια ισχυρή σχέση, μοιράζονται τα ίδια όνειρα, μοιράζονται τα ίδια μυστικά. Ο νικητής του φεστιβάλ του Βερολίνου, χωρίς πολλές εκπλήξεις στην πλοκή αλλά με μια ποιητική κινηματογράφηση, χωρίς πολλά λόγια και με μετρημένα βήματα, αργοκίνητα, διασχίζει μέσα σε 100 λεπτά την ψυχοσύνθεση της παιδικής αφέλειας που αποχωρίζεται ο πρωταγωνιστής. Ο Semih Kaplanoglu μιλάει για το πένθος και την αναγέννηση του Γιουσούφ, που αντί να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα, επιλέγει (;) να κάνει την πραγματικότητα όνειρό του. Με λίγα λόγια: Για δυνατούς λύτες.

Ένας νεαρός κάθεται σ’ ένα καφέ έξω από τη δραματική σχολή του Στρασβούργου, ζωγραφίζει και κρατάει σημειώσεις. Στοπ. Τα λόγια στην ταινία είναι ελάχιστα και η πρόοδος της ιστορίας συνοψίζεται σε δυο φράσεις. Οποιαδήποτε μπορεί να είναι Εκείνη, οτιδήποτε μπορεί σε Εκείνη να τον οδηγήσει. Στη μισή ταινία, με λιγοστές εξαιρέσεις σπάνιας κινηματογραφικής ποίησης (στην οποία συμβάλει καθοριστικά ο εξαιρετικός σχεδιασμός ήχου) και ορισμένες πιστές ανακατασκευές της ψυχολογίας του Περιπλανώμενου Περαστικού, η γλυκύτατη και θαρραλέα περίπτωση του νεαρού που ψάχνει μια κοπέλα που ’χε συναντήσει στην ίδια πόλη πριν από έξι χρόνια προσεγγίζεται με αντισυμβατικά κοψίματα μα με καταστρεπτική βιασύνη. Εκεί που ο συμβολισμός θα μπορούσε να κλασσικοποιήσει τον ιδιοφυή μέσα στην απλότητά του κεντρικό πυρήνα του φιλμ, ο δημιουργός ξεμένει από βενζίνη και καταφεύγει σε ευκολίες για χασμουρητά. Ο ρομαντισμός δεν μπορεί να γίνει ντοκιμαντέρ, ιδίως όταν η πρόδηλη ανάγνωση του κόσμου πλευρίζει άλαλα μεταίχμια, ένα μοντέρνο σινεμά κατά το ήμισυ βουβό. Η άλλη μισή ταινία – όχι χρονικά – απευθύνεται σε ανθρώπους που ’χουν ξεχάσει να ακούν και να βλέπουν με νηφαλιότητα× αλλά πάλι αστοχεί, υπερβάλλει και επιμένει και ξαναεπιμένει και ματαεπιμένει εκνευριστικά και πάντα από απόσταση στη νοσταλγική (αν και αυτό που έχει παρέλθει το έχουμε κατανοήσει ήδη από το πρώτο λεπτό) και γενναιόδωρη στα δευτερόλεπτα παρατηρητικότητα που πρέπει να εφαρμόζει κανείς σε καθημερινές δράσεις στο γραφικό Στρασβούργο. Ένας μινιμαλισμός τόσο αόριστος και συνάμα καθολικός που συγκοινωνεί με μια μόδα νοηματικής ανεπάρκειας και θα συγχωρούνταν, ή τουλάχιστον θα ικανοποιούσε, μόνο ως σκηνοθετικό πείραμα, ήτοι ένα σινεμά για το σινεμά συν κάτι λίγους. Συνολικά: μια συρραφή σκηνών που  παρουσιάζουν – κατά περιπτώσεις –  αποκλειστικά εικαστικό ή μουσικό ενδιαφέρον και προσπερνούν ελαφρά τη καρδία τον λόγο για τον οποίο μας κλείνει πότε-πότε το μάτι ο δημιουργός: Ένας νεαρός, ο οποιοσδήποτε νεαρός, χωρίς όνομα, χωρίς παρελθόν ή μέλλον, κάθεται στο αίθριο ενός καφέ, σχεδιάζει, γράφει, σημειώνει, κοιτάζει και ψάχνει μήπως βρει ανάμεσα σε άγνωστα πρόσωπα, μέσα σε μια άγνωστη πόλη, ένα πρόσωπο οικείο – εκείνο της Σύλβια, το πρόσωπο ενός δροσερού κοριτσιού, ένα πρόσωπο που έπαψε να υπάρχει γιατί μετά από έξι χρόνια δεν είναι το ίδιο – ποδαράτος, μ’ ένα χάρτη, δίχως να ξέρει αν εκείνη τον θυμάται, δίχως να ’ναι σίγουρος ή να νοιάζεται για την αμοιβαιότητα των μη-όρων. Με λίγα λόγια: Φέρτε μας την Pilar López de Ayala.

Ένας ληστής τραπεζών ερωτεύεται ένα από τα θύματά του, μια διευθύντρια τράπεζας που φυσικά αγνοεί την πραγματική του ταυτότητα, σε σκηνοθεσία Ben Afflecκ. Μια ιστορία βασισμένη στο αστυνομικό Prince of Thieves του Τσακ Χόγκαν (βραβείο Hammet). Στη Βοστόνη (μας λένε ότι) η κλοπή τράπεζας ως μέθοδος βιοπορισμού κατεβαίνει κληρονομικά από γενιά σε γενιά. Σκηνοθεσία στον αυτόματο σε μια σεναριακά τρύπια παλιομοδίτικη περιπέτεια μ’ έναν βουτυρομπεμπέ εγκληματία με σως Χόλιγουντ. Από τα πιάτα του καταλόγου ξεχωρίζει μακράν η Rebecca Hall (Frost-Nixon, Vicky Christina Barcelona), η οποία και τον τηλεφωνικό κατάλογο να διάβαζε θα ’ψαχνες να βρεις ένα βαθύτερο νόημα στην επιλογή της για να συνεχίσεις να την βλέπεις. Με λίγα λόγια: Ο Ben Affleck ντυμένος εγκληματίας.

Ο Paul W.S Anderson είναι ένας από τους χειρότερους σκηνοθέτες που κάνουν ακόμη ταινίες. Το σενάριο τσιμπάει κάτι από Ρομέρο, η σκηνοθεσία από Matrix  και η Milla Jovovich προσπαθεί να μας κάνει τα γλυκά μάτια. Όλα αυτά με τρισδιάστατο περιτύλιγμα. Με λίγα λόγια: Από τις χειρότερες ταινίες που μπορείτε να δείτε.

Ο Christopher Nolan που έσπασε ταμεία με Dark Knight και Inception κάθεται για πρώτη φορά στην καρέκλα του σκηνοθέτη για να αντιμετωπίσει ακόμα μία διαταραγμένη ψυχή. Όνειρο μέσα στο όνειρο μέσα στο όνειρο στοπ; Μια ιδέα που τον απασχολούσε χρόνια.