Το βράδυ της 6ης Νοεμβρίου, ημέρα Δευτέρα και ώρα 20:30, βρέθηκα σε ένα μικρό θεατράκι κάπου στην Κυψέλη, με το όνομα Τόπος Αλλού, προκειμένου να παρακολουθήσω ένα από τα πλέον δημοφιλή έργα του μεγάλου Έλληνα συγγραφέα, μα πάνω απ' όλα στοχαστή, Νίκου Καζαντζάκη, τον «Καπετάν Μιχάλη».
Από την πρώτη στιγμή που μπήκα στο θέατρο ένιωσα ότι βρίσκομαι «Αλλού». Είναι ένας χώρος μικρός, ήσυχος, προσεγμένος και σχεδιασμένος με άψογη αισθητική. Το φουαγιέ δε που διαθέτει, σου αποπνέει τέτοια ζεστασιά, ηρεμία και χαλάρωση που μέχρι κι εγώ που δεν είμαι φίλος του τσαγιού, ζήλεψα που δεν είχα φτάσει πιο νωρίς να απολαύσω αυτό το ζεστό ρόφημα, παρέα με τους υπόλοιπους συνθεατές. Πραγματικά είναι ένας χώρος που αξίζει να επισκεφτείτε και που σίγουρα θα ξαναεπισκεφθώ.
Καθώς αναμέναμε την έναρξη της παράστασης, ο Βασίλης Βασιλάκης (ο φέρων την υπογραφή της παράστασης), κατεβαίνει τα σκαλιά και από ένα χαρτί που κρατούσε στα χέρια του ξεκίνησε να απαγγέλει, βάζοντάς μας από την αρχή και με τρόπο γλυκό, στην ατμόσφαιρα του έργου. Η χαρισματική και διαπεραστική φωνή του με ανατρίχιασε και ήμουν έτοιμη να παρακολουθήσω την παράσταση.
Το 2017 αναδείχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως «έτος Νίκου Καζαντζάκη», ώστε να τιμηθεί ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας για τα 60 χρόνια από τον θάνατό του. Πολλοί θίασοι, παραγωγοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, έσπευσαν να μεταφέρουν τα σπουδαία έργα του στη θεατρική σκηνή. Έχοντας λοιπόν πάει σε αρκετές από αυτές (και μάλιστα και σε μεγάλες παραγωγές), μπορώ να πω με βεβαιότητα, πως ετούτη εδώ ξεχώρισε με διαφορά απ' όλες τις υπόλοιπες.
Υπόθεση
Η υπόθεση τοποθετείται στην κρητική επανάσταση του 1889. Ο κεντρικός ήρωας, ο καπετάν Μιχάλης, ένας άγριος και ανυπότακτος πολεμιστής, έχει ορκιστεί να είναι μαυροντυμένος, αξύριστος και αγέλαστος μέχρι να ελευθερωθεί η Κρήτη. Όταν όμως συναντά την Εμινέ, τη γυναίκα του αδελφοποιτού του, Νουρήμπεη, τον κυριεύει «ένας δαίμονας»· παρά τις προσπάθειές του δεν καταφέρνει να τη βγάλει από το μυαλό του.
Ενώ ο καπετάν Μιχάλης παλεύει με τον δαίμονά του, ο Νουρήμπεης μονομαχεί με τον Μανούσακα, για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του, και τον σκοτώνει· ο ίδιος, όμως, τραυματίζεται στα γεννητικά όργανα. Η πληγή του επουλώνεται, αλλά εκείνος αυτοκτονεί, αδυνατώντας ν' αντέξει την περιφρόνηση και τον οίκτο της Εμινέ (που εν τω μεταξύ έχει γίνει ερωμένη του καπετάν Πολυξίγκη) για τον ακρωτηριασμό του. Η είδηση του θανάτου του επιβαρύνει το ήδη τεταμένο κλίμα στο Μεγάλο Κάστρο, όπου καθημερινά φτάνουν μαντάτα για αψιμαχίες και ταραχές σ' όλο το νησί.
Με την παρακίνηση των αγάδων, Τούρκοι στρατιώτες ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης σφάζοντας και πυρπολώντας. Λίγες μέρες αργότερα, ξεσπά η επανάσταση. Ο πόλεμος μαίνεται και οι Τούρκοι πολιορκούν το μοναστήρι του Αφέντη Χριστού. Την ίδια εποχή, η Εμινέ ετοιμάζεται να βαφτιστεί χριστιανή και να παντρευτεί τον Πολύξίγκη, αλλά ο καπετάν Μιχάλης οργανώνει την απαγωγή της και την κρύβει σε συγγενικό του σπίτι. Την πιο κρίσιμη νύχτα της πολιορκίας, φεύγει από το μοναστήρι για να σκοτώσει την Εμινέ· επιστρέφοντας το βλέπει πυρπολημένο.
Λίγο αργότερα, φτάνει στην Κρήτη ο Κοσμάς, γιος του Μανούσακα και ανιψιός του καπετάν Μιχάλη, φέρνοντας στους επαναστατημένους το μήνυμα της συνθηκολόγησης. Ένας μετά τον άλλον, οι καπεταναίοι καταθέτουν τα όπλα, αλλά ο καπετάν Μιχάλης αρνείται να υποκύψει. Ο Κοσμάς πηγαίνει στο λημέρι του για να τον πείσει, αλλά τελικά μένει και ο ίδιος, νιώθοντας τον ίσκιο του πατέρα του να ορθώνεται μέσα του. Μέσα στον πυρετό της μάχης, καταλαβαίνει ότι ο καπετάν Μιχάλης έχει πια λυτρωθεί από κάθε φόβο κι ελπίδα. Σύντομα, θείος και ανιψιός πέφτουν νεκροί στην τελευταία έφοδο του Τούρκων.
Γιατί ξεχώρισε;
Πρώτα απ' όλα για την πιστή μεταφορά του έργου και δραματοποίηση του μυθιστορήματος. Ο Βασίλης Βασιλάκης έχοντας μεγάλη πείρα πια από το ανέβασμα έργων του συγγραφέα («Ασκητική» και «Ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη»), «έδειξε τα δόντια του», μεταφέροντας με μαεστρία, ευλάβεια, σεβασμό, πιστότητα και καθαρότητα τον «Καπετάν Μιχάλη». Αγνό και καθάριο από τεχνολογικά ευρήματα της εποχής προς χάριν εντυπωσιασμού, δεν προσπάθησε να μεταπλάσει το κείμενο, αλλά να το αποδώσει ακριβώς όπως είναι. Κρατώντας αυτούσιους τους κρητικούς ιδιωματισμούς, το ύφος, τους διαλόγους και τις αφηγήσεις του κειμένου, ο θεατής ήρθε σε επαφή με την αληθινή ταυτότητα του έργου και των ηρώων του Καζαντζάκη.
Για την εμπνευσμένη σκηνοθεσία. Στιβαρή, ευρηματική και ρέουσα. Έτσι αισθανόσουν εύκολα την ατμόσφαιρα και τα ήθη της εποχής, όπως θα ήθελε ο Καζαντζάκης. Ο αέρας της Αφρικής, ο αρχαϊκός χαρακτήρας των προσώπων, οι μάσκες που παρέπεμπαν σε τράγο και αρχαία τραγωδία, αναδείκνυαν το ομηρικό στοιχείο, που διατρέχει το έργο. Επιπλέον, τα αντικείμενα του σκηνικού ήταν λειτουργικότατα, όπως η χρήση του κουκλοθέατρου στις σκηνές μάχης, με μαριονέτες αναπαριστάμενες σε ένα κομμάτι από ύφασμα, τοποθετημένο ως προτζέκτορα. Επιπλέον η μουσική επένδυση της Τίνας Τζάθα, ήταν ευρηματική (με τους «χειροποίητους» θεατρικούς ήχους) και μετέφερε στη σκηνή παραδοσιακά κρητικά, αλλά και τουρκικά ακούσματα (όπως ο εξαγνιστικός χορός και το τραγούδι της Τουρκάλας Εμινέ), τα οποία αποτύπωσαν την κατάσταση που επικρατούσε στο νησί.
Για τον ρυθμό των μεταβάσεων από τη μια σκηνή στην άλλη, από τα σοβαρά στα πιο χαλαρά (και κάποιες φορές κωμικά) στοιχεία του έργου και πάλι πίσω. Αρχικά υψηλός, με τα κωμικά στοιχεία να αναχαιτίζουν τις δραματουργικές κορυφώσεις, προσδίδοντας έτσι αρμονία και ισορροπία στο έργο, ενώ καθώς αυτός εξελίσσεται, τα κωμικά στοιχεία υποχωρούν σοφά και το έργο αποκτά στιβαρότητα, γίνεται πιο μεστό, πιο ολοκληρωμένο, αλλά εξακολουθεί να παραμένει απαλλαγμένο από συναισθηματικούς εκβιασμούς.
Σε όλο αυτό βέβαια την ευθύνη την είχαν οι ηθοποιοί και η ακούραστη συνεργασία τους καθ' όλη τη διάρκεια του έργου. Η παράσταση παρουσιάζεται από πέντε ηθοποιούς, οι οποίοι όχι μόνο ερμήνευσαν, αλλά και έντυσαν μουσικά την παράσταση (πνευστά-κρουστά). Με το πάθος τους, με την αμείωτη διάθεσή τους, με την άρτια τεχνική τους και τις καλές ερμηνείες τους έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό ή καλύτερα εαυτούς τους, αφού οι συχνές εναλλαγές ρόλων είναι αναπόσπαστο (και πολύ πετυχημένο) κομμάτι της παράστασης. Από την αρχή μέχρι το τέλος παρατηρούμε τις δράσεις - σχέσεις των κύριων προσώπων: Καπετάν Μιχάλης - Νουρήμπεης - Εμινέ - Καπετάν Πολυξίγκης - Μανούσακας - Καπετάν Σήφακας - Κοσμάς.
Ερμηνείες
Η Κωνσταντίνα Κουτουλάκη στον ρόλο της Εμινέ ήταν πειστικότατη. Με το γυναικείο της θέλγητρο, έδειξε πολλά στοιχεία του ρόλου της, όπως τη δυναμικότητα, την πονηριά, την αλαζονεία, τον εγωισμό, τη δημιουργία σχέσεων χαρακτηριζόμενων από εξουσιαστικότητα αλλά και το «ενδιαφέρον» της για τον Καπετάν Μιχάλη (στον οποίο αποτέλεσε τον μεγαλύτερο πειρασμό και εμπόδιο για την εκπλήρωση των υψηλών του στόχων). Η Νίκη Δουλγεράκη σε πιο δευτερεύοντες ρόλους έδωσε μια κωμική νότα στο έργο, ενώ η Τίνα Τζάθα είχε μια πιο διακριτική, παρασκηνιακή δουλειά επί σκηνής. Ήταν αυτή που έδινε κυρίως ρυθμό στην παράσταση, παίζοντας «χειροποίητους» ήχους. Ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της παράστασης.
Ο Ηλίας Τσατσαρώνης, ένας νέος αλλά ταλαντούχος ηθοποιός, κλήθηκε να παρουσιάσει διαφορετικούς αλλά εξίσου σημαντικούς ήρωες του έργου του Καζαντζάκη, τον Νουρήμπεη, τον Καπετάν Πολυξίγκη, τον Μανούσακα και τον Κοσμά. Παρά το νεαρό της ηλικίας του στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και ερμήνευσε με ωριμότητα και αυθεντικότητα όλους τους ρόλους, ξεχώρισε όμως ως Νουρήμπεης, καθώς η παράσταση βασιζόταν κυρίως στη δράση και τη σχέση μεταξύ των Νουρήμπεη και Καπετάν Μιχάλη.
Για το τέλος, άφησα τον Βασίλη Βασιλάκη - Καπετάν Μιχάλη αφού γύρω απ' αυτόν δομείται και περιστρέφεται ολόκληρο το έργο. Ο Βασίλης Βασιλάκης ερμήνευσε αριστοτεχνικά τον ηρωικό Καπετάν Μιχάλη, τον ήρωα που κατασκεύασε ο Καζαντζάκης έχοντας ως πρότυπο τον πατέρα του. Απέδωσε με απλό και ανεπιτήδευτο τρόπο έναν άνθρωπο καθημερινό, που ξεχωρίζει βέβαια από μια φλόγα ψυχής. Μέσα από την ερμηνεία του καταλάβαινες, χωρίς να έχεις διαβάσει το βιβλίο, πως ο Καπετάν Μιχάλης είναι ένας άνθρωπος υψηλός, με ηρωικά αλλά και ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Ηρωικά, γιατί από τη μια κυριαρχεί μέσα του το αίσθημα του καθήκοντος υπέρ της πατρίδας του και δρα σύμφωνα με αυτό, ανθρώπινα, από την άλλη, γιατί όσο κι αν προσπαθεί να πνίξει τα αισθήματά του για την Εμινέ, σε μια στιγμή αδυναμίας εγκαταλείπει τη μάχη προκειμένου να τη σώσει. Στο τέλος βέβαια - επειδή δεν πρόκειται για μια ρομαντική κομεντί - νιώθοντας ενοχές (ύστερα από την κατάληψη του μοναστηριού από τους Τούρκους, όσο εκείνος διέσωζε την αγαπημένη του Εμινέ), τη σκοτώνει και ύστερα πεθαίνει ο ίδιος.
Συνολικά ήταν μια καλοδουλεμένη παράσταση με ταυτότητα και χαρακτήρα, που μετέφερε με πιστότητα και αυθεντικότητα το μεγάλο αυτό έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Την παρουσίασαν όπως θα το ήθελε εκείνος, με σεβασμό και τιμιότητα. Δεν εμπορευματοποίησαν το έργο, δεν εκμεταλλεύτηκαν τον ετήσιο εορτασμό του και δεν εκβίασαν το συναίσθημα του θεατή, αλλά προσέγγισαν το κείμενο όπως του άρμοζε. Για όλα αυτά και για όσα προανέφερα ξεχώρισα αυτή την παράσταση και νιώθω τυχερή και ευτυχής που την παρακολούθησα.
Συντελεστές παράστασης
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία: Βασίλης Βασιλάκης
Σκηνικά-Κοστούμια-Κατασκευές: Μαίρη Τρακάκη, Βασίλης Βασιλάκης
Μουσική επιμέλεια:Τίνα Τζάθα
Φωτογραφία: Χριστίνα Σαρλάμη
Σχεδιασμός αφίσας: Πένυ Κτενά
Υπεύθυνη παραγωγής: Μαρία Πιλάτη
Υπεύθυνη προβολής & Επικοινωνίας: Δέσποινα Κραουνάκη
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κωνσταντίνα Κουτουλάκη, Νίκη Δουλγεράκη, Ηλίας Τσατσαρώνης,
Τίνα Τζάθα, Βασίλης Βασιλάκης
Πληροφορίες παράστασης
Θέατρο Τόπος Αλλού, Κεφαλληνίας 17, Κυψέλη
Διάρκεια παράστασης: 90 Λεπτά
Ημέρες & Ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη στις 20.30
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 10€, Φοιτητικό 8€, Άνεργοι-Ατέλειες 5€
Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 86 56 004
Από την πρώτη στιγμή που μπήκα στο θέατρο ένιωσα ότι βρίσκομαι «Αλλού». Είναι ένας χώρος μικρός, ήσυχος, προσεγμένος και σχεδιασμένος με άψογη αισθητική. Το φουαγιέ δε που διαθέτει, σου αποπνέει τέτοια ζεστασιά, ηρεμία και χαλάρωση που μέχρι κι εγώ που δεν είμαι φίλος του τσαγιού, ζήλεψα που δεν είχα φτάσει πιο νωρίς να απολαύσω αυτό το ζεστό ρόφημα, παρέα με τους υπόλοιπους συνθεατές. Πραγματικά είναι ένας χώρος που αξίζει να επισκεφτείτε και που σίγουρα θα ξαναεπισκεφθώ.
Καθώς αναμέναμε την έναρξη της παράστασης, ο Βασίλης Βασιλάκης (ο φέρων την υπογραφή της παράστασης), κατεβαίνει τα σκαλιά και από ένα χαρτί που κρατούσε στα χέρια του ξεκίνησε να απαγγέλει, βάζοντάς μας από την αρχή και με τρόπο γλυκό, στην ατμόσφαιρα του έργου. Η χαρισματική και διαπεραστική φωνή του με ανατρίχιασε και ήμουν έτοιμη να παρακολουθήσω την παράσταση.
Το 2017 αναδείχθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού ως «έτος Νίκου Καζαντζάκη», ώστε να τιμηθεί ο μεγάλος Έλληνας συγγραφέας για τα 60 χρόνια από τον θάνατό του. Πολλοί θίασοι, παραγωγοί, σκηνοθέτες, ηθοποιοί, έσπευσαν να μεταφέρουν τα σπουδαία έργα του στη θεατρική σκηνή. Έχοντας λοιπόν πάει σε αρκετές από αυτές (και μάλιστα και σε μεγάλες παραγωγές), μπορώ να πω με βεβαιότητα, πως ετούτη εδώ ξεχώρισε με διαφορά απ' όλες τις υπόλοιπες.
Υπόθεση
Η υπόθεση τοποθετείται στην κρητική επανάσταση του 1889. Ο κεντρικός ήρωας, ο καπετάν Μιχάλης, ένας άγριος και ανυπότακτος πολεμιστής, έχει ορκιστεί να είναι μαυροντυμένος, αξύριστος και αγέλαστος μέχρι να ελευθερωθεί η Κρήτη. Όταν όμως συναντά την Εμινέ, τη γυναίκα του αδελφοποιτού του, Νουρήμπεη, τον κυριεύει «ένας δαίμονας»· παρά τις προσπάθειές του δεν καταφέρνει να τη βγάλει από το μυαλό του.
Ενώ ο καπετάν Μιχάλης παλεύει με τον δαίμονά του, ο Νουρήμπεης μονομαχεί με τον Μανούσακα, για να εκδικηθεί τον θάνατο του πατέρα του, και τον σκοτώνει· ο ίδιος, όμως, τραυματίζεται στα γεννητικά όργανα. Η πληγή του επουλώνεται, αλλά εκείνος αυτοκτονεί, αδυνατώντας ν' αντέξει την περιφρόνηση και τον οίκτο της Εμινέ (που εν τω μεταξύ έχει γίνει ερωμένη του καπετάν Πολυξίγκη) για τον ακρωτηριασμό του. Η είδηση του θανάτου του επιβαρύνει το ήδη τεταμένο κλίμα στο Μεγάλο Κάστρο, όπου καθημερινά φτάνουν μαντάτα για αψιμαχίες και ταραχές σ' όλο το νησί.
Με την παρακίνηση των αγάδων, Τούρκοι στρατιώτες ξεχύνονται στους δρόμους της πόλης σφάζοντας και πυρπολώντας. Λίγες μέρες αργότερα, ξεσπά η επανάσταση. Ο πόλεμος μαίνεται και οι Τούρκοι πολιορκούν το μοναστήρι του Αφέντη Χριστού. Την ίδια εποχή, η Εμινέ ετοιμάζεται να βαφτιστεί χριστιανή και να παντρευτεί τον Πολύξίγκη, αλλά ο καπετάν Μιχάλης οργανώνει την απαγωγή της και την κρύβει σε συγγενικό του σπίτι. Την πιο κρίσιμη νύχτα της πολιορκίας, φεύγει από το μοναστήρι για να σκοτώσει την Εμινέ· επιστρέφοντας το βλέπει πυρπολημένο.
Λίγο αργότερα, φτάνει στην Κρήτη ο Κοσμάς, γιος του Μανούσακα και ανιψιός του καπετάν Μιχάλη, φέρνοντας στους επαναστατημένους το μήνυμα της συνθηκολόγησης. Ένας μετά τον άλλον, οι καπεταναίοι καταθέτουν τα όπλα, αλλά ο καπετάν Μιχάλης αρνείται να υποκύψει. Ο Κοσμάς πηγαίνει στο λημέρι του για να τον πείσει, αλλά τελικά μένει και ο ίδιος, νιώθοντας τον ίσκιο του πατέρα του να ορθώνεται μέσα του. Μέσα στον πυρετό της μάχης, καταλαβαίνει ότι ο καπετάν Μιχάλης έχει πια λυτρωθεί από κάθε φόβο κι ελπίδα. Σύντομα, θείος και ανιψιός πέφτουν νεκροί στην τελευταία έφοδο του Τούρκων.
Γιατί ξεχώρισε;
Πρώτα απ' όλα για την πιστή μεταφορά του έργου και δραματοποίηση του μυθιστορήματος. Ο Βασίλης Βασιλάκης έχοντας μεγάλη πείρα πια από το ανέβασμα έργων του συγγραφέα («Ασκητική» και «Ο λόγος του Νίκου Καζαντζάκη»), «έδειξε τα δόντια του», μεταφέροντας με μαεστρία, ευλάβεια, σεβασμό, πιστότητα και καθαρότητα τον «Καπετάν Μιχάλη». Αγνό και καθάριο από τεχνολογικά ευρήματα της εποχής προς χάριν εντυπωσιασμού, δεν προσπάθησε να μεταπλάσει το κείμενο, αλλά να το αποδώσει ακριβώς όπως είναι. Κρατώντας αυτούσιους τους κρητικούς ιδιωματισμούς, το ύφος, τους διαλόγους και τις αφηγήσεις του κειμένου, ο θεατής ήρθε σε επαφή με την αληθινή ταυτότητα του έργου και των ηρώων του Καζαντζάκη.
Για την εμπνευσμένη σκηνοθεσία. Στιβαρή, ευρηματική και ρέουσα. Έτσι αισθανόσουν εύκολα την ατμόσφαιρα και τα ήθη της εποχής, όπως θα ήθελε ο Καζαντζάκης. Ο αέρας της Αφρικής, ο αρχαϊκός χαρακτήρας των προσώπων, οι μάσκες που παρέπεμπαν σε τράγο και αρχαία τραγωδία, αναδείκνυαν το ομηρικό στοιχείο, που διατρέχει το έργο. Επιπλέον, τα αντικείμενα του σκηνικού ήταν λειτουργικότατα, όπως η χρήση του κουκλοθέατρου στις σκηνές μάχης, με μαριονέτες αναπαριστάμενες σε ένα κομμάτι από ύφασμα, τοποθετημένο ως προτζέκτορα. Επιπλέον η μουσική επένδυση της Τίνας Τζάθα, ήταν ευρηματική (με τους «χειροποίητους» θεατρικούς ήχους) και μετέφερε στη σκηνή παραδοσιακά κρητικά, αλλά και τουρκικά ακούσματα (όπως ο εξαγνιστικός χορός και το τραγούδι της Τουρκάλας Εμινέ), τα οποία αποτύπωσαν την κατάσταση που επικρατούσε στο νησί.
Για τον ρυθμό των μεταβάσεων από τη μια σκηνή στην άλλη, από τα σοβαρά στα πιο χαλαρά (και κάποιες φορές κωμικά) στοιχεία του έργου και πάλι πίσω. Αρχικά υψηλός, με τα κωμικά στοιχεία να αναχαιτίζουν τις δραματουργικές κορυφώσεις, προσδίδοντας έτσι αρμονία και ισορροπία στο έργο, ενώ καθώς αυτός εξελίσσεται, τα κωμικά στοιχεία υποχωρούν σοφά και το έργο αποκτά στιβαρότητα, γίνεται πιο μεστό, πιο ολοκληρωμένο, αλλά εξακολουθεί να παραμένει απαλλαγμένο από συναισθηματικούς εκβιασμούς.
Σε όλο αυτό βέβαια την ευθύνη την είχαν οι ηθοποιοί και η ακούραστη συνεργασία τους καθ' όλη τη διάρκεια του έργου. Η παράσταση παρουσιάζεται από πέντε ηθοποιούς, οι οποίοι όχι μόνο ερμήνευσαν, αλλά και έντυσαν μουσικά την παράσταση (πνευστά-κρουστά). Με το πάθος τους, με την αμείωτη διάθεσή τους, με την άρτια τεχνική τους και τις καλές ερμηνείες τους έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό ή καλύτερα εαυτούς τους, αφού οι συχνές εναλλαγές ρόλων είναι αναπόσπαστο (και πολύ πετυχημένο) κομμάτι της παράστασης. Από την αρχή μέχρι το τέλος παρατηρούμε τις δράσεις - σχέσεις των κύριων προσώπων: Καπετάν Μιχάλης - Νουρήμπεης - Εμινέ - Καπετάν Πολυξίγκης - Μανούσακας - Καπετάν Σήφακας - Κοσμάς.
Ερμηνείες
Η Κωνσταντίνα Κουτουλάκη στον ρόλο της Εμινέ ήταν πειστικότατη. Με το γυναικείο της θέλγητρο, έδειξε πολλά στοιχεία του ρόλου της, όπως τη δυναμικότητα, την πονηριά, την αλαζονεία, τον εγωισμό, τη δημιουργία σχέσεων χαρακτηριζόμενων από εξουσιαστικότητα αλλά και το «ενδιαφέρον» της για τον Καπετάν Μιχάλη (στον οποίο αποτέλεσε τον μεγαλύτερο πειρασμό και εμπόδιο για την εκπλήρωση των υψηλών του στόχων). Η Νίκη Δουλγεράκη σε πιο δευτερεύοντες ρόλους έδωσε μια κωμική νότα στο έργο, ενώ η Τίνα Τζάθα είχε μια πιο διακριτική, παρασκηνιακή δουλειά επί σκηνής. Ήταν αυτή που έδινε κυρίως ρυθμό στην παράσταση, παίζοντας «χειροποίητους» ήχους. Ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος της παράστασης.
Ο Ηλίας Τσατσαρώνης, ένας νέος αλλά ταλαντούχος ηθοποιός, κλήθηκε να παρουσιάσει διαφορετικούς αλλά εξίσου σημαντικούς ήρωες του έργου του Καζαντζάκη, τον Νουρήμπεη, τον Καπετάν Πολυξίγκη, τον Μανούσακα και τον Κοσμά. Παρά το νεαρό της ηλικίας του στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων και ερμήνευσε με ωριμότητα και αυθεντικότητα όλους τους ρόλους, ξεχώρισε όμως ως Νουρήμπεης, καθώς η παράσταση βασιζόταν κυρίως στη δράση και τη σχέση μεταξύ των Νουρήμπεη και Καπετάν Μιχάλη.
Για το τέλος, άφησα τον Βασίλη Βασιλάκη - Καπετάν Μιχάλη αφού γύρω απ' αυτόν δομείται και περιστρέφεται ολόκληρο το έργο. Ο Βασίλης Βασιλάκης ερμήνευσε αριστοτεχνικά τον ηρωικό Καπετάν Μιχάλη, τον ήρωα που κατασκεύασε ο Καζαντζάκης έχοντας ως πρότυπο τον πατέρα του. Απέδωσε με απλό και ανεπιτήδευτο τρόπο έναν άνθρωπο καθημερινό, που ξεχωρίζει βέβαια από μια φλόγα ψυχής. Μέσα από την ερμηνεία του καταλάβαινες, χωρίς να έχεις διαβάσει το βιβλίο, πως ο Καπετάν Μιχάλης είναι ένας άνθρωπος υψηλός, με ηρωικά αλλά και ανθρώπινα χαρακτηριστικά. Ηρωικά, γιατί από τη μια κυριαρχεί μέσα του το αίσθημα του καθήκοντος υπέρ της πατρίδας του και δρα σύμφωνα με αυτό, ανθρώπινα, από την άλλη, γιατί όσο κι αν προσπαθεί να πνίξει τα αισθήματά του για την Εμινέ, σε μια στιγμή αδυναμίας εγκαταλείπει τη μάχη προκειμένου να τη σώσει. Στο τέλος βέβαια - επειδή δεν πρόκειται για μια ρομαντική κομεντί - νιώθοντας ενοχές (ύστερα από την κατάληψη του μοναστηριού από τους Τούρκους, όσο εκείνος διέσωζε την αγαπημένη του Εμινέ), τη σκοτώνει και ύστερα πεθαίνει ο ίδιος.
Συνολικά ήταν μια καλοδουλεμένη παράσταση με ταυτότητα και χαρακτήρα, που μετέφερε με πιστότητα και αυθεντικότητα το μεγάλο αυτό έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Την παρουσίασαν όπως θα το ήθελε εκείνος, με σεβασμό και τιμιότητα. Δεν εμπορευματοποίησαν το έργο, δεν εκμεταλλεύτηκαν τον ετήσιο εορτασμό του και δεν εκβίασαν το συναίσθημα του θεατή, αλλά προσέγγισαν το κείμενο όπως του άρμοζε. Για όλα αυτά και για όσα προανέφερα ξεχώρισα αυτή την παράσταση και νιώθω τυχερή και ευτυχής που την παρακολούθησα.
Συντελεστές παράστασης
Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία: Βασίλης Βασιλάκης
Σκηνικά-Κοστούμια-Κατασκευές: Μαίρη Τρακάκη, Βασίλης Βασιλάκης
Μουσική επιμέλεια:Τίνα Τζάθα
Φωτογραφία: Χριστίνα Σαρλάμη
Σχεδιασμός αφίσας: Πένυ Κτενά
Υπεύθυνη παραγωγής: Μαρία Πιλάτη
Υπεύθυνη προβολής & Επικοινωνίας: Δέσποινα Κραουνάκη
Παίζουν οι ηθοποιοί: Κωνσταντίνα Κουτουλάκη, Νίκη Δουλγεράκη, Ηλίας Τσατσαρώνης,
Τίνα Τζάθα, Βασίλης Βασιλάκης
Πληροφορίες παράστασης
Θέατρο Τόπος Αλλού, Κεφαλληνίας 17, Κυψέλη
Διάρκεια παράστασης: 90 Λεπτά
Ημέρες & Ώρες παραστάσεων: Δευτέρα & Τρίτη στις 20.30
Τιμές εισιτηρίων: Γενική είσοδος 10€, Φοιτητικό 8€, Άνεργοι-Ατέλειες 5€
Τηλέφωνο κρατήσεων: 210 86 56 004