Όταν ξεκινάς την περιπέτεια της δισκογραφίας στα δεκαέξι σου χρόνια και υπό τις ευλογίες του ίδιου του Μάνου Χατζιδάκι, σημαίνει ότι είσαι ταλαντούχος και χαρισματικός. Όταν τριάντα χρόνια μετά την πρώτη σου δουλειά ο κόσμος έχει την ίδια και καλύτερη άποψη για σένα, σίγουρα σημαίνει ότι έχεις κάνει καλά αυτό που επέλεξες.
Σκαρώνοντας τραγούδια ιδιαίτερου ύφους και αισθητικής, εμπειριών συλλέκτης, και στιχοπλόκος τραγουδοποιός αυτών, παρουσιαστής θεαμάτων βγαλμένων από το παρελθόν με σύγχρονο βλέμμα, ο Φοίβος Δεληβοριάς είναι ταυτισμένος με το μη κοινότυπο, με το διαφορετικό.
Πόσο κοινότυπη μπορεί να είναι μια συνέντευξη με τον Φοίβο, έναν υγιώς σκεπτόμενο άνθρωπο, πολιτικοποιημένο και με έντονες κοινωνικές ανησυχίες;
Με αφορμή τις παραστάσεις του στο «Κύτταρο» με τον τίτλο «Τραγούδια του Πεζοδρομίου» μας εξομολογήθηκε πολλά πράγματα:
Από την «Ταράτσα» στο «Πεζοδρόμιο» με μια στάση στην μουσική παράσταση «Πες μου τ’ όνομά σου». Πόση απόσταση δρόμος είναι;
(Χαμογελάει) Μερικά δευτερόλεπτα. Όσο να πέσεις από ψηλά στο δάπεδο. Ή όσο να βγάλεις το προσωπείο του ενηλίκου με το που θα μείνεις μόνος σ’ ένα δωμάτιο.
Πόσο «Πεζοδρόμιο» αντέχει ο Έλληνας στη διασκέδασή του;
Δεν είναι όλα - και ούτε πρέπει να είναι όλα - διασκέδαση. Και κανείς δεν το βλέπει έτσι. Όσο έχω ανάγκη από μια πολύ διασκεδαστική και ανάλαφρη θεατρική παράσταση, άλλο τόσο έχω και για το «Στέλλα Κοιμήσου». Και, ακόμα πιο ειδικά, αν θες, βλέποντας το «Στέλλα Κοιμήσου», έχω ανάγκη και από τη διασκεδαστική πλευρά του, για να λάμψει το τραγικό υπόβαθρο. Το «Πεζοδρόμιο» έχει μια πολύ διασκεδαστική πλευρά, όπως και η «Ταράτσα» μια πολύ σοβαρή. Ο Χατζιδάκις έγραψε στο ίδιο έργο τις «Αδελφές Τατά» και τον «Ηθοποιό», ο Μουζάκης έγραψε για μιαν επιθεώρηση το «Μονοπάτι».
(Ο Φοίβος Δεληβοριάς, φωτογραφία του Δημήτρη Μακρή)
Με τα social media ασχολείσαι: Πώς σου φαίνεται που όλα πια (σχέσεις, μουσικές, απόψεις) περνάνε μέσα από την κοινότητα του facebook;
Δεν ασχολούμαι πάρα πολύ. Το facebook άλλες μέρες το χαζεύω, άλλες μέρες όχι. Ρίχνει πολλές μάσκες, αλλά είναι και λίγο υπερτιμημένη απόλαυση το να πέσουν αυτές οι περίφημες μάσκες. Ωραία, λοιπόν, τις είδαμε να πέφτουν. Έβγαλε ο ένας τη μάνα του κι ο άλλος την πολιτική χολή του κι ο άλλος σκηνοθέτησε κάτι που μοιάζει με Χριστούγεννα. Και όλοι γελάσαμε και βαρεθήκαμε και αηδιάσαμε. Μετά; Μετά, περιμένουμε το πολυπόθητο μήνυμα στο inbox. Αλλά αυτό που περιμένουμε είναι το μόνο που δεν έρχεται.
Έχει αλλάξει η πατρότητα, δημιουργικά, τον καλλιτέχνη Φοίβο Δεληβοριά.
Ε, ναι. Όπως τον άλλαξε η γραφή, η ανάγνωση, η πρώτη φορά που άκουσε μουσική, ο έρωτας, η οριστική απώλεια και η αρρώστια. Να μερικά πράγματα που τους αλλάζουν όλους. Όλα αυτά – με την πατρότητα ίσως κυρίαρχη - βγάζουν από το κέντρο τον εαυτό σου κι αυτό είναι το καλύτερο μπορεί να σου τύχει.
Είναι γνωστό το περιστατικό με την πρώτη σου γνωριμία με τον Μάνο Χατζιδάκι και την κασέτα που του πήγες με τα τραγούδια σου. Τι θα έλεγες ή θα έκανες για το παιδί (νέο/α) που θα έρθει να σε βρει με το cd /stick /ποίημά του στο Κύτταρο που παίζεις;
Ό,τι μπορώ, όταν φυσικά και ο άλλος έχει ήδη κάνει βήματα προς το να μπορεί και μόνος του. Στην πραγματικότητα όλοι βοηθάμε εκείνους που τα τραγούδια τους δεν χρειάζονται βοήθεια. Αυτό δεν σημαίνει πως μια βοήθεια σε έναν νέο δεν είναι πολύτιμη. Κάποιος πρέπει να τον σπρώξει σε ένα πάλκο, κάποιος να τον βοηθήσει σε μια παραγωγική διαδικασία.
Έχεις πει ότι ο μόνος άνθρωπος που πραγματικά έχεις ζηλέψει είναι ο Georges Brassens (Γάλλος τραγουδοποιός του ’60) και ταυτίζεσαι καλλιτεχνικά με δημιουργούς που μιλούν για κάτι σοβαρό με ελαφρύ τρόπο (Ημισκούμπρια, Σ. Γραμμένος, Αρλέτα, Αρ. Μπακιρτζής). Είναι εύκολο αυτό; Μήπως μένει η αίσθηση του χαρούμενου (ελαφρού) τραγουδιού και όχι το μήνυμα των στίχων;
Δεν πιστεύω πως οι στίχοι πρέπει να έχουν οποιοδήποτε μήνυμα. Αρκεί να είναι ισχυροί σαν τη ζωή. Αν είναι τέτοιοι δεν έχει καμιά σημασία το τραγούδι να είναι χαρούμενο ή λυπημένο. Αν δεν είναι, ακόμα και σε τραγούδια πολύ «σοβαρά», το πράγμα γίνεται ελαφρό. Το «Τα Ματόκλαδά Σου Λάμπουν» τι μήνυμα έχει; Κανένα. Κι όμως είναι ένα καλειδοσκόπιο, είναι η ίδια η αγάπη, η ίδια η ζωή.
Πες μου κάποιον καλλιτέχνη που θαυμάζεις και θα ήθελες να συνεργαστείς;
Είναι περίεργο, αλλά ενώ έχω συνεργαστεί με δεκάδες, ποτέ δεν σκέφτηκα ότι συνεργαστήκαμε. Απλώς ήμουν τυχερός που για δευτερόλεπτα συναντήθηκαν οι φωνές μας. Είναι κάποιοι που δεν έτυχε, αλλά θα ήταν υπέροχο. Αλλά ας μη λέμε τα όνειρά μας.
(Ο Φοίβος Δεληβοριάς και ο συντάκτης του MixGrill Κωνσταντίνος Ρουμελιώτης)
Τελικά είσαι έντεχνος; (Σημείωση: Παίρνω σοβαρό ύφος για μια προβοκατόρικη ερώτηση)
Ανήκω στη σχολή που γέννησαν ο Μάνος Χατζιδάκις και ο Μίκης Θεοδωράκης. Και λίγο πιο ειδικά, στο παρακλάδι της που γέννησε ο Σαββόπουλος. Το είδος αυτό είναι ένα τραγούδι που έχει σχέση με το λαϊκό ελληνικό τραγούδι, έχει όμως πιο πολλές παρεκβάσεις από τους βασικούς μουσικούς του δρόμους. Η λέξη έντεχνο δεν μου αρέσει γιατί έχει ένα χαρακτήρα αυτάρεσκο, κρύβει δε και το γεγονός, πως ακόμα και ο πρωτογενής Μάρκος Βαμβακάρης δεν είναι ακατέργαστος, αλλά συνειδητός καλλιτέχνης, είναι άνθρωπος που έπαιξε με τους δρόμους και τους στιχουργικούς τρόπους, που σκηνοθέτησε την πραγματικότητα.
Ποιο είναι το μεγαλύτερο λάθος σου στη ζωή ή στην καριέρα σου;
Κάποιες φορές έπνιξα την αγάπη μου. Κάποιες φορές, επίσης, σκηνοθέτησα την καρδιά μου.
Τελειώνοντας, μια ερώτηση που θα ήθελες να απαντήσεις και που ποτέ δεν έγινε.
(Χαμογελάει) Ειλικρινά δεν μπορώ να σκεφτώ. Σκέφτομαι μόνο αγαπημένους ανθρώπους να με ρωτάνε αν τους αγαπάω. Και σκέφτομαι πως τους αγαπάω πολύ.
Ο Φοίβος Δεληβοριάς εμφανίζεται στο Κύτταρο όλα τα Σάββατα του Φεβρουαρίου. Πληροφορίες εδώ.