Ο Δημήτρης Αντωνόπουλος έχει μεγάλη ιστορία στο Ελληνικό ραδιόφωνο. Έχει την μακροβιότερη ραδιοφωνικό εκπομπή, Μετά από τον Γιάννη Πετρίδη, στη Ροκ Ζώνη στο Κανάλι 1 90,4. Ο ίδιος έχει αγαπήσει το Mix Grill και είναι στη συντακτική του ομάδα εδώ και 10 χρόνια (από το Γενάρη του 2010)!
Το μικρόφωνο στον Δημήτρη Αντωνόπουλο:
Γιώργος Μπαλιώτης: Πώς βλέπεις το FM ραδιόφωνο σήμερα;
Δημήτρης Αντωνόπουλος: Εδώ και αρκετά χρόνια, βρισκόμαστε ξεκάθαρα μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα με άξονα την εξέλιξη της τεχνολογίας, αλλά και γενικότερα το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης. Άλλωστε, αυτά τα δύο συνδέονται άμεσα. Έτσι λοιπόν και η ίδια η ταυτότητα των FM μπαίνει αυτόματα σε ένα νέο ρόλο, ο οποίος για την ώρα είναι υπό διαμόρφωση. Θεωρώ ζήτημα χρόνου, μάλιστα, ένα γενικότερο ξεβόλεμα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο από την φόρμα με την οποία συνηθίσαμε να λειτουργεί το ίδιο το μέσο, το ίδιο το ραδιόφωνο ως δυνατότητα. Δεν μπορείς, για παράδειγμα, στα FM του 2019 να στηρίξεις μία βάση, ένα σκελετό εκπομπής σε υλικά που έρχονται αποκλειστικά και μόνο από το παρελθόν ως τεχνοτροπία και αντίληψη. Όμως συμβαίνει και είναι πια εντελώς παράταιρο από την εποχή και τα πράγματα που έρχονται ή, πιο σωστά, που είναι ήδη εδώ. Το σίγουρο είναι πως τα FM μοιάζει να βρίσκονται μπροστά σε δύο βασικές επιλογές σε αυτή τη νέα εποχή. Είτε να αξιοποιήσουν τον ιστορικό τους ρόλο σε μια νέα σύνθεση πραγμάτων κοιτάζοντας μπροστά, είτε να εξαφανιστούν σταδιακά μέσα σε έναν περιορισμένο ρόλο που δεν ενδιαφέρει πλέον κανέναν, άκαμπτα και δυσλειτουργικά. Το (όχι και τόσο μακρινό) μέλλον θα το δείξει, αν, τελικά, καταφέρουν να επιβιώσουν και σε ποια ακριβώς μορφή. "Forever Changes" άλλωστε, από πάντα και για πάντα, όπως πολύ σοφά το θέτουν και οι εξαιρετικοί Love στο αριστουργηματικό εκείνο άλμπουμ του 1967.
ΓΜ: Θεωρείς ότι το FM ραδιόφωνο έχει καταφέρει να συμβαδίσει με τη νέα εποχή του web radio; Με την έλευση του 5G, το web radio θα είναι πιο εύκολα προσβάσιμο από το ευρύ κοινό. Υπάρχουν web radios που μπορούν να ξεπεράσουν τα FM από θέμα οργάνωσης και προγράμματος;
ΔΑ: Ακριβώς αυτά τα πράγματα που τόσο εύστοχα με ρωτάς εδώ, ήθελα να υπογραμμίσω στην προηγούμενή μου απάντηση. Ακριβώς αυτά. Τα web radios όχι απλά έρχονται ή μπαίνουν στο παιχνίδι αλλάζοντας μαζί σιγά - σιγά και τους κανόνες του, όπως είναι λογικό, άλλα φέρνουν επίσης και μια μοναδική φρεσκάδα στα πράγματα ταυτόχρονα, ένα καινούργιο αίτημα, της νέας αυτής ραδιοφωνικής εποχής, που την ίδια στιγμή όμως είναι πάρα πολύ παλιό! Δηλαδή, πέρα από το πολύ σημαντικό κομμάτι της οργάνωσης, τα web radios σε πολλές περιπτώσεις λειτουργούν με μια αξιοθαύμαστη διάθεση να ψάξουν νέα πράγματα. Πέρα από μουσικές επιλογές και μουσικές προτάσεις, αυτά τα νέα πράγματα είναι, για παράδειγμα, στον τρόπο που παρουσιάζει κάποιος μια εκπομπή. Κι εδώ, όταν λέω «νέα πράγματα», εννοώ πολύ παλιά όπως ήδη ανέφερα.
Τα web radios έχουν το πάθος, την διάθεση, την φλόγα που διαθέτει ένας νέος οργανισμός. Κάτι που λείπει όσο τίποτα άλλο σε αρκετές περιπτώσεις στα FM του σήμερα. Για παράδειγμα, πολύ αξιόλογες και σημαντικές συνεντεύξεις (που αποτελούν βασικό μέρος της ραχοκοκαλιάς ενός ραδιοφώνου διαχρονικά) έρχονται από τα web radios στις μέρες μας. Ίσως γιατί δεν ψάχνουν την ευκολία, δεν κρύβονται και μαζί δεν φοβούνται να εκτεθούν ή να ρισκάρουν. Όλα τα παραπάνω είναι ξεκάθαρα ένδειξη υγείας και δημιουργικής διάθεσης. Πολύ παλιά υλικά σε μια πολύ νέα, όμως, σημερινή εκδοχή. Και η εκδοχή αυτή πηγάζει από τα web radios πια το 2019.
Αυτό είναι ξεκάθαρο για όσους έχουν μια αντικειμενική οπτική και παρατήρηση. Αναφέρομαι προφανώς σε μια γενικότερη δυναμική, τη μεγάλη εικόνα αν θέλεις, που μέρα με τη μέρα διαμορφώνεται ως ένα νέο ραδιοφωνικό τοπίο. Κι αυτό το νέο τοπίο στην ουσία μόλις ξεκίνησε. Ας μην το ξεχνάμε αυτό. Μάλιστα το γενικότερο περιβάλλον, με δυο λόγια η εξέλιξη της τεχνολογίας, το ευνοεί απόλυτα ως μια νέα πρόταση, ώστε να βρει έτσι τη φόρμα του και τον βηματισμό του μέσα στα επόμενα χρόνια.
ΓΜ: Πιστεύω ότι τα περισσότερα FM ραδιόφωνα στην Ελλάδα παίζουν μουσικές που απευθύνονται σε 30-ρηδες και μεγαλύτερους. Γιατί η μουσική των νέων, το hip-hop ή η νέα ποπ μουσική μένουν στην άκρη;
ΔΑ: Ίσως πρέπει να δούμε πρώτα το γενικότερο περιβάλλον της σημερινής εποχής και μαζί το πόσο το περιβάλλον αυτό έχει αλλάξει σε σχέση με το (όχι και τόσο μακρινό) παρελθόν. Το πώς ακριβώς δηλαδή φτάνει σε εμάς η μουσική στις μέρες μας και τον τρόπο που την βιώνουμε το 2019. Νέα μουσική, με την ουσιαστική έννοια του όρου, δεν υπάρχει. Συχνά προκύπτουν απλά και μόνο κάποια υβρίδια, που έχουν ένα σχετικό ενδιαφέρον σε αρκετές περιπτώσεις. Αν και ακόμη κι αυτά είναι μάλλον απλά αναμασήματα γύρω από πειραματισμούς και προσμίξεις που έχουν γίνει ήδη πριν από δεκαετίες. Τίποτα αληθινά νέο δηλαδή. Το hip-hop, για παράδειγμα, δεν είναι βέβαια μια νέα μουσική. Κι όμως, βλέπουμε να πλασάρεται ως κάτι νέο και πρωτοποριακό. Αυτό, προφανώς και έχει να κάνει ως στόχευση με τα χρήματα, τη βιομηχανία, όχι δηλαδή με την ίδια τη μουσική σαν περιεχόμενο. Άλλωστε, δεν υπάρχει τίποτα στο σύμπαν, κανένα ραδιόφωνο εννοώ, καμία δύναμη οπουδήποτε, στην Ελλάδα ή στον κόσμο ολόκληρο που θα μπορούσε να σταματήσει την ορμή κάτι αληθινά νέου.
Έτσι λοιπόν, ίσως εξηγείται (ως ένα σημείο έστω) και η συγκεκριμένη στάση αρκετών ραδιοφώνων απέναντι στη νέα μουσική, πέρα από φόρμες και μουσικά είδη. Ας μην κρυβόμαστε, άλλωστε, η μουσική σήμερα είναι ένα προϊόν με πολύ συγκεκριμένη ημερομηνία λήξης. Κάτι που έχει να κάνει και με τον τρόπο, τη νέα μορφή που φτάνει πια σε μας η μουσική, άλλα και με το ότι δεν έχει πλέον τον ρόλο που είχε σε περασμένες γενιές. Η μουσική δεν είναι πλέον το «γεγονός» που ήταν κάποτε. Επίσης πολλά πράγματα σε αυτή τη νέα εποχή, σταθερές και αξίες μιας άλλης περιόδου, μοιάζουν εντελώς ρευστά και έτοιμα προς άμεση κατανάλωση και μόνο.
Προσωπικά όμως, αντιλαμβάνομαι τα πράγματα πολύ πέρα από το δίπολο «καλό» - «κακό». Δεν λέω ότι ο σημερινός τρόπος που βιώνουμε τη μουσική είναι χειρότερος ή καλύτερος. Λέω ότι είναι διαφορετικός. Έτσι, ίσως θα ήταν χρήσιμο να προσαρμόσουμε και τις ίδιες μας τις απαιτήσεις από τη νέα μουσική, σύμφωνα με τα χαρακτηριστικά της εποχής. Η μαγεία, ο μύθος, η ένταση, το ίδιο το ταξίδι και η διάρκεια μαζί που είχε ένα μουσικό έργο στο παρελθόν, δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με τον σημερινό άνθρωπο, έτσι όπως αυτός διαμορφώνεται. Ας μην αδικούμε την μουσική λοιπόν. Κάνει το καλύτερο που μπορεί. Ίσως ο μετάνθρωπος, που είναι προ των πυλών, να μην χρειάζεται πια μουσική. Ποιος ξέρει! Θα δείξει! Οι καταπληκτικοί Residents, να θυμίσω εδώ με την ευκαιρία, δήλωσαν ότι αν ξεκινούσαν σήμερα, δηλαδή σε αυτό το περιβάλλον, θα τους απασχολούσε αποκλειστικά και μόνο η τεχνολογία και όχι η μουσική. Αυτό το αντιλαμβάνομαι ως ένα κλείσιμο του ματιού, πολύ έξυπνο, από μια έτσι κι αλλιώς μοναδική μπάντα στην ιστορία της μουσικής.
ΓΜ: Τι ρόλο έχει η ΡΟΚ ΖΩΝΗ του σήμερα στο Κανάλι 1 90.4;
ΔΑ: Η Ροκ ζώνη του σήμερα δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την ροκ ζώνη του χθες. Ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που εγώ, για παράδειγμα δεν έχω καμία απολύτως σχέση με τον ίδιο μου τον εαυτό πριν από 10 ή 20 ή και 30 χρόνια. Έτσι λοιπόν, η ραδιοφωνική αυτή ιστορία συνεχίζει να εξελίσσεται μέχρι και σήμερα. Θεωρώ, πάντως, ότι είναι πολύ σημαντικό, ίσως και απαραίτητο, να μην προβάλεις τον μικρόκοσμο σου ως γενικότερη πρόταση για τα πάντα. Δηλαδή, δια πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν. Αυτό εκτιμώ ότι σίγουρα, συνειδητά ή ασυνείδητα, το απέφυγα μέσα στα χρόνια. Και μάλλον αυτό είναι και το όποιο ουσιαστικό κέρδος μου, πέρα από καριέρες ή επαγγελματικές επιτυχίες και τα σχετικά. Κάνε ό,τι πρέπει κι ας γίνει οτιδήποτε. Κάτι τέτοιο. Αυτό είναι το ζήτημα όλο μάλλον. Μην το κάνεις θέμα, που λέει πιο απλά και ο Τζούμας. Δεν έχει νόημα. Κανένα.
ΓΜ: Πιστεύεις ότι παγκόσμια το ροκ παίζει τον ίδιο ρόλο, με αυτόν που είχε τις προηγούμενες δεκαετίες;
ΔΑ: Καμία σχέση. Σήμερα άλλωστε, οι συνθήκες είναι πια εντελώς διαφορετικές απο τις συνθήκες που γέννησαν το Rock & Roll και μαζί του γέννησαν επίσης όλη αυτή την ιστορία γύρω απο τον ίδιο του τον μύθο. Μην ξεχνάμε, πως μιλάμε για μια βαθιά ανθρωποκεντρική περίοδο επίσης, ξέχωρα απο τα όποια άλλα χαρακτηριστικά της, ενώ σήμερα πλέον, ζούμε στην ουσία το πάντρεμα ανθρώπου - μηχανής, εδώ και τώρα, το βλέπουμε να συμβαίνει, να σχηματίζεται δηλαδή μπροστά μας καθημερινα. Μπορείς (για παράδειγμα) να φανταστείς στο Monterey του '67, χιλιάδες κινητά τηλέφωνα να «σημαδεύουν» την Janis Joplin, την ίδια ώρα που τρώει τις σάρκες της στη σκηνή, σε μια αρχέγονη τελετή μανίας και έκστασης; Πόσο γελοίο μοιάζει και είναι κάτι τέτοιο. Πόσο μαζικό και πόσο άστοχο. Πόσο μακριά απο το ίδιο το βίωμα μιας τέτοιας κορυφαίας στιγμής. Ε, αυτή είναι η διαφορά. Φαίνεται ίσως απλοικό αυτό που λέω, ως παράδειγμα, όμως δεν είναι. Το ιερό, το μυστικό μονοπάτι του Rock & Roll, χαρακτήρισε μια εποχή βαθιά ερωτική πάνω απ' όλα. Βαθιά δυονυσιακή επίσης και βαθιά ανθρώπινη μαζί. Σήμερα, είμαστε σε μια άλλη πίστα, με άλλα χαρακτηριστικά και άλλα γνωρίσματα. Δεν μπορεί λοιπόν να γίνει απολύτως καμία σύγκριση, με το ρόλο του ροκ τότε και σήμερα.
ΓΜ: Κυκλοφορούν και σήμερα δίσκοι εφάμιλλοι της δεκαετίας του '90;
ΔΑ: Σήμερα δεν μιλάμε πια για δίσκους, δεν μιλάμε καν για CD, όπως γνωρίζεις. Όμως νομίζω ότι καταλαβαίνω τι εννοείς. Και σήμερα λοιπόν βγαίνουν καταπληκτικά άλμπουμ, όπως για παράδειγμα το ντεμπούτο των Fontaines D.C. μέσα στη χρονιά που τρέχει. Όμως μιλάμε για πολύ συγκεκριμένες και ελάχιστες πια περιπτώσεις. Η δεκαετία του '90 μοιάζει να είναι η τελευταία που είχαμε αρκετά σημαντικά άλμπουμ σε τέτοια ποσότητα. Δεν νομίζω πως αυτό μπορεί να συμβεί ξανά στο μέλλον σε τέτοια έκταση, ιδιαίτερα με τον τρόπο που φτάνει πια η μουσική στο κοινό στις μέρες μας. Είναι πολύ δύσκολο να συμβεί, αν όχι απίθανο.
ΓΜ: Ένα από τα χαρακτηριστικά της νέας εποχής είναι το replay, ή αλλιώς η δυνατότητα να ακούσω ή να παρακολουθήσω ένα πρόγραμμα την ώρα που μπορώ. Έτσι, οι «ζωντανοί» ακροατές μπορεί να μειώνονται, αλλά οι "on-demand" να γίνονται όλο και περισσότεροι. Θεωρείς ότι αυτό είναι καλό για το ραδιόφωνο;
ΔΑ: Σίγουρα είναι καλό. Με την έννοια ότι αυτό συμβαίνει έτσι κι αλλιώς σήμερα! Δεν μπορούμε, λοιπόν, παρά να παίξουμε με τους κανόνες του παιχνιδιού, όπως αυτοί διαμορφώνονται. Έχει ενδιαφέρον, πάντως, από πολλές απόψεις η συγκεκριμένη δυνατότητα. Γιατί όχι;
ΓΜ: Έχεις πάρει συνέντευξη από πολλούς μεγάλους ξένους μουσικούς. Θα μας πεις μια ιστορία για μια από αυτές, που δεν έχεις αναφέρει ποτέ;
ΔΑ: Οι ιστορίες είναι ατέλειωτες. Για παράδειγμα, υπάρχουν συγκροτήματα και μουσικοί που δεν θυμάμαι ότι φιλοξένησα συνέντευξη τους στην εκπομπή μου (όντως συμβαίνει και αυτό). Και όταν το «ανακαλύπτω» ή κάποιος ακροατής μου το θυμίζει, ξαφνιάζομαι. Στην κυριολεξία. Μοιάζει κωμικό, όμως συμβαίνει. Και γνωρίζω ότι δεν συμβαίνει μόνο σε εμένα. Ιδιαίτερα σε εποχές που πηγαίνει κάποιος με χίλια, εννοώ από συνέντευξη σε συνέντευξη, εκεί, έχεις ξεχάσει τα πάντα με το που θα εμφανιστεί η επόμενη. Για την ακρίβεια, είσαι ΠΑΝΤΑ στην επόμενη συνέντευξη. Κάπως έτσι.
Με την ευκαιρία να πω ότι μέσα στο 2020 θα είναι στην αγορά το τρίτο και τελευταίο μέρος από την αυτοβιογραφία του θρυλικού Rudi Protrudi των Fuzztones, ένα λεύκωμα με καταπληκτικές φωτογραφίες και άλλα πολλά και σημαντικά από την πορεία της μπάντας μέσα σε τέσσερις δεκαετίες. Στο βιβλίο αυτό θα υπάρχει και μια συνέντευξη των Fuzztones από το μακρινό 2011 στην εκπομπή μου. Όταν μου το ανακοίνωσε ο Rudi, έψαχνα να βρω ποια ακριβώς είναι αυτή η συνέντευξη, καθώς η συγκεκριμένη σπουδαία μπάντα έχει φτάσει αισίως τις εννιά στην εκπομπή μου!
Οι ιστορίες είναι ατέλειωτες όπως είπα και πριν. Και τις περισσότερες φορές, είναι πάρα πολύ όμορφες επίσης.
ΓΜ: Τέλος, αν αύριο ή σήμερα ένα πρόγραμμα σου δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζεις ζωντανά πόσοι ακροατές σε ακούνε, θα ήθελες να γνωρίζεις αυτή την πληροφορία;
ΔΑ: Δεν θα έμπαινα σε αυτή τη διαδικασία ποτέ. Θα χανόταν κάθε μαγεία έτσι, η ίδια η δυναμική του μέσου.