Όπως κάθε καλοκαίρι, έτσι και φέτος το αρχαίο δράμα έχει την τιμητική του, όχι μόνο στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου αλλά και στο σύνολο των καλοκαιρινών παραγωγών. Από τέλη Ιούνη έχουν ξεκινήσει αρκετές παραστάσεις ενώ ο Ιούλιος είναι ο κατεξοχήν μήνας του αρχαίου δράματος και το αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου έρχεται στο προσκήνιο. Αίας, Φιλοκτήτης, Προμηθέας Δεσμώτης, Μήδεια, Ελένη, Ιφιγένεια εν Αυλίδι, Πέρσες, Θεσμοφοριάζουσες είναι μόνο μερικές από τις παραστάσεις που περιοδεύουν ανά την Ελλάδα. Αυτό που απασχόλησε δημοσιογραφικά και σχολιάστηκε από το ευρύ κοινό είναι η επιλογή των συντελεστών των παραπάνω θεατρικών παραγωγών, καθώς σε όλες σχεδόν τις παραστάσεις πρωταγωνιστούν και συμμετέχουν ηθοποιοί που είχαμε την ευκαιρία να δούμε φέτος στους δέκτες μας σε πολύ πετυχημένες σειρές μυθοπλασίας.
Η πρώτη σκέψη είναι πως η επιτυχία των σειρών οδήγησε σε προτάσεις στις παραπάνω παραστάσεις με κάποιους ηθοποιούς να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση στην Επίδαυρο, μια ευκαιρία που ίσως να μην είχαν για καιρό ακόμα, αν δεν γίνονταν γνωστοί στο ευρύ κοινό. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες μπόρεσε να αναγνωριστεί το ταλέντο τους από νωρίς ή ότι η αναγνωρισιμότητά τους έπαιξε μεγαλύτερο ρόλο από το ταλέντο τους αυτό καθαυτό.
Θα έμπαιναν, όμως, οι συντελεστές του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου ή των μεγάλων παραγωγών στη διαδικασία να επιλέξουν ανθρώπους βάσει της αναγνωρισιμότητάς τους; Και αν ναι, γιατί; Υπάρχει ανάγκη διαφήμισης και μεγαλύτερης προσέλευσης κόσμου; Η αρχαία τραγωδία και το αρχαίο δράμα εν γένει δεν χρειαζόταν ποτέ πολλή διαφήμιση. Ίσως μια τέτοια πρακτική να γινόταν περισσότερο κατανοητή, αν λάμβανε χώρα στο πλαίσιο πιο σύγχρονων – πειραματικών παραστάσεων, που πάντοτε χρειάζονται περισσότερη στήριξη. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως «μεγάλα» ονόματα ηθοποιών δεν αποτελούν κίνητρο, για να παρακολουθήσει κανείς μια παράσταση.
Τότε τι συνέβη; Δεν νομίζω πως συνέβη τίποτε άλλο εκτός από το ότι πολλοί θεατρικοί ηθοποιοί εμφανίστηκαν μαζικά στους δέκτες μας. Σίγουρα οι σειρές βοήθησαν νέους ηθοποιούς, όμως δεν μπορεί να πει κανείς πως ο Χειλάκης σκηνοθετεί τη Μήδεια επειδή τον είδαμε στις Μέλισσες, ή ο Στάνκογλου λόγω Μελισσών είναι στο καστ του Προμηθέα Δεσμώτη. Κανείς δεν περίμενε τον Μπισμπίκη να δείξει το υποκριτικό του ταλέντο μέσω του Βόσκαρη ή τον Λάλο μέσω του Μαθιού. Ούτε περίμεναν οι συντελεστές να αποθεωθούν Ήμελλος και Πρωτόπαππα από το Twitter ως το κορυφαίο ζευγάρι του Σασμού, για να υποδυθούν αμφότεροι τον Οδυσσέα, ο πρώτος στον Αίαντα και η δεύτερη στον Φιλοκτήτη. Κι ο Νούσιας άραγε να ερμηνεύει τον Φιλοκτήτη λόγω Σασμού ή λόγω Νησιού; Για την Παπαληγούρα πέρσι που έκανε την Ιφιγένεια δεν ειπώθηκε ότι τη μάθαμε μέσα από τη 10η Εντολή. Και η λίστα συνεχίζεται...
Χρόνια συναντάμε τους ηθοποιούς αυτούς σε πρωταγωνιστικούς και σημαντικούς ρόλους, όχι μόνο κάθε καλοκαίρι στην Επίδαυρο και σε περιοδείες, αλλά και τον χειμώνα σε μεγάλες παραγωγές. Είναι σπουδαίο που μέσα από αρκετά προσεγμένες τηλεοπτικές σειρές το ευρύ κοινό έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει εκπληκτικές ερμηνείες. Ας μην ξεχνάμε πως δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν θέατρο. Ειδικά τον χειμώνα, δυστυχώς, μόνο το αθηναϊκό κοινό και λιγότερο το κοινό της Θεσσαλονίκης έχουν αυτή τη δυνατότητα.
Ο προβληματισμός, λοιπόν, θα έπρεπε να είναι άλλος και όχι γιατί φιγουράρουν στις αφίσες των αρχαίων δραμάτων οι πρωταγωνιστές των τηλεοπτικών σειρών. Ίσως θα έπρεπε να αναρωτηθούμε γιατί εδώ και αρκετά χρόνια μια σειρά ηθοποιών υποδύεται τους μεγάλους ρόλους στις αρχαίες τραγωδίες και κωμωδίες. Μάινας, Χειλάκης, Στάνκογλου, Νούσιας, Παππά κ.ο.κ. Οι νέοι ηθοποιοί που συνήθως συμμετέχουν σε ρόλο χορού ή κάποιον δευτερεύοντα ρόλο γιατί δεν παίρνουν με τον καιρό κάποιον ρόλο βασικό ή πρωταγωνιστικό; Αλλά και αν παίρνουν, δεν τους (ανα)γνωρίζει το κοινό παρά μόνο αν υποδύονται παράλληλα τον γιο του Στεφανή στον Σασμό, τη Δρόσω ή την Ασημίνα στις Μέλισσες.
Σε κάθε περίπτωση, είτε το θέατρο τροφοδοτεί την τηλεόραση είτε η τηλεόραση το θέατρο, δεν πρέπει να ενδιαφέρει τίποτε άλλο παρά το τελικό αποτέλεσμα και η ποιότητα μιας παράστασης. Προσωπικά δεν με ενδιαφέρει ποιον θα δω αρκεί η παράσταση που θα παρακολουθήσω να είναι άρτια (εκτός αν είναι η Μαρία Πρωτόπαππα, την οποία θα πάω να δω και στην αυλή του δημοτικού σχολείου του τάδε χωριού ανεξαρτήτως έργου, συντελεστών κλπ).
Δεν ξέρω γιατί έγινε αυτή η έκρηξη και η πλειονότητα των ηθοποιών που παρακολουθήσαμε τον περασμένο χειμώνα πρωταγωνιστεί σε ό,τι έχει σωθεί από τους τρεις τραγικούς. Δεν ξέρω γιατί πολλοί ηθοποιοί δεν είχαν ως τώρα ή δεν θα έχουν την ευκαιρία να εμφανιστούν στην Επίδαυρο. Δεν ξέρω ποια τα κριτήρια και ποιοι σκοποί εξυπηρετούνται. Δεν ξέρω κιόλας αν έχει βρεθεί η χρυσή τομή. Το τέλος του καλοκαιριού θα δείξει αν οι παραπάνω επιλογές ήταν οι πιο σωστές, έξυπνες, πετυχημένες.
Το αποτέλεσμα είναι ένα: πλήθος παραστάσεων και το καλοκαίρι. Περιοδείες, μεγάλες παραγωγές. Ας τις απολαύσουμε!
Καλή θέαση!