Την Τρίτη 16 Απριλίου βρεθήκαμε στον Ιερό Ναό των Αγ. Αναργύρων στου Ψυρρή κι απολαύσαμε μια κατανυκτική παράσταση με πρωταγωνιστή το Δημήτρη Βερύκιο στο έργο «Το Όνειρο Ενός Γελοίου», ένα έργο που έγραψε ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι το 1877 για να καταδείξει την κατάντια και τη ματαιότητα της ανθρώπινης φύσης.
Ένας άνθρωπος περιφρονημένος κι «αλλόκοτος», ίσως για πολλούς και παλαβός, γιατί τολμά να έχει μέσα στην καρδιά του την αγάπη και τη συμπόνοια, αισθήματα που και τότε και, ακόμα πιο πολύ, σήμερα εκλείπουν. Κι ακριβώς επειδή εκλείπουν, όποιος διακατέχεται από αυτά φαντάζει ξένος κι αποτελεί τον αποδιαπομπαίο τράγο. Οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί απομονώνονται και περιθωριοποιούνται σε έναν κόσμο ξένο στην αγάπη και το φως. Το έργο αυτό του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι σε βάζει στη διαδικασία να σκεφτείς για την ανθρώπινη ύπαρξη και για το τι τελικά αξίζει στη ζωή. Η υπόθεσή του αφορά έναν άνθρωπο που βλέπει γύρω του την κακία, τον εγωϊσμό και τη ζήλεια και, οδηγούμενος από αισθήματα δυσανάλογα σε αυτά και τη φύση του, αποφασίζει να βάλει τέρμα στη ζωή του, μέχρι τη στιγμή που τον παίρνει ο ύπνος. Το όνειρο αυτό του δείχνει την αλήθεια για την ομορφιά της ζωής και τον κάνει να δει με άλλα μάτια εντέλει την ίδια τη ζωή.
Η ερμηνεία του Δημήτρη Βερύκιου ήταν συγκλονιστική. Οι εκφράσεις του ηθοποιού ήταν ανάλογες με την υπόθεση του έργου και με τις διακυμάνσεις στην εξέλιξη του έργου. Καθώς η ροή του προχωρούσε, ένιωθες κι εσύ το φόβο, την ντροπή, την αγωνία, τη λαχτάρα, το μίσος. Το σώμα και οι κινήσεις του από τη μία δήλωναν αισθήματα ευγενή ως προς την ανθρώπινη φύση κι από την άλλη τα άσχημα που μπορεί να βιώσει ένας άνθρωπος όταν νιώθει πως απειλείται η ψυχική του υγεία, η ανθρώπινη φύση του, στην οποία είναι εγγενή τα αισθήματα αγάπης, χαράς, νιασίματος. Η ερμηνεία του ηθοποιού μάς έκανε να μπούμε στην ιδιοσυγκρασία αυτού του ήρωα και να γίνουμε κοινωνοί στα πάθη του. Μας έδωσε το έναυσμα για να σκεφτούμε εμείς τι άνθρωποι θέλουμε να είμαστε και τι τελικά αξίζει για εμάς. Η παραστατικότητα του ερμηνευτή μάς έκανε να βιώσουμε το ρόλο του αλλόκοτου και του γελοίου και να τον μεταφέρουμε στο σήμερα. Να αναρωτηθούμε σήμερα πόσοι «γελοίοι» και ονειροπόλες άνθρωποι υπάρχουν άραγε για να προάγουν τη ρομαντική πλευρά της ζωής.
Ο Βερύκιος απέδωσε αυτόν τον ρόλο κάνοντάς μας να πιστεύουμε πως μπροστά μας είχαμε πράγματι έναν άνθρωπο ευαίσθητο και ρωμαλέο συγχρόνως να έρχεται αντιμέτωπος με την πραγματικότητα και να την κοιτά κατάματα. Ο ηθοποιός εμφύσησε όλες αυτές τις αρχές και αξίες που πρέσβευε στο ομώνυμο έργο του ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι χωρίς να υπερβάλλει και να κουράζει, αλλά μεταγγίζοντας σε όλους μας «σταγόνες» ανθρωπισμού και ευαισθησίας. Ένας ρόλος που παραπαίει ανάμεσα στη λογική και την ευαισθησία, το ρομαντισμό και τη σκληρότητα, χωρίς ωστόσο να γίνεται δυσκατανόητος ή φαιδρός. Αντιθέτως, ήταν δομημένος τόσε σωστά ώστε να σε παρασύρει η πλοκή και η ροή του έργου.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα στο ναό ήταν άκρως κατανυκτική. Στο φως των κεριών αισθανόσουν όλη την αγάπη να ξεχύνεται στην ατμόσφαιρα και να την τυλίγει. Ο ναός και η ερμηνεία του Δημήτρη Βερύκιου μάς έκαναν όλους να τηρήσουμε απόλυτη ησυχία στον χώρο και να παρακολουθούμε με ευλάβεια το έργο. Ο χώρος, υπό το φως των κεριών και τους προβολείς, άλλοτε έδινε το φως που χρειαζόταν ο Δημήτρης Βερύκιος για το ρόλο του ανθρώπου που είναι αγγελικά πλασμένος κι άλλοτε την απαιτούμενη σκοτεινή ατμόσφαιρα, όταν συνειδητοποιεί το κακό που υπάρχει γύρω του κι αναρωτιέται αν τελικά ήταν εκείνος που έσπρωξε τον κόσμο σε όλο αυτό.
Η ασπροντυμένη ενδυμασία του Δημήτρη Βερύκιου έδινε την εντύπωση πως όντως μπροστά σου είχες έναν άνθρωπο αγγελικά πλασμένο με πραγματικά φτερά, καθώς ανταποκρινόταν στον ρόλο του με την απαιτούμενη ερμηνεία, που εγκιβωτίζει το πρόσωπο που πρωταγωνιστεί στο έργο του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι. Παράλληλα, η φορεσιά σε άσπρο χρώμα και ο σκοτεινός χώρος υπό το φως των κεριών φανέρωνε την αντίθεση που υπήρχε και υπάρχει στην κοινωνία υποδηλώνοντας την αντίθεση καλού κακού. Τα καθίσματα στον ιερό χώρο, κοντά το ένα με το άλλο, έδιναν την απαιτούμενη ανθρώπινη ζεστασιά.
Τέλος η επιλογή του συγκεκριμένου ναού μάλλον δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθώς με αυτόν συνδέθηκε ο κοσμοκαλόγερος και πεζογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης για πολλά χρόνια της ζωής του. Και σαν να είχε κάτι από το φως και το πνεύμα του μεγάλου καλλιτέχνη αυτό το ιδιότυπο θεατρικό «σανίδι» την περασμένη Τρίτη...
Οι φωτογραφίες ανήκουν στο Μίμη Κούρτη και στο mixgrill.gr.