Το 2011 αποδεικνύεται μαύρη χρονιά για τον Πολιτισμό. Μία ακόμα απώλεια ήρθε να προστεθεί στις πολλές της τρέχουσας χρονιάς. Το Σάββατο 10 Δεκεμβρίου έφυγε από τη ζωή η σπουδαία στιχουργός Σώτια Τσώτου σε ηλικία 69 ετών.
Τα πρώτα χρόνια
Η Σώτια Τσώτου γεννήθηκε το 1942 στη Λιβαδειά. Ο πατέρας της, Γιώργος Κρανιώτης, αγωνιστής του ΕΛΑΣ, εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1943. Λόγω της τρομοκρατίας και του κυνηγητού απέναντι στην οικογένειά της, η Σώτια Τσώτου βρέθηκε σε ηλικία 2 ετών στην Αθήνα και τεκνοθετήθηκε από την σχετικά εύπορη οικογένεια των Χαράλαμπου και Δέσποινας Τσώτου. Πήρε καλή μόρφωση φοιτώντας σε ιδιωτικά σχολεία.
Στα νιάτα της εργάστηκε ως δημοσιογράφος, παράλληλα με τις σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και σε δραματικές σχολές. Η πορεία της διακόπηκε από το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών της 21ης Απριλίου, καθεστώς το οποίο τη συνέλαβε και τη φυλάκισε πολλές φορές. Στην απομόνωση των φυλακών της χούντας εμπνεύστηκε και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών που θα την έκαναν αργότερα ευρύτατα γνωστή.
Σπουδαίες συνεργασίες, σπουδαία τραγούδια
Είναι δύσκολο να αποτυπώσει κανείς ολοκληρωμένα την παρουσία της ως στιχουργού κι αυτό γιατί είναι πάρα πολλά και διαφορετικού ύφους τα τραγούδια στα οποία έχει συμβάλει. Αρκετά από αυτά μάλιστα είναι μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες που πολλοί ίσως αγνοούμε ότι είναι δικά της. Το "Βραδιάζει" του Στέλιου Καζαντζίδη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, όπως και το "Να 'τανε το '21" σε μουσική Κουγιουμτζή και ερμηνεία Νταλάρα, που έκανε τεράστια επιτυχία.
Γνωστότερη και πιο χαρακτηριστική είναι σίγουρα η συνεργασία της με τον Κώστα Χατζή με τον οποίο έκαναν πολλά τραγούδια, κάποια μάλιστα κατά τη διάρκεια της Χούντας, με το γνωστό, υπόγεια αντιστασιακό, ανθρωποκεντρικό ύφος. Κορύφωση της συνεργασίας της με τον Χατζή ήταν το "Ρεσιτάλ", με ερμηνευτή τον ίδιο το συνθέτη και τη Μαρινέλλα, το οποίο σημείωσε τεράστιες πωλήσεις. Ένα απ'τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια της με τη φωνή του Χατζή είναι το γνωστό "Απ'το αεροπλάνο" (Όταν κοιτάς από ψηλά).
Συνεργάστηκε στενά και με τον Δώρο Γεωργιάδη με τον οποίο μάλιστα κέρδισαν το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1972 με το τραγούδι "Αν ήμουν πλούσιος". Μία ακόμα συνεργασία τους είναι και το γνωστό τραγούδι "Σωκράτης" (Σωκράτη εσύ σούπερ σταρ) που πήρε την 8η θέση στη Eurovision '79 με ερμηνεύτρια την Ελπίδα.
Μερικά από τα ονόματα με τα οποία συνεργάστηκε, πέρα από όσα ήδη αναφέρθηκαν, είναι τα εξής: Απόστολος Καλδάρας, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Χατζηνάσιος, Πόλυ Πάνου, Χάρις Αλεξίου, Γιάννης Πουλόπουλος, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Πάριος, Δημήτρης Μητροπάνος, Μιχάλης Βιολάρης, Άννα Βίσση, Ρένα Κουμιώτη κ.ά.
Όσο για τραγούδια που έγιναν επιτυχίες, υπάρχουν πολλά ακόμα, όπως τα "Δε βαριέσαι αδερφέ", "Τρελός ή παληκάρι", "Κάτι τρέχει", "Ο Στρατής", "Αντίο λοιπόν αντίο" με τον Χατζή και τα "Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει", "Κι ύστερα" από τη συνεργασία Χατζή - Μαρινέλλας. Αγαπήθηκαν επίσης τα "Μου ταξες ταξίδι να με πας" (Νικολόπουλος - Γαλάνη), "Έτσι είν' οι ανθρώποι" (Κουγιουμτζής - Νταλάρας), "Για σένανε μπορώ" (Στεφανίδης - Μαρινέλλα), "Μη βάζεις μαύρο" (Γεωργιάδης - Βίσση) και πολλά άλλα.
Βράδιασε νωρίς
Η Σώτια Τσώτου, αν και έχει υπογράψει μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού τραγουδιού, έζησε αθόρυβα και σίγουρα δεν της έχει αναγνωριστεί η συμβολή της στο συγχρονο ελληνικό τραγούδι όσο ενδεχομένως θα έπρεπε. Από τις ελάχιστες γυναίκες στιχουργούς που κατάφεραν να εκφραστούν λιτά και λαϊκά μετά την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Ταυτόχρονα, κατάφερνε να φτιάχνει ευαίσθητα αλλά με πολιτικό υπόβαθρο τραγούδια, χωρίς να είναι πομπώδη και με το στανιό διδακτικά, ενώ τα περισσότερα γνώριζαν μεγάλη απήχηση και έμπαιναν εύκολα στο στόμα της πλειοψηφίας του λαού.
Τα πρώτα χρόνια
Η Σώτια Τσώτου γεννήθηκε το 1942 στη Λιβαδειά. Ο πατέρας της, Γιώργος Κρανιώτης, αγωνιστής του ΕΛΑΣ, εκτελέστηκε από τους Γερμανούς το 1943. Λόγω της τρομοκρατίας και του κυνηγητού απέναντι στην οικογένειά της, η Σώτια Τσώτου βρέθηκε σε ηλικία 2 ετών στην Αθήνα και τεκνοθετήθηκε από την σχετικά εύπορη οικογένεια των Χαράλαμπου και Δέσποινας Τσώτου. Πήρε καλή μόρφωση φοιτώντας σε ιδιωτικά σχολεία.
Στα νιάτα της εργάστηκε ως δημοσιογράφος, παράλληλα με τις σπουδές της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και σε δραματικές σχολές. Η πορεία της διακόπηκε από το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών της 21ης Απριλίου, καθεστώς το οποίο τη συνέλαβε και τη φυλάκισε πολλές φορές. Στην απομόνωση των φυλακών της χούντας εμπνεύστηκε και έγραψε τους στίχους των τραγουδιών που θα την έκαναν αργότερα ευρύτατα γνωστή.
Σπουδαίες συνεργασίες, σπουδαία τραγούδια
Είναι δύσκολο να αποτυπώσει κανείς ολοκληρωμένα την παρουσία της ως στιχουργού κι αυτό γιατί είναι πάρα πολλά και διαφορετικού ύφους τα τραγούδια στα οποία έχει συμβάλει. Αρκετά από αυτά μάλιστα είναι μεγάλες και διαχρονικές επιτυχίες που πολλοί ίσως αγνοούμε ότι είναι δικά της. Το "Βραδιάζει" του Στέλιου Καζαντζίδη είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, όπως και το "Να 'τανε το '21" σε μουσική Κουγιουμτζή και ερμηνεία Νταλάρα, που έκανε τεράστια επιτυχία.
Γνωστότερη και πιο χαρακτηριστική είναι σίγουρα η συνεργασία της με τον Κώστα Χατζή με τον οποίο έκαναν πολλά τραγούδια, κάποια μάλιστα κατά τη διάρκεια της Χούντας, με το γνωστό, υπόγεια αντιστασιακό, ανθρωποκεντρικό ύφος. Κορύφωση της συνεργασίας της με τον Χατζή ήταν το "Ρεσιτάλ", με ερμηνευτή τον ίδιο το συνθέτη και τη Μαρινέλλα, το οποίο σημείωσε τεράστιες πωλήσεις. Ένα απ'τα πιο χαρακτηριστικά τραγούδια της με τη φωνή του Χατζή είναι το γνωστό "Απ'το αεροπλάνο" (Όταν κοιτάς από ψηλά).
Συνεργάστηκε στενά και με τον Δώρο Γεωργιάδη με τον οποίο μάλιστα κέρδισαν το πρώτο βραβείο στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης του 1972 με το τραγούδι "Αν ήμουν πλούσιος". Μία ακόμα συνεργασία τους είναι και το γνωστό τραγούδι "Σωκράτης" (Σωκράτη εσύ σούπερ σταρ) που πήρε την 8η θέση στη Eurovision '79 με ερμηνεύτρια την Ελπίδα.
Μερικά από τα ονόματα με τα οποία συνεργάστηκε, πέρα από όσα ήδη αναφέρθηκαν, είναι τα εξής: Απόστολος Καλδάρας, Χρήστος Νικολόπουλος, Γιώργος Χατζηνάσιος, Πόλυ Πάνου, Χάρις Αλεξίου, Γιάννης Πουλόπουλος, Δήμητρα Γαλάνη, Γιάννης Πάριος, Δημήτρης Μητροπάνος, Μιχάλης Βιολάρης, Άννα Βίσση, Ρένα Κουμιώτη κ.ά.
Όσο για τραγούδια που έγιναν επιτυχίες, υπάρχουν πολλά ακόμα, όπως τα "Δε βαριέσαι αδερφέ", "Τρελός ή παληκάρι", "Κάτι τρέχει", "Ο Στρατής", "Αντίο λοιπόν αντίο" με τον Χατζή και τα "Σύνορα η αγάπη δεν γνωρίζει", "Κι ύστερα" από τη συνεργασία Χατζή - Μαρινέλλας. Αγαπήθηκαν επίσης τα "Μου ταξες ταξίδι να με πας" (Νικολόπουλος - Γαλάνη), "Έτσι είν' οι ανθρώποι" (Κουγιουμτζής - Νταλάρας), "Για σένανε μπορώ" (Στεφανίδης - Μαρινέλλα), "Μη βάζεις μαύρο" (Γεωργιάδης - Βίσση) και πολλά άλλα.
Βράδιασε νωρίς
Η Σώτια Τσώτου, αν και έχει υπογράψει μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού τραγουδιού, έζησε αθόρυβα και σίγουρα δεν της έχει αναγνωριστεί η συμβολή της στο συγχρονο ελληνικό τραγούδι όσο ενδεχομένως θα έπρεπε. Από τις ελάχιστες γυναίκες στιχουργούς που κατάφεραν να εκφραστούν λιτά και λαϊκά μετά την Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου. Ταυτόχρονα, κατάφερνε να φτιάχνει ευαίσθητα αλλά με πολιτικό υπόβαθρο τραγούδια, χωρίς να είναι πομπώδη και με το στανιό διδακτικά, ενώ τα περισσότερα γνώριζαν μεγάλη απήχηση και έμπαιναν εύκολα στο στόμα της πλειοψηφίας του λαού.
Σχετικό θέμα