Ήρθε μια μέρα που έγινε στη χώρα γιορτή μεγάλη. Κανείς δε θυμάται πώς ακριβώς ξεκίνησε. Μαρτυρίες είπαν ότι ο πρώτος στασιαστής ήταν ένας υπάλληλος στον πέμπτο όροφο μιας μεγάλης ασφαλιστικής εταιρείας. Σηκώθηκε ξαφνικά στη μέση του συμβουλίου και άρχισε να χορεύει. Ο διευθυντής του προσπαθούσε να τον νουθετήσει, μα σύντομα ο γραμματέας άρχισε να τον σιγοντάρει. Σε λίγο ένα πλήθος ανθρώπων με κοστούμια ξεχύθηκε έξω από τη μεγάλη σάλα του πέμπτου ορόφου της ασφαλιστικής και κατέβηκε πετώντας τις σκάλες. Έξω από το κτίριο ενώθηκε με τους περαστικούς και με χορευτικές κινήσεις που θα ζήλευε ο Νουρέγιεφ – παρότι μεταγενέστερος – κατευθύνθηκε προς την κεντρική πλατεία.
Εν τω μεταξύ, ένας δεύτερος πυρήνας θρυλείται ότι εμφανίστηκε στο 5ο δημοτικό σχολείο. Μια νεαρή μαθήτρια, ενώ έλεγε μάθημα - θαρρώ βρισκόταν στο σημείο που ο Κορτές κατέλαβε την πρωτεύουσα των Αζτέκων - κόμπιασε. Ένωσε τα χέρια της πάνω από το κεφάλι και, καθώς ήταν του κλασικού ρεπερτορίου, βγήκε από την αίθουσα εκτελώντας άψογες πιρουέτες. Οι συμμαθητές της γελούσαν, η δασκάλα εξαγριώθηκε με τη μικρή απείθαρχη, μα δεν άργησαν να ενωθούν μαζί της. Οι μαθητές από τις μεγαλύτερες τάξεις ξεχώριζαν λόγω ύψους, μα οι μικρότεροι ήταν πιο επιδέξιοι χάρη στην ευλυγισία τους. Ένα ανθρώπινο μπουλούκι πέρασε την πύλη του σχολείου στις 12 το μεσημέρι και κινήθηκε προς την κεντρική πλατεία.
Φανταστείτε τον κόσμο που είχε βγει για ψώνια να πετάει τις σακούλες και να αδιαφορεί για τις βιτρίνες. Φανταστείτε τους εργάτες, τους γραφειάδες, τους υπαλλήλους και τους διευθυντάδες να παρατούν τις θέσεις τους, να ξεχνούν έχθρες και αντιπαλότητες και να αφήνονται στη γοητεία αυτού του παράξενου ιού. Η κυβέρνηση θορυβήθηκε. Ο υπουργός αποφάσισε να κάνει δηλώσεις μαζί με τους αρχηγούς των σωμάτων ασφαλείας. Αλλά όταν ο αρχηγός της αστυνομίας άρχισε να χορεύει ταγκό με τη δημοσιογράφο του Λάιβ Τσάνελ κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Βέβαια, για να είμαστε δίκαιοι, γρήγορα σταμάτησε να το σκέφτεται, έπιασε αγκαζέ τον εικονολήπτη και προχώρησαν προς την κεντρική πλατεία.
Ήταν η μέρα που έγινε στη χώρα γιορτή μεγάλη. Η πλατεία εκείνη την ημέρα ήταν γεμάτη. Με πρόσωπα γελαστά και χαρούμενα. Πιασμένοι χέρι-χέρι, σε ζευγάρια ή φτιάχνοντας μεγάλους κύκλους χόρεψαν με την ψυχή τους ολόκληρη τη βραδιά. Όταν ξύπνησαν το πρωί δεν θυμούνταν πια τίποτα. Πήγαν στη δουλειά τους ως συνήθως σκυφτοί και σκεπτικοί. Μα κάπου μέσα τους ένιωθαν την αλλαγή. Δεν έβλεπαν πλέον πρόσωπα άγνωστα, αλλά συνταξιδιώτες.
Δύσκολα θα βρείτε βιβλίο να γράφει γι’ αυτή την ιστορία. Και δεν είναι τυχαίο. Ο ιός που πότισε τους πολίτες της χώρας εκείνο το μεσημέρι Δευτέρας έσβησε κάθε μνήμη του συγκεκριμένου γεγονότος. Δεν έμεινε κανένας να τη μνημονεύει. Κανείς πέρα από τριάντα ανθρώπους που δεν χόρεψαν εκείνη τη μέρα. Μια τριανταμελής ορχήστρα, ένας τρελός μαέστρος κι ένας αναμαλλιασμένος τσελίστας. Αυτοί ξέρουν την αλήθεια. Και μου τη διηγήθηκαν ένα απόγευμα σε μια υποβλητική εκκλησία γοτθικού ρυθμού υπό τους ήχους του… Danzón No. 2
Το Danzón No. 2 είναι σύνθεση για ορχήστρα του Μεξικανού συνθέτη Arturo Márquez. Ο Márquez γεννήθηκε το 1950 στην επαρχεία Sonora του Μεξικού. Μετανάστευσε μικρός με την οικογένειά του στις ΗΠΑ όπου ξεκίνησε μαθήματα μουσικής. Στα 16 του κιόλας χρόνια άρχισε να συνθέτει. Σπούδασε με υποτροφίες μουσική σύνθεση στο Παρίσι και την Καλιφόρνια. Κέρδισε διεθνή φήμη κυρίως μετά το 1990 με τα Danzones του, που είναι βασισμένα στη μουσική της Κούβας και της περιοχής Veracruz του Μεξικού. Το Danzón No. 2, ίσως η γνωστότερη δημιουργία του, περιλήφθηκε στο πρόγραμμα της Ορχήστρας Simon Bolivar της Βενεζουέλας υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Gustavo Dudamel κατά τη διάρκεια των εμφανίσεών της στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ το 2007. Σήμερα ο Márquez ζει με την οικογένειά του και εργάζεται στην πόλη του Μεξικού.
Μια ελαφρώς διαφορετική, αλλά εξίσου ενδιαφέρουσα ιστορία διηγείται η ταινία μικρού μήκους που σκηνοθέτησε το 2009 ο Guillermo Ortiz Pichardo. Σύμφωνα με το σκηνοθέτη, η ταινία είναι φόρος τιμής στη χρυσή εποχή του μεξικανικού σινεμά υπό τους ήχους ενός εκ των διασημότερων συμφωνικών έργων της χώρας. Η πρόκληση ήταν να δημιουργηθεί μια ιστορία που να εκφράζει όλη την παλέτα των συναισθημάτων χρησιμοποιώντας την κινηματογραφική γλώσσα, χωρίς κανένα διάλογο. Η αισθητική βασίστηκε σε κλασικές ταινίες όπως οι Salón México (1944), Distinto Amanecer (1943) και Aventurera (1949) με μια πιο σύγχρονη ματιά. Κατά τον ίδιο τρόπο χρησιμοποιήθηκαν τα τελετουργικά χαρακτηριστικά του danzón, διατηρώντας και αναδεικνύοντας την πλούσια και παθιασμένη μουσική παράδοση του Μεξικού (πηγή: Cinéfiloz).
Δείτε την ταινία στο vimeo. Στο 5’18’’ εμφανίζεται ο ίδιος ο Arturo Márquez ως πιανίστας στο μπαρ Sonora (η επαρχία καταγωγής του) να παίζει ένα απόσπασμα από τη σύνθεσή του.
Την ερχόμενη Πέμπτη και κάθε Πέμπτη από τις οχτώ ως τις δέκα το βράδυ, το Letras españolas συντονίζεται στο ifeelradio για να περιηγηθεί μουσικά από τη Γρανάδα ως την Κούβα κι από την Αργεντινή ως το Βίγκο με τους «Ταξιδευτές» (Viajeros) του ispania.gr με ξεναγό το Στέλιο.