Πριν μερικές μέρες κυκλοφόρησε ο νέος σου δίσκος, ο οποίος ονομάζεται "Ξένιος - Η Κρήτη εντός μου". Πες μας λίγα λόγια για τον δίσκο αυτό.
Ειναι μια ολοκληρωμένη εργασία για αυτό που αντιλαμβάνομαι ως Κρήτη. Αν θέλετε, ειναι το soundtrack 16 ετών παραμονής μου στο νησί.
Τι είναι για σένα η Παράδοση και πιο συγκεκριμένα η Παραδοσιακή μουσική, με δεδομένο ότι παίρνεις στοιχεία από αυτήν;
Η παράδοση είναι ό,τι ελληνικό βρήκα όταν άρχισα να ακούω μουσική. Με αυτή την έννοια, για τους μελλοντικούς ακροατές, παράδοση μπορεί να είναι οι Κατσιμιχαίοι, ή ο Τσακνής. Η παραδοσιακή μουσική είναι ένα δύσβατο μονοπάτι που οδηγεί σε μια πηγή. Αν θες να ξεδιψάσεις, πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στην πορεία.
Σε παλαιότερη συνέντευξή σου ("ως3", Οκτώβριος 2005) είχες πει: "Μου λείπει η επόμενη γενιά από τη δικιά μας τραγουδοποιών, δηλαδή οι σημερινοί εικοσιπεντάρηδες". Πέντε χρόνια μετά και με τη δεκαετία του 2000 να βρίσκεται ήδη στο τέλος της, ποιά είναι γνώμη σου για τη νέα φουρνιά τραγουδοποιών; Παίρνει τη σκυτάλη από τους παλαιότερους ή χωλαίνει;
Ξεχωρίζω νεότερους συναδέλφους, ταλαντούχους και ελπιδοφόρους. Νατάσα Μποφίλιου, Γιάννης Χαρούλης, Δανάη Παναγιωτοπούλου, Κωστής Μαραβέγιας και άλλοι που ξεχνώ και ας με συγχωρέσουν. Απομένει να επιδείξουν συνοχή ως παρέα, ωστε να καταγραφούν ως «γενιά», και αντοχή στο χρόνο
Το ελληνικό τραγούδι περνάει κρίση τελικά; Η δεκαετία του 2000 τι εντυπώσεις σου αφήνει; Είχε το στίγμα της;
Ήταν εξαιρετικά αμήχανη. Αλλά κατα τη γνώμη μου, πρόκειται για δημιουργική αμηχανία που ήδη δείχνει τα πρώτα ωραία της δείγματα γραφής.
Ο όρος "έντεχνο", όταν αναφέρεται στο ύφος των τραγουδιών σου, σε ενοχλεί ή σε εκφράζει; Τι πιστεύεις για τον όρο αυτό γενικά;
Ο όρος είναι αδόκιμος. Για να οριστεί, πρέπει να ορίσουμε και το άτεχνο. Μάλλον με ενοχλεί.
Φαίνεται πως οδεύουμε προς την απαξίωση της δισκογραφίας με τη μορφή που την ξέρουμε. Μπορείς να φανταστείς έναν μελλοντικό δίσκο σου να βγαίνει μόνο σε ηλεκτρονική μορφή;
Όχι.
"Ψωμί κι εφημερίδα" ο τίτλος του προηγούμενου δίσκου σου, αλλά το πράγμα έχει φτάσει στο "Cd κι εφημερίδα"! Η πώληση δίσκων μέσω των εφημερίδων είναι κάτι απαξιωτικό για τους δίσκους, για τις εφημερίδες ή και για τα δύο; Ή μήπως είναι διέξοδος από το τέλμα της δισκογραφίας;
Ειναι απαξιωτικό και για τα δύο. Για τους δημοσιογράφους που βλέπουν οτι τα γραφτά τους είναι πρόφαση για να πουληθούν cd και dvd. Και για το μουσικό προιόν, το οποίο απαξιώνεται ως υλικό, χάνει το μύθο του. Άλλο είναι να έχεις λαχτάρα να αγοράσεις τον καινουργιο δίσκο του αγαπημένου σου καλλιτέχνη, κι άλλο να ξέρεις οτι σε κανα εξάμηνο θα στον χαρίσουν μαζί με ένα έντυπο!
Από τα τρία κύρια συστατικά του τραγουδιού, στίχος - μουσική - ερμηνεία, θα έδινες σε κάποιο, έστω και ελάχιστα, περισσότερη βαρύτητα;
Κατά περίπτωση, πιθανόν. Αλλά η σημασία τους είναι μάλλον χρονική. Πρώτα ο λόγος, μετά η σύνθεση και η μουσική σκηνοθεσία και τέλος η ερμηνεία.
Βάζεις τα κομμάτια σε ένα νέο δίσκο με κάποια λογική; Δίνεις σημασία στην αρχή και στην κατακλείδα του δίσκου (δηλ. στο πρώτο και στο τελευταίο κομμάτι);
Μ' αρέσει η αφηγηματική δομή. Όπως σε μια ιστορία δεν προδίδεις το φινάλε απο την πρώτη σελίδα, έτσι και στα άλμπουμ, όλα έχουν μια σημασία. Ακόμα κι αν την αντιλαμβάνομαι μόνο εγώ.
Σε κουράζει να παίζεις κάποια τραγούδια συνέχεια; Υπάρχει live που να μην παίξεις κάποιο τραγούδι που ξέρεις ότι το κοινό το περιμένει (λ.χ. Στα είπα όλα, Παραμύθι με λυπημένο τέλος);
Με κουράζει να τα κάνω πρόβα. Πλήττω αφόρητα. Στη σκηνή δεν κουράζομαι ποτέ. Έτσι κι αλλιώς κάθε φορά απευθύνονται σε άλλο κοινό, άρα είναι κάθε φορά καινούργια.
Σου αρέσουν οι μουσικές σκηνές που υπάρχουν; Σαν πελάτης, έχεις πάει και να δεις κάποιον άλλο μουσικό; Έχεις ταυτιστεί σε κάποιο βαθμό με τη μουσική σκηνή "Δίπλα στο ποτάμι". Γιατί όχι και κάπου αλλού;
Όλοι οι μουσικοί χώροι επιδέχονται βελτιώσεις. Σε γενικές γραμμές περνάω καλά στο «Σταυρό του Νότου», στο «Δίπλα στο Ποτάμι» και στο «Μετρό». Το κοινό με έχει συνδέσει με το «Δίπλα στο Ποτάμι» γιατί τραγουδώ εκεί ανελλιπώς από το 2003.
Πώς βρίσκεις τις φιλανθρωπικές δραστηριότητες διαφόρων μουσικών για την Αϊτή; Γίνονται για το φαίνεσθαι ή πραγματικά υπάρχουν αυτές οι ευαισθησίες;
Νομίζω, σε γενικές γραμμές οτι γίνονται από αληθινή ευαισθησία.
Με managers ή μονάχους-μονάχους;
Με υπεύθυνο συναυλιών, φίλο, σύμβουλο και μόνιμο συνεργάτη εδώ και 17 χρόνια. Τον Τάκη Μουζάκη και την εταιρεία του, MUSICOM. Mάνατζερ δεν χρειάζομαι. Αλλά, χρειάζομαι μια ομάδα ανθρώπων να φροντίζει τις πολλές άλλες εργασίες που χρειάζονται για να στηθεί σωστά μια σειρά συναυλιών, εκτός απ το μουσικό μέρος για το οποίο ειμαι αποκλειστικά υπεύθυνος.
Με τι αισθάνεσαι καλύτερα; Με μια τέλεια ηχογράφηση με πολλές ηλεκτρονικές επεμβάσεις ή μια ξεκούρδιστη κιθάρα και μια βραχνή φωνή που μιλάει στο συναίσθημα χωρίς παρεμβολές;
Τα πάντα μπορούν να μιλήσουν στο συναίσθημα, αν έχουν μέσα τους αλήθεια. Και μια τέλεια ηχογράφηση και μια ατελής. Απ' την άλλη, η ατελής είναι το άλλοθι όλων των τεμπέληδων, που παίρνουν μια ξεκούρδιστη κιθάρα, τραγουδούν φάλτσα και νομίζουν οτι είναι οι διάδοχοι του Dylan…
Ειναι μια ολοκληρωμένη εργασία για αυτό που αντιλαμβάνομαι ως Κρήτη. Αν θέλετε, ειναι το soundtrack 16 ετών παραμονής μου στο νησί.
Τι είναι για σένα η Παράδοση και πιο συγκεκριμένα η Παραδοσιακή μουσική, με δεδομένο ότι παίρνεις στοιχεία από αυτήν;
Η παράδοση είναι ό,τι ελληνικό βρήκα όταν άρχισα να ακούω μουσική. Με αυτή την έννοια, για τους μελλοντικούς ακροατές, παράδοση μπορεί να είναι οι Κατσιμιχαίοι, ή ο Τσακνής. Η παραδοσιακή μουσική είναι ένα δύσβατο μονοπάτι που οδηγεί σε μια πηγή. Αν θες να ξεδιψάσεις, πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός στην πορεία.
Σε παλαιότερη συνέντευξή σου ("ως3", Οκτώβριος 2005) είχες πει: "Μου λείπει η επόμενη γενιά από τη δικιά μας τραγουδοποιών, δηλαδή οι σημερινοί εικοσιπεντάρηδες". Πέντε χρόνια μετά και με τη δεκαετία του 2000 να βρίσκεται ήδη στο τέλος της, ποιά είναι γνώμη σου για τη νέα φουρνιά τραγουδοποιών; Παίρνει τη σκυτάλη από τους παλαιότερους ή χωλαίνει; Ξεχωρίζω νεότερους συναδέλφους, ταλαντούχους και ελπιδοφόρους. Νατάσα Μποφίλιου, Γιάννης Χαρούλης, Δανάη Παναγιωτοπούλου, Κωστής Μαραβέγιας και άλλοι που ξεχνώ και ας με συγχωρέσουν. Απομένει να επιδείξουν συνοχή ως παρέα, ωστε να καταγραφούν ως «γενιά», και αντοχή στο χρόνο
Το ελληνικό τραγούδι περνάει κρίση τελικά; Η δεκαετία του 2000 τι εντυπώσεις σου αφήνει; Είχε το στίγμα της;
Ήταν εξαιρετικά αμήχανη. Αλλά κατα τη γνώμη μου, πρόκειται για δημιουργική αμηχανία που ήδη δείχνει τα πρώτα ωραία της δείγματα γραφής.
Ο όρος "έντεχνο", όταν αναφέρεται στο ύφος των τραγουδιών σου, σε ενοχλεί ή σε εκφράζει; Τι πιστεύεις για τον όρο αυτό γενικά;
Ο όρος είναι αδόκιμος. Για να οριστεί, πρέπει να ορίσουμε και το άτεχνο. Μάλλον με ενοχλεί.
Φαίνεται πως οδεύουμε προς την απαξίωση της δισκογραφίας με τη μορφή που την ξέρουμε. Μπορείς να φανταστείς έναν μελλοντικό δίσκο σου να βγαίνει μόνο σε ηλεκτρονική μορφή;
Όχι.
"Ψωμί κι εφημερίδα" ο τίτλος του προηγούμενου δίσκου σου, αλλά το πράγμα έχει φτάσει στο "Cd κι εφημερίδα"! Η πώληση δίσκων μέσω των εφημερίδων είναι κάτι απαξιωτικό για τους δίσκους, για τις εφημερίδες ή και για τα δύο; Ή μήπως είναι διέξοδος από το τέλμα της δισκογραφίας;Ειναι απαξιωτικό και για τα δύο. Για τους δημοσιογράφους που βλέπουν οτι τα γραφτά τους είναι πρόφαση για να πουληθούν cd και dvd. Και για το μουσικό προιόν, το οποίο απαξιώνεται ως υλικό, χάνει το μύθο του. Άλλο είναι να έχεις λαχτάρα να αγοράσεις τον καινουργιο δίσκο του αγαπημένου σου καλλιτέχνη, κι άλλο να ξέρεις οτι σε κανα εξάμηνο θα στον χαρίσουν μαζί με ένα έντυπο!
Από τα τρία κύρια συστατικά του τραγουδιού, στίχος - μουσική - ερμηνεία, θα έδινες σε κάποιο, έστω και ελάχιστα, περισσότερη βαρύτητα;
Κατά περίπτωση, πιθανόν. Αλλά η σημασία τους είναι μάλλον χρονική. Πρώτα ο λόγος, μετά η σύνθεση και η μουσική σκηνοθεσία και τέλος η ερμηνεία.
Βάζεις τα κομμάτια σε ένα νέο δίσκο με κάποια λογική; Δίνεις σημασία στην αρχή και στην κατακλείδα του δίσκου (δηλ. στο πρώτο και στο τελευταίο κομμάτι);
Μ' αρέσει η αφηγηματική δομή. Όπως σε μια ιστορία δεν προδίδεις το φινάλε απο την πρώτη σελίδα, έτσι και στα άλμπουμ, όλα έχουν μια σημασία. Ακόμα κι αν την αντιλαμβάνομαι μόνο εγώ.
Σε κουράζει να παίζεις κάποια τραγούδια συνέχεια; Υπάρχει live που να μην παίξεις κάποιο τραγούδι που ξέρεις ότι το κοινό το περιμένει (λ.χ. Στα είπα όλα, Παραμύθι με λυπημένο τέλος);
Με κουράζει να τα κάνω πρόβα. Πλήττω αφόρητα. Στη σκηνή δεν κουράζομαι ποτέ. Έτσι κι αλλιώς κάθε φορά απευθύνονται σε άλλο κοινό, άρα είναι κάθε φορά καινούργια.
Σου αρέσουν οι μουσικές σκηνές που υπάρχουν; Σαν πελάτης, έχεις πάει και να δεις κάποιον άλλο μουσικό; Έχεις ταυτιστεί σε κάποιο βαθμό με τη μουσική σκηνή "Δίπλα στο ποτάμι". Γιατί όχι και κάπου αλλού;
Όλοι οι μουσικοί χώροι επιδέχονται βελτιώσεις. Σε γενικές γραμμές περνάω καλά στο «Σταυρό του Νότου», στο «Δίπλα στο Ποτάμι» και στο «Μετρό». Το κοινό με έχει συνδέσει με το «Δίπλα στο Ποτάμι» γιατί τραγουδώ εκεί ανελλιπώς από το 2003.
Πώς βρίσκεις τις φιλανθρωπικές δραστηριότητες διαφόρων μουσικών για την Αϊτή; Γίνονται για το φαίνεσθαι ή πραγματικά υπάρχουν αυτές οι ευαισθησίες;Νομίζω, σε γενικές γραμμές οτι γίνονται από αληθινή ευαισθησία.
Με managers ή μονάχους-μονάχους;
Με υπεύθυνο συναυλιών, φίλο, σύμβουλο και μόνιμο συνεργάτη εδώ και 17 χρόνια. Τον Τάκη Μουζάκη και την εταιρεία του, MUSICOM. Mάνατζερ δεν χρειάζομαι. Αλλά, χρειάζομαι μια ομάδα ανθρώπων να φροντίζει τις πολλές άλλες εργασίες που χρειάζονται για να στηθεί σωστά μια σειρά συναυλιών, εκτός απ το μουσικό μέρος για το οποίο ειμαι αποκλειστικά υπεύθυνος.
Με τι αισθάνεσαι καλύτερα; Με μια τέλεια ηχογράφηση με πολλές ηλεκτρονικές επεμβάσεις ή μια ξεκούρδιστη κιθάρα και μια βραχνή φωνή που μιλάει στο συναίσθημα χωρίς παρεμβολές;
Τα πάντα μπορούν να μιλήσουν στο συναίσθημα, αν έχουν μέσα τους αλήθεια. Και μια τέλεια ηχογράφηση και μια ατελής. Απ' την άλλη, η ατελής είναι το άλλοθι όλων των τεμπέληδων, που παίρνουν μια ξεκούρδιστη κιθάρα, τραγουδούν φάλτσα και νομίζουν οτι είναι οι διάδοχοι του Dylan…