Βαθμολογία:
8
Από τις Τρύπες και δώθε δεν έχει σταματήσει να είναι δημιουργικός ο Μπάμπης Παπαδόπουλος. Ούτε και επιτυχημένος, θα πρόσθετα, αλλά αυτό μικρότερη σημασία έχει. Τα όσα έκανε στις αρχές του αιώνα έχουν καταγραφεί πολλάκις, σε αντίθεση με τα όσα έχει ηχογραφήσει και κυκλοφορήσει τόσο πολύ πρόσφατα όσο και κάπου στο ενδιάμεσο, όταν λοξοκοιτούσε στο παρελθόν διασκευάζοντας ρεμπέτικα. Αναμενόμενο, από τη μία, μιας και κάποιες από αυτές τις δουλειές απλά δεν είναι αρκετά παλιές ακόμα, ούτε, όμως, επαναλαμβάνεται εύκολα ένας «Βραχνός Προφήτης».
Το σήμερα, πάντως, βρίσκει τον κιθαρίστα ιδιαίτερα παραγωγικό, με ηχογραφήσεις για χορευτικές παραστάσεις να στέκουν όμορφα αυτόνομες («Βορεάδες», 2018 και “In[A]Habit]”, 2022), συμμετοχές σε soundtrack, και μια αποτύπωση των “Electric Solo” εμφανίσεών του στον πολύ ωραίο ομώνυμο δίσκο που κυκλοφόρησε μόλις λίγους μήνες νωρίτερα. Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται το «Γεννηθήκαμε Χτες», μια πολύ ωραία και πλούσια δουλειά, στην οποία πρωταγωνιστούν οι κιθάρες του Παπαδόπουλου και των φίλων του, αλλά ταυτόχρονα παρουσιάζεται και η προσωπική πρωτοπορία μελοποίησης και ερμηνείας στίχων επιλεγμένων ποιητών.
Ξεκινώντας από αυτό το τελευταίο, τις ερμηνείες δηλαδή, είναι δύσκολο, μάλλον και ανούσιο, να στηλιτεύσει κανείς τον κιθαρίστα για την ικανότητά του στο τραγούδι. Η προσέγγισή του, ωστόσο, που ρέπει προς την απαγγελία, είναι ταιριαστή και στις λέξεις και στις μουσικές, οδηγώντας σε ένα πειστικό τελικό αποτέλεσμα. Πειστικό κυρίως λόγω της αμεσότητας: ο ίδιος συγκινήθηκε από τα ποιήματα και τα επέλεξε, από αυτόν προήλθαν οι μουσικές, οπότε η δική του ερμηνεία συμπληρώνει αυτό το παζλ, καλύτερα από ό,τι θα κατάφερνε μια αρτιότερη τεχνικά φωνή. Υπάρχουν τέτοιες καλεσμένες φωνές, του Χρήστου Σαπουντζή («Τα Στάχυα Μαδώ»), της Εύης Μάζη («Τόσο Γερτή») και της Ανθής Κύρκου («Ελπίδα Είναι…»), οι οποίες προσθέτουν μεν μια ποικιλία με αξιοπρεπέστατο τρόπο, δεν καταφέρνουν όμως να πείσουν ότι δεν θα ήταν καλύτερα αν ακούγαμε μόνο τη φωνή του Μπάμπη Παπαδόπουλου.
Σε μια τέτοια περίπτωση, το πιο δύσκολο τραγούδι για τον κιθαρίστα, και συνεπώς αυτό που λειτουργεί καλύτερα ανάμεσα στα τρία, μάλλον θα ήταν το «Ελπίδα Είναι…», το οποίο κατακλύζεται από τα τύμπανα του πρόωρα χαμένου Χρήστου Γερμένογλου. Με τη ροή που επιβάλλουν τα πιατίνια του - και η κιθάρα -, η ροή του Παπαδόπουλου, που δεν (μπορεί να) είναι καθαρά τραγουδιστική, εικάζω θα υστερούσε. Υποθετικά σενάρια, όπως και να ‘χει· η κατακλείδα είναι ότι πρόκειται για ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του δίσκου. Είναι, επίσης, το ένα από τα δύο στα οποία ακούγονται τα τύμπανα του Γερμένογλου, μαζί με το τελευταίο, «Το Ροκ Του Καραγκιόζη», το οποίο είχε πρωτοακουστεί μέσα από την ταινία «Η Μπαλάντα Της Τρύπιας Καρδιάς». Σκέφτομαι πως ο χαρακτηρισμός «εκτός κλίματος του δίσκου» είναι άδικος, οπότε ας αρκεστώ στο ότι δεν μου κάνει ως ταιριαστό κλείσιμο με βάση τα όσα ακούστηκαν τα προηγούμενα 40 και κάτι λεπτά.
Ο πρόσφατος και πρόωρος θάνατος του ιδιαίτερα δημιουργικού ντράμερ, πάντως, ενδέχεται να επηρεάζει την επιλογή αυτή. Ο δίσκος είναι δομημένος κατά κάποιον τρόπο σε ζευγάρια, με ένα ποίημα να γίνεται τραγούδι και κάποιον στίχο του να δίνει τον τίτλο στο ορχηστρικό που ακολουθεί, κάτι που λειτουργεί πολύ θετικά στην ακρόαση. Στα ορχηστρικά αυτά είναι που γίνονται τα πιο όμορφα πράγματα, κυρίως στο «Εν Μέσω Τρικυμίας», αλλά και στο «Πάθος Σε Ροή», με τρεις ή τέσσερις κιθάρες να αλωνίζουν. Τι θα ακούγαμε από αυτούς τους έγχορδους (Γιώτης Δαμιανίδης, Ηλίας Κατσιάνος, Πάνος Παπάζογλου, Ασκληπιός Ζαμπέτας σε κιθάρες και Πέτρος Δαμιανίδης σε μπάσο) και έναν ξέφρενο Γερμένογλου στα τύμπανα, θα το μάθουμε σε κάποια άλλη ζωή.
Λίγο πριν κλείσω, οφείλω να σταθώ στην επιλογή των ποιημάτων που μελοποιήθηκαν. Αρχικά, οι επιλεγμένοι ποιητές είναι λιγότερο δημοφιλείς, γεννημένοι πριν από 100 και πλέον χρόνια, εκτός από τον Χρήστο Μπράβο. Βέβαια, μεγάλο μέρος του αναγνωστικού κοινού του τελευταίου πηγάζει από αντίστοιχες μελοποιήσεις προ εικοσαετίας μαζί με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου. Έπειτα, είναι η μορφή των ποιημάτων που επιλέχθηκαν. Η απουσία ομοιοκαταληξίας και ξεκάθαρου μέτρου καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το τι μπορεί να περιμένει κανείς από μια μελοποίηση και με αυτή τη βάση ο μουσικός καταφέρνει να αναδείξει τα ποιήματα, χωρίς να αλλοιώσει τους στίχους.
Εξαίρεση στις παραπάνω αναφορές περί δημοφιλίας και ομοιοκαταληξίας αποτελεί η μεταφρασμένη Έμιλυ Ντίκινσον (Μαρία Δαμολή) στο «Ελπίδα Είναι…». Αυτό που ξεχωρίζω, τελικά, από την πρώτη κιόλας ακρόαση είναι το «Έρχεσαι Σαν Πουλί Πληγωμένο», που ντύθηκε με την απλότητα του μπάσου του Δαμιανίδη και την αιχμηρότητα των riff του Παπαδόπουλου, σε πλήρη αρμονία με τους στίχους του Μηνά Δημάκη. Είναι, όμως, στίχος του Μπράβου στο εναρκτήριο τραγούδι που δίνει στον δίσκο τον τίτλο του και, ταυτόχρονα, ένα ύφος, μια διάθεση, για το ποιοι είναι αυτοί που παίζουν, ποιοι είμαστε εμείς που ακούμε και πού πηγαίνουμε· όλοι μαζί.