«Ω παίδες Ελλήνων, ίτε, ελευθερούτε πατρίδα, ελευθερούτε δέ παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη, θήκας τε προγόνων, νύν υπέρ πάντων αγών.»
Αισχύλος, Πέρσαι (στ. 402-405).
Το 472 π.Χ, επτά χρόνια μετά την συντριβή του υπεράριθμου περσικού στόλου στη Σαλαμίνα από τα συμμαχικά πλοία των ελληνικών πόλεων-κρατών, ο Αισχύλος παρουσιάζει στο αθηναϊκό κοινό τους «Πέρσες», ένα ιστορικό δράμα που αφηγείται την τύφλωση του γιου του Δαρείου, Ξέρξη, ο οποίος θέλοντας να ξεπεράσει τα όρια της επικράτειάς του και να γίνει βασιλιάς δυο αγεφύρωτων πολιτισμικών κόσμων (Περσίας-Ανατολής, Ελλαδικού χώρου-Δύσης) διέπραξε μέγιστη ύβρη που επέφερε μια αντίστοιχη μεγέθους τίση από τους θεούς που έπληξε τόσο το μεγαλείο των Περσών με την διάλυση των ισχυρών στρατευμάτων τους και τον αφανισμό της σπουδαίας πολεμικής γενιάς τους, όσο και την εξουσία του ίδιου, ο οποίος βρέθηκε από βασιλιάς-ήλιος να κείται τσακισμένος επί της γης σαν κοινός θνητός παρακολουθώντας το ολέθριο αποτέλεσμα της αλαζονείας του.
Με τους «Πέρσες», το αρχαιότερο δράμα του Αισχύλου, ταξίδεψε φέτος το καλοκαίρι σε όλη την Ελλάδα ο ΘΟΚ (Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου) πραγματευόμενος επί σκηνής τις καταστροφικές συνέπειες της έπαρσης, έχοντας ως κύριο πρωταγωνιστή τον υπερόπτη βασιλιά Ξέρξη, ο οποίος εξαιτίας της υπέρμετρης του αλαζονείας θεώρησε πως μπορούσε να κατακτήσει τον κόσμο, πως ήταν ανίκητος και κυρίαρχος όχι μόνο σε λαούς και χώρες αλλά και στα ίδια τα στοιχεία της φύσης.
Η παράσταση είναι ένα «θεατρικό και μουσικό γεγονός», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο σκηνοθέτης της Άρης Μπινιάρης, διότι μέσω της μουσικότητας του λόγου προάγεται η δράση ενός στατικού έργου, οι πρωταγωνιστές του οποίου δεν καθορίζουν με τις πράξεις τους την πορεία του, αλλά μοιάζουν να ακούν, να ξεσπούν σε ειδήσεις που έρχονται από μια μακρινή χώρα και να συνδιαλέγονται συνεχώς με τον χορό, που εδώ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Η έλλειψη δράσης, λοιπόν, ξεπεράστηκε από τον Μπινιάρη δίνοντας έμφαση στη λυρικότητα των στίχων, στο τραγούδι και στην κινησιολογία του χορού που μετέφερε σε όλη την σκηνή με το ροκ ανατολίτικο μοιρολόι του μια ένταση και ένα κλιμακούμενο θρήνο για την χαμένη περσική ισχύ. Δυστυχώς όμως παρά την γενικότερη όμορφη παρουσία του -διότι αναμφισβήτητα ο χορός αποτέλεσε ένα από τα θετικά στοιχεία της παράστασης- δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως σε ορισμένα σημεία χανόταν μέσα στο ομαδικό τραγούδι ο λόγος του Αισχύλου.
Η λυρικότητα του λόγου διατηρήθηκε και στα χωρία των τεσσάρων πρωταγωνιστών. Ο Χάρης Χαραλάμπους στον ρόλο του αγγελιοφόρου μ' έναν καθαρό λόγο και μια τρεμάμενη φωνή και τον απαιτούμενο τόνο δραματικότητας και αγωνίας ανήγγειλε τις συμφορές των Περσών, ο Νίκος Ψαρράς εξήλθε από το κάτω κόσμο ως Δαρείος με δωρική επιβλητικότητα, η οποία δεν κλονίστηκε καθ΄όλη την διάρκεια της παραμονής του στη σκηνή. Η Άτοσσα της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη διέθετε τον δυναμισμό και την αρχοντική φιγούρα που αρμόζει στην βασίλισσα των Περσών, αν και είχε κάποια ατυχή ξεσπάσματα σε ορισμένες στιγμές. Η παρουσία της, εντούτοις, στη μυσταγωγική σκηνή του καλέσματος του Δαρείου από τον Άδη (η καλύτερη σκηνή της παράστασης) ήταν καθηλωτική, όπως και ο χορός της που ακολούθησε και παρέπεμπε στο σεμά, τον εκστατικό περιστροφικό χορό των Δερβίσηδων, κατά την δεκάλεπτη διάρκεια του οποίου περιστρεφόταν γύρω από τον άξονα της δίχως να χάσει την ισορροπία της ενώ η φωνή της έβγαινε αβίαστα. Τέλος, ο Αντώνης Μυριαγκός ενσάρκωσε μάλλον έναν μπερδεμένο παρά έναν συντετριμμένο Ξέρξη. Ο ήρωάς του δεν μοιάζει με την τραγική φιγούρα που περιγράφει ο Αισχύλος στο κείμενο του.
Οι «Πέρσες» του ΘΟΚ αν και ανέδειξαν την λυρικότητα της αρχαίας τραγωδίας, διέθεταν ένταση και κίνηση παρά την στατικότητα του κειμένου, είχαν ωστόσο κάποιες αδυναμίες οι οποίες τους στέρησαν την καλλιτεχνική αρτιότητα.
Συντελεστές παράστασης:
Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς
Σκηνοθεσία/Μουσική Δραματουργία: Άρης Μπινιάρης
Μετρική Διδασκαλία: Θεόδωρος Στεφανόπουλος
Σκηνικά: Κωνσταντίνος Λουκά
Κοστούμια: Ελένη Τζιρκαλλή
Κινησιολογία: Λία Χαράκη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γεώργιος Κουκουμάς
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Χειμώνας
Ερμηνεύουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Χάρης Χαραλάμπους, Νίκος Ψαρράς, Αντώνης Μυριαγκός
Χορός: Ηλίας Ανδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Ευαγόρου, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μάριος Κωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Μίνως, Άρης Μπινιάρης, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Μάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής.
Αισχύλος, Πέρσαι (στ. 402-405).
Το 472 π.Χ, επτά χρόνια μετά την συντριβή του υπεράριθμου περσικού στόλου στη Σαλαμίνα από τα συμμαχικά πλοία των ελληνικών πόλεων-κρατών, ο Αισχύλος παρουσιάζει στο αθηναϊκό κοινό τους «Πέρσες», ένα ιστορικό δράμα που αφηγείται την τύφλωση του γιου του Δαρείου, Ξέρξη, ο οποίος θέλοντας να ξεπεράσει τα όρια της επικράτειάς του και να γίνει βασιλιάς δυο αγεφύρωτων πολιτισμικών κόσμων (Περσίας-Ανατολής, Ελλαδικού χώρου-Δύσης) διέπραξε μέγιστη ύβρη που επέφερε μια αντίστοιχη μεγέθους τίση από τους θεούς που έπληξε τόσο το μεγαλείο των Περσών με την διάλυση των ισχυρών στρατευμάτων τους και τον αφανισμό της σπουδαίας πολεμικής γενιάς τους, όσο και την εξουσία του ίδιου, ο οποίος βρέθηκε από βασιλιάς-ήλιος να κείται τσακισμένος επί της γης σαν κοινός θνητός παρακολουθώντας το ολέθριο αποτέλεσμα της αλαζονείας του.
Με τους «Πέρσες», το αρχαιότερο δράμα του Αισχύλου, ταξίδεψε φέτος το καλοκαίρι σε όλη την Ελλάδα ο ΘΟΚ (Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου) πραγματευόμενος επί σκηνής τις καταστροφικές συνέπειες της έπαρσης, έχοντας ως κύριο πρωταγωνιστή τον υπερόπτη βασιλιά Ξέρξη, ο οποίος εξαιτίας της υπέρμετρης του αλαζονείας θεώρησε πως μπορούσε να κατακτήσει τον κόσμο, πως ήταν ανίκητος και κυρίαρχος όχι μόνο σε λαούς και χώρες αλλά και στα ίδια τα στοιχεία της φύσης.
Η παράσταση είναι ένα «θεατρικό και μουσικό γεγονός», όπως την είχε χαρακτηρίσει ο σκηνοθέτης της Άρης Μπινιάρης, διότι μέσω της μουσικότητας του λόγου προάγεται η δράση ενός στατικού έργου, οι πρωταγωνιστές του οποίου δεν καθορίζουν με τις πράξεις τους την πορεία του, αλλά μοιάζουν να ακούν, να ξεσπούν σε ειδήσεις που έρχονται από μια μακρινή χώρα και να συνδιαλέγονται συνεχώς με τον χορό, που εδώ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Η έλλειψη δράσης, λοιπόν, ξεπεράστηκε από τον Μπινιάρη δίνοντας έμφαση στη λυρικότητα των στίχων, στο τραγούδι και στην κινησιολογία του χορού που μετέφερε σε όλη την σκηνή με το ροκ ανατολίτικο μοιρολόι του μια ένταση και ένα κλιμακούμενο θρήνο για την χαμένη περσική ισχύ. Δυστυχώς όμως παρά την γενικότερη όμορφη παρουσία του -διότι αναμφισβήτητα ο χορός αποτέλεσε ένα από τα θετικά στοιχεία της παράστασης- δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός πως σε ορισμένα σημεία χανόταν μέσα στο ομαδικό τραγούδι ο λόγος του Αισχύλου.
Η λυρικότητα του λόγου διατηρήθηκε και στα χωρία των τεσσάρων πρωταγωνιστών. Ο Χάρης Χαραλάμπους στον ρόλο του αγγελιοφόρου μ' έναν καθαρό λόγο και μια τρεμάμενη φωνή και τον απαιτούμενο τόνο δραματικότητας και αγωνίας ανήγγειλε τις συμφορές των Περσών, ο Νίκος Ψαρράς εξήλθε από το κάτω κόσμο ως Δαρείος με δωρική επιβλητικότητα, η οποία δεν κλονίστηκε καθ΄όλη την διάρκεια της παραμονής του στη σκηνή. Η Άτοσσα της Καρυοφυλλιάς Καραμπέτη διέθετε τον δυναμισμό και την αρχοντική φιγούρα που αρμόζει στην βασίλισσα των Περσών, αν και είχε κάποια ατυχή ξεσπάσματα σε ορισμένες στιγμές. Η παρουσία της, εντούτοις, στη μυσταγωγική σκηνή του καλέσματος του Δαρείου από τον Άδη (η καλύτερη σκηνή της παράστασης) ήταν καθηλωτική, όπως και ο χορός της που ακολούθησε και παρέπεμπε στο σεμά, τον εκστατικό περιστροφικό χορό των Δερβίσηδων, κατά την δεκάλεπτη διάρκεια του οποίου περιστρεφόταν γύρω από τον άξονα της δίχως να χάσει την ισορροπία της ενώ η φωνή της έβγαινε αβίαστα. Τέλος, ο Αντώνης Μυριαγκός ενσάρκωσε μάλλον έναν μπερδεμένο παρά έναν συντετριμμένο Ξέρξη. Ο ήρωάς του δεν μοιάζει με την τραγική φιγούρα που περιγράφει ο Αισχύλος στο κείμενο του.
Οι «Πέρσες» του ΘΟΚ αν και ανέδειξαν την λυρικότητα της αρχαίας τραγωδίας, διέθεταν ένταση και κίνηση παρά την στατικότητα του κειμένου, είχαν ωστόσο κάποιες αδυναμίες οι οποίες τους στέρησαν την καλλιτεχνική αρτιότητα.
Συντελεστές παράστασης:
Μετάφραση: Παναγιώτης Μουλλάς
Σκηνοθεσία/Μουσική Δραματουργία: Άρης Μπινιάρης
Μετρική Διδασκαλία: Θεόδωρος Στεφανόπουλος
Σκηνικά: Κωνσταντίνος Λουκά
Κοστούμια: Ελένη Τζιρκαλλή
Κινησιολογία: Λία Χαράκη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Γεώργιος Κουκουμάς
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δημήτρης Χειμώνας
Ερμηνεύουν: Καρυοφυλλιά Καραμπέτη, Χάρης Χαραλάμπους, Νίκος Ψαρράς, Αντώνης Μυριαγκός
Χορός: Ηλίας Ανδρέου, Πέτρος Γιωρκάτζης, Γιώργος Ευαγόρου, Νεκτάριος Θεοδώρου, Μάριος Κωνσταντίνου, Παναγιώτης Λάρκου, Δαυίδ Μαλτέζε, Γιάννης Μίνως, Άρης Μπινιάρης, Ονησίφορος Ονησιφόρου, Μάνος Πετράκης, Στέφανος Πίττας, Κωνσταντίνος Σεβδαλής.