Ήμασταν μπροστά στην «Απολογία της Μαρί Κιουρί» με την Πέγκυ Τρικαλιώτη

Για την Μαρί Κιουρί δεν χωρούν συστάσεις. Έτσι νομίζει κανείς τουλάχιστον πηγαίνοντας στην παράσταση. Προσωπικά, πρώτη φορά έμαθα γι' αυτήν στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου όταν ένας πολύ αγαπημένος μου καθηγητής αναφέρθηκε σε εκείνη στο μάθημα της Τεχνολογίας και στα πολλά Νόμπελ της οικογένειας. Η Μαντάμ Κιουρί λοιπόν, η Πολωνή Μαρία Σαλώμη ή Μάνια Σκουοντόφσκα-Κιουρί, ήταν φυσικός και χημικός, σύζυγος του Γάλλου φυσικού Πιερ Κιουρί, τιμήθηκε δύο φορές με βραβείο Νόμπελ Φυσικής και Χημείας για την ανακάλυψη του ραδίου, τη μελέτη του φαινομένου της ραδιενέργειας και την ανακάλυψη του πολωνίου, ενώ, -μεταξύ άλλων-, υπήρξε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια που δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Είναι η πιο ξακουστή γυναίκα επιστήμονας όλων των εποχών και κατ' ουσία εκείνη που άνοιξε τον δρόμο για την ενασχόληση και την αποδοχή των γυναικών στον επιστημονικό κόσμο. Απέκτησε δύο κόρες με τον Πιερ Κιουρί, εκ των οποίων η μία, Ιρέν Ζολιό-Κιουρί, συνέχισε την οικογενειακή «παράδοση» αποσπώντας άλλο ένα Νόμπελ Χημείας από κοινού με τον σύζυγό της, Φρεντερίκ Ζολιό-Κιουρί. Δεν θα γράψω περισσότερα σε αυτό το σημείο, τόσο γιατί σας είναι μάλλον γνωστά, όσο και γιατί στο Διαδίκτυο μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικά τη βιογραφία της και τα επιτεύγματά της. 

Ο τίτλος της παράστασης είναι αρκετά κατατοπιστικός για το περιεχόμενο του έργου. Η Μαρί Κιουρί καλείται να απολογηθεί ενώπιον Δικαστηρίου σε σχέση με την απονομή σε εκείνη το 1911 του δεύτερου βραβείου Νόμπελ, που αντικειμενικά της αξίζει και δικαιούται, λόγω ενός «σκανδάλου» που αφορά εκείνη και την προσωπική της ζωή και που η κατά τ' άλλα προοδευτική γαλλική κοινωνία δεν μπορεί να δεχτεί... Πρόκειται για το γεγονός ότι μετά τον θάνατο του συζύγου της τόλμησε να ενδιαφερθεί για τον εαυτό της και τη γυναικεία της υπόσταση που τόσα χρόνια είχε παραμελήσει και να ευτυχήσει με έναν επιστήμονα που βρίσκεται σε διάσταση από τη σύζυγό του. Κατά την απόλογιά της αυτή ως κατηγορουμένης θα ξετυλίξει το κουβάρι της ζωής της, ξεκινώντας από τα νεανικά της χρόνια στην Πολωνία που τόσο αγάπησε (εξού και το όνομα του στοιχείου πολωνίου!), τα χρόνια στη Γαλλία, την βαθιά αγάπη με τον Πιερ, τη ζωή στο εργαστήριο, τις κόρες της, τις δυσκολίες και όλα όσα πέρασε... 

Τον ρόλο της Κιουρί κρατά η έμπειρη Πέγκυ Τρικαλιώτη, η οποία δίνει ρεσ(ι)τα(λ) ερμηνείας. Είχα να την παρακολουθήσω στο θέατρο ακριβώς δέκα χρόνια, από το «Θαύμα της Άννυ Σάλιβαν» που ανέβηκε τις σεζόν 2008-2010 στο θέατρο Άλφα. Δέκα χρόνια είναι πολλά για έναν ηθοποιό, καθώς έχει περάσει από πολλές παραστάσεις και επαγγελματικές δουλειές, έχει κάνει καινούριες συνεργασίες ενώ ταυτόχρονα σίγουρα έχουν μεσολαβήσει προσωπικά βιώματα, ευκολίες και δυσκολίες, όπως σε όλους. Με την «Απολογία της Μαρί Κιουρί» εγώ πάντως αισθάνθηκα για την κυρία Τρικαλιώτη ακριβώς όπως είχα νιώσει όταν έφυγα από την παράσταση εκείνη που είδα μαθήτρια ακόμα. Νομίζω πως έχουμε να κάνουμε με έναν ρόλο σταθμό στην καριέρα της και μια σημαντική καλλιτεχνική της στιγμή στην οποία αφιερώθηκε 100%. Σάρωσε τη σκηνή και ήταν εκεί κάθε λεπτό της παράστασης. Κατάφερε να μας μεταφέρει όλη την πλειάδα των συναισθημάτων που βίωνε η Μαρί Κιουρί με αξιοπιστία. Βλέποντάς την σου δίνεται η εντύπωση ότι μόλις αποφοίτησε από το Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, κι όμως πάνε σχεδόν 25 χρόνια· αυτόν τον πρωτοφανή ενθουσιασμό και τη λαχτάρα έχει πάνω στο σανίδι. Μια ηθοποιός με όλη τη σημασία της λέξης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την παράσταση είδα ανάρτηση της Πέγκυ Τρικαλιώτη στον προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram ότι ήταν άρρωστη και απλά γέλασα!

Την πρωταγωνίστρια συνοδεύουν η ταλαντούχα ηθοποιός Αγγελική Πασπαλιάρη και ο χορευτής Κωνσταντίνος Παπανικολάου. Οι δύο καλλιτέχνες «χρησιμοποιούνται» από την Κίρκη Καραλή που έχει αναλάβει τη δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία του έργου με τρόπο θα λέγαμε ιδιαίτερο και ευφάνταστο και αποδίδουν τα μέγιστα. Η μεν πρώτη, υποδύεται και λέει τα λόγια όλων των προσώπων που παρελαύνουν στην παράσταση, από τη συνήγορο μέχρι τις κόρες ή τα αδέλφια της Κιουρί, ενώ ο δε δεύτερος τους δίνει μορφή χωρίς να μιλά. Η ιδιαίτερα απαιτητική κινησιολογία της παράστασης και η συνεργασία και χημεία των τριών πάνω στη σκηνή είναι αξιοπρόσεκτες. Τα εύσημα ανήκουν και στην Ευσταθία, που έχει γράψει το κείμενο, το οποίο βασίζεται στη βιογραφία της Μαρί Κιουρί όπως την κατέγραψε η κόρη της Εύα, και τη μουσική της παράστασης, καθώς και ερμηνεύει το τραγούδι της παράστασης μαζί με την Πένυ Μπαλτατζή. Προσωπικά, δεν γνώριζα την ενασχόληση της Ευσταθίας με το θέατρο και αυτή της δραστηριότητα και ομολογώ ότι με εξέπληξε.  

Η «Απολογία της Μαρί Κιουρί» νομίζω πως ήταν μία «οικογενειακή» παράσταση, το άρτιο αποτέλεσμα που προέκυψε από λίγους ανθρώπους που συνεργάστηκαν, ταίριαξαν και εμπιστεύτηκαν ο ένας τον άλλον δίνοντας ο καθένας από την πλευρά του και στο μερίδιο που του αναλογεί τον καλύτερό του εαυτό. Και όλα αυτά, για να υμνήσουν μια σπουδαία γυναικεία φιγούρα, επιστήμονα, σύζυγο, μητέρα, έναν χαρισματικό νου και μια πολυσύνθετη προσωπικότητα. Ο θεατής αποχωρεί έχοντας συνειδητοποιήσει πόσα λίγα τελικά ήξερε για αυτή τη σημαντική γυναίκα και νιώθει δέος γι' αυτήν. Έτσι τουλάχιστον έφυγα εγώ ξέροντας συνάμα ότι έχω δει αληθινό καλό θέατρο, αυτό που τέρπει την ψυχή και δίνει τροφή για σκέψη στο μυαλό.