Το σύνηθες είναι τα μυθιστορήματα να γίνονται ταινίες. Τέτοιες περιπτώσεις είναι αναρίθμητες, καθώς η παγκόσμια λογοτεχνία έχει τροφοδοτήσει όσο κανείς άλλος τον κινηματογράφο με ιδέες για σενάρια και θα εξακολουθήσει να το κάνει. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που ένα θεατρικό έργο αυτό καθεαυτό μεταπηδά από τη σκηνή στη μεγάλη οθόνη. Ως διαδικτυακός τόπος που πραγματεύεται πέρα από τη μουσική, το σινεμά και το θέατρο, επιλέξαμε εφτά θεατρικά έργα που είδαμε στη μεγάλη οθόνη σε ταινίες που σημείωσαν ανάλογη ή και μεγαλύτερη επιτυχία από την παράσταση. Εσκεμμένα δεν επιλέξαμε περισσότερα κλασικά έργα - πλην του «Ρωμαίου και Ιουλιέτας» - για να επανέλθουμε στο μέλλον με τις κλασικές θεατρικές-κινηματογραφικές προτάσεις.
Rope (1948)
Ελληνικός τίτλος: Ο Βρόχος
Σκηνοθεσία: Alfred Hitchcock
Σενάριο βασισμένο στο: "Rope" (γνωστό και ως Rope's End) του Patrick Hamilton
Με τους James Stewart, John Dall, Farley Granger
Είναι ευρέως γνωστό πως τα αστυνομικά μυθιστορήματα έπαιξαν πολύ μεγάλο ρόλο στη φιλμογραφία του Alfred Hitchcock. Ωστόσο, επιρροή σε αυτή είχαν και ορισμένα θεατρικά έργα. Για παράδειγμα, το "Rope" βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό του Patrick Hamilton. Η κεντρική ιστορία έχει να κάνει με δύο νέους που σκότωσαν έναν πρώην συμφοιτητή τους, τον οποίο θεωρούσαν νοητικά κατώτερο. Με σκοπό να αποδείξουν πως διέπραξαν το τέλειο έγκλημα, κρύβουν το πτώμα μέσα σε ένα μπαούλο και διοργανώνουν ένα πάρτι. Το "Rope" ήταν από τις πιο πειραματικές ταινίες του Hitchcock, καθώς εγκαταλείφθηκαν οι κοινές, μέχρι τότε, κινηματογραφικές τεχνικές με σκοπό να γίνουν λήψεις χωρίς διακοπή. Η ταινία θυμίζει απίστευτα θεατρική παράσταση, καθώς εκτυλίσσεται εξ ολοκλήρου στο ίδιο δωμάτιο ή καλύτερα στο ειδικά διαμορφωμένο σκηνικό όπως γίνεται και στο θέατρο.
Δείτε το (περιέχει spoilers) trailer.
A Few Good Men (1992)
Ελληνικός τίτλος: Ζήτημα Τιμής
Σκηνοθεσία: Rob Reiner
Σενάριο βασισμένο στο: "A Few Good Men" του Aaron Sorkin
Με τους Tom Cruise, Demi Moore, Jack Nicholson
Το "A Few Good Men" αποτέλεσε την έβδομη κατά σειρά κινηματογραφική ταινία του Rob Reiner σε σενάριο βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό του Aaron Sorkin, ο οποίος έγραψε και το κινηματογραφικό σενάριο. Η πλοκή κινείται γύρω από το δικηγόρο του ναυτικού Υπολοχαγό Daniel Kaffee, ο οποίος καλείται να υπερασπιστεί δύο πεζοναύτες που κατηγορούνται για το φόνο ενός συναδέλφου τους. Παράλληλα, η δικηγόρος και ερευνήτρια του ναυτικού Πλωτάρχης JoAnne Galloway υποπτεύεται πως οι δύο πεζοναύτες εκτελούσαν εντολές ανωτέρων. Έτσι, οι δυο τους θα βρεθούν αντιμέτωποι με κάτι μεγαλύτερο από ό,τι αρχικά υπολόγιζαν. Ένα εξαιρετικό δικαστικό δράμα με «πλούσιο» cast που αξίζει το χρόνο σας. Οι ερμηνείες των ηθοποιών είναι αρκετά καλές, ωστόσο, την παράσταση κλέβει ο Jack Nicholson που ήταν και υποψήφιος για Oscar με αυτή του την ερμηνεία.
Δείτε το trailer.
Τα Κόκκινα Φανάρια (1963)
Σκηνοθεσία: Βασίλης Γεωργιάδης
Σενάριο βασισμένο στο: «Το Σπίτι Με Τα Κόκκινα Φανάρια» του Αλέκου Γαλανού
Με τους Τζένη Καρέζη, Μάνο Κατράκη, Δημήτρη Παπαμιχαήλ, Φαίδων Γεωργίτση, Γιώργος Φούντα, Μαίρη Χρονοπούλου και πολλούς ακόμα ηθοποιούς του παλιού ελληνικού κινηματογράφου
Θεατρικό και «οσκαρικό» καθώς η πετυχημένη κινηματογραφική μεταφορά του θεατρικού έργου του Αλέκου Γαλανού «Το Σπίτι Με Τα Κόκκινα Φανάρια» σε σενάριο του ίδιου, ευτύχησε στα χέρια του δεξιοτέχνη σκηνοθέτη Βασίλη Γεωργιάδη και έφτασε σχεδόν μια ανάσα από το βραβείο Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας (1964) χάνοντας το βραβείο από την ταινία του Φεντερίκο Φελίνι "8 1/2".
Επτά γυναίκες, επτά διαφορετικές ιστορίες με κοινή αναφορά τον οίκο ανοχής που εργάζονται στην κακόφημη και μυθική περιοχή της Τρούμπας στον Πειραιά, στις αρχές της δεκαετίας του '60. Παρά την «ιδιαίτερη» θεματολογία του έργου, ο Βασίλης Γεωργιάδης, χωρίς να γίνει στιγμή χυδαίος, σκηνοθέτησε στα πρότυπα του ιταλικού νεορεαλισμού και σκιαγράφησε μια ολόκληρη περιοχή / εποχή, χαρίζοντάς μας μια από τις εμβληματικές ελληνικές ταινίες όλων των εποχών.
Σε μετρημένες στα δάχτυλα ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου, βρίσκεις τέτοιο all-star cast, προερχόμενοι όλοι από το θεατρικό σανίδι: Τζένη Καρέζη, Μάνος Κατράκης, Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Φαίδων Γεωργίτσης, Γιώργος Φούντας, Μαίρη Χρονοπούλου, Κατερίνα Χέλμη, Δέσπω Διαμαντίδου, Αλεξάνδρα Λαδικού, Ελένη Ανουσάκη, Νότης Περγιάλης και τελευταία κι αγαπημένη, Ηρώ Κυριακάκη στο ρόλο της Κατερίνας της καθαρίστριας του «σπιτιού». Αll-star cast και στη μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος και ερμηνείες από: Γρηγόρη Μπιθικώτση, Πόλυ Πάνου, Γιώργο Ζαμπέτα και Τζένη Καρέζη να ερμηνεύει, τόσο θεατρικά, τόσο σπαρακτικά και αξεπέραστα, σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου το «Παράπονο (Ούτε Ένα Ευχαριστώ)».
Δείτε ένα trailer από διαφήμιση στην ΕΡΤ3.
Το Γάλα (2011)
Σκηνοθεσία: Γιώργος Σιούγας
Σενάριο βασισμένο στο: «Το Γάλα» του Βασίλη Κατσικονούρη
Με τους Όμηρο Πουλάκη, Ιωάννα Τσιριγκούλη, Προμηθέα Αλειφερόπουλο
Ο Αντώνης εργάζεται στη Λάρισα και στέλνει χρήματα στην οικογένειά του - τη μητέρα του Ρήνα και τον αδερφό του Λευτέρη - που ζουν στην Αθήνα. Η Ρήνα ως μετανάστρια που ήρθε με μικρά παιδιά στην Ελλάδα από την Τιφλίδα κάνει διάφορες δουλειές για να ανταπεξέλθει, ενώ ο Λευτέρης ζώντας με σχιζοφρένεια προσπαθεί να εξηγήσει στην οικογένειά του εικόνες και συναισθήματα που αδυνατούν να βιώσουν. Όλα παίρνουν άλλη τροπή όταν ο Αντώνης αποφασίζει να παντρευτεί και στη ζωή του μπαίνει η Νατάσα... «Το Γάλα» φωτίζει στιγμιότυπα της καθημερινότητας μίας οικογένειας της οποίας ένα μέλος νοσεί σοβαρά, ενώ αιχμηρά είναι τα έμμεσα σχόλια για τις κοινωνικές ανισότητες και την «συγχωνευτική» σχέση μάνας-γιου. Με σκηνές που παραπέμπουν πολύ έντονα σε θεατρικό σκηνικό και με αξιομνημόνευτες ερμηνείες, η ταινία του Γιώργου Σιούγα κατατάσσεται μεταξύ των πιο αξιόλογων εγχειρημάτων του ελληνικού κινηματογράφου.
Μεγάλη ιστορία φέρει και η θεατρική παράσταση στην οποία έχει βασιστεί η ταινία, καθώς είχε ανέβει το 2006 στο Εθνικό Θέατρο σε σκηνοθεσία Νίκου Μαστοράκη με τους Μάνια Παπαδημητρίου, Γιάννο Περλέγκα, Μαρία Παπαστεφανάκη και Κωνσταντίνο Παπαχρόνη. Στον τελευταίο αφιερώθηκε η ταινία, αφού έφυγε από την ζωή σε νεαρή ηλικία σε τροχαίο δυστύχημα το 2008. «Το Γάλα» παίχτηκε για πέντε συνεχόμενες χρονιές και σε σκηνοθεσία Άννας Βαγενά γεγονός που αποδεικνύει πως το αθηναϊκό κοινό αγάπησε την ιστορία και «είδε» κάτι γνώριμο σε αυτήν.
Δείτε το trailer.
The Cherry Orchard (1999)
Ελληνικός τίτλος: O Βυσσινόκηπος
Σκηνοθεσία: Μιχάλης Κακογιάννης
Σενάριο βασισμένο στο: "Вишнёвый сад" του Άντον Τσέχωφ
Με τους Charlotte Rampling, Alan Bates, Tushka Bergen
Στην αυγή του 20ου αιώνα μια οικογένεια αριστοκρατών περνά τις μέρες της στη ρωσική επαρχία εγκλωβισμένη στη δόξα του παρελθόντος, αδυνατεί να αντιληφθεί τις νέες αλλαγές που φέρνει ο καινούργιος αιώνας και να αποτρέψει τη σήψη της. Η μόνη σανίδα σωτηρίας από τον οικονομικό μαρασμό είναι η εκμετάλλευση, κατ' ουσίαν η ισοπέδωση, του μεγάλου σε έκταση και θεσπέσιου σε ομορφιά βυσσινόκηπου της οικογένειας. Η καταστροφή του βυσσινόκηπου, που εν τέλει δεν θα αργήσει να έρθει, σηματοδοτεί αφενός το τέλος της αίγλης μιας τάξης, αφετέρου την απαρχή ενός νέου κοινωνικού μοντέλου, όπου η αριστοκρατία με την παλιά της όψη δεν φαίνεται να έχει θέση.
«Ο Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ, το τελευταίο του θεατρικό έργο, γραμμένο το 1903, αποτελεί το προοίμιο μιας Ρωσίας που μέλλει να αλλάξει ριζικά με την επανάσταση του 1905 και του 1917. Στο έργο παρουσιάζεται με κωμικό τρόπο, όπως θεωρούσε ο συγγραφέας του, μια πολιτικοκοινωνική ζύμωση που απεικονίζει το τέλος μιας εποχής που κρεμόταν από την παραπαίουσα αριστοκρατία και ο αγώνας του ρωσικού λαού που μόλις πριν από 40 χρόνια είχε αποτινάξει τα δεσμά της δουλοπαροικίας να προσπαθεί να βρει τη θέση του.
Πέραν από τις άπειρες θεατρικές μεταφορές που έχει γνωρίσει ανά τα έτη, ο «Βυσσινόκηπος» μεταφέρθηκε για πρώτη φορά το 1999 στον κινηματογράφο από τον Μιχάλη Κακογιάννη. Η ταινία αποτέλεσε το τελευταίο κινηματογραφικό πόνημα του σκηνοθέτη, ο οποίος παρέμεινε πιστός στο κείμενο του Τσέχωφ προσδίδοντας σε αρκετές σκηνές το θεατρικό στοιχείο, ενώ δεν παρέλειψε να ντύσει άλλες με τις μελωδίες του Τσαϊκόφσκι.
Δείτε το trailer.
Romeo + Juliet (1996)
Ελληνικός τίτλος: Ρωμαίος Και Ιουλιέτα
Σκηνοθεσία: Baz Luhrmann
Σενάριο βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του William Shakespeare
Με τους Leonardo DiCaprio και Claire Danes
Η πιο γνωστή ιστορία αγάπης όλων των εποχών και το κορυφαίο θεατρικό έργο του William Shakespeare. Κάθε παιδί κάθε γενιάς από το 1591 με 1595 που πιστεύεται ότι ο Shakespeare έγραψε το έργο του αυτό, μέχρι σήμερα και μάλλον για πάντα, μαθαίνει από πολύ νωρίς τα ονόματα των δύο πρωταγωνιστών και τα ταυτίζει με την αληθινή, άδολη αγάπη. Η ταινία του Baz Luhrmann ("Moulin Rouge", "Australia", "The Great Gatsby") του 1996 κατ' εμέ αποτελεί πολύ σημαντική στιγμή των 90's. Ο σκηνοθέτης-σεναριογράφος μαζί με τον έτερο σεναριογράφο Craig Pearce καταφέρνουν να πάρουν το πλέον σπουδαίο κείμενο της ερωτικής τραγωδίας και να το μεταφέρουν στον κινηματογράφο σε μία πραγματικά μοντέρνα απόδοση / προσαρμογή διατηρώντας το ύφος, τους πρωτότυπους διαλόγους και την ουσία του έργου.
Πιστεύω ότι θέλει τόλμη αλλά και πηγαία έμπνευση το να παρουσιάσει κανείς στη μεγάλη οθόνη τους Καπουλέτους και τους Μοντέγους ως δύο αντίπαλες συμμορίες του υποκόσμου που αντί για σπαθιά κρατούν όπλα στη Verona Beach της σύγχρονης Αμερικής. Για να το πετύχουν είχαν στη διάθεσή τους το μεγαλύτερο ανερχόμενο αστέρι της στιγμής εκείνης, τον Leonardo DiCaprio, και την εύθραυστη, γλυκιά και πάντα μετρημένη, Claire Danes. Η σκηνή στην πισίνα θα παραμένει μία από τις πιο ρομαντικές και αγαπημένες μου στο σινεμά. Το soundtrack (με Garbage, The Cardigans και Radiohead), η κινηματογράφηση, η σκηνογραφία, τα κοστούμια, οι ηθοποιοί, όλα συνηγορούν σε μια ταινία που εκμοντέρνισε, αλλά δεν έχασε στιγμή τον Shakespeare από τα μάτια της και αυτό ο θεατής το εισπράττει. Θα την χαρακτήριζα υποτιμημένη και πιστεύω πως τα τελευταία μόλις χρόνια τείνει να αναγνωριστεί η καλλιτεχνική της αξία.
Δείτε το trailer.
Driving Miss Daisy (1989)
Ελληνικός τίτλος: Ο Σοφέρ Της Κυρίας Ντέιζι
Σκηνοθεσία: Bruce Beresford
Σενάριο βασισμένο στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Alfred Uhry
Με τους Morgan Freeman, Jessica Tandy και Dan Aykroyd
Η ταινία που το 1990 έφυγε από τα βραβεία Όσκαρ με τέσσερα αγαλματίδια, συμπεριλαμβανομένων των βραβείων καλύτερης ταινίας και καλύτερης γυναικείας ερμηνείας για την πρωταγωνίστριά της (στα 81 της χρόνια!), Jessica Tandy. Χρόνια είχα στο μυαλό μου να δω αυτήν την ταινία, είναι κλασικός τίτλος, ειδικά στην παντομίμα! Στην Ελλάδα το έχουμε δει στο θέατρο με τους Κατερίνα Γιουλάκη-Μανώλη Δεστούνη δώδεκα χρόνια πριν. Νομίζω ότι είδα την ταινία σε μια - δυστυχώς - πολύ ταιριαστή στιγμή. Μία γηραία Εβραία, η κυρία Ντέιζι, θα αναγκαστεί να προσλάβει έναν σοφέρ λόγω της επιμονής του υιού της που βλέπει ότι η μητέρα του δεν μπορεί να οδηγεί πια με ασφάλεια. Ο σοφέρ που της προσλαμβάνει είναι ο Χόουκ και είναι μαύρος. Στη θέασή του η χήρα δεν επιθυμεί καμία επαφή μαζί του. Ο Χόουκ όμως με την ευγένεια ψυχής και την καλοσύνη του χαρακτήρα του, όχι μόνο θα καταφέρει να την κερδίσει αλλά και να την απομακρύνει από τις προκαταλήψεις της για να τους ενώσει μια βαθιά φιλία 25 χρόνων. Το θεατρικό έργο του Alfred Uhry είχε βραβευτεί με Πούλιτζερ και παιζόταν στο Broadway με τον Morgan Freeman να υποδύεται τον Χόουκ στο σανίδι. Ο παραγωγός της ταινίας προσέγγισε τον ίδιο τον Uhry εξ ου και το διασκεύασε αυτός για τον κινηματογράφο. Μια πολύ όμορφη και συγκινητική ταινία με πανανθρώπινα μηνύματα που αξίζει να δεις κανείς. Δεν μπορώ όμως παρά να αναρωτιέμαι... Από το 1990 μέχρι σήμερα, αρκεί μόνο να δίνουμε βραβεία και αγαλματίδια σε ταινίες που πραγματεύονται το θέμα του ρατσισμού; Έτσι γινόμαστε καλύτεροι και έτσι δίνουμε λύσεις; Σας παραπέμπουμε και στο προηγούμενο άρθρο της στήλης αυτής με τις 7 ταινίες για τον ρατσισμό κατά των μαύρων.
Δείτε το trailer.
Η φωτογραφία εξωφύλλου προέρχεται από το αρχείο του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης.