Τι θα ακούσετε:
κρητική μουσική στα καλύτερά της
Βαθμολογία:
8
Ο Στέλιος Πετράκης έχει συμπληρώσει δύο δεκαετίες στη δισκογραφία και πολλά παραπάνω σε σκηνές και εργαστήρια με τη λύρα και μετέπειτα με το λαούτο του. Η καινούργια του δουλειά έρχεται σε μια υπέροχη έκδοση, με σκληρόδετο εξώφυλλο, πολλές σελίδες με πληροφορίες σε ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά και κείμενα που συνοδεύουν τα τραγούδια επεκτείνοντας τα όσα ακούγονται και αυξάνοντας τη συνολική αξία του τελικού προϊόντος. Στην εποχή των ψηφιακών κυκλοφοριών, των ακριβών δίσκων βινυλίου και των ανούσιων εκδόσεων CD χωρίς ίχνος φροντίδας για το περιεχόμενο πέραν του ίδιου του δίσκου, η πρόταση αυτή από την Artway-Τεχνότροπον αξίζει να φτάσει και στα χέρια σας εκτός από τα αυτιά σας.
Σίγουρα, δηλαδή, εκτός από την καλαίσθητη έκδοση, υπάρχει ενδιαφέρον και στο μουσικό περιεχόμενο. Συνολικά ακούγονται 13 κομμάτια, τα περισσότερα από τα οποία είναι συνθέσεις του Στέλιου Πετράκη με στίχους (όπου υπάρχουν) παραδοσιακούς ή του Γιάννη Πετράκη. Ακούγονται επίσης μια ενδιαφέρουσα αφήγηση («Έπεσε Το Σπίτι») και ένα ηχοτοπίο («Αβλέμονας, 1941»), που ξαφνιάζουν κατά την ακρόαση ανάμεσα στις παραδοσιακές ή καινούργιες μελωδίες με τη λύρα στο επίκεντρο, αλλά ταιριάζουν άρτια με το σύνολο στη θεματική του. Η «Σπονδή» του Πετράκη δεν είναι μόνο μουσική, αλλά συνολική, ιστορική ίσως, προς ανθρώπους Κρητικούς ή μη και την ακούσια ή εκούσια παρακαταθήκη τους στον καλλιτέχνη.
Η παρουσία μη μουσικών στοιχείων, εκτός από τα αναγραφόμενα στο ένθετο, μαρτυρείται τόσο από το εξώφυλλο όσο και από όσα ακούγονται. Στο μπλε φόντο του ουρανού φαίνεται το κουαρτέτο, απαρτιζόμενο από τον συνθέτη να κρατά την λύρα του, τον Δημήτρη Σιδερή (που κρατάει το λαούτο του), τον Μιχάλη Κονταξάκη (με το μαντολίνο του) και τον χορευτή Νίκο Λεμπέση. Ο χορός του, τα βήματά του δηλαδή, συμπεριλαμβάνονται στην ηχογράφηση. Είναι μια ενδιαφέρουσα ιδέα, ιδιαίτερα για τις ζωντανές εμφανίσεις, μιας και στον δίσκο τα δύο μονάχα πόδια εύκολα σκεπάζονται από τα υπόλοιπα όργανα. Με περισσότερους χορευτές ή ηχογράφηση και μίξη που να τα τονίζει περισσότερο θα μπορούσαν τα βήματα αυτά να μπλεχτούν περισσότερο και ευδιάκριτα με τα κρουστά. Κρουστά που υπάρχουν σε ποικιλία στον δίσκο, με τη συνεργασία παλιών γνώριμων του Πετράκη.
Ο Efrén López είναι ένας Ισπανός πολυοργανίστας, αλλά στον δίσκο αυτό παίζει μόνο ένα κρουστό, ονόματι pandero de Peñaparda (ισπανικής προέλευσης, σαν τετράγωνο ντέφι που παίζεται με ξύλο, όχι με το χέρι). Αξίζει να ακούσετε τον δίσκο «Ταώς» από το 2017, όταν ο Πετράκης είχε συνεργαστεί εκτενώς με τον López. Στον ίδιο δίσκο συμμετέχει και ο Bijan Chemirani, ένας ιρανικής καταγωγής μουσικός με έμφαση στα κρουστά (μπεντίρ, ντέφι, και διάφορα άλλα) ο οποίος έχει συνεργαστεί με τον Πετράκη, τον Ross Daly και τον Σωκράτη Σινόπουλο ήδη από τα πρώτα χρόνια του αιώνα μας. Το κουαρτέτο (ή, καλύτερα, το τρίο των οργάνων) πρωταγωνιστεί και είναι όλοι εξαιρετικοί, αλλά η συνδρομή των κρουστών δεν είναι αμελητέα. Ακούστε για παράδειγμα τους διακριτικούς τονισμούς του μπεντίρ πάνω και γύρω από τον ρυθμό στο «Η Μια Φορά». Ο ενορχήστρωση πλουτίζει περαιτέρω στα «Συρτά» και «Στω Μπαρμπαρέσω Τις Αυλές» με την ασκομαντούρα του Χαράλαμπου Παρασκάκη. Το πρώτο από αυτά είναι είναι από τα καλύτερα τραγούδια του δίσκου, με μία μαντινάδα του Γιάννη Πετράκη και μία παραδοσιακή τραγουδισμένες από τη χαρακτηριστική, ταιριαστή φωνή του Βασίλη Σταυρακάκη.
Η «Σπονδή» του Στέλιου Πετράκη εν τέλει είναι μια εξαιρετική πρόταση, τόσο για τη σύγχρονη κρητική μουσική όσο και γενικότερα. Γι’ αυτό και η πολύγλωσση έκδοση έχει νόημα, υπάρχει πολύς κόσμος εκεί έξω που ενδιαφέρεται για τις μουσικές του κόσμου, είτε τη βλέπει ως «ελληνική» ή συγκεκριμένα ως «κρητική». Ο συνδυασμός παραδοσιακών σκοπών με καινούργιες συνθέσεις, οι αναφορές στο παρελθόν, η διακριτική μα κέρια συνδρομή οργάνων ασυνήθιστων στο τοπικό μουσικό ιδίωμα, ακόμα και οι περισσότερες μαντινάδες λειτουργούν όμορφα και με ιδιαίτερο νόημα στον δίσκο αυτό. Για κλείσιμο, έρχεται το δεκάλεπτο ξεφάντωμα του «Μαλεβιζιώτη», στο οποίο τα… πόδια του Νίκου Λεμπέση παίρνουν τον χώρο και την ένταση που τους αξίζει και ο χορός συνεχίζεται με μουσικές λεπτομέρειες που θα ζήλευε και ο Alexandre Desplat. Και μετά; Ξανά από την αρχή.